De inhoud van dit thema:

About This Presentation

Title:

De inhoud van dit thema:

Description:

De inhoud van dit thema: 1.2 De geschiedenis van zorg en welzijn 1.3 Zorgmodellen 1.4 Overheidsbeleid 1.5 De Wet maatschappelijke ondersteuning – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:543

Avg rating:3.0/5.0

Slides: 259

Provided by: oem217

Category:

more less

Transcript and Presenter's Notes

Title: De inhoud van dit thema:

1
De inhoud van dit thema

1.2 De geschiedenis van zorg en welzijn
1.3 Zorgmodellen
1.4 Overheidsbeleid
1.5 De Wet maatschappelijke ondersteuning
1.6 Vraagsturing en zorg op maat
1.7 Kwaliteitszorg
1.8 Marktwerking en resultaatgericht werken
1.9 Beleid Gehandicaptensport Nederland
1.10 Tips voor de praktijk

1-1
2
Zorgmodellen vanaf 1945

medisch model nadruk op verzorgen en
verplegen
ontwikkelingsmodel nadruk op ontwikkelingskansen,
integreren en normaliseren
relationele model nadruk op relaties,
communicatie en
belevingswereld
Community care nadruk op integratie, opvang
binnen de samenleving

1-2
3
De belangrijkste kernbegrippen van het medisch
model

ziek zijn en defecten
verzorgen en verplegen
totale instituties
hospitalisatie
separatie/segregatie

1-3
4
De belangrijkste kernbegrippen van het
ontwikkelingsmodel

iedereen heeft ontwikkelingsmogelijkheden
eigen wil en keuzevrijheid
kleinschaligheid
prikkelende inrichtingsomgeving
breed activiteitenaanbod
integratie
normalisatie

1-4
5
De belangrijkste kernbegrippen van het
relationele model

erkenning van behoefte aan intieme relaties en
seksualiteit
(totale) communicatie
belevingswereld van de cliënt centraal
integratie
zorg op maat (met als gevolg
zorgdifferentiatie)

1-5
6
De Wet maatschappelijke ondersteuning

het doel van de Wmo
taken voor de gemeenten
Wmo en sport

1-6
7
Vraagsturing en zorg op maat

vraagsturing
persoonsgebonden budget
de cliënt centraal
integratie

1-7
8
Persoonsgebonden budget

PGB vanuit AWBZ en Wmo
PGB en sport
keuze in hoe je de zorg wilt ontvangen
stappenplan PGB

1-8
9
Keuze in hoe je de zorg wilt ontvangen

1 persoonsgebonden budget
2 zorg in natura
3 een combinatie van PGB en zorg in natura

1-9
10
Kwaliteitszorg

prioriteiten van de overheid
beschikken over een kwaliteitssysteem
werken met individuele zorg- en
begeleidingsplannen

1-10
11
Prioriteiten van de overheid

het recht op goede zorg
veiliger maken van de zorg
vergroten van de invloed van patiënten en
cliënten
zichtbaar en meetbaar maken van de kwaliteit
van de zorg

1-11
12
Beschikken over een kwaliteitssysteem

kwaliteitssystemen
de cliënt als uitgangspunt
is meten wel weten?

1-12
13
Marktwerking en resultaatgericht werken

DBCs
concurrrentie
resultaatgericht werken

1-13
14
Tien Speerpunten beleid Gehandicaptensport
Nederland

jeugdsport
sport en bewegen voor mensen met een
verstandelijke handicap
versterking sportparticipatie sporters met een
handicap in de reguliere sport
topsport
deskundigheidsbevordering
classificatie
vervoersregeling
Wet maatschappelijke ondersteuning
onderzoek en monitoring
voorlichting en beeldvorming

1-14
15
De inhoud van dit thema

2.2 Bewegingsagogiek
2.3 Uitgangspunten van de bewegingsagogiek
2.4 Betekenissen van het bewegen
2.5 De betekenis van bewegen voor de
verschillende
doelgroepen
2.6 Lichaamsplan, lichaamsbesef, lichaamsidee
2.7 Tips voor de praktijk

2-1
16
Bewegingsagogiek

de begrippen
bewegen en lichamelijkheid
orthobewegingsagogisch werk en sociaal
bewegingsagogisch werk
wat is je deskundigheid als bewegingsagoog?

2-2
17
Bewegingsagogiek

kennis en theorievorming over het beïnvloeden,
begeleiden en veranderen van het bewegen van
mensen met het oog op welzijnsverbetering
Bewegingsagogie
het daadwerkelijk in de praktijk beïnvloeden,
begeleiden en veranderen van het bewegen van
mensen met het oog op welzijnsverbetering

2-3
18
Uitgangspunten van de bewegingsagogiek

bewegen is relationeel
bewegen is intentioneel
bewegen beïnvloedt het zelfbeeld positief
bewegen levert een bijdrage aan
gedragsverandering

2-4
19
Ordeningsmodellen van betekenissen van bewegen

model van Van Breukelen
model van Geenen
model van Windesheim

2-5
20
Model van Van Breukelen

de instrumentele betekenis
de exploratieve betekenis
de sociale betekenis
de persoonlijke betekenis

2-6
21
Model van Geenen

actieve betekenis
sociale (interactieve) betekenis
belevingswaarde
betekenis voor het zelfbeeld
gezondheidswaarde
betekenis voor de cognitieve ontwikkeling

2-7
22
De vier modaliteiten van bewegen

ontmoeten
leren
sparren
vieren

2-8
23
De betekenis van bewegen voor verschillende
doelgroepen

kinderen en jeugdigen op de mytyl- en
tyltylschool
mensen die revalideren (ravalidanten)
mensen met een chronische aandoening
oudere mensen met een verstandelijke beperking
mensen met een ernstig meervoudige beperking
mensen met psychische problemen
kinderen en jeugdigen met gedrags- en
opvoedingsproblemen

