CINSEL ANATOMI VE FIZYOLOJI

1
CINSEL ANATOMI VE FIZYOLOJI

• DR.ÖZAY ÖZDEMIR

2
CINSEL ANATOMI VE FIZYOLOJI

• Kadin cinsel anatomisi
• Erkek cinsel anatomisi
• Diger erojen bölgeler
• Cinsel yanit döngüsü
• Cinsel islev ve davranisin nöroendokrin
  düzenlenisi
• Menstrüel döngü
• Yasliligin cinsellik üzerine etkileri

3
Cinsel terminoloji Bilimsel ve argo

• Vulva Pussy (am, amcik), crotch
• Pubik kil Beaver, bush, pubes
• Mons Love mound (Ask tepesi)
• Klitoris Clit, joy button
• Himen Cherry, maidenhead, kizlik zari
• Vajina Cunt, box, hole, honeypot
• Üriner açiklik Peehole
• Anus Asshole
• Kalçalar Ass (göt), rear (popo), buns
• Penis Prick (yarak), cock, peter, tool
• Memeler Boobs, tits, knockers
• Testisler Balls, jewels, nuts (tasak)

4
KADIN CINSEL ANATOMISI

• Vulva
• Himen
• Vajina
• Uterus
• Fallop tüpleri
• Overler
• Memeler

5
Vulva

• Kadin dis genital organlari vulva olarak
  adlandirilir
• Vulva latince örten anlaminda
• Mons, labia, klitoris ve perineyi kapsar
• Vajina girisi vulvada olmasina karsin iç genital
  organ

6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8
Vulva Mons

• Mons veneris (la. Venüs-roma ask tanriçasi-
  tepesi) pubik kemigin hemen üzerinde, deri ve
  pubik killarla kapli yag doku yastigi.
• Klitorise göre dokunma res daha fazla, basinç res
  daha azdir.
• Uyarilmasi yogun cinsel heyecan saglar, bazi
  kadinlarda ORGAZMI TETIKLER.

9
Labia major

• Dis dudaklar büyük miktarda yag dokusu ve ince
  bir düz kas tabakasini örten deri katlaridir.
• Erkekteki skrotum derisine benzer
• Üzerinde pubik killar çikar ter ve yag bezleri,
  sinir uçlari serbest bir sekilde onlar arasinda
  dagilmistir.
• Üretral ve vajinal açiklik üzerinde mekanik
  koruma saglar.
• Monsa göre daha az sayida res içerir.

10
(No Transcript)
11
Labia minor

• Iç dudaklar kavisli taç yapragina benzer
• Yag hücresi olmayan, küçük kan damarlarindan
  zengin bir süngersi dokuya sahip
• Dis dudaklara göre daha ince, kil yok
• Vajinal ve üretral açikligi, Bartolin bezlerinin
  kanallarini kapatir.
• Duyusal res mons ve klitorise göre daha az

12
(No Transcript)
13
Vulva NOTLAR 1

• Iç dudaklar hemen üst kisimda klitorisle
  birlesir, buradaki deri kati KLITORAL BASLIK
  (clitoral hood) -SÜNNET DERISI-
• Labialarin derisinde enfeksiyon gelisirse
• birlesme agrili
• kasinti, yanma hissi

14
(No Transcript)
15
(No Transcript)
16
Vulva NOTLAR 2

• Bartolin bezleri iç dudaklarin içinde, küçük
  kanallarla vajinaya açili.
• eskiden lubrikasyonda yasamsal önemi oldugu
  düsünülürken bu görüs degismisti.
• Erkekteki Cowper bezlerinin karsiligi, tam islevi
  bilinmiyor.
• Iltihabi durumlarda cinsel birlesme agrili

17
Vulva NOTLAR 3

• Kadinlarda dis genitaller oldukça farkli
  görünümlerde.
• Labialarin büyüklük, sekil ve renkleri,
• pubik killarin dagilimi, renkleri, miktari,
  sertligi,
• Klitoris, vajina girisi ve himenin görünümlerinde
  farkliliklar.

18
(No Transcript)
19
Klitoris-1

• Kadin genitallerinin en duyarli alani.
• Dogrudan görülen kismi yalnizca klitoral glans
  denilen bas kismi, küçük, parlak bir dügme
  görünümünde.
• Klitoral glansi klitoral hood (kaput) örter,
• Kaput ayni zamanda klitoral shafti (gövde)
  gizler,
• K. Shaft spongioz dokudan olusur, ters V seklinde
  iki yan kola ayrilir (Crura of clitoris).

