Saglik Slaytlari

1
Saglik Slaytlari
http//hastaneciyiz.blogspot.com
2
Oksijen Tasinimi ve Kan Gazlari

• Dr. Gülçin Eskandari

3
Amaç

• Kan gazlari ve iliskili hastaliklarda
  laboratuvarin yeri hakkinda bilgi sahibi
  olacaklar.

4
Ögrenim hedefleri

• Oksijen tasinimini tanimlayabilmeli,
• Oksijen disasiasyon egrisindeki degisikliklerin
  nedenlerini sayabilmeli,
• Kan pHsini belirleyen faktörleri sayabilmeli,
• Kan pH degisiminde respiratuvar ve metabolik
  komponentleri ayirdedebilmeli,
• Kompenzasyon yanitlarini tanimlayabilmeli,
• Kan gazlari ölçümünde dikkat edilmesi gerekenleri
  sayabilmeli,
• Kan gazi sonuçlarini yorumlayabilmelidir.

5
(No Transcript)
6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8
Oksijen dissosiasyon egrisi
9
Oksijen dissosiasyon egrisini saga kaydirip,
dokulara oksijen salinimini attiran durumlar

• Artmis vücut isisi
• Azalmis pH
• Artmis pCO2
• Artmis BPG

10
pHnin dissosiasyon egrisi üzerine olan etkisine
Bohr etkisi denir ve Hbin tamponlama
kapasitesiyle iliskilidir
11
Oksijen dissosiasyonunda BPG allosterik modifiye
edici
12
Oksijenasyon göstergeleri

• O2 saturasyonu
• Oksijenlenmis Hb/Total Hb
• 93-98
• pO2
• Kanda çözünmüs olan O2 basinci
• 70-100 mmHg
• Alveoloarteryel O2 gradyenti
• Alveollerdeki O2 basinci arteryel O2 basinci
• ACin gaz degisimi hakkinda fikir verir
• 7-14 mmHg
• Disardan O2 desteginde ?, AC problemlerinde ?

13
Respiratuvar yetmezlik

• Oksijenasyon ve CO2 eliminasyonundan biri ya da
  her ikisinin bozulmasi
• pO2 ? 60 mmHg
• pCO2 ? 45 mmHg
• Ikiye ayrilir
• Tip I hipoksemik
• Tip II hiperkapnik

14
(No Transcript)
15
(No Transcript)
16
Kan pHsi

• ?HCO3?
• pH pK log
• ? pCO2
• ? çözünürlük katsayisi
• ? 0.0301

17
Kan gazlari referans araligi
Arteryel pH 7.35 - 7.45 pCO2 35 - 45
mmHg pO2 70 100 mmHg Bikarbonat 22 - 26
mmol/L BE -2/2 SaO2 93-98
18
Kan gazlari ölçümünde

• Örnek, heparinize tam kan (heparin miktari
  önemli)
• Arteryel, venöz ya da kapiller kan olb.
• En önemli hata kaynaklari preanalitik
• Arter kani alirken turnike uygulanmasi
• Enjektörde fazla heparin bulunmasi
• Venöz kan alinirken damara girildikten sonra
  turnike açilmadan kanin alinmasi
• Yeterince derin olmayan kesi ile kapiller kanin
  alinmasi ve sivazlanarak intestisiyel sivi
  karistirilmasi
• Alinan kanin havayla temas etmesi
• Lab.a geç ulastirilmasi gibi

19
Bekleyen kanda

• pH ? (oda isisinda 0.02-0.03 pH/saat)
• pCO2 ? (oda isisinda 1 mm Hg/saat)
• pO2 ? (oda isisinda 2 mm Hg/saat)
• Ideali
• Kan alindiktan sonra 15-30 dakika içinde analiz
• Kullanilan yöntem ISE

20
Asid-baz düzensizliginde basit siniflama

• primer deg. kompen. yanit
• Met. Asidoz ?cHCO3- ?pCO2
• Met. Alkaloz ?cHCO3- ?pCO2
• Res. Asidoz ?pCO2 ?cHCO3-
• Res. Alkaloz ?pCO2 ?cHCO3-