2-9
24
Doelstellingen bewegen voor kinderen en jeugdigen
op de mytyl- en tyltylschool

aanspreken en benutten van alle motorische
mogelijkheden (actieve betekenis)
zich zo onafhankelijk mogelijk kunnen opstellen
(belevingswaarde)
lenigheid, kracht en uithoudingsvermogen
optimaliseren (gezondheidswaarde)
rolstoeltechniek oefenen en rolstoelbehendig
worden (sociale betekenis)
opvoeren belastbaarheid waardoor de
gezondheidstoestand verbetert (gezondheidswaarde)
verantwoordelijkheid dragen voor de eigen
gezondheid (gezondheidswaarde)
integratie tussen kinderen met en zonder
beperking (sociale betekenis)

2-10
25
Betekenissen revalidatie

grenzen verleggen, gevoel nog wat te kunnen
(vergroten van competentiegevoelens)
verbeteren en vergemakkelijken van sociale
contacten (integratie)
verbeteren van uithoudingsvermogen, kracht,
snelheid en coördinatie (gezondheidswaarde)
bijdragen aan het verliesverwerkingsproces en
acceptatieproces (belevingswaarde)
voorbereiden op deelname aan de sport- en
bewegingscultuur (sport als zinvolle vrije
tijdsbesteding)
verbeteren van de gezondheid, terugdringen van
de medische consumptie (gezondheidswaarde)

2-11
26
Betekenis van bewegen voor ouderen met
verstandelijke beperking

voorkomen/vertragen van fysieke achteruitgang
(actieve betekenis)
voorkomen/doorbreken sociaal isolement (sociale
betekenis)
lichaamsbeleving of succesbeleving
(belevingswaarde)
vergroten gevoel van zelfstandigheid en
onafhankelijkheid (betekenis voor zelfbeeld)
in stand houden/verberen fitheid
(gezondheidswaarde)
als onderdeel van realiteitsoriëntatietraining
(ROT) (cognitieve betekenis)

2-12
27
Betekenis van bewegen voor mensen met een ernstig
meervoudige beperking

onderhouden bewegingsvaardigheid (actieve
betekenis)
stimuleren contact met omgeving (sociale
betekenis)
uitbreiden belevings- en ervaringswereld
(belevingswaarde)
voorkomen gezondheidsklachten
(gezondheidsbetekenis)

2-13
28
Betekenis van bewegen voor mensen met psychische
problemen

bevorderen sociale contactname en sociaal
gedrag, (re)socialisatie (sociale betekenis)
positieve invloed op lichaamsbeleving
(belevingswaarde)
stimuleren zelfwaardering en zelfvertrouwen
(betekenis voor zelfbeeld)

2-14
29
Betekenis van bewegen voor jongeren met gedrags-
en opvoedingsproblemen

bevorderen positieve normencultuur (sociale
betekenis)
manier om emoties te uiten (belevingswaarde)
opdoen positieve ervaringen (betekenis voor
zelfbeeld)

2-15
30
Lichaamsplan, lichaamsbesef en lichaamsidee

lichaamsplan
het georganiseerde totaal van alle sensorische
en motorische structuren dat het geautomatiseerde
gedrag van de mens bepaalt
lichaamsbesef
de informatie die een persoon verwerft over
zijn eigen lichaam gestalte, aangenomen houding,
positie van de ledematen ten opzichte van elkaar
en de uitgevoerde bewegingen
lichaamsidee of lichaamsbeeld
een subjectief, min of meer bewust oordeel
(waardering) over de eigen lichamelijkheid

2-16
31
De inhoud van dit thema

3.2 De indeling in strategieën
3.3 Primaire activering
3.4 Bewegingsactivering
3.5 Bewegingsonderwijs
3.6 Bewegingsrecreatie
3.7 Psychomotorische therapie
3.8 Aangepaste sport
3.9 Sport- en bewegingsgedrag van mensen met een
beperking
3.10 Tips voor de praktijk

3-1
32
De indeling in strategieën

bewegingsagogische strategieën
geschiedenis van de bewegingsagogie

3-2
33
Bewegingsagogische strategieën

basisbenadering of primaire activering
bewegingsactivering
bewegingsonderwijs
bewegingsrecreatie
psychomotorische therapie
aangepaste sport

3-3
34
Deelgebieden bewegingsagogie

bewegingsopvoeding, bestaande uit drie
benaderingswijzen
- bewegingsactivering
- bewegingsonderwijs
- bewegingsrecreatie
bewegingstherapie

3-4
35
Primaire activering/basisbenadering

doelgroepen
mensen in lichaamsgebonden ervaringsfase
doelstellingen
- onderhouden bewegingsvaardigheden
- ervaringsstimulering
- stimuleren sociaal-affectief contact
sport- en bewegingsactiviteiten
snoezelactiviteiten
bewegingsagogisch handelen
creëren van lichaamservaringssituaties en
bewegingssituaties

3-5
36
Bewegingsactivering

doelgroepen
- mensen met een beperking
- mensen met psychische problemen of
gedragsproblemen
doelstellingen
vergroten/behouden actieve betrokkenheid op
omgeving
sport- en bewegingsactiviteiten
uitdagende en uitlokkende activiteiten
bewegingsagogisch handelen
- ontwerpen uitnodigende bewegingssituaties
- actieve houding

3-6
37
Bewegingsonderwijs

doelgroepen
ieder die zijn bewegingsvaardigheid kan en wil
verbeteren
doelstellingen
- uitbouwen bewegingsvaardigheden
- uitbreiden sociale en emotionele vaardigheden
- verkrijgen positief zelfbeeld
sport- en bewegingsactiviteiten
alle activiteitsgebieden
bewegingsagogisch handelen
- open werkvormen
- werken vanuit het didactisch model

3-7
38
Leerlijnen basisdocument bewegingsonderwijs

balanceren
klimmen
zwaaien
over de kop gaan
springen (ver- en hoogspringen)
(hard)lopen
mikken (ver- en gericht werpen)
jongleren
doelspelen
tikspelen (inclusief slag- en loopspelen)
stoeispelen
bewegen op muziek