20
(No Transcript)
21
(No Transcript)
22
Klitoris-2

• Üreme islevi yok, yalniz cinsel islev rolü.
• dokunma, basinç ve sicaklik degisimlerine karsi
  ileri derecede duyarli kilan zengin bir res. agi.
• Minyatür penis (bu bakis dogru degil ve
  seksist, M J),
• Penisle ayni embriyolojik dokudan.
• Büyüklük ve görünümü kadinlar arasinda degisken.
• Büyük klitorisyogun uyarilma KANITSIZ

23
Klitoral sünnet

• Klitoral hoodun cerrahi olarak çikarilmasi,
• Glansi açikta birakip dogrudan uyarilmasi cinsel
  yaniti ARTIRABILIR (?)
• Bu iddia geçersiz
• 1) glans direkt dokunmaya asiri duyarli, agri ve
  irritasyon
• 2) birlesme esnasinda penis klitorisi dolayli
  yoldan uyarir giris çikisla iç dudaklar vajina
  içine dogru hareket eder, kaput glans üzerinde
  sürtünme hareketi ile uyarici etki.

24
(No Transcript)
25
Perine

• Labialarin alt kismi ile anüs arasinda kalan
  kilsiz deri bölge.
• Dokunma, basinç ve sicaklik degisimlerine karsi
  duyarli,
• CINSEL UYARILMA KAYNAGI.

26
(No Transcript)
27
Pelvik kaslar

• Vajina girisini çevreleyen kaslar,
• Pubococcygeus kasinin (PC) kadin orgazm yanitinda
  özel önemi,
• PC pelvik kavitenin yapisini olusturur, uterus,
  mesane, üretra, rektum ve vajinanin bir kismini
  destekler,
• Kegel (1952) bu kasin egzersizi cinsel yaniti
  artirilabilir.
• Çogu kadinda ilk birlesme deneyiminde, bu kasin
  asiri gerilmesi ile (lubrikasyonun yetersiz
  olmasiyla birlikte) rahatsizlik.

28
(No Transcript)
29
Himen Kizlik zari 1

• Vajina girisinde bulunan ince membranöz,
  genellikle halka seklinde yapi.
• Islevi tam bilinmiyor.
• Bazi yeni dogan kiz çocuklar himensiz.
• ÇESITLI KONUM, SEKIL, BÜYÜKLÜK VE KALINLIKTA
  (???)

30
(No Transcript)
31
(No Transcript)
32
Himen Kizlik zari 2

• Tarihsel önemi BAKIRELIK IÇIN KANIT
• Ilk birlesme deneyiminde asiri kanama ve agri
  olacagina dair yaygin inanis kadinda CIB
  olusumunun yüzeyel nedenlerinden.

33
(No Transcript)
34
(No Transcript)
35
Vajina 1

• Ince duvarli kas yapisinda, uterusdan vulvadaki,
  dis vajinal açikliga kadar uzanan tüp seklinde
  organ,
• Geriye dogru 45 derecelik egimli,
• Uyarilma olmadiginda vajina duvarlari içe
  katlanir,
• Dogum yapmamis kadinda ort arka duvar uzunlugu 8,
  ön duvar uzunlugu 6 cm.

36
(No Transcript)
37
Vajina 2

• Balon gibi, kasilip genisleme özelligiyle sekil
  ve büyüklügü degisir.
• Iç yüzeyi agiz yapisina benzer.
• Iç yüzey mukozasi lubrikasyonun kaynagi.
• Salgi bezi bulunmaz, çok sayida küçük kan
  damarlari var,
• Giris disinda az sayida duyusal res sahip,
• Arka üçte ikisi göreceli dokunma ya da agriya
  duyarsiz.

38
(No Transcript)
39
Uterus Rahim

• Ters dönmüs armut, kalin duvarlari kas yapi.
• Boy 7.5 cm, en 5 cm,
• Duvari 3 tabaka, içten disa
• Endometrium iç yüzeyi kaplar, mens ile üçte
  ikisi dökülür,
• Myometrium kalin düz kas tabakasi, cinsel
  uyarilma, orgazm, dogum ve mens esnasinda
  kontraksiyon,
• Perimetrium dis yüzeyi kaplayan ince membran
• Çesitli açilar çogunluk öne yatik, 25 arkaya,
  10 asiri öne egik
• Skar, inflamasyon nedeniyle esneklik kaybolursa
  agrili iliski.

