Meslek hastaliklari

1
Meslek hastaliklari

• Dr. Levent ÖZDEMIR

2
KÖMÜR ISÇISI PNÖMOKONYOZU

• Kömür tozuna maruziyet sonucu, tozun akcigerlerde
  birikip uzun süre etkili olmasi sonucu olusan
  meslek hastaligi.
• Iki tipi vardir
• Basit pnömokonyoz (daha yaygin)
• Komplike pnömokonyoz

3
KIP da

• Kömür tozunun birikimi sonucu olusan 1-5 mm
  çapinda lezyonlar üst loblarda daha fazla olmak
  üzere heriki AC de simetrik olarak
  dagilmislardir.
• Küçük bronsioller etrafinda inflamatuar reaksiyon
  lokal amfizeme neden olur.
• Bazi isçilerde radyolojik olarak 1 cm den büyük
  opasiteler halinde komplike kömür isçisi
  pnömokonyozu gelisir.

4
Klinik belirtiler

• Spesifik bir belirti yok
• Prodüktif bir öksürük ve siyah balgam
• Obstrüktif AC hastaligi yoksa dispne görülmez.
  Ileri safhalarda ortaya çikar
• Infeksiyonlara karsi hassasiyet artar
• Komplike sekli olusursa AC fonksiyonlarinda
  bozulmalar
• Siddetli vakalarda pulmoner hipertansiyon ve Cor
  pulmonale gelisir.

5
Tani

• Is hikayesi
• Radyolojik bulgular
• Biyopsi
• Spesifik tedavisi yok

6
Asbest (Amyant)

• Kristalize olmus lif seklindeki silikatlarin tümü
• Asbest minerali iki büyük gruba ayrilir.
• Serpantin türü asbest (beyaz asbest) Dünya
  asbest üretiminin 95 ini olusturur.
• Amfibol türü asbest 5 tipi vardir.

7

• Asbest lifleri isiya, sürtünmeye, asit ve bazlara
  dayanikli olmalari, elastiki lifsel yapiya sahip
  olmalari nedeni ile endüstride yaygin olarak
  kullanilir.
• Amfibol türü asbestlerden crocidolit, amosite,
  tremolit insan sagligi için çok tehlikelidirler

8
Asbest maruziyeti

• Çevresel maruziyet Höllük topragi olarak bilinen
  asbestli topraklar bir çok sehirde duvarlari
  boyamak ve bebekleri sarmak için
  kullanilmaktadir.
• Mesleki maruziyet
• Asbest madenlerinde
• Asbestli çimento ile yapilan insaat malzemeleri
• Tekstil sanayinde (isiya dayanikli kumas yapimi)
• Isi yalitkani olarak
• Yanmaya karsi yalitim malzemesi (gemi ve
  binalarda)
• Fren balatasi, conta, camci macunu, asfalt yapimi

9
Asbeste bagli hastaliklar

• 1. Direkt iliskili AC hastaliklari
• Asbestozis(AC fibrozu)
• Akciger kanseri
• Apikal AC fibrozu
• 2. Plevra hastaliklari
• Mling plevra mezotelyonasi
• Plevra plaklari ve kalinlasmalari
• 3. Perikardiyal fibrozis
• 4. Maling peritoneal mezotelyoma

10
ASBESTOZIS

• Asbest liflerinin solunmasi ile olusan ilerleyici
  AC fibrozudur.
• Hastaligin seyri yavastir. Belirtiler 20 yildan
  sonra ortaya çikar
• Ilk belirti kuru öksürük ve nefes darligi
• Hastalik ilerledikçe nefes darligi
  belirginlesir, parmaklarda çomaklasma, siyanoz,
  öksürük, balgam ve kaidelerde inspirasyon sonu
  raller duyulur.
• Zamanla sag kalp yetmezligi olusur
• Hasta sag kalp yetmezligi, infeksiyonlar ve brons
  Ca ile kaybedilir.