3-8
39
Aspecten didactisch model

de bewegingsvormen (sport- en
bewegingsactiviteiten)
de opbouw van de les
de organisatie (met name gericht op
groepsdynamische aspecten)
instructie, aanwijzingen, feedback
de begeleiding
de veiligheid
de evaluatie

3-9
40
Bewegingsrecreatie

doelgroepen
iedereen
doelstellingen
- ontspanning
- plezier
- bevorderen sociale contacten
- uitleven, stoom afblazen
sport- en bewegingsactiviteiten
- sportspelen
- spelvormen
bewegingsagogisch handelen
- aansluiten bij individuele wensen
- gebruik maken van didactisch model

3-10
41
Psychomotorische therapie

doelgroepen
mensen met psychische problemen
doelstellingen
- vergroten sociale competentie
- leren omgaan met negatieve emoties
- vergroten zelfvertrouwen en zelfstandigheid
- verhogen vitaliteit
sport- en bewegingsactiviteiten
- bewegingsgeoriënteerde methoden
- lichaamsgeoriënteerde methoden
bewegingsagogisch handelen
functioneel-oefengericht, ervaringsgericht of
conflictgericht

3-11
42
Aangepaste sport

doelgroepen
iedereen die in staat is tot oefenen en trainen
van bewegingsvaardigheden en zich kan en wil
conformeren aan de regels van het spel
doelstellingen
- presteren
- plezier, ontspanning
- bevorderen sociale contacten
- bevorderen gezondheid
- bevorderen zelfbeeld
sport- en bewegingsactiviteiten
- niet-aangepaste reguliere sportvormen
- aangepaste reguliere sportvormen
- speciaal ontwikkelde sportvormen
bewegingsagogisch handelen
- sport op maat bieden
- begeleiden vrijwilligers

3-12
43
Sport en bewegingsgedrag van mensen met een
beperking

sportdeelname van mensen met een lichamelijke
beperking
sportdeelname van mensen met een verstandelijke
beperking

3-13
44
Sportdeelname van mensen met een lichamelijke
beperking

deelname in cijfers
jeugdigen met een beperking
motieven voor sportdeelname
knelpunten en belemmeringen voor sportdeelname

3-14
45
Belangrijkste belemmeringen

aanbod
persoonlijke belemmeringen
organisatorische belemmeringen

3-15
46
Sportdeelname van mensen met een verstandelijke
beperking

deelname in cijfers
populaire sporten
motieven van sportdeelname
knelpunten en belemmeringen voor sportdeelname
sportdeelname van kinderen met een beperking in
het speciaal onderwijs
populaire sporten

3-16
47
De inhoud van dit thema

4.2 Visies op bewegen
4.3 Vakconcepten
4.4 Tips voor de praktijk

4-1
48
Twee visies op bewegen

substantiële visie
bewegen is anatomisch-fysiologisch proces
relationele visie
bewegen is zinvol gedrag

4-2
49
Het vakconcept

stadia van het vakconcept
inhoud van het vakconcept
indeling van vakconcepten

4-3
50
Indeling vakconcepten

1 biologisch georiënteerd vakconcept
2 vormingstheoretisch vakconcept
3 personalistisch vakconcept
4 sportgericht vakconcept
5 kritisch constructief vakconcept

4-4
51
De inhoud van dit thema

5.2 Doelgroepen
5.3 Indeling in doelgroepen
5.4 Stoornis, beperking, participatieprobleem
5.5 De deviantietheorie
5.6 Tips voor de praktijk

5-1
52
Doelgroepindeling zorg en welzijn

indeling naar ontwikkelingsfase
indeling naar welzijnsbedreiging

5-2
53
Doelgroepen naar ontwikkelingsfase

de baby (0 - 1,5 jaar)
de peuter (1,5 - 4 jaar)
het basisschoolkind
- de kleuter (4 - 6 jaar)
- het jonge schoolkind (6 - 9 jaar)
- het oudere schoolkind (9 -12 jaar)
de puber (12 - 16 jaar)
de adolescent (16 - 21 jaar)
de volwassene
- de jonge volwassenheid (21 - 40 jaar)
- de middelbare leeftijd (40 - 55 jaar)
- de vroege ouderdom (55 - 65 jaar)
de ouderdom (65 jaar en ouder)

5-3
54
Indeling naar welzijnsbedreiging

lichamelijk welzijn
geestelijk welzijn
materieel welzij
sociaal welzijn
cultureel welzijn

5-4
55
Stoornis-beperking-participatieprobleem

de terminologie
stoornis
beperking
participatieprobleem
samenvatting

5-5
56
Stoornis, beperking, participatieprobleem

stoornis
defect of ontbreken van orgaan of orgaanfuncties
beperking
vermindering van mogelijkheden ten aanzien van
gedrag of activiteiten
handicap/participatieprobleem
belemmering in het sociaal-maatschappelijk
functioneren als gevolg van een stoornis

5-6
57
Stoornissen kunnen zich voordoen op het gebied
van

de cognitie
de zintuigen (oog- en oorstoornissen)
het bewegingsapparaat
de taal
de organen
de ledematen

5-7
58
Stoornissen leiden tot beperkingen op het gebied
van

communicatie
persoonlijke verzorging
mobiliteit
vaardigheden
gedrag

5-8
59
Participatieproblemen kunnen zich voordoen op het
gebied van

scholing/opleiding
arbeid
wonen
het sociale leven/sociale contacten
vrijetijdsbesteding (sport)

5-9
60
Deviantietheorie

1 etikettering
2 stigmatisering
3 sociale druk
4 aanvaarding
5 bevestiging

5-10
61
De inhoud van dit thema

6.2 De taken en werkzaamheden van de
bewegingsagoog
6.3 De professionele houding van de
bewegingsagoog
6.4 De bewegingsagoog als begeleider
6.5 Teamrollen
6.6 Samenwerken in een team
6.7 Tips voor de praktijk