40
(No Transcript)
41
(No Transcript)
42
Serviks

• Uterusun vajina içine dogru giren kismi,
• Mukus salgilayan bezler içerir.
• Servikal kanalda biriken mukus tikaci spermlere
  engel.
• Ovulasyon (ve yüksek miktar östrojen) tikaci
  inceltir.
• Ovulasyon sonrasi salgilanan progesteron tikaci
  kalinlastirir.
• SERVIKS YÜZEYEL RES IÇERMEZ, YALNIZ BASINÇ HISSI.
• Cerrahi çikarilmasi cinsel yaniti etkilemez
  (fiziksel).

43
Fallop tüpleri

• Uterusta baslar, yana dogru 10 cm uzunlugunda,
• Son kismi huni seklinde, uzun parmaksi uzantilari
  (fimbria),
• Iç yüzeyleri uzun saç benzeri cilia ile kapli,
• Overler tarafindan atilan yumurtalar yakalanir,
  tüp içinde spermle karsilasir.

44
(No Transcript)
45
Overler Yumurtaliklar

• Uterusun her iki yaninda, yumurta seklinde
  organlar,
• Uterusa bir bag ile tutunurlar,
• Iki islev 1) hormon üretimi, 2) yumurta üretimi
  ve salinimi
• Bebek kiz dogmadan önce 6-7 milyon yumurtaya
  sahipken, çogu dogum öncesinde yok olur,
• Yenidogan kizda 400 bin olgunlasmamis yumurta,
• ÜREME ÇAGINDA 400 CIVARI OLGUNLASMAMIS YUMURTA,
• Puberteden menapoza her ay yalniz bir yumurta
  folikülden salinir.

46
Memeler

• Çogu kadin ve erkek için cinsel uyarilmada önemli
  rol oynayan yagli eklerdir.
• Yagli doku içinde süt bezleri ve kanallari
  yerlesik.
• Pubertede sekil ve büyüklügü degisir.
• Sol meme sagdakinden hafifçe büyük
• Meme uçlari (nipple) düz kas fibrilleri ve sinir
  sonlanmalarindan olusur,
• Dokunmaya ve sicaklik degisimlerine duyarli.
• Hemen çevresindeki koyu renkli alan areola.
• Nipple ve areola duyarliligi sekle ya da
  büyüklüge bagli degil.

47
(No Transcript)
48
(No Transcript)
49
Erkek cinsel anatomisi

• Penis
• Skrotum
• Testisler
• Epididim ve Vas deferens
• Prostat ve iliskili organlar
• Memeler

50
(No Transcript)
51
(No Transcript)
52
Penis 1

• Paralel spongioz dokuda silindir seklinde 3 yapi,
• Biri corpus spongiosum, diger ikisi corpus
  cavernosum,
• Penil üretra CS içinden geçer.
• Silindirler düzensiz süngersi bosluklardan
  olusur.
• Bu doku uyarilma esnasinda kanla dolar ve penis
  erekte olur.
• Penisin bas kismi tümüyle CSdan olusur.
• Bu bölge gövdeden daha fazla duyusal res sahip,
  fiziksel uyariya daha duyarli.

53
Penis 2

• Glansin etrafini ince bir deri çevreler (sünnet
  derisi),
• Glans dokunmaya çok hassas, çogu erkek
  masturbasyonda gövdeyi oksar
• Sünnet derisi ya da glans enfekte olursa cinsel
  iliski agrili.

54
(No Transcript)
55
(No Transcript)
56
Erkekte Sünnet 1

• Prepisyumun (foreskin) cerrahi alinmasi,
• Islam ve yahudi dininde (Hz.Ibrahimin Tanriya
  verdigi sözü sembolize eder).
• ABDde dogumdan birkaç gün sonra rutin.
• Hijyen ve saglik açisindan avantaji smegma
  birikmez, glans kolay temizlenir, infeksiyon daha
  az, CA riski az (?).