21
pH
lt7.35 (asidoz)
gt7.45 (alkaloz)
? pCO2
? SBC / -BE
? pCO2
? SBC / BE
Metabolik
Respiratuvar
Respiratuvar
Metabolik
SBC yüksek mi?
pCO2 düsük mü?
SBC düsük mü?
pCO2 yüksek mi?
Evet
Hayir
Hayir
Evet

Evet
Hayir
Akut komp. ?
Met. komp.
Hayir
Akut komp. ?
Met. komp.
Evet
Res. komp.
Akut komp. ?
Akut komp. ?
Res. komp.
22
Asid-baz dengesinde respiratuvar sistem

• Normal met. için hücrelere O2 tasinimi yaninda,
  normal vücut pHsinin devamliliginda da
  respiratuvar mekanizmalarin rolü
• Solunum hiziyla
• Metabolik asidozda CO2 atilimi
• Metabolik alkalozda CO2 retansiyonu

23
Solunum hizi

• Santral kemoreseptörler
• Medulla oblangata
• BOS pH düsüklügünde stimülasyon
• Periferik kemoreseptörler
• Karotid arterlerde ve aortada
• pCO2 ? ya da pO2 ? bagli kan pH düsüklügünde
  stimülasyon

24
Asid-baz düzensizliginde respiratuvar yanit

• Ani
• Max. a ulasmasi saatler alir
• Max. yanit hem periferik, hem de santral
  kemoreseptör uyarimi ile
• Metabolik asidozda
• Kan pH düsüklügü öncelikle periferik kemores.leri
• Olay ilerledikçe santral kemores.leri uyarir
• ?
• Solunum hizi ?

25

• 55 yasinda erkek hasta, nefes darligi, öksürük
  yakinmalari ile basvuruyor, 50 paket/yil sigara
  kullanimi mevcut, FM de ekspiryum uzun, PAACde
  KOAH bulgulari var.
• pH 7.18
• pCO2 74 mmHg
• pO2 45 mmHg
• HCO3- 28 mmol/L
• P(A-a)O2 16mmHg
• KRONIK RESPIRATUAR ASIDOZ

26
Respiratuvar asidoz nedenleri

• Direkt olarak res. merkezi baskilayan faktörler
• Ilaçlar (narkotik, barbitürat)
• SSS travma, tm., dej. hstk.lari, enf.lari
• Solunum yollarini etkileyen faktörler
• KOAH (en sik)
• Ciddi astma
• Ciddi pulmoner enf.
• Pulmoner fibrozis, tm.ler, ARDS
• Digerleri
• Abdominal distansiyon
• Obesite

27

• 29 yasinda kadin hasta fenalik hissi ve bas
  dönmesi sikayetleriyle basvuruyor. Her hangi bir
  ilaç almiyor, fizik muayenede akcigerler normal,
  solunum hizi 34/dk. Alinan arter kan gazi
  örneginde
• pH 7.5
• pCO2 27 mmHg
• HCO3 23 mmol/L
• BE -1 mmol/L
• AKUT RESPIRATUAR ALKALOZ

28
Respiratuvar alkaloz nedenleri

• Res. merkezin pulmoner nedenler disi
  stimülasyonu
• Ansiyete, histeri
• Ates
• SSS enf.lari
• Ilaçlar (salisilat, KA.ler, PGN)
• Pulmoner nedenlerle stimülasyonu
• Pnömoni
• Astma
• Pulmoner emboli
• Konj. kalp yetm.ligi

29
Lab. bulgulari

• Res. asidoz
• pCO2 ?
• cHCO3/?pCO2 ? ve pH ?
• K ? (her 0.1 u pH ?, 0.6 mmol/L K ?)

• Res. alkaloz
• pCO2 ?
• cHCO3/?pCO2 ? ve pH ?
• K ?