6-1
62
De taken en werkzaamheden van de bewegingsagoog

opleiding en taken
typering van het beroep volgens FWG
het beroepscompetentieprofiel (BCP)
bewegingsagoog

6-2
63
De professionele houding van de bewegingsagoog

communicatie
afstand en nabijheid
ongewenste intimiteiten
gedragscodes
reflecteren als onderdeel van een professionele
houding

6-3
64
Factoren bij afstand en nabijheid

de ruimte
- sociale ruimte
- persoonlijke ruimte
- intieme ruimte
de zintuigen
woorden en reacties

6-4
65
Gedragscode

een schriftelijke afspraak tussen een werkgever
en werknemers
waarin wordt vastgelegd wat van iedereen wordt
verwacht
als het gaat om het gedrag en de omgang met
hulpvragers

6-5
66
De bewegingsagoog als begeleider

doelgerichtheid
bewust vormgeven van de (opvoedings)relatie
bewust hanteren van het groepsklimaat
bewust hanteren van middelen en methoden

6-6
67
Teamrollen

Remmerswaal
teamrollen van Belbin
typologie van Myers-Briggs
de Roos van Leary
kernkwaliteiten van Ofman

6-7
68
Vier onderdelen zelfevaluatie

1 De aard van de sociale gerichtheid
A Exravert (E) grote gerichtheid op anderen,
op
grote vriendengroep
B Introvert (I) gericht op enkele goede
vrienden
en bekenden
2 De wijze waarop je informatie opneemt
A Sensing (S) gericht op praktische feiten,
oog voor details
B Intuition (N) gericht op globale beelden,
fantasierijk, creatief
3 De wijze waarop je tot conclusies,
besluitvorming komt
A Thinking (T) redeneren logisch, analytisch,
objectief
B Feeling (F) volgen hun hart, gevoel,
medelevend
4 De aard van je levensstijl
A Judging (J) leven geordend, gepland, werken
systematisch
B Percieving (P) spontaan, flexibel, werken
niet

6-8
69
Samenwerken in een team

voorwaarden voor effectieve samenwerking
kwaliteiten
samenwerken in een multidisciplinair team

6-9
70
De inhoud van dit thema

7.2 Het belang van bewegingsdiagnostiek
7.3 Bewegingsdiagnostische methoden
7.4 Leerlingvolgsystemen
7.5 Tips voor de praktijk

7-1
71
Het belang van bewegingsdiagnostiek

het begrip
het belang
voorbereiding
uitvoering
evaluatie

7-2
72
Indeling bewegingsdiagnostische methoden

vaardigheidstests
kwantitatieve motorische tests
kwalitatieve motorische tests
vragenlijstmethoden
observatiemethoden

7-3
73
Leerlingvolgsystemen

Beleves, gebaseerd op de leerlijnen en
tussendoelen uit het Basisdocument
Bewegingsonderwijs
Bewegen en spelen van Van Gelder en Stroes

7-4
74
De inhoud van dit thema

8.2 Naar een planmatige aanpak van de zorg
8.3 Voordelen van het werken met zorgplannen
8.4 De inhoud van het zorgplan
8.5 Het bewegingsagogisch plan
8.6 Tips voor de praktijk

8-1
75
Ontstaan zorgplannen door

veranderde visie op zorg cliënt staat centraal
wens tot hogere kwaliteit en doelmatigheid

8-2
76
Voordelen van het werken met zorgplannen

verhoging kwaliteit
continuïteit van de zorg
duidelijke verantwoordelijkheden
overeenstemming, samenhang en afstemming van
zorg
zorg op maat

8-3
77
Het zorgplan

de onderverdeling van het zorgplan
fasen van het zorgplan

8-4
78
Onderverdeling zorgplan

wonen en vrije tijd een begeleidingsplan
opgesteld door en voor de groepsbegeleiding
behandeling een behandelplan, opgesteld door
en voor medici, paramedici en agogen
dagbesteding een activiteitenplan, opgesteld
door en voor activiteitenbegeleiders en
bewegingsagogen

8-5
79
Fasen van het zorgplan

1 de beeldvormingsfase
2 de diagnose, het vaststellen van de hulpvraag
en de zorgbehoefte
3 het bepalen van de doelstellingen (korte en
lange termijn)
4 de planning van de activiteiten
5 de uitvoering
6 de evaluatie

8-6
80
SCAMP

S somatisch
C communicatie
A ADL (algemeen dagelijkse levensverrichtingen)
M maatschappelijk functioneren
P psychisch functioneren

8-7
81
Afspraken begeleiding

1 afspraken betreffende het hulpaanbod
2 afspraken over de persoon
3 afspraken over contacten en informatie

8-8
82
De opbouw van een bewegingsagogisch plan

de taak van de bewegingsagoog
de opbouw van het bewegingsagogisch plan

8-9
83
Fasen van het bewegingsagogisch plan

1 de beeldvormingsfase
2 de diagnose, het vaststellen van de hulpvraag
en de zorgbehoefte
3 het bepalen van de doelstellingen (korte en
lange termijn)
4 de planning van de activiteiten
5 de uitvoering
6 de evaluatie

8-10
84
De inhoud van dit thema

9.2 Methoden in zorg en welzijn
9.3 Gedragstherapeutische methoden
9.4 Gentle Teaching
9.5 Bewegingspedagogiek van Veronica Sherborne
9.6 Methode Heijkoop
9.7 Rehabilitatie
9.8 Methoden in de jeugdhulpverlening
9.9 Methoden in het speciaal onderwijs
9.10 Tips voor de praktijk

9-1
85
Gedragstherapeutische methoden

ontwikkelingen binnen de gedragstherapie
conditionering
cognitieve gedragstherapie

9-2
86
Conditionering

klassieke conditionering
operante conditionering
conditionering, wenselijk of verwerpelijk?
toepassing conditioneringsprincipes in de
gezondheidszorg
functionele analyse

9-3
87
Gentle Teaching

wat is Gentle Teaching?
middelen
persoonlijke relatie
levenskwaliteit
gewenst of ongewenst gedrag?