57
(No Transcript)
58
Erkekte Sünnet 2

• Sünnetli erkeklerin eslerinde serviks CA orani
  düsük (Green 1977),
• Üriner kanal enfeksiyonu sünnetsiz çocuklarda
  yüksek (Wissel ve ark. 1987, Herzog 1989, Schoen
  1990),
• Üriner kanal enfeksiyonu sünnetsiz eriskinlerde
  yüksek (Spach ve ark. 1992),
• Sünnet HIV e karsi koruma (Quinn ve ark. 1988,
  Marx 1989, Schoen 1990),
• Sünnet cinsel yolla bulasan diger enf riskini
  azaltir (Goldenring 1990).

59
Penis boyutu

• Çogu erkekte penis boyutuyla ilgili takintilar.
• Birkaç nedenle
• herkesin oldugu gibi normal olmakla ilgili,
• Cinsel açidan yeterli olma istegiyle iliskili,
• Cinsel mitler en büyük en iyi, büyük penis
  kadinda daha fazla doyum saglar...
• GERÇEKTE PENIS BOYUTU, KADINLARDA ÇOK KÜÇÜK
  FIZYOLOJIK ETKI

60
(No Transcript)
61
Skrotum Testis torbasi

• Testisleri çevreleyen, ince derili kese,
• Pubik killarla kaplidir,
• Spermatic cord skrotum içinde testisleri tutan
  baglar,
• Kan damarlari, sinirler ve cremaster kasini
  içerir.
• Cinsel uyarilma, egzersiz ve soguk CMin
  kasilmasina neden olur, testisler vücuda
  yaklasir,
• Sicak havada skrotum gevser, testisler havada
  asili
• Bu refleks testislerin sabit bir sicaklikta
  kalmasina yardimci,
• Sperm üretimi için sicaklik önemli.

62
Testisler 1

• testify (lat.taniklik etme)
• Eski Romalilar yemin ederken ellerini Incil
  yerine testisler üzerine
• Her iki testis ayni büyüklükte (5x2x3 cm),
• Biri digerine göre daha asagida (gn. Soldaki,
  ancak özellikle bazi sol elli erkeklerde
  sagdaki),
• büyüklük farkliligi tibbi degerlendirmeyi
  gerektirir.
• Dokunma ya da basinca asiri duyarli.
• scrotumun oksanmasi, testislerin hafifçe
  sikilmasi uyarici.

63
Testisler 2

• Iki farkli islev hormon ve sperm üretimi.
• Leydig hücreleri hormon üretir (testesteronun
  95i, az miktarda östrojen ve inhibin),
• Inhibin sperm üretimini kontrol eder.
• Sperm seminifer tübüllerde üretilir,
• Sperm üretim islemi 70 günde tamamlanir,
  pubertede baslar,
• Yilda milyarlarca sperm üretilir.

64
Epididim, Vas Deferens

• Seminifer tübüller epididim içine açilir,
• Spermler bu uzun yolu haftalar içinde katederek
  olgunlasir,
• Vas 40 cm uzunlugunda bir tüp, spermatik kord
  içinden geçer,
• Vasektomide iki taraf vas kesilir.

65
Prostat ve iliskili organlar 1

• Prostat ceviz büyüklügünde,
• muskular ve glandüler yapilardan olusur
• Seminal sivinin (ejak sivisi) 30unu P salgilar
• Prostat en iyi rektal muayenede degerlendirilir,
• Enfekte olabilir ve kanser olusabilir.

66
Prostat ve iliskili organlar 2

• Seminal sivinin 70i seminal vezikülden
• Her ejakulat 3-5 ml semen (sem sivisperm)
• 1 ml semen içinde 40-120 milyon sperm,
• Sperm miktari ejak sikligiyla degisken,
• Semen rengi beyaz, sari ve gri tonlari arasinda
  degisir,
• Kremsi ve yapiskan kivamda
• Ejak sonrasi önce daha katilasir sonra hizla
  erir.
• Sem sivi su, mukus yaninda bir çok kimyasal
  içerir
• Seker, spermlerin enerji kaynagi bazlar, üretra
  ve vajinanin asiditesini nötr PG, uterus ve
  falloplari kontrak., sperm hareketini
  kolaylastirir.

67
Prostat ve iliskili organlar 3

• Cowper bezleri iki adet bezelye büyüklügünde,
• Prostatin hemen altinda,
• Ejak öncesi siviyi üretir uyarilma esnasinda
  salinir,
• Üretranin asitini nötralize eder,
• Bazen içinde birkaç canli sperm olabilir!!

