Title: AKCIGER KANSERLERI T
1 AKCIGER KANSERLERI TÜRK
TORAKS DERNEGI MESLEKI GELISIM
KURSU
- Prof.Dr.Ismail Savas
Ankara Üniversitesi Tip
Fakültesi Gögüs
Hastaliklari Anabilim Dali
2MORTALITE NEDENLERIERKEK
KADIN
3KANSER
4KANSER
5 .
6(No Transcript)
7Akciger kanseri yeni vaka ve ölümler
- Yeni vaka 213,380.
- Ölüm 160,390.
-
- American Cancer Society. Cancer Facts and
Figures 2007. Atlanta, Ga American Cancer
Society, 2007. December 20, 2007.
8AKCIGER KANSERI
- 1912 yilinda Adler primary malignant growths of
the lungs and bronchi adli bir kitap yayinladi. - Bu kitapta literatürde buldugu 374 vakayi
degerlendirdi. - Sigara tüketiminin 1.Dünya savasinda artmasiyla
hasta sayisinda artis olmaya baslamistir.
9(No Transcript)
10AKCIGER KANSERI
- Yirminci yy basinda ABDde akciger kanseri
yüzbinde 5den azdir. - 1998de Belçika ve Iskoçyada rakam yüzbinde
75lere ulasmistir. - 1999 yilina gelindiginde gelisen ülkelerde
yüzbinde 14, gelismis ülkelerde yüzbinde 71
olmustur.
11AKCIGER KANSERI
- Gelismis ülkelerde kadinlarda oran 4-5 kat daha
fazla olarak bulunmustur. - Erkeklerde akciger kanseri gelisme olasiligi
1/13, kadinlarda 1/18 dir. - Gelismis ülkelerde ciddi bir epidemi sonucunda
1985 yilinda 1 milyon kisi , 2006 rakamlari ile
Dünyada 1.3 milyon kisi akciger kanserinden
kaybedilmistir.
12AKCIGER KANSERI
- Tüm dünyadaki kanserlerin 13 ve ölümlerin
18inden sorumludur. - Her yil akciger kanserli hasta sayisinda 0.5
artis olmaktadir. - ABDde yillik insidens yüzbinde 61.2.
- Ülkemizde
- Erkeklerde yüzbinde 41.7
- Kadinlarda yüzbinde 4.8
13Türkiyede yasa standardize edilmis akciger kanser
insidensi
Total E41.7 K4.8
n/100.000
Trabzon E 48.9 K 4.1
Bursa E 35.5 K 3.5
Erzurum E 36.5 K 5.2
Sivas E 38.7 K 6.6
Izmir E 57.3 K 6.2
Diyarbakir E 13.7 K 2.1
Antalya E 25.8 K 3.4
14Türkiyede her yil beklenen akciger kanseri olgusu
- Total 18.479
- Erkek 16.502
- Kadin 1.977
15AKCIGER KANSERI
- Hastalik ölümcül seyreder.
- 5 yillik sagkalim 1974-1976 12.5
- 1995-2001 15.7
16AKCIGER KANSERI
- Ortalama görülme yas araligi 55-65
- Hücre tipleriyle yas iliskisi yoktur,
- Ileri yas hastaligi oldugu için hastalarin
2/3ünde eslik eden baska bir hastalik vardir.
17Akciger Kanserli Hastalarda Görülen Diger
Hastaliklar
lt70 yas gt70 yas Total
Hastalik yok 37 23 31
Kardiyovasküler 19 29 23
KOAH 19 27 22
Serebrovasküler 3 7 5
Diger kanser 12 17 14
Hipertansiyon 10 14 12
Diabetes mellitus 6 9 7
Diger 7 10 8
Bilinmeyen 9 7 8
18Akciger kanserlerinde risk faktörleri
- Sigara içimi
- Pasif sigara maruziyeti
- Genetik faktörler
- Mesleki nedenler
- Cins
- Diyet
- Kronik akciger hastaliklari
19Türkiyede sigara içimi prevalansi
- gt15 yas (SB-PIAR, 1988)
- Erkek 63
- Kadin 24
- Total 44
- Doktorlar arasinda(TTB,1999)
- Erkek 44
- Kadin 34
- Total 42
20Türkiyede sigara tüketimi Milyar adet
21SIGARA VE AKCIGER KANSERI
- Sir Richard Doll ve Austin Hillin 1950 yilinda
BMJda yayinladigi makalede sigara içimiyle
akciger kanseri gelisimi arasindaki iliskiden
bahsedilmistir. - Bunu takiben 1964 yilinda US Surgeon General
sigaranin sagliga zararindan bahseden bir yayin
yapmistir. - Bunlardan sonra sigara içimi biraz azalsa da
rakamlar daha sonra ciddi boyutlara ulasmistir.
22SIGARA VE AKCIGER KANSERI
- Akciger kanserlerinin büyük bölümünden sigara
içimi sorumludur. - Ne kadar uzun süre ve çok sayida sigara içilirse
akciger kanseri gelisme riski o kadar fazladir.
23Sigara-Akciger Kanseri
24Risk faktörleriT.T.D. Akciger ve plevra
maligniteleri çalisma grubu
Sigara içimi 91.5
Çevresel asbest maruziyeti 11.6
Ailede akciger kanseri 9.6
Tüberküloza bagli fibrotik skar 7.0
Skara bitisik tümör 2.8
KOAH 21.6
Kollajen bag dokusu hastaligi 0.2
Idyopatik pulmoner fibrozis 0.3
25Akciger kanserlerinde risk faktörleri
- Asbest ile çalisanlarda normal popülasyona göre 7
misli akciger kanseri riski artmaktadir. - Uranyum parçalanirken olusan Radon (Bazi madenler
ve evlerde kullanilan yapi malzemeleri) - Çalisma ortamindaki kanserojen maddeler
( uranyum, inhale edilen arsenik, berilyum,
vinil klorid, nikel krom, kömür, mustard
gazi,klorometil eter, gazlar, dizel ürünleri )
26Akciger kanserlerinde risk faktörleri
- Marijuana tütünden daha fazla katran içerir.
- Hodgkin hastaligi, meme kanseri nedeniyle toraksa
radyoterapi alinmasi akciger kanseri riski ?? - Tüberküloz gibi skar birakan infeksiyonlar
- Silikoz ve berilyoz
- Aile hikayesi ( kromozom 6 anormalligi ??)