9-4
88
Levenskwaliteit acht basiswaarden

je lichaam accepteren
deel uitmaken van een sociale omgeving
een positief zelfbeeld hebben
liefdevolle relaties hebben
een ondersteunende structuur hebben
dagelijkse, zingevende activiteiten hebben
jezelf veilig en geborgen voelen
innerlijke rust ervaren

9-5
89
Veronica Sherborne

drie basale behoeften
bouwen aan een relatie

9-6
90
Drie basale behoeften

persoonlijke lichaamsbehoefte
persoonlijke omgevingsbehoefte
persoonlijke relatiebehoefte

9-7
91
Fasen in het opbouwen van een relatie

1 de fase van het ontvangen
2 de fase van het initiatief
3 de fase van het partnerschap

9-8
92
De methode Heijkoop

wat is de methode Heijkoop?
begrijpen
begrepen worden

9-9
93
Rehabilitatie

het begrip rehabilitatie
systematisch rehabilitatiegericht handelen
uitgangspunten rehabilitatie
relatie en begeleiding
planmatige aanpak

9-10
94
Domeinen rehabilitatie

vier levensdomeinen
wonen
werken
leren
recreëren
vier persoonlijke domeinen
zelfzorg
gezondheid
zingeving
sociale relaties

9-11
95
Planmatige aanpak rehabilitatie

1 stel de zorg- of ondersteuningsvragen van de
cliënt vast
2 stel de mogelijkheden en belemmeringen van de
cliënt vast met betrekking tot het zelfstandig
vervullen van de behoefte
3 stel de belangrijkste randvoorwaarden vast
4 stel de gewenste steunfactoren of hulpbronnen
vast
5 stel de belemmeringen en mogelijkheden van de
omgeving vast

9-12
96
Methoden binnen de jeugdhulpverlening

de effectiviteit van programmas
aanpak van de Glen Mills School
de sociogroepsstrategie van Den Engh
Families First

9-13
97
Vijf fasen Glen Mills School

gewenningsfasen
voorbereiding op lidmaatschap
lidmaatschap
voorbereiding op vertrek
nabegeleiding

9-14
98
Methoden in het speciaal onderwijs

de PAD-methode
de kanjermethode

9-15
99
De PAD-methode

het PAD-leerplan
lesprogramma en PAD-kind van de dag
padden

9-16
100
De kanjermethode

de kanjerafspraken
de vier gedragstypen

9-17
101
De inhoud van dit thema

10.2 Wat is agressie
10.3 Opvattingen over agressie
10.4 Agressie in de samenleving
10.5 Risicofactoren van agressiviteit
10.6 Het agressiemodel
10.7 Omgaan met en voorkomen van agressie
10.8 Signaleringsplan Amarant

10-1
102
Wat is agressie

de verschillende betekenissen van agressie
verschijningsvormen van agressie

10-2
103
Indeling verschijningsvormen van agressie

naar aard van de agressie
naar de gerichtheid van agressie
naar de mate van directheid waarop de agressie
geuit wordt
seksuele intimidatie

10-3
104
Opvattingen over agressie

biologisch
behavioristisch
psychoanalytisch

10-4
105
Biologisch georiënteerde theorieën

Darwin
Lorenz
De Waal

10-5
106
Behavioristisch georiënteerde theorieën

frustratieagressie theorie
instrumentele agressie theorie

10-6
107
Risicofactoren van agressie

registratie van agressie-incidenten
de belangrijkste factoren
de zienswijze van G. Schuur
het maken van een risico-inschatting

10-7
108
De belangrijkste factoren

aanlegfactoren
psychiatrische aandoeningen
opvoedingsfactoren
omgevingsfactoren

10-8
109
Omgevingsfactoren

maatschappelijke factoren
culturele factoren
factoren die de fysieke omgeving bepalen

10-9
110
Het agressiemodel

het belang van het agressiemodel
CFB-technieken
verschijningswijzen en niveaus van agressie
handelend optreden bij agressie interventies

10-10
111
Omgaan met en voorkomen van agressie

houding en omgangsvormen
sociaalcommunicatieve vaardigheden
nazorg

10-11
112
Signaleringsplan Amarant

signaleringsplan
de stappen van het signaleringsplan

10-12
113
De stappen van het signaleringsplan

1 de ontspannen fase
2 de fase van onrust en lichte irritatie
3 de fase van oplopende spanning
4 de fase van dreigen met geweld
5 de fase van openlijke agressie
6 de fase van herstel

10-13
114
De inhoud van dit thema

11.2 Leefomstandigheden
11.3 Interculturele opvoeding
11.4 Interculturele psychiatrie
11.5 Tips voor de praktijk

11-1
115
Leefomstandigheden

factoren die de leefomstandigheden bepalen
samenhang tussen de factoren
opleiding
werk en inkomen
huisvesting en buurt
gezinsvormen

11-2
116
Factoren leefomstandigheden

opleiding
werk en inkomen
huisvesting en buurt
gezinsvorm

11-3
117
Opleiding

type onderwijs
opleiding, leefgewoonten en sport
opleiding van allochtonen

11-4
118
Opleidingsniveau is afhankelijk van

aanleg
stimulatie vanuit omgeving
verwachtingen van de omgeving

11-5
119
Werk en inkomen

werk en inkomen bepalend voor
leefomstandigheden
werk, inkomen en sportbeoefening
functies van werk
minimaal inkomen
inkomen en gezondheid
positie van allochtonen

11-6
120
Huisvesting en buurt

direct verband met werk en inkomen
indirect verband met opleiding
goedkope woningen in grote steden
socialisatie in buurt belangrijk
achterstandswijk risico voor leefomstandigheden

11-7
121
Gezinsvormen

leefverband waarbij kinderen betrokken zijn,
zoals
traditionele kerngezin
éénoudergezin
pleeggezin
stiefgezin
co-oudergezin
adoptief gezin