68
Memeler

• Erkekte kadina göre çok daha az yag ve glandüler
  doku,
• Basinç ve dokunmaya daha az duyarli,
• Bazi erkekler meme uçlarinin uyarilmasi ile
  cinsel olarak uyarilir.
• Ergenlerin 40-60inda memede büyüme (1-2 yil
  içinde geriler)
• Östrojen alimi ile memede büyüme.
  (transeksüeller)

69
Diger erojen bölgeler

• Genitaller disinda vücudun pek çok yeri
  potansiyel uyarilma kaynagi
• En büyük duyu organi olan deri,
• Uyluk,
• boyun
• Perine
• Agiz, dudaklar, dil
• Anüs, rektum ve kalçalar

70
CINSEL FIZYOLOJININ (CINSEL DAVRANIS)
ARASTIRILMASI

• Kinsey ve ark. insan cinsel davranisi ile ilgili
  arastirmalar, 1938-1952.
• William Masters ve Virginia johnson (1954)
  Insanda cinsel davranis, 1966.
• Helen Singer Kaplan (1974-1979) Bifazik,
  trifazik CYD.

71
CINSEL YANIT DÖNGÜSÜ

• MJ 312 erkek ve 382 kadinda 10 binden fazla
  cinsel aktivite epizodlarini gözlemlemisler,
• insan cinsel yaniti 4 asamali bir döngü Uyarilma
  (excitement), plato, orgazm ve çözülme
  (resolution).
• Bu model CIBin çagdas siniflandirmalarinda temel.

72
CINSEL YANIT DÖNGÜSÜ

• Insan cinsel yanitinda iki temel fizyolojik
  reaksiyon
• Vazokonjesyon uyarilma esnasinda genitaller ve
  kadin meme dokulari içindeki kan
  konsantrasyonunda artis,
• Nöromuskuler gerilim kas ve sinirler içinde
  enerji üretimi artar.

73
(No Transcript)
74
Uyarilma (excitement)

• Temel olarak bedende yaygin vazokonjesyon ve
  nöromuskuler gerilim (myotoni)
• Uyaranin yogunluguna, süresine, kisinin fiziksel
  ve psikolojik durumuna göre kisa, uzun ya da
  araliklarla sürebilir.
• Çözülme evresiyle birlikte bu evre CYDde en çok
  yer kaplayan asamalar.

75
plato

• Uyarilma yogun ise plato evresi baslar,
• vazokonjesyonun en yüksek noktaya kadar
  ulasmasiyla karakterize,
• Cinsel gerilim ve cinsel haz duygusu giderek
  artar ve orgazma geçilecek noktaya dek sürer.

76
Orgazm 1

• Süre açisindan en kisa, cinsel haz açisindan en
  yogun yasanan evre,
• bu evrede haz duygusuyla iliskili olarak erkekte
  ejakulasyon
• kadinda ise perine ve vajina etrafindaki kaslar
  ile vazokonjesyon ile büyüyen dokularin ritmik
  refleks kasilmalari.

77
Orgazm 2

• Hem kadin hem erkekte tüm vücutta yüksek düzeyde
  myotoni,
• Platonun geç fazinda ya da orgazm esnasinda yüz
  kaslarinda grimas
• Orgazmin pik asamasinda ellerde ya da bacaklarda
  kasilma ya da kramplar,
• Tüm vücutta bir anlik rijit durum .

78
Çözülme

• Her iki cinste orgazmin ya da orgazm olmamissa
  platonun ardindan, fizyolojik degisiklikler ayni
  sirayi takip ederek kaybolur,
• Kadinda bu evrenin herhangi bir asamasinda uyari
  ile yeni bir O evresine geçis,
• Erkekte refrakter dönem çözülme evresi zorunlu
  tamamlanir.
• BU DÖNEMDE, O EVRESINE GIRMELERI VE EJAKÜLASYON
  MÜMKÜN OLMAZ.
• RD yasa, çevresel etkenlere, uyaranin özelligine
  göre degisir.