- Sebze ve meyvelerden eksik diyetlerde akciger
kanseri riski artmaktadir. - Hava kirliligi riski arttirabilmektedir.
27Akciger kanseri önlenebilir mi?
- Büyük oranda neden sigara olduguna göre sigara
ortadan kaldirilirsa akciger kanseri önlenebilir. - Çalisma ortaminda kanserojen kimyasallarin
elimine edilmesi , - Sebze ve meyvelerden bol beslenme,
- Temiz havada yasamak.
28Akciger kanseri erken dönemde yakalanabilir mi?
- Akciger kanserlerinde semptom ortaya çiktiginda
hastalik ileri bir evrede olmaktadir. - Bazen baska nedenlerle ( pnömoni, kalb yetmezligi
vb..) çekilen grafi, bronkoskopi ile erken
dönemde saptanmaktadirlar. - Tarama testleri fayda saglayabilir mi?
29Akciger kanseri erken dönemde yakalanabilir mi?
- Direkt akciger grafisine dayanan taramalar
1970li yillarda yapilmistir. Genel sagkalimda
degisiklik olmamistir. - Son yillarda düsük doz spiral CT ile çalismalar
devam etmektedir. - Sonuçlar umut verici olmakla beraber henüz
tamamlanmamistir. - Bu testlerdeki en önemli problem kanserle ilgisi
olmayan birçok anormalligin saptanmasi ve
gereksiz incelemelerin , cerrahi girisimin
artmasidir.
30(No Transcript)
31Akciger kanseri erken dönemde yakalanabilir mi?
- National Lung Screening Trial 2002 yilinda
basladi ve 50 bin yüksek riskli bireyde
yapilmistir. - Bu çalismayla birçok yasam kurtarilmistir.
32- Lead-time bias
- Akciger kanseri spesifik sagkalim akciger
kanseri tanisindan ölüme kadar geçen zamandir.
Akciger kanseri semptomlardan önce taramayla
bulunursa ilk semptomlarin ortaya çikisina kadar
olan zaman lead zamandir. Erken taninin sagkalima
etkisi olmasa dahi taramayla tani konan
hastalarda daha uzun bir sagkalim elde edilir.
Tarama testlerinin faydali olabilmesi için
semptom ve bulgulardan önce hastaligi bulmalidir
ve mortalite azalmasina neden olmalidir.
33- Length bias
- Tümör semptomatik hale gelirken yavas ve gizli
ilerleyen kanserlerde tarama testinin
duyarliliginin önemi ortaya çikar. Tüm kanserler
ayni davranis biçiminde degildir bazilari daha
agresiftir, bazilari daha yavas büyürler. Tarama
testleri yavas büyüyen kanserleri hizli
büyüyenden daha kolay saptar. Taramayla yavas
büyüyen kanserlerde sagkalim daha uzundur.
Sagkalimdaki bu düzelme erken tedaviye baglanamaz.
34- Overdiagnosis bias
- Ölümcül olmayan akciger kanserlerinin tespitinde
tarama testlerinin length time biasin bir
çesididir. Bazi kanserler benign bir olay gibi
davranir ve ölümle sonuçlanmayabilir. Bu benign
durumlara psödohastalik denir. - Ölüm birinde tümör nedeniyle olur digerinde
olmaz. Kanser asil ölüm nedeni olmayabilir.Tarama
testleriyle tümör bulundugunda basariyla tedavi
edilebilir, tarama basarili olmustur, ama durum
ölümcül degildir.
35KORUNMA
- Sigara ve akciger kanseri hikayesi olanlarda
koruma amaçli asagida adi geçen ajanlarin hiçbir
rolü ve etkinligi yoktur. - Beta karoten
- Vitamin E
- Retinoid, N-asetilsistein, Aspirin
- Budesonide,cyclooxygenase inh.,5-lipoksijenaz
inh. ve prostaglandin analoglari - Oltipraz
- Selenyum
36Akciger Kanseri Gelisimi
37AKCIGER KANSERLERININ HISTOLOJIK TIPLERE GÖRE
DAGILIMI
- HÜCRE TIPI ORAN ()
-
Dünya Türkiye - Küçük Hücreli 19 20
- Yassi Hücreli 39 45
- Adenokanser 27 20
- Büyük Hücreli 10 2
- Diger 8
12
38Histolojik tipler (Türkiye)
N
Squamous 2145 29.4
Adeno 1263 17.3
(BAC) 40 0.6
Large cell 116 1.6
Adenosquamous 24 0.3
NSCLC, unspecified 1681 23.0
Small cell 1129 15.5
Sarcomatoid carcinoma 24 0.3
Carcinoid 35 0.5
Salivary gland-type 5 0.07
Other 874 12.0
NSCLC 5259 71.9
39Cinsiyet ve histolojik tip
Large cell Small cell Squamous Adeno Total
Erkek 104 2.5 1030 24.4 2065 48.9 1020 24.2 4219 100
Kadin 12 2.8 99 22.8 80 18.4 243 56.0 434 100
40AKCIGER KANSERI TANISI
- Anamnez ve Fizik muayene
- Radyolojik görüntüleme
- Posteroanterior Akciger Grafisi
- Bilgisayarli Tomografi
- Magnetik rezonans görüntüleme
- PET
- Bronkoskopi
- Torasentez ve plevral biyopsiler
- Periferik bulgulardan yaklasim
- Transtorakal biyopsiler
- Cerrahi islemler
- Torakoskopi
- Mediastinoskopi
- Torakotomi
41- AKCIGER KANSERLERINDE KLINIK BULGULAR
42Akciger kanserinde semptom ve bulgular
- Primer tümörün büyümesi
- Tümörün mediastene bölgesel yayilimi
- Tümörün sistemik yayilimi
- Paraneoplastik sendromlarin olusumuna bagli
semptom ve bulgular.