11
ASBESTOZIS

• AC filmlerinde retiküler görünüm, buzlu cam ve
  bal petegi görünümü, kalp gölgesinin kaybolmasi,
  plevrada mayi ve kalinlasma.
• Ac fonksiyonlarinda bozukluk radyolojik
  bulgulardan daha barizdir.
• Tani is hikayesi, radyoloji, bronkoalveoler
  lavaj ile konur.

12
AC KANSERI

• Asbestin kanser olusturabilmesi için iki sart
  vardir.
• Sigara içilmesi
• Asbestozis
• Asbestozis olmayan ve sigara içmeyen asbest
  isçilerinde AC kanserine yakalanma sansi asbest
  isçisi olmayanlardan farkli degildir.
• Asbestozis nekadar ileri ve içilen sigara
  sayisi fazla ise Ca sansi o derece yüksektir.
• Sigara içen asbest isçilerinde AC Ca dan ölüm
  orani içmeyenlerden 10 kat fazladir.
• En sik periferde lokalize adeno kanserlere
  rastlanmaktadir.

13
Maling plevral mezotelyoma

• 100 e yakin bir kismindan çevresel ve mesleki
  asbest maruziyeti sorumludur. Hastalik genellikle
  20-40 yil sonra ortaya çikar.
• Tani
• Is hikayesi,
• AC GRAFI Serbest ve lokalize mayi, mediastende
  itilme veya çekilme, plevra kalinlasmasi, plevra
  veya perikartta kalsifikasyon
• US
• BT
• MR
• biyopsi

14
KURSUN ZEHIRLENMESI(SATURNISM)

• Kursun absorbsiyonu Insanin yasaminin herhangi
  bir devresinde hangi yolla olursa olsun kursun
  almasidir.
• Kursun zehirlenmesi ikiye ayrilir
• Metabolik kursun zehirlenmesi Kursun
  absorbsiyonu sonucu metabolik degisikliklerin
  meydana gelme durumu olup erken teshis bakimindan
  önemlidir.
• Klinik kursun zehirlenmesi hasta ve doktor
  tarafindan farkedilebilen dönem.
• Metabolik zehirlenme klinik zehirlenme
  olmadanda olusabilir.

15
Mesleki maruziyet

• Maden ocaklarinda solunum ve sindirim yoluyla
• Yüksek isi altinda yapilan lehimcilik islerinde
• Metallerin üzerine yapilan püskürtme kursun
  kaplama isleri
• Kursun boyalarla boyanmis çelik yapilarin sökülme
  islemi (Gemi, köprü)
• Ülkemizde en çok vaka akümülatör sanayinde ortaya
  çikmaktadir.

16
METABOLIZMA VE ABSORSIYON

• Daha çok sindirim ve solunum yolu ile girer.
  Sindirim yoluyla alinanin 95 i feçesle atilir.
  En önemli absorbsiyon solunum yolu iledir.
• Kursunun 90 kadari kemik, dis, tirnak gibi sert
  dokularda 8i böbrek beyin, kemik iligi gibi
  yumusak dokularda bulunur. 2si kanda bulunur.
• Vucut kursununun 0.2 si plazma kursunu
  halindedir.

17
Kursun etkileri

• Hemopoetik sistem Zehirlenme vakalarinda en
  erken belirtiyi bu sistem verir. Bulgular
  teshiste önemlidir.
• HB sentezinde inhibisyon (Delta ALA inhibisyonu
  Hem sentetaz inhibisyonu)
• HB miktarinda azalma
• Eritrosit sayisi ve yasam sürelerinde azalma
• Retikülositoz
• Basofil noktali eritrosit sayisinin artmasi
• Serum demirinde artma

18
Kursun etkileri

• MSS etkileri Kursun ensefalopatileri
• Akut beyinde petesiyel kanamalrla birlikte ödem.
• Davranis degisikligi, hafiza ve konsantrasyonda
  zayiflama, hiperirrritabilite, halsizlik,
  depresyon, basagrisi, tremer ve basdönmesi
• Hastalik ilerledikçe beyin ödemi belirtileri
  kusma, uyku hali, stupor, koma gelisir.
• Ölüm kalp yetmezligi sonucu olur. Bu dönemde kan
  kursun seviyesi 150 mikrogram/ 100 ml kandir.