30
(No Transcript)
31

• 34 yasinda, 16 yildir tip1 diabetes mellitus
  hastasi, insülin kullaniyor, halsizlik ve
  konfüzyon yakinmalari ile yakinlari tarafindan
  hastaneye getiriliyor.
• pH 7.20
• pCO2 25 mmHg
• HCO3 17 mEq/L
• pO2 92 mmHg
• Na 131 mEq/L
• K 4.7 mEq/L
• Cl- 95 mEq/L,
• AKS 450 mg/dl

• 1. pH, 7.20 asidoz
• 2. pCO2 (25 mmHg) düsük, asidozun nedeni
  respiratuar olamaz
• 3. HCO3- (17 mEq/L ) düsük, yani METABOLIK
  ASIDOZ
• 4. AG 19 mEq/L artmis anyon açikli metabolik
  asidoz
• 5. Beklenenden pCO2si daha düsük (25 mmHg)
  RESPIRATUVAR kompenzasyon eklenmis

32
Metabolik asidoz

• Problemin H birikiminden mi (laktik asidoz)
  yoksa bikarbonat kaybindan mi (diyare) oldugunun
  degerlendirilmesinde anyon gap hesaplamasi
• Anyon Gap Na - (Cl- HCO3- )
• AG Yüksek H birikimi ile gelisen Met. Asidoz
  (Laktik asidoz, DKA, intoksikasyonlar)
• AG Normal Diyare ya da erken dönem böbrek
  yetmezligine bagli HCO3- kaybi
• Nötralite için Cl- artar ve AG degismez

33
(ölçülebilen katyonölçülemeyen katyon)
(ölçülebilen anyonölçülemeyen anyon)
ANYON GAP
ANYON GAP
Majör (ölçülebilen) katyonlar
Majör (ölçülebilen) anyonlar

• Na (Cl- HCO3-)
• 140 (104 24)
• 12 meq/L (8-12 meq/L)

34

• 81 yasinda kadin hasta, iskemik kalp hastasi,
  bacaklarda ödem mevcut, tiyazid diüretigi
  kullaniyor. Bir anjinal atagi takiben acil
  servise getiriliyor.
• pH 7.54
• PCO2 50.2 mmHg
• HCO3- 44 mEq/l

• 1. pH gt 7.4 alkaloz
• 2. pCO2 (50.2 mmHg) yüksek, alkalozun nedeni
  respiratuvar olamaz
• 3. HCO3- (44 mEq/L ) yüksek, yani METABOLIK
  ALKALOZ

35
METABOLIK ALKALOZ

• Kanda HCO3- artisi
• Neden genelde asiri H kaybi
• (idrarla atilan her H için bir HCO3- geri
  emilir)
• En sik neden asidik gastrik sivi kaybi (kusma,
  NGS aspirasyonu)
• Diger nedenler uzun süreli diüretik tdv.
• masif kan tranfüzyonu
• hipoparatiroidi
• primer
  hiperaldosteronizm

36
Özet
37

• 1. pH 7.25 .asidoz mevcut
• 2. pCO2 düsük. Asidoz nedeni solunumsal olamaz
• 3. HCO3- normal Asidoz nedeni metabolik olamaz
• 4. pO2 112 mmHg oda havasi soluyan kiside 100
  mmHgdan daha yüksek olamaz.
• Olasi neden kan gazi örneginin alindigi
  enjektörde fazla miktarda heparin ve hava olmasi

• 32 yasinda kadin hasta, over kisti nedeniyle
  opere olacak, FM ve rutin laboratuvar testleri,
  SFT normaldir. Preop. degerlendirmede AKG örnegi
  
• pH 7.25
• pCO2 25 mmHg
• pO2 112 mmHg
• HCO3- 24 mEq/l
• SO2 95

38

• 60 yasinda erkek hasta 10 yildir nefes darligi
  yakinmasi mevcut. Pürülan balgam çikarma ve nefes
  darliginda artma baslamis. Arter kan gazi
  ölçümünde
• pH 7.2
• pCO2 64 mmHg
• pO2 35 mmHg
• HCO3 23 mmol/L ise asagidakilerden hangisi
  dogrudur?
• Hastanin bikarbonati düsük metabolik asidozu
  mevcuttur.
• Metabolik asidozu kompanse etmek için pCO2
  yükselmistir.
• Hastanin oksijenasyonunda problem yoktur.
• Hastanin pCO2 yüksekligine bagli akut
  respiratuvar asidozu mevcuttur.
• Bikarbonat düsüklügünün nedeni respiratuvar
  asidozu kompanse etmektir.

Saglik Slaytlari
http//hastaneciyiz.blogspot.com