43AKCIGER KANSERININ TANI ASAMASINDA SEMPTOMLAR
SEMPTOM (GENEL)(TÜRKIYE)
Öksürük 46 59
Kilo kaybi 32 46
Dispne 42
Gögüs agrisi 30 27
Hemoptizi 27 24
Ates 28 0
Asemptomatik 15 3
44Primer tümöre bagli semptom ve bulgular
- Öksürük
- Nefes darligi
- Gögüs agrisi
- Hemoptizi
- Balgam
45Tümörün mediastene yayilimina bagli semptom ve
bulgular
- Vena kava süperior sendromu
- Disfaji
- Ses kisikligi
- Horner sendromu
- Wheezing, stridor
46Lokal yayilim
47Tümörün sistemik etkileri
- Ates
- Kilo kaybi
- Istahsizlik
- Halsizlik
- Kemik agrilari
- Metastaza bagli semptom ve bulgular
48Paraneoplastik sendromlar
- Çomak parmak,
- Hipertrofik Osteoartropati
- Uygunsuz ADH salinimi
- Cushing sendromu
- Hiperkalsemi
- Eaton Lambert sendromu
- Dermatolojik görünümler
- Hematolojik görünümler
49AKCIGER KANSERI TANISINDA GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI
50AKCIGER KANSERI TANISINDA GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI
51AKCIGER KANSERI TANISINDA GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI
52AKCIGER KANSERI TANISINDA GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI
53AKCIGER KANSERI TANISINDA GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI
54AKCIGER KANSERI TANISINDA GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI
55AKCIGER KANSERINDE TANI ASAMASINDA RADYOLOJIK
BULGULAR
RADYOLOJIK BULGU
Normal 2
Periferik kitle 43
Santral mediastinal kitle 52
Obstruksiyon 37
Plevral effüzyon 22
Quinn D.et al. Chest 19961101474-1479
56Akciger kanserlerinde FDG-PET
- Soliter pulmoner nodüllerin karakteri,
- Evreleme,
- Nüks belirleme ve yeniden evreleme,
- Tedaviye yanitin belirlenmesi,
- Radyoterapi planlama,
- Prognoz tahmini,
- Plevral malignitelerin tanisi ve evrelendirme,
57(No Transcript)
58Akciger kanserlerinde FDG-PET
- En sik yanlis pozitiflik nedenleri tüberküloz,
sarkoidoz, - aspergilloz ve diger bazi infeksiyonlardir
- Düsük metabolik aktiviteli tümörler FDG-PETde
yanlis - negatif sonuç verebilmektedirler.
- Ayrica, PETin sinirli uzaysal çözünürlügü
nedeniyle 1 - cmden küçük lezyonlarda (özellikle lt 6 mm)
yanlis negatif sonuç orani artmaktadir. - Hiperglisemi de kompetetif inhibisyonla FDGnin
tümör - uptakeini azaltacagi için potansiyel olarak
yanlis negatiflik nedeni olabilmektedir.
59POSITRON EMISSION TOMOGRAPHY
60(No Transcript)
61KEMIK SINTIGRAFISI
62DOKU VE HÜCRE ÖRNEKLEMESI
- Balgam sitolojisi
- Igne biyopsileri
- Bronkoskopi
63(No Transcript)
64BRONKOSKOPI
65EBUS (Endobronchial ultrasonography)
- Pulmoner yapilarin ve trakeobronsiyal sistemin
ayrintili görünümünü saglar. - Trakeobronsiyal tümöral lezyonun derinligini
saptar. - Lezyonun pulmoner arter ve ven, hiler yapilarla
iliskisini, tümöral invazyonun derecesini
gösterir. - Paratrakeal, peribronsiyal ve metastatik
lezyonlari gösterir ve igne biyopsisine önderlik
eder. - Periferal pulmoner lezyonlarin yerini göstermede
ve tanisinda kullanilabilir.
66EBUS- TBNA
67DOKU VE HÜCRE ÖRNEKLEMESI
- Mediastinoskopi ve mediastinostomi
- Torasentez ve Torakoskopi
- Kemik iligi biyopsisi (Özellikle LDHnin yüksek
oldugu küçük hücreli akciger kanserlerinde) - Tam kan ve rutin biyokimya incelemeleri
68EVRELEME
- Son yillarda akciger kanseri evrelemesinde önemli
gelismeler olmustur. - Evreleme TNM sistemine göre yapilir.
- 1970 lere dek sadece klinik ve direkt radyolojik
evreleme yapilirdi. - Daha sonra CT kullanima girdi ve oldukça faydali
bilgiler saglamistir. - PETin kullanima girmesiyle evrelemede yeni bir
dönem baslamistir.
69Pattern of lung cancer in Turkey study Turkish
Thoracic Society,Lung and Pleural Malignancies
Study GroupRespiration 2002 69 207-210
Non-small cell lung cancer
Stage I 5.6
Stage II 7.7
Stage IIIA 14.2
Stage IIIB 32.1
Stage IV 40.4
Small cell lung cancer
Limited disease 37.9
Extensive disease 62.1
70TNM durumuna göre 5 yilllik sagkalim KHDAK
5-yil sagkalim () 61 38 34 24 13 5 1
Evre IA IB IIA IIB IIIA IIIB IV
TNM T1N0M0 T2N0M0 T1N1M0 T2N1M0 or
T3N0M0 T1-3N2M0 orT3N1M0 T4NanyM0 or
TanyN3M0 TanyNanyM1
Mountain 1997
71Tx Sitoloji müsbet, primer tümör
saptanamiyor T0 Primer tümöre ait bulgu yok Tis
Karsinoma insitu T1 3cm Visseral plevra ve ana
brons tutulumu yok Bronkoskopik olarak lob
bronsundan daha proksimale invazyon göstermeyen
tümör
72- T2 gt 3cm
- Visseral plevra ve ana brons tutulumu var
- Ana karinadan 2 cm
- Hiler bölgeye ulasan ancak tüm akcigeri
kapsamayan atelektazi ya da obstrüktif pnömoni
73T3 (büyüklüge bakilmaksizin) Gögüs duvari ,
diyafragma, mediastinal plevra, paryetal plevra
gibi yapilara direkt invazyon Karina lt2cm ancak
karinayi tutmayan ana bronstaki tümör Bütün
akcigeri kapsayan atelektazi veya obstrüktif
pnömoni
74T4 Tutulan yapilar Mediasten, Kalp, Büyük
damarlar, Trakea, Özofagus, Vertebral kolon,
Karina gibi yapilardan birine invazyon Malign
plevral, perikardiyal effüzyon Tümörle ayni lob
içinde satellit tümör nodülü
75- Yeni T tanimlamasinda
- Tümör büyüklügü
- Satellit lezyonlarin durumu
- Malign plevral ve perikardiyal efüzyon ile ilgili
degisiklikler önerilmekte.