11-8
122
Interculturele opvoeding

F-culturen en G-culturen
opgroeien in twee culturen

11-9
123
Interculturele psychiatrie

risicofactoren
problemen in de hulpverlening

11-10
124
Problemen in de hulpverlening

1 relationele problemen er niet in slagen de
relatie optimaal vorm te geven
2 professionele problemen er niet in slagen de
juiste hulpverlening/zorg te bieden

11-11
125
De inhoud van dit thema

12.2 Aandoeningen van het houdings- en
bewegingsapparaat
12.3 Spierziekten
12.4 Tips voor de praktijk

12-1
126
Aandoeningen van het houdings- en
bewegingsapparaat

amputatie
reumatische aandoeningen
osteoporose

12-2
127
Reumatische aandoeningen

symptomen van reuma
artrose of gewrichtsslijtage
reumatoïde artritis of gewrichtsontstekingen
de ziekte van Bechterew
jeugdreuma

12-3
128
Spierziekten

oorzaken en verschijnselen
verschillende aandoeningen
de ziekte van Duchenne

12-4
129
De ziekte van Duchenne

dystrofine gen
verloop en verschijnselen
belang sport en bewegen

12-5
130
De inhoud van dit thema

13.2 Aandoeningen van de hersenen
13.3 Aandoeningen van het ruggenmerg
13.4 Aandoeningen van het centrale zenuwstelsel
13.5 Tips voor de praktijk

13-1
131
Aandoeningen van de hersenen

niet-aangeboren hersenletsel
cerebrale parese
ziekte van Parkinson
epilepsie

13-2
132
Niet-aangeboren hersenletsel

oorzaken
gevolgen
schade rechts en links
de behandeling
bewegingsagogische consequenties
sporten

13-3
133
Belangrijkste gevolgen niet-aangeboren
hersenletsel

lichamelijke functiestoornissen
cognitieve stoornissen
taalstoornissen
stoornissen in de waarneming
veranderingen in de persoonlijkheid

13-4
134
Cerebrale parese

oorzaken
verschijnselen
indelingen
bijkomende beperkingen
bewegingsagogische consequenties
het belang en effect van sportbeoefening
sporten

13-5
135
Indeling vormen cerebrale parese

naar het type spieren dat erbij betrokken is
het spastische type (spasme)
het athetotische type (athetose, trage
kronkelende bewegingen van de handen en voeten)
het atactische type (ataxie, beschadiging van
zenuwstelsel)
het hypotone type (floppy-infant, slap)
de gemengde vorm
naar de aangedane lichaamsgebieden
monoplegie (verlamming van één arm of been)
diplegie of paraplegie (verlamming van beide
armen of benen)
hemiplegie (eenzijdige verlamming)
triplegie (verlamming van drie van de vier
ledematen)
tetraplegie (alle vier de ledematen zijn verlamd)
quadriplegie (vier ledematen zijn verlamd en
sommige andere functies)

13-6
136
Ziekte van Parkinson

oorzaak en verloop
verschijnselen
belang van bewegen
sporten

13-7
137
Epilepsie

wat is epilepsie
oorzaken
verschijnselen
bewegingsagogische consequenties
sportadvies
sporten
het belang van bewegen

13-8
138
Factoren die een rol spelen bij het ontstaan van
epilepsie

erfelijke factoren
allerlei vormen van hersenbeschadiging als
gevolg van
- een zuurstoftekort voor, tijdens of na de
bevalling
- een stofwisselingsstoornis
- een tumor
- een cerebro vasculair accident (CVA)
- een infectie, bijvoorbeeld hersen(vlies)ontstek
ing
- een trauma (hersenletsel als gevolg van een
ongeval)
- vergiftiging
- een zuurstoftekort door bijna-verdrinking of
bijna
stikken

13-9
139
Categorieën epileptische aanvallen

de gedeeltelijke of partiële aanvallen
- eenvoudige partiële aanvallen
- complexe partiële aanvallen
de gehele of gegeneraliseerde aanvallen
- tonisch-clonische aanvallen (grote aanvallen)
- absences (wegrakingen)

13-10
140
Factoren die een rol spelen bij een sportadvies
aan mensen met epilepsie

epilepsiespecifieke factoren
sportspecifieke factoren
persoonlijke factoren

13-11
141
Aandoeningen aan het ruggenmerg

dwarslaesie
spina bifida

13-12
142
Dwarslaesie

oorzaken
verschijnselen
indeling dwarslaesies
bewegingsagogische consequenties
het belang van sporten en bewegen

13-13
143
Indeling dwarslaesies

naar de hoogte van de laesie
naar de compleetheid van de laesie

13-14
144
Multiple sclerose

wat is multiple sclerose
gevolgen
belang van bewegen
sporten

13-15
145
De inhoud van dit thema

14.2 Hart- en vaatziekten
14.3 Longaandoeningen
14.4 Diabetes mellitus
14.5 Kanker
14.6 Chronische pijn en chronische aandoeningen
14.7 Tips voor de praktijk

14-1
146
Hart- en vaatziekten

coronaire hartziekten
hart- en vaatziekten bij mensen met
Downsyndroom
belang van bewegen
sportadvies

14-2
147
Longaandoeningen

astma
COPD (chronic obstructive pulmonary diseases)
- chronische bronchitis
- longemfyseem
belang van bewegen

14-3
148
CODP

chronische bronchitis
- hoesten met opgeven van sputum
- verstopping luchtwegen
- kortademigheid bij inspanning
longemfyseem
- beschadigde longblaasjes
- kortademigheid ook bij rust

14-4
149
Diabetes mellitus

wat is diabetes mellitus
belang van sportbeoefening

14-5
150
Kanker

ontstaan en voorkomen van kanker
het belang van bewegen

14-6
151
Chronische pijn en chronische aandoeningen

wat is pijn
chronische pijnklachten
fibromyalgie
het belang van bewegen
chronische aandoeningen