19

• Akut Kursun ensefalopatisi
• Prognozu kötüdür. Ilk belirtilerden birkaçgün
  sonra hasta kaybedilir.
• Selasyon tedavisi ile ölümler 5e düsmüstür
  (Ca-EDTA)
• Kurtulanlarin 25 inde kalici beyin hasari
  olusur.
• Tedavi gecikirse kortikal atrofiye bagli
  epilepsi, körlük ve zeka gerilikleri olusabilir.

20

• Kronik Kursun ensefalopatisi
• Beyinde yaygin doku harabiyeti ve venlerde
  kalinlasmalar mevcuttur.
• Daha sinsi baslar ve uzun seyirlidir.
• Maruziyet süresi ve kritik dozlar
  bilinmemektedir.

21
Periferik sinir sistemi

• Felç motor nöronlardadir. Duyu kaybi yok veya
  azdir.
• Genellikle ekstansör adeleler tek tarafli
  etkilenir
• En agir islerde kullanilan kas gruplari daha
  hassastir.
• Tipik manzara sag el bileginin düsmesi
• Klinik Kas ve eklemlerde hassasiyet ve çabuk
  yorulma, ince tremor tipiktir.
• Hastalik bir veya daha fazla adele gruplarinin
  paralizi ile ilerleyebilir.
• Siddetli vakalar kursun felci ile sonuçlanabilir

22
Böbrek

• Ilerleyen ve irreversible böbrek harabiyeti
  (kursun nefropatisi)
• Kronik interstisyel fibrozis, proksimal tübülüs
  harabiyeti
• Siddetli vakalarda fankoni sendromu olusabilir
  (hiperaminoasidüri, glukozüri, hiperfosfatüri,
  hipofosfatemi)
• Böbrekten ürik asit atilimi bozulur.

23
Mide barsak sistemi

• Ilk belirtiler 80 mikrogram seviyesinde ortaya
  çikar. Hazimsizlik, istahsizlik, kabizlik
• 100 ? kolik tarzinda agrilar ve kabizlik
• Siklikla yanlislikla yapilan laparotomi ile
  sonuçlanir
• Mekanizma barsak duvarinda düz adele spazmidir

24
KVS

• Vasküler kontraksiyonlara bagli kan basinci
  yükselir.
• Tasikardi, atrial aritmi,
• A-V ileti bozukluklari.

25
Lab bulgulari

• Kanda kursun miktari tayini
• 40 mikrogram kronik maruziyetler için kabul
  edilebilir. 70 ? degerlerde toksik semptomlar
  olusur.
• Idrarda kursun miktari tayini
• 80 mikrogram normal
• 80-150 kabul edilebilir
• 150 üzeri tehlikeli

26
Lab bulgulari

• Idrarda coproporfirin testi
• Akut zehirlenmelerde çabuk tani için faydalidir.
• Isyerlerinde örnek toplamak için kullanilabilir.
• 150 mikrogram/lt
• 150-500 kabul edilebilir
• 500 ? tehlikeli
• Idrarda Delta ALA testi
• Bazofil noktali eritrosit

27
Koruyucu önlemler

• Mesleki maruziyetin teknik kontrolü
• Ikame
• Yas yöntem
• Ayirma
• Havalandirma
• Kisisel koruyucular bazi yapay maddelerden
  yapilan giysiler pamuktan daha az toz tutarlar.
• acil durumlarda maskeler

28
Tibbi tedavi

• Etilen Diamin Tetra Asetat in Na ve Ca tuzu
  kullanilir
• (Ca-EDTA 50 mg/kg/24 saat 5 gün IV-IM)
• Ikinci küre baslamada 2 gün ara verilir
• D-Penisilamin kullanilabilir (IV-IM)