76T tanimlamasinda yeni öneriler
- T1a En büyük çapi 2 cm
- T1b Tümör gt 2cm, en büyük çapi 3cm
- T2a Tümör gt 3cm, en büyük çapi 5cm
- T2b Tümör gt 5cm, en büyük çapi 7cm
- T3 Tümör gt 7 cm, ayni lobda farkli nodül(ler)
- T4 Ayni tarafta farkli lobda nodül(ler)
77(No Transcript)
78N1
79N2
80N3
81N (bölgesel lenf nodu) tanimlamasi
- Eskisinden farkli degil
- N0 LN metastazi yok
- N1 Ayni taraf peribronsiyal/hiler LN metastazi
veya primer tümörün direkt invazyonu ile
intrapulmoner LN - N2 Ayni taraf ve/veya subkarinal mediastinal LN
metastazi - N3 Karsi taraf mediastinal veya hiler, ayni
taraf veya karsi taraf supraklavikuler veya
skalen LN metastazi
82M (uzak metastaz) tanimlamasi 1997 versiyonu
- Mx Uzak metastaz degerlendirilmemis
- M0 Uzak metastaz yok
- M1 Uzak organ metastazi veya tümörle farkli
lobda satellit tümör nodülü var
83M tanimlamasinda yeni öneriler
- M1a Karsi taraf akcigerde farkli nodül(ler)
- M1a Plevral nodüller veya malign plevral veya
perikardial efüzyon - M1b Uzak metastaz
84TNM alt gruplari 1997 versiyonu
- EVRE IIIA T1-3 N2 M0
- T3 N1 M0
-
- EVRE IIIB T4 N M0
T N3 M0
- EVRE IV T N M1
- EVRE 0 Tis N0 M0
- EVRE IA T1 N0
M0 EVRE IB T2
N0 M0 EVRE IIA
T1 N1 M0 EVRE IIB
T2 N1 M0
T3 N0 M0
85 86Önerilen T ve M kategorilerine göre TNM
alt gruplari
6. Basim T/M Önerilen T/M N0 N1 N2 N3
T1 (2 cm) T1a IA IIA IIIA IIIB
T1 (2-3 cm) T1b IA IIA IIIA IIIB
T2 (gt3-5cm) T2a IB IIB?IIA IIIA IIIB
T2 (5-7cm) T2b IB?IIA IIB IIIA IIIB
T2 (gt7cm) T3 IB?IIB IIB?IIIA IIIA IIIB
T3 invazyon IIB IIIA IIIA IIIB
87Önerilen T ve M kategorilerine göre TNM
alt gruplari
6. Basim T/M Önerilen T/M N0 N1 N2 N3
T4 ( Ayni lob nodüller) T3 IIIB?IIB IIIB?IIIA IIIB?IIIA IIIB
T4 (Yayilim) T4 IIIB?IIIA IIIB?IIIA IIIB IIIB
M1 (A. akc) T4 IV ?IIIA IV ?IIIA IV ?IIIB IV ?IIIB
T4 (Pl. Ef.) M1a IIIB? IV IIIB?IV IIIB? IV IIIB? IV
M1 (K. akc) M1a IV IV IV IV
M1 (U. met) M1b IV IV IV IV
88En iyi evrelemeye göre T4 olan grupta önerilen
TNM alt gruplarina göre siniflama
6. Basim Önerilen T/M N0-N1 N0-N1 N2-N3 N2-N3
T4 (Yayilim) T4 IIIB?IIIA 432 IIIB 320
M1(Ayni taraf AC) T4 IV?IIIA 97 IV?IIIB 86
89En iyi evrelemeye göre M1 olan grupta önerilen
TNM alt gruplarina göre siniflama
6. Basim Önerilen T/M Nh Nh
T4 (Plevral yayilim) M1a IIIB?IV 683
M1 (Karsi akc) M1a IV 230
M1 (Uzak met) M1b IV 2800
90Klinik evreleme
5. basimina göre sagkalim egrileri
Önerilen TNM ye göre sagkalim egrileri
91Patolojik evreleme
5. basimina göre sagkalim egrileri
Önerilen TNM ye göre sagkalim egrileri
92- Malign plevral efüzyon T4?M1a , IIIB?IV
- Bu çalismanin veritabaninda ayni taraf plevra
veya karsi taraf akciger metastazi olan
hastalarla (M1a), toraks disi uzak metastazi
olanlar (M1b) arasinda prognoz açisindan açik bir
fark izlenmektedir. - Bu iki grubu ayri siniflamak yerinde bir
degisiklik
93Akciger Kanseri Tedavisine Yön Veren Kosullar
- 1)Tümörün histopatolojisi
- 2) Hastaligin evresi
- 3) Hastanin performans durumu
94AKCIGER KANSERINDE SUBOPTIMAL TEDAVI ORANLARI
EVRE SUBOPTIMAL TEDAVI ()
KHDAK
I 34
II 40
III 68
IV 73
KHAK
Sinirli 32
Yaygin 28
95KARNOFSKY PERFORMANS SKALASI
- 100 Sikayeti yok, hastalik bulgusu yok, normal
- 90 Normal aktivitesini sürdürebilen, hastalik
sikayet veya bulgulari minimal - 80 Normal aktivitesine yakin, hastaliga ait bazi
belirti ve bulgulari olan - 70 Kendine bakabilen, ancak normal aktivitesi
azalmis ve aktif çalisma yapamayan - 60 Gerektiginde yardimla fakat siklikla, kendi
ihtiyaçlarini karsilayabilen - 50 Siklikla yardimla ve medikal destekle
ihtiyaçlarini karsilayabilen - 40 Sürekli özel yardim ve bakim gerektiren
- 30 Ciddi düskün olan ve hastane sartlarinda
yardim edilmesi gereken - 20 Çok hasta, kesinlikle hastanede ve aktif
destek tedavisine ihtiyaci olan - 10 Ölümcül derecede olan
96PERFORMANS DURUMU
- ECOG 0 ve 1 iyi performans
( Normal ve günlük
aktivitelerde azalma olmaksizin hafif halsizlik ) - ECOG 2
- ( Uyanik kaldigi saatlerin 50den daha
fazlasinda yatak disinda olmak) - ECOG 3 ve 4 kötü performans
( Uyanik kaldigi saatlerin 50 den
fazlasini yatakta geçirmek, kendi isini yapamamak
)
97PROGNOSTIK KRITERLER
- Hastaligin evresi ve hastanin performans durumu
en önemli prognostik kriterlerdir. - Iyi performans
- Kadin olmak
- Tek bir metastatik bölge olmasi
- Normal Ca ve LDH
- Hemoglobinin 11 g/dL üzerinde olmasi
98Akciger Kanserinin Dogal Seyri
- Tedavi edilmedigi takdirde tüm hastalar 3 yil
içinde öleceklerdir. - Küçük hücreli akciger kanserinde sinirli
hastalikta ortalama yasam 12 hafta, yaygin
hastalikta 5 haftadir.
99Erken evre küçük hücre disi akciger kanseri
- Tedavide ilk seçenek cerrahi tedavidir.
- Cerrahi uygulanamayan hastalarda fotodinamik
tedavi yapilabilir. - Elektrokoter ,kriyoterapi ve brakiterapi
fotodinamik tedaviye alternatif olabilir. - Yüzeyel lezyonlarda Nd-YAG lazer tedavisi
perforasyon riski nedeniyle önerilmemektedir.
100Evre I küçük hücre disi akciger kanseri
- Cerrahi tedavinin diger tedavi sekilleriyle
karsilastirildigi randomize büyük çalismalar
yoktur. - Cerrahi olarak kontrendikasyon yoksa temel tedavi
cerrahi olmalidir. - Pnömonektomi,lobektomi, segmentektomi ve wedge
rezeksiyon uygulanabilir. - Neoadjuvan ve adjuvan kemoterapinin tedavide yeri
yoktur.
101Cerrahi Tedavi
- Cerrahi tedavi ilk kez 1821 yilinda
yapilmistir.Hasta operasyondan sonra 1 yil
yasamistir. - Ilk basarili pnömonektomi 1933 yilinda
yapilmistir. - 1970 lerde cerrahi için uygun kriterler 60 yas
alti olmak, sag taraf tümörleri ve tümörün
akciger içinde olmasiydi. - Cerrahideki en önemli yenilik evrelemeydi.
102OPERATIF RISKIN BELIRLENMESI
- FEV1 lt 800 ml ise morbidite ve mortalite
artmaktadir - Operasyon öncesi belirlenen FEV1 degerleri,
tahmini postoperatif FEV1 degerleri ile
karsilastirilmalidir. - PaCO2gt 45 mmHg ise postoperatif risk artmaktadir,
- 300 metreyi 6 dak.da yürüyemeyen, veya 3 kat
merdiven çikamayan kiside, operatif mortalite
yüksektir. - SaO2 nin egzersiz sonrasi gt 4 azalmasi da
yüksek risk göstergesidir
103FONKSIYONEL AÇIDAN REZEKSIYON ÖNCESI DEGERLENDIRME
- Postbronkodilatatör - FEV1 gt 1.5 litre ise
lobektomi, FEV1gt 2 L ise pnömonektomi
yapilabilir - Ileri yastaki hastalarda pnömonektominin riski
arttirdigi dikkate alinmalidir - gt70 yas , Evre I ve II olgularda, ileri yas
operasyon kararini etkilememelidir.
104Evre II küçük hücre disi akciger kanseri
- Tedavi cerrahidir.
- Cerrahi sonrasi adjuvan radyoterapi
uygulanmamalidir. - Cerrahi sonrasi adjuvan kemoterapi standart
olarak uygulanmaz.Bazi çalismalar vardir. - Cerrahi sonrasi adjuvan radyoterapi lokal nüksü
önlese de sagkalimi uzatmaz. Bu nedenle önerilmez.
105NEOADJUVAN TEDAVI
- Cerrahi tedavi veya radyoterapi tedavilerinden
önce kemoterapi uygulamaya neoadjuvan veya
indüksiyon tedavisi denir. - Hedef sistemik hastaligin mikroskopik odaklarini
ortadan kaldirmak veya primer tümörü biraz daha
küçültmek veya her ikisidir. - Bu sayede cerrahi ve radyoterapi uygulanacak alan
küçültülebilir.
106ADJUVAN RADYOTERAPI
- Cerrahi sonrasi radyoterapi uygulamasinin
sagkalim avantaji yoktur. - Lokal nükste 24 azalma bildirilmistir.
- Erken evrelerde RT komplikasyonu nedeniyle ölüm
riski 21 artmis, N2 hastalikta fark
bulunamamistir. - Meta analizin zayif yönleri
Eski çalismalar
- RTde genis alan uygulanmasi
- Cihazlarin eski olmasi
-
Sawyer et al Ann
Thorac Surg 1997 -
PORT Meta analysis trialist Group
Lancet, 1998
107ADJUVAN KEMORADYOTERAPI
- ECOG çalismasi
- Evre II (202) ve IIIa (285) hastalara
- Cerrahi sonrasi randomize olarak RT ve RTKT
uygulanmis - Ort.Sagkalim Nüks
Yan etki - RT 38 ay
12 - - RTEszamanli EP 39ay 13
-
-
Keller SM, NEJM,
2000.
108INDÜKSIYON RADYOTERAPISI
- Evre IIIA hastalarda
- 44Gy preop RT ile ortalama sag kalim 12 ay dir.
- (1991
Proc Am Soc Clin Oncol ) - Lokal ileri hastalikta tek basina Preoperatif RT
önerilmemektedir.
109Evre II küçük hücre disi akciger kanseri
- Opere olmus KHDAKda adjuvant kemoterapi son
yillarda üzerinde en çok durulan konularin
basinda gelir. - 1995 yilinda yapilan meta-analizde eski rejimler
ve konvansiyonel sisplatin kombinasyonlari
degerlendirmeye alinmis ancak sagkalim üzerinde
istatistiksel bir fark bulunmamistir.
110Evre II küçük hücre disi akciger kanseri
- Evre I-IIIA olgularda sisplatin-vindesin,
mitomisin, ifosfamid ve cisplatin (MIC), MVP
sisplatin-vinorelbinin analiz edildigi Big Lung
Trial çalismasinda da adjuvan kemoterapinin
sagkalim üzerine etkisi gösterilememistir .
111Adjuvan kemoterapi
- IALT çalismasinda sisplatin bazli adjuvan KT alan
grupta 5-yillik yasam süresinde 4.1ik bir
düzelme istatistiksel olarak anlamli bulunmustur
(Plt0.03).