79
(No Transcript)
80
Uyarilma-kadinda

• Ilk isareti lubrikasyon (10-30 sn içinde baslar)
• Vajinanin iç üçte ikisi genisler (7-8 cm uzunluk
  9-11 cm 2 cm çap 5-6 cm olur),
• Uterus ve serviks bir miktar yukariya kalkar,
• Dis dudaklar yassilasir, disa dogru açilir,
• Iç dudaklarin çapi genisler,
• Klitorisin büyüklügü vazokonjesyonla artmistir,
• Meme uçlari diklesir, meme üzerindeki venler
  görünür hale gelir,
• Memelerin büyüklügü hafifçe artabilir.

81
Uyarilma-kadinda

• Transüda olarak isimlendirilen hücreler arasi
  sivi vajina duvarlarindaki vazokonjesyondan.
• birlesme sirasinda kayganligi saglar,
• Baslangiçta nemli gibi, giderek miktari artar
  vajina disina (pozisyona göre) akar,
• Kivami, miktari ve kokusu kisiden kisiye ve ayni
  kiside zamana göre degisir,
• Lubrikasyon miktari uyarilma düzeyini belirlemek
  için yeterli bir gösterge degil.

82
(No Transcript)
83
G noktasi Grafenberg n.

• Erotik uyarilmaya özel bir duyarliligi olan,
• vajina ön duvarinin pubik kemik ile serviks
  arasinda kalan bölgesi,
• Uyarilmasi orgazmin daha yogun hissedilmesini, ya
  da multipl orgazmi saglar??
• Grafenberg, (Alman jinekolog, 1950), tanimlamis,
• Ladas, Whipple, Perry (1982) 400den fazla
  kadinda G noktasini belirlemisler,
• Bu kadinlarin 10unda üretradan bir sivi
  ejakülasyonu olmus,
• Bu ejakulasyonun rudimenter prostat dokusundan
  (mesana altinda) kaynaklandigi öne sürülmüs.

84
(No Transcript)
85
Plato-kadinda

• Vajinanin dis 1/3 kismi ileri derecede vazokon
  ile genisler,
• Iç dudaklarda pembeden kirmiziya dogru renk
  degisikligi,
• Klitorisin bütün gövde ve basi büzülerek çekilir,
• Uterus pelvis içinde tam yükselir,
• Memede areola genisler, meme büyüklügü max,
  venler iyice belirgin.

86
Plato-kadinda

• Bu evrede genital vazokonjesyon yaninda sistemik
  vazokonjesyon belirtileri
• Karin çevresindeki (makulopapüler) kizartilar
  memeler, kollar, sirt ve kalçaya yayilir
• Platonun sonuna dogru belirginlesen myotoni,
  hiperventilasyon, tasikardi, kan basincinda
  artma, dis rektal sfinkter ile gluteal kaslarda
  kasilma

87
(No Transcript)
88
(No Transcript)
89
Orgazm-kadinda

• vajinanin dis 1/3 lük kisminda, uterus
  kaslarinda, ritmik kasilmalar,
• kasilmalarin siddeti ve sayisi kisiden kisiye
  oldukça degiskendir,
• Genellikle 3-5 bazen 10-15 defa kasilma olur
• Baslangiçta çok güçlü ve kisa araliklarla olan bu
  kasilmalarin, gittikçe siddeti ve aralik süresi
  uzar.
• anal sfinkterde de istemsiz kasilmalar olabilir.
• Plato evresinin sonuna dogru belirginlesen
  kaslardaki gerilim, hizli nefes alip verme,
  kalbin hizli çarpmasi, kan basincinda artma
  orgazm boyunca da sürer.

90
(No Transcript)
91
Orgazm-kadinda

• Kadinda orgazm hakkinda pek çok tartismalar,
• Ilki psikanalitik teoride klitoral O
  immaturiteyi gösterir,
• FIZYOLOJIK OLARAK TÜM KADIN O AYNI REFLEKS YANIT
  PATERNINI IZLER,
• Bazi kadinlar birlesmede Oi tercih ederken,
  digerleri masturbasyonla O,
• Bir çalisma, çogu kadinda masturbasyonla Oin
  daha çok tatmin edici oldugunu göstermis (Hite
  1977),

92
Orgazm-kadinda

• Koital orgazm saglikli bir cinsel deneyimin
  göstergesi MI?
• çalismalar, düzenli cinsel birlesme yasayan
  kadinlarin 40-50sinde koital O
• Otoriteler anksiyete, partnerler arasindaki kötü
  iletisim, hostilite, güvensizlik ve düsük
  kendilik degeri koital O engeller.
• Çogu arastirmaci, