Cinsel Yolla Bulasan Hastaliklar

1
Cinsel Yolla Bulasan Hastaliklar

• Doç.Dr.Dogan Ünal

01.03.2005
2
Kapsam

• Çogunlukla her türlü cinsel eylem
• Anneden fetusa geçis
• Kan
• Yakin temas
• yoluyla insandan insana bulasan organizmalar
  nedeniyle olusan genitoüriner ve/veya sistemik
  hastaliklari içerir.

3
Siklik

• Dünyada 250 milyon insan/yil
• Birçok gelismekte olan ülkede yetiskinlerin
  doktora basvurma nedenleri arasinda ilk beste.

4
Olasiligi artiran nedenler - 1

• Genel
• Yakin zamanda cinsel es degistirmek
• Birden fazla cinsel ese sahip olmak
• Cinsel esin birden çok cinsel esinin olmasi
• Hayat kadinlari ile iliski
• Cinsel Yolla Bulasan Hastalik belirtisi olanlarla
  cinsel iliskiye girmek
• Cinsel Yolla Bulasan Hastaliklari olanlarin
  cinsel eslerini uyarmamalari

5
Olasiligi artiran nedenler - 2

• Biyolojik
• Yas (Ö Genç kadinlar daha yaslilara göre daha
  duyarlidir, 19 yas üzerindeki erkeklerde
  kadinlardan daha fazla görülür)
• Cinsiyet (enfekte erkekten kadina geçme
  olasiligi, enfekte kadindan erkege bulasma
  olasiligindan daha fazladir)
• Sünnet (Sünnetsiz erkekler sünnetli erkeklere
  göre daha yüksek risk altindadirlar)

6
Olasiligi artiran nedenler

• Sosyal
• Kültürel (güvenli cinsel iliski konusunda
  yetersiz bilgi, degisik davranis kaliplari)
• Ekonomik (kondom elde edememe, yoksulluk)
• Kisisel (kondomdan hoslanmamak, vazgeçilmesi güç
  cinsel iliski davranisi)

7
Medikal yaklasim - 1

• WHO tarafindan önerilen semaya göre sendromdan
  yola çikilarak belirti ve fizik muayene bulgulari
  ile olasi etyolojiye ulasilmaya çalisilmaktadir

8
Medikal yaklasim - 2
9
Anneden bebege bulasanlar

• HIV
• Hepatit B
• Sifiliz (frengi)
• Gonore (bel soguklugu)
• Herpes
• Klamidyoz
• gebelik süresince veya dogum sirasinda anneden
  bebegine bulasabilir

10
Genel Belirtiler - 1

• Belirtisiz veya cok hafif olabilirler. Fakat bu
  durumda bile bulasiciliklari sürebilmektedir.
• Cinsel organlardan akinti veya püy gelmesi
  (Kadinlarda vaginadaki normal akinti fazlalasir,
  su veya süt seklinde, sari veya yesil renkte
  olabilir. Bazen kötü kokuludur)
• Cinsel iliski sonrasi kanama,
• Idrar yaparken yanma (dizüri), sik sik az
  miktarda idrara çikma

11
Genel Belirtiler - 2

• Cinsel organ ve cevresinde kasinti,
• Penis veya vaginada papül, ülser, sigil veya
  sadece eritem seklinde lezyonlar
• Kasik lenf bezlerinde sisme,
• Testislerde agri,
• Karin agrisi.

12
Belirtilerin ortaya çikma zamani - 1

• Cinsel iliski sonrasi belirtiler
• Dakikalar ve saatler içinde ortaya çikiyorsa
• travmatik veya
• kimyasal maddeler

13
Belirtilerin ortaya çikma zamani - 2

• Günler içinde ortaya çikiyorsa
• Gonore
• Sankroid (1-14 gün sonra)
• genital herpes (1-14 gün sonra)

14
Belirtilerin ortaya çikma zamani - 3

• Haftalar içinde ortaya çikiyorsa
• Klamidyoz
• Hepatit B
• Sankroid (1-14 gün sonra)
• Genital herpes (1-14 gün sonra)
• Genital sigiller (4-12 hafta sonra)

15
Belirtilerin ortaya çikma zamani - 4

• Aylar içinde ortaya çikiyorsa
• Sfiliz (1-3 hafta sonra)

16
Belirtilerin ortaya çikma zamani - 5

• Yillar içinde ortaya çikiyorsa
• AIDS

17
Baslica komplikasyonlari

• Saglikli ese bulasma
• Anneden fetus veya yenidogana bulasma
• AIDS (Cinsel yolla bulasan hastaligi olanlarin
  HIV virüsü ile enfekte olma olasiligi daha
  yüksektir)
• Infertilite
• Dis gebelik
• Düsük
• Kanser
• Ölüm
• Ekonomik ve sosyal

18
Korunma

• Cinsel iliskide kondom kullanmak
• Cinsel es sayisini azaltmak
• Alkol ve uyusturucudan saglikli düsünceyi ortadan
  kaldirdigi için uzak durmak.
• Kan naklinde dikkatli olmak.
• Disposable enjektör kullanmak.
• Düzenli olarak gebe takiplerini yapmak
• Hastalik belirtisi olmadan da bulasma olabilecegi
  unutulmamalidir.

19
Cinsel yolla bulasan hastaliklar

• Kirktan fazla hastalik tanimlansa da en sik
  görülenleri sunlardir
• AIDS
• Hepatit B
• Gonore (Bel Soguklugu)
• Sifiliz (Frengi)
• Bakteriyel Vajinoz
• Klamidyoz
• Kandida Vajiniti
• Üretrit Ve Servisit
• Genital Herpes

1. Genital Sigil (Kondiloma Aküminatum)
2. Molluskum Kontagiozum
3. Trikomoniyazis
4. Uyuz
5. Kasik Biti
6. Sankroid (Yumusak Sankr)
7. Granuloma Inguinale (Donovanoz)
8. Lenfogranuloma Venerium (LGV)
9. PIH (Pelvik Inflamatuar Hastalik)