112Adjuvan Kemoterapi
- Opere olgularda adjuvant kemoterapinin Evre IAda
yeri yoktur, IB de ise yarari olmadigi yönündeki
deliller daha kuvvetlidir. - Evre IIde yeni platin kombinasyonlari ile
adjuvan kemoterapi uygulamasinin yarari konusunda
güçlü deliller bulunmaktadir. - Konuya netlik kazandirmak için devam eden
çalismalarin da sonuçlarini beklemekte yarar
vardir.
113Evre IIIA küçük hücre disi akciger kanseri
- IIIA1Rezeksiyon materyalinde beklenmedik lenf
nodu metastazi - IIIA2Intraoperatif olarak tek bir lenf nodülü
metastazi - IIIA3Torakotomi öncesinde -mediastinoskopi ,
PET ) bulunan lenf nodülü metastazi ( tek veya
fazla ) - IIIA4Birden fazla lenf nodülü metastazi, bulky
hastalik
114Evre IIIA1-2 küçük hücre disi akciger kanseri
- Opere edilmis olgulardir.
- Adjuvan radyoterapi sagkalim avantaji
saglamaz.Lokal nüksü azaltir.Seçilmis olgularda
kullanilabilir. - Adjuvan kemoterapi az bir sagkalim avantaji
saglar.Daha fazla çalisma gereklidir. - Adjuvan kemoradyoterapi sagkalim avantaji kesin
degildir. Çalismalar disinda önerilmez.
115Evre IIIA3 küçük hücre disi akciger kanseri
- Sadece cerrahiyle elde edilen sonuçlar iyi
degildir. - Çalismalar net olmasa da neoadjuvan tedavi klinik
çalismalari halen devam etmektedir. - Bimodal veya trimodal tedavi sonuçlari cerrahi
sonuçlarindan daha iyidir. - Cerrahi rezeksiyonu yetersiz olanlarda
postoperatif radyoterapi uygulanabilir.
116Evre IIIA4 küçük hücre disi akciger kanseri
- Rezeke edilemeyen bulky hastalikta sadece
radyoterapi uygulanmamalidir. - Platin temelli kemoterapi ve radyoterapi
sagkalima sadece radyoterapiden daha fazla yarar
saglamaktadir. - Hastanin performans durumu ve yas gibi faktörler
tedavi planlamasinda önemlidir.
117Evre IIIB küçük hücre disi akciger kanseri
- Hiperfraksiyone RTnin, standart RTye
üstünlügünü gösteren data yetersiz !!! - PS 0-1, lt5 kilo kaybi olan hastalarda
eszamanli-concurrent kemoradyoterapi tercih
edilmeli (SK avantaji var)
118KEMOTERAPI
- Ileri evre hastalikda 5-yil sagkalim 1in
altindadir. - Ileri hastalikta hem sagkalimi hem de yasam
kalitesini arttirmaktadir. - Kemoterapi ve best supportive care arasinda
1980 yilindan bu yana birçok çalisma yapilmistir.
119Evre IV küçük hücre disi akciger kanseri
- PS 0-1 olan kisilere KT uygulanmali, 3-4 olan
kisilere KT verilmemeli, 2 olan olgular kisisel
bazda degerlendirilmeli - Cinsiyet, yas, metastaz özellikleri ve histolojik
subtip KT kararini etkilememeli
120KT vs BSC meta analizi
BMJ 1995311899-909
Alkilleyiciler Etoposid veya vinca Cisplatin
Total hasta 226 186 1190
Ölüm riski 1.26 0.87 0.73
P degeri 0.095 0.4 lt0.0001
Ortalama sagkalim (ay) -1 ay 1/2 ay 1 ½ ay
121Epidermal Growth Factor
- EGF reseptör (EGFR) büyüme faktörüyle baglanarak
sinyali baslatir. EGF reseptörleri tyrosine
kinase aktivitesine sahiptir - Hedef protein üzerindeki ATP ve tirozinler
arasindaki ?-phosphate transferini saglar. - Tyrosine kinase reseptörleri ekstrasellüler uca
sahiptir ve intraselllüler baglantilari vardir. - Reseptöre ligandin baglanmasi sinyal yolunu
aktive eder. Böylece sagkalim, proliferasyon,
diferansiyasyon ve migrasyon islemi baslar. - EGFR ile MAPK ve PI3K sinyali aktiflesir.
(Transkripsiyon , proliferasyon ve hücre yasamini
saglayan)
122Gefitinib
- Gefitinib (Iressa), reversible tirozin kinaz
inhibitörüdür. - Oral 250 mg dozda kullanilir.
- En önemli yan etkileri diyare ve deride
döküntülerdir. - Üçüncü basamak tedavide FDA onayi almistir.
123Erlotinib
- Erlotinib (Tarceva)
- Diger bir tirozin kinaz inhibitörüdür.
- Önerilen doz 150 mg tablettir.
- Yan etkileri akneiform rash ve diyaredir.
124Cetuximab
- Cetuximab (Erbitux) HER1 ekstrasellüler baglanma
bölgesini hedefleyerek tirozin kinaz inhibisyonu
yapar. - Haftalik olarak 400 mg/m2 yükleme dozundan sonra
250 mg/m2 dozla devam edilir. - Akneiform rash , asteni ve allerjik reaksiyonlar
yan etki olarak görülür. - Diger ajanlar
- Panitumumab (ABX-EGF)
- Matuzumab
125Angiogenesis Pathway
- Yeni damar olusumu (angiogenesis) tümör gelisimi,
büyümesi ve metastazi için çok önemlidir. - Vascular endothelial growth factor (VEGF)
neovaskülarizasyonun düzenleyicisidir. - (VEGF ile intrinsic tyrosine kinase activitesi
olan reseptörü ile)
126(No Transcript)
127Bevacizumab
- Bevacizumab (Avastin) rekombinan VEGF
antikorudur. - FDA tarafindan küçük hücre disi akciger
kanserlerinde ilk seçenek olarak carboplatin ve
paclitaxel ile kombinasyonu onaylanmistir. - Hastalarda pulmoner hemoraji en önemli yan
etkidir. - Hemoptizisi ve beyin metastazi olanlarda oral
antikoagülan alanlarda kullanilmamalidir.