14-7
152
De inhoud van dit thema

15.2 Auditieve beperking
15.3 Visuele beperking
15.4 Tips voor de praktijk

15-1
153
Auditieve beperkingen

oorzaken
verschillende auditieve beperkingen
ontwikkeling
belang van sportbeoefening

15-2
154
Oorzaken auditieve beperkingen

aangeboren
- erfelijke factoren
- stoornissen tijdens de zwangerschap
(aanlegfouten, fouten in de celdeling)
verworven
- hersenbeschadiging als gevolg van bijvoorbeeld
zuurstofgebrek
- lawaai
- ouderdom
- infectieziekte (rode hond, bof, mazelen,
polio,
kinkhoest, hersenvliesontsteking)

15-3
155
Verschillende auditieve beperkingen

verlies van geluidssterkte
verlies van bepaalde toonhoogten (frequenties)
ouderdomsslechthorendheid

15-4
156
Ontwikkeling

de taalontwikkeling
de sociaal-emotionele ontwikkeling
de motorische ontwikkeling

15-5
157
Visuele beperkingen

oorzaken
verschillende visuele beperkingen
ontwikkeling
het belang van sportbeoefening

15-6
158
Oorzaken visuele beperkingen

aangeboren
- erfelijke factoren (in bijna de helft van de
gevallen
is dit de oorzaak)
- stoornissen tijdens de zwangerschap (infecties
als
rode hond, zuurstoftekort, overmatig alcohol
en/of
drugsgebruik, hersenbloeding)
verworven
- ongevallen
- hersenvliesontsteking
- tumoren
- diabetes mellitus (suikerziekte)

15-7
159
Verschillende visuele beperkingen

verlies van gezichtsscherpte
verlies van gezichtsveld
leeftijd
blind en braille
hulpmiddelen

15-8
160
Ontwikkeling

de sociale ontwikkeling
de emotionele ontwikkeling
de motorische ontwikkeling
integratie

15-9
161
De inhoud van dit thema

16.2 Het begrip verstandelijke beperking
16.3 Niveau-aanduidingen
16.4 Ontwikkeling van mensen met een
verstandelijke
beperking
16.5 Begeleiding van mensen met een
verstandelijke
beperking
16.6 Syndromen
16.7 Ouderen met een verstandelijke beperking
16.8 Mensen met een ernstig meervoudige
beperking
16.9 Tips voor de praktijk

16-1
162
Het begrip verstandelijke beperking

een heterogene groep
definities en oorzaken
cijfers en diagnose
uitgangspunten beeldvorming
benaming

16-2
163
Niveau-aanduidingen verstandelijke beperking

indeling op basis van intelligentie
indeling op basis van ervaringsfase

16-3
164
Indeling op basis van intelligentie

lichte verstandelijke beperking (IQ 50 70)
matige verstandelijke beperking (IQ 20 50)
ernstige verstandelijke beperking (IQ lt 20)

16-4
165
Indeling op basis van ervaringsfasen

1 de lichaamsgebonden ervaringsfase
2 de associatieve ervaringsfase
3 de structurerende ervaringsfase
4 de vormgevende ervaringsfase

16-5
166
Ontwikkeling van mensen met een verstandelijke
beperking

de motorische ontwikkeling
de cognitieve ontwikkeling
de sociaal-affectieve ontwikkeling

16-6
167
Belangrijke cognitieve functies

denken
waarnemen
onthouden
leren

16-7
168
Begeleiding mensen met een verstandelijke
beperking

hoe kunnen we begeleiden
situatieve (bege)leidingstijl
de deelnemers
de omgeving
jij als bewegingsagoog

16-8
169
De deelnemers

hoe zelfstandig is de deelnemer?
met welke motieven komt de deelnemer naar de
lessen?
hoe is de belevingswereld van de deelnemer?

16-9
170
Syndromen

kenmerken van syndromen
syndroom van Down
het fragiele-X-syndroom
syndroom van Prader-Willi
Angelman-syndroom

16-10
171
Het syndroom van Down

lichamelijke kenmerken
gedragskenmerken
intelligentie

16-11
172
Lichamelijke kenmerken

uiterlijk
bewegingsvaardigheid
oogafwijkingen
gehoorafwijkingen
hartafwijkingen
neurologische afwijkingen
afwijkingen in keel en neus
huidafwijkingen
het immuniteitssysteem

16-12
173
Ouderen met een verstandelijke beperking

fysieke aspecten van veroudering
cognitieve aspecten van veroudering
psychosociale aspecten van veroudering

16-13
174
Mensen met een ernstig meervoudige beperking

combinatie van beperkingen
communicatie
intensief zorgbehoeftig
primaire activering of basisbenadering

16-14
175
De inhoud van dit thema

17.2 Verhoogde kwetsbaarheid
17.3 Veelvoorkomende gedragsproblemen en
psychiatrische diagnoses
17.4 Het begeleiden van gedragsmoeilijke
deelnemers
17.5 Zelfverwondend gedrag
17.6 Sterk gedragsgestoord licht verstandelijk
gehandicapt (SGLVG)
17.7 Tips voor de praktijk

17-1
176
Verhoogde kwetsbaarheid

psychiatrie en verstandelijke beperking
oorzaken van verhoogde kwetsbaarheid voor
psychische problemen

17-2
177
Oorzaken van verhoogde kwetsbaarheid voor
psychische problemen

organische factoren
psychosociale factoren
omgevingsfactoren

17-3
178
Veelvoorkomende gedragsproblemen en
psychiatrische diagnoses

agressieproblemen
angst- en dwangstoornissen
ADHD
autisme en aan autisme verwante stoornissen

17-4
179
Autisme en aan autisme verwante stoornissen

autisme en verstandelijke beperking
diagnostische problemen
verschijningsvormen van autisme bij mensen met
een verstandelijke beperking
twee subtypen
primaire en secundaire contactstoornis