128Multitargeted Agents
- Bu ilaçlarin antianjiojenik özellikleri yaninda
diger resptörlere de etkileri vardir. - Sorafenib (Nexavar) multi-TKI( C-raf, B-raf,
VEGFR-2, VEGFR-3 ve PDGF receptorleri hedefler )
129Sunitinib
- Sunitinib (Sutent, Pfizer, NY, USA) multiple
protein kinaz inhibitörüdür. PDGFR-a ve -ß,
VEGFR 1, 2 ve 3, stem cell factor receptor (KIT),
FMS-benzeri tyrosine kinase (Flt3),
colony-stimulating factor (CSF-1R) ve
neurotrophic factor receptor (RET).
130Vandetanib
- Vandetanib (Zactima, AstraZeneca, London, UK)
dual EGFR ve VEGFR2 inhibitorüdür. - Vandetanib endoteliyal hücre tüp olusumunu,
çogalmasini inhibe eder. - Apoptosisi indükler
- Antiangiogenic, antivascular ve antitumor etkisi
gösterilmistir. - Toksisitesihipertansiyon, diyare,basagrisi, deri
döküntüleri, alanine aminotransferase artisidir.
131HER2 Pathway
- HER2/neu hücre proliferasyonu, sagkalimi,motilite
ve adhezyonu etkileyen tirozin kinaz aktiviteli
EGFRa benzer özellikler gösteren bir
proto-oncogenedir. - Antikorla bu reseptörün blokaji hücreyi G0 ve G1
fazinda durdurur. - Meme kanserli hastalarda bu yaklasim çok basarili
olmustur.
132Trastuzumab
- A Phase II trial (ECOG 5298) trastuzumab
(Herceptin, Genentech, Inc., South San
Francisco, CA, USA) carboplatin ve paclitaxel ile
kombinasyonu ileri evre NSCLCda iyi sonuçlar
vermistir. - Pertuzumab diger bir ajandir.
133Protein Farnesylation Pathway
- Farnesyltransferase (FT) onkojenik ras
proteininin hücre membranina yerlesmesini
katalize eden çok önemli bir görevi vardir. - Buradaki mutasyon hücre çogalmasi ve apoptoz
inhibisyonuna yol açar. - Lonafarnib
- paclitaxel ile kombine çalismalar var.Henüz
sonuçlar için erken.
134Cyclooxygenase-2 Pathway
- Arakidonik asitten prostaglandin sentezi COX2 ile
katalize edilir. - Bu enzim sitokin, büyüme faktörleri, onkogenler
ve tümör promoterlarinca indüklenir. - Celecoxib
- Faz II çalismalrada, celecoxib carboplatin ve
paclitaxel ile kombine edilerek neoadjuvant
tedavilerde evre IBden IIIAya kadar
kullanilmistir.
135Retinoid X Receptor Agonist Pathway
- The retinoid X receptor (RXR) iki grup retinoid
reseptörden biridir. - Bexarotene
- Bexarotene selektif RXR agonistidir.
136Gelecek dönem
- Hedefe yönelik tedavi hizli bir gelisme
içindedir.Tirozin kinaz inhibitörleri, gefitinib,
erlotinib akciger kanseri tedavisinde kullanimi
uzak degildir. - Bevacizumab çok yakinda onay alacak gibi
görünmektedir. - 5 yil içinde monoklonal antikorlar, birden fazla
hedefe yönelik ajanlarin basarili olacagina
inanilmaktadir.
137Küçük Hücreli Akciger Kanseri
- Sinirli evre olgularda, median SK süresi 15.5 ay
iken, yaygin evre hastalarda bu süre 7.2 aydir - Sinirli evrede PS gt2 olmasi ve gt60 yas, olumsuz
prognostik faktörler iken, artmis LDH düzeyi de
önemli bir parametre - Yaygin evrede PSgt2 olmasi prognozu
kötülestirmekte, yas önemini kaybetmekte, LDH
önemini korumakta
138Küçük Hücreli Akciger Kanseri
- Rutin evrelemede
- anamnez, fizik muayene, tam kan sayimi, kan
biyokimyasi, bilgisayarli toraks ve abdomen
tomografisi , beyin CT veya MR incelemesi. - PET scanning rutin evrelemede önerilmez.
139KHAK Evreleme
Yaygin Tümör bir hemitoraksa sinirli degil, uzak
metastaz var
Sinirli Tümör orijin aldigi hemitoraksla
sinirli, mediasten ve supraklavikuler tutulum
mevcut
PDQ Guidelines 2000
140Küçük Hücreli Akciger Kanseri
- Her evrede kadinlarda prognoz daha iyi
- Sinirli evre olgulardan kemoradyoterapi
uygulananlarda 2 yillik SK oranlari daha yüksek - Sinirli evrede 4.5 olgu gt5 yil yasamakta
- Yaygin evrede 4.5 olgu gt2 yil yasamakta
141Küçük Hücreli Akciger Kanseri
- Yaygin hastalikli hastalarda 4-6 kür kemoterapi
yeterlidir. Cisplatin-carboplatin temelli tedavi
uygulanmalidir. - Cisplatin etoposid ile kombine edilmelidir.
142Küçük Hücreli Akciger Kanseri
- Nüks ve dirençli olgularda daha ileri
kemoterapiler önerilir. - Performansi iyi, yasli hastalara cisplatin
verilebilir. - Kötü prognostik faktörleri olan yasli hastalarda
da kemoterapi düsünülmelidir.
143Küçük Hücreli Akciger Kanseri
- Evre I küçük hücreli akciger kanserlerinde
cerrahi tedavi sonrasi platin temelli adjuvan
kemoterapi verilmelidir.
144Palyasyon ve yasam kalitesi
- Hastalarin çogu semptomatiktir.
- Öksürük,hemoptizi, gögüs agrisi,nefes darligi
- Kilo kaybi, halsizlik, performansin bozulmasi
gibi semptomlar vardir.