17-5
180
Het begeleiden van gedragsmoeilijke deelnemers

methodische benadering
functionele analyse
de bewegingsagoog als begeleider

17-6
181
Methodische stappen

beeldvormingsfase
probleemformulering
formulering van de doelstelling
formulering van de aanpak
de uitvoering
de evaluatie

17-7
182
Drie mogelijkheden begeleiding

1 het bewust hanteren van het groepsklimaat
2 het bewust vormgeven van de (opvoedings)relatie
3 het bewust hanteren van middelen en methoden

17-8
183
Zelfverwondend gedrag

vormen van zelfverwonding
de methode Heijkoop

17-9
184
Methode Heijkoop

1 beeldvormingsfase
nauwkeurige omschrijving
zelfbescherming
zelfverdediging
2 gewenste situatie
3 plan van aanpak
bevorderen van het (zelf)vertrouwen
leren omgaan met het probleemgedrag
4 uitvoering
5 evaluatie

17-10
185
Sterk gedragsgestoord licht verstandelijk
gehandicapt (SGLVG)

korte typering
oorzaken
aard van de problematiek
poging tot typering van de SGLVGer

17-11
186
Poging tot typering van de SGLVGer

positie in de zorg
kenmerken doelgroep
gedragsstoornissen
indeling in subgroepen
moeilijke en groeiende problematiek
SGLVG-behandelcentrum
behandelmethoden

17-12
187
De meest gebruikte behandelmethoden

Gentle Teaching
ontwikkelingsdynamische benadering
sociaal competentiemodel
psychosociale rehabilitatie
methode Heijkoop

17-13
188
De inhoud van dit thema

18.2 Vormen van psychiatrische hulpverlening
18.3 Wanneer spreken we van psychische nood?
18.4 Het ontstaan van psychische problemen
18.5 Algemene psychopathologische verschijnselen
18.6 Indeling van psychiatrische ziektebeelden
18.7 Tips voor de praktijk

18-1
189
Vormen van psychiatrische hulpverlening

ambulante hulp
het algemeen psychiatrisch ziekenhuis
psychiatrische afdeling van een algemeen
ziekenhuis (PAAZ)
onderwijs

18-2
190
Ambulante hulp

psychiatrische thuishulp
dagbehandeling, avondbehandeling,
weekendbehandeling

18-3
191
Wanneer is er sprake van psychische nood

wat is normaal of abnormaal
geen meetlat, wel enkele criteria
de continuïteitsgedachte en de
evenwichtsgedachte

18-4
192
Factoren die bepalen wat (ab)normaal is

je persoonlijke opvatting
de opvattingen van de omgeving
de situatie

18-5
193
Belangrijkste factoren psychische problemen

psychosociale factoren
- traumatische ervaringen
- relationele factoren
- opvoeding en gezinsfactoren
- cultureel-maatschappelijke factoren
aanlegfactoren
- erfelijkheid
- persoonlijkheid, temperament
organische factoren
- lichamelijke factoren
- biochemische en hormonale factoren

18-6
194
Gedragsaspecten

1 het bewustzijn
2 de zelfbeleving en de beleving van de
werkelijkheid
3 de waarneming
4 het denken
5 de communicatie
6 de stemming
7 de motoriek en het handelen

18-7
195
Indeling van psychiatrische ziektebeelden

angst- en dwangstoornissen
psychotische stoornissen
stemmingsstoornissen
verslavingsstoornissen en stoornissen in de
impulscontrole
somatoforme stoornissen
persoonlijkheidsstoornissen
organische stoornissen
gedragsstoornissen
pervasieve stoornissen

18-8
196
De inhoud van dit thema

19.2 Angst- en dwangstoornissen
19.3 Schizofrenie
19.4 Depressiviteit
19.5 Borderline persoonlijkheidsstoornis
19.6 Tips voor de praktijk

19-1
197
Angst- en dwangstoornissen

angststoornissen
dwangstoornissen
oorzaken
behandeling
bewegingsagogische consequenties

19-2
198
Angststoornissen

paniekstoornis
fobie
posttraumatische stressstoornis

19-3
199
Dwangstoornissen

dwanggedachte (obsessie)
dwanghandeling (compulsie)

19-4
200
Schizofrenie

psychose
kenmerken schizofrenie
oorzaken
behandeling
de bewegingsagogische consequenties

19-5
201
Algemene kenmerken of symptomen van een psychose

derealisatie (gevoel voor de werkelijkheid
kwijt zijn)
depersonalisatie (gevoel voor eigen identiteit
kwijt zijn)
wanen
hallucinaties
bizar, vreemd gedrag

19-6
202
Kenmerken schizofrenie

kenmerken en verloop
positieve psychotische symptomen
negatieve psychotische symptomen
gedesorganiseerde symptomen

19-7
203
Kenmerken schizofrenie

hallucinaties en wanen
emotionele vervlakking
afname behoefte aan sociaal contact
afname interesses
onsamenhangende spraak en gedachten
chaotisch gedrag

19-8
204
Behandeling

medicijnen
- antipsychotica
een gunstige omgeving
- structuur
- eigen plek
- lage EE van begeleiders

19-9
205
De bewegingsagogische consequenties

beginsituatie en doelstellingen
de organisatie
sport- en bewegingsactiviteiten
werkvormen, opdrachten, instructie
begeleiding

19-10
206
Depressiviteit

kenmerken
oorzaken
behandeling
bewegingsagogische consequenties

19-11
207
Kenmerken depressie

gevoelens van somberheid en hopeloosheid
verminderde belangstelling in alledaagse
bezigheden
onvermogen om plezier te beleven aan alledaagse
bezigheden
verandering van eetlust
gewichtsverandering
moeite met inslapen en doorslapen
cognitieve problemen (moeite met concentreren,
geheugenproblemen, besluiteloosheid, traagheid in
denken)
rusteloosheid, geïrriteerdheid
negatief zelfbeeld, gevoelens van
waardeloosheid, suïcidale gedachten
vermoeidheid, vitaliteitsverlaging