145YASAM KALITESI
- Yasam kalitesi semptomatik rahatlama veya
performans durumundan degerlendirilir. - FACT-L (functional assesment of cancer therapy
) - lung - Bazal , 6 hafta , 12 hafta , 6 ay ölçümler
yapilir. - Fiziksel, fonksiyonel, emosyonel ve sosyal iyilik
halini akciger kanser semptomlariyla birlikte
degerlendirir. (Trial outcome index)
146AKCIGER KANSERLI HASTALARDA IZLEM
- Hastanin primer tanisini koyan ve baslangiç
tedavisini yapan/planlayan doktor veya ünite,
izlemini üstlenmelidir - Küratif tedavi yapilan olgularin sigarayi
birakmasi saglanmalidir - Cerrahi, KT veya RT uygulanmis hastalarin,
tedaviler sonrasinda iyi izlenmesi, izlem
sirasinda gereksiz tetkiklerden kaçinilmasi
esastir - Rezeksiyon yapilmis akciger kanserinde lokal ve
uzak nüksler tümörün evresine göre degismekle
birlikte ilk 2 yilda 50, 5 yilda 90 oraninda
ortaya çikmakta, 2-15 oraninda ikinci primer
tümörler gelismektedir - Nüks/rekürrens oranlari evre Ide 20-30, evre
IIde 50, evre IIIde 70-80dir
147AKCIGER KANSERLI HASTALARDA IZLEM
- MSKCC küratif bir tedavi sonrasi
- Ilk yil 3 ayda bir
- Ikinci yil 4 ayda bir
- 3. Ve 4. yil 6 ayda bir
- Sonra yilda bir kontrol
önermekte - Her kontrolde fizik muayene/ PA ve yan grafiler,
6 ay arayla BT yapilmasi bugün kabul gören
yaklasim
148100 yil önce akciger kanseri siralamada kaçinci
siradaydi ?
- A) 1.sirada
- B) 3. sirada
- C) siralamada degildi
- D) fikrim yok
149 150Akciger kanseri nedeni asagidakilerden
hangisidir?
- A) Sigara
- B) Genetik yatkinlik
- C) Sigara Genetik yatkinlik
151- CEVAP SIGARA IÇIMI GENETIK YATKINLIK
152- 74 yasinda nefes darligi, istahsizlik, ates, kilo
kaybi olan erkek hasta - 5 yil önce sigarayi birakmis.55 yil içmis.
- Fizik Muayene
- Sag supraklaviküler LAP.,
- Sag kostofrenik sinüs kapali,
- Sag HT bazalde matite var ve solunum sesleri
derinden geliyor.
153- LAP aspirasyonu metastatik NSCLC
154Hastaliginin evresi nedir ?
- A)Evre IIIB
- B)Bilgi eksikligi var
- C)Evre II
- D)Evre IV
- E)Evre IIIA
155 156(No Transcript)
157- Bronkoskopik biyopsi
- Yassi hücreli akciger kanseri
158Hastaya pratik evreleme yaklasimi ne olmalidir?
- A) PET-CT
- B) Tüm vücut bilgisayarli tomografisi
- C) Plevra sivi aspirasyonu
159En uzun süreli sagkalim hangi akciger kanserinde
görülür ?
- A)Küçük hücreli
- B)Yassi hücreli
- C)Karsinoid tümör
- D)Büyük hücreli
- E)Bronkiyoloalveoler hücreli kanser
160SAGKALIM SÜRELERI
161Akciger kanseri tedavi edilmeli midir?
- A) Evet
- B) Hayir
- C) Fikrim yok
162Kim tedavi etmeli ?
- A) Medikal Onkolog
- B) Radyasyon Onkologu
- C) Cerrah
- D) Gögüs Hastaliklari Uzmani
- E) Gögüs Hast. Medikal Onkolog
- F) Gögüs Hast. Radyasyon Onkologu
- G) Multidisipliner
163Kim tedavi etmeli ?
- Ingiltere York Shireda 30 ayda , 240 hasta
- Bunlarin 49u aktif tedavi almistir.
- Ekipte gögüs hastaliklari uzmani olmadiginda
aktif tedavi alma orani 21dir. - Gögüs hastaliklari uzmanlarinin görmedigi
hastalarin histolojik tani alma sikligi daha az. - Gögüs hastaliklari uzmanlari
- 65 yas alti hastalarin 18ini,
- 65-74 yas arasi hastalarin 12sini ve
- 75 yas üzerindekilerin 2sini cerrahiye
vermislerdir. - Brown
ve arkUK
164Multidisipliner Yaklasim
- Gögüs Hastaliklari
- Gögüs Cerrahisi
- Medikal Onkoloji
- Radyasyon Onkolojisi
- Radyoloji
- Patoloji
- Yardimci Saglik Personeli Birimleri
165- Akciger kanseri erkeklerde 2. kadinlarda 5.
kanser mortalite nedenidir. - A ) DOGRU
- B ) YANLIS
166- SIGARA IÇENLERDE AKCIGER KANSERI GELISME RISKI 10
KAT DAHA FAZLADIR - A ) DOGRU
- B ) YANLIS
167- 60-65 YAS ARASI VE 70 YAS ÜZERI KADINLARDA
AKCIGER KANSERI GELISME SIKLIGI DAHA FAZLADIR - A ) DOGRU
- B ) YANLIS
168- AKCIGER KANSERI SÜPHESI HALINDE YAPILMASI GEREKEN
ILK INCELEME DÜZ AKCIGER GRAFISIDIR - A ) DOGRU
- B ) YANLIS
169- KÜÇÜK HÜCRE DISI AKCIGER KANSERININ 3 ALT TIPI
VARDIR - A ) DOGRU
- B ) YANLIS
170- AKCIGER KANSERLERININ YARISI KÜÇÜK HÜCRELI
AKCIGER KANSERIDIR - A ) DOGRU
- B ) YANLIS
171- 59 yasinda erkek hasta
- Kronik öksürük, wheezing, nefes darligi ve
aralikli gögüs agrisi - Balgami kanla karisik
- Hafif istah kaybi, son zamanlarda kilosunda
azalma. - 80 paket/yil (Son 40 yil içmis)
172Fizik Muayene
- Bas ve boyunda genel sislik
- Wheezing
- Baska bir bulgu yok
173Tanisal testler
- Balgam sitolojisi Muhtemel anaplastik epitelyal
hücreler,ancak tanimlayici degil - PA Akciger Grafisi
- Akcigerde kitle
174Tanisal testler
- Bronkoskopi Sag üst lob ayrimindan sonra alt lob
brons girisinde tümör invazyonu ve mukozal
ülserasyon - Biyopsi yassi hücreli karsinom
175TEDAVI
- A)Kemoterapi
- B)Radyoterapi
- C)Cerrahi Tedavi
- D)Bilgi eksigi var
- E)Palyatif tedavi
176Eksik bilgi nedir ?
- A) Aile anamnezi
- B) Sigara durumu
- C) Bilgisayarli toraks tomografisi
- D) Hastanin yasi
- E) Hastanin kullandigi ilaçlar
177TANI
- Akciger yassi hücreli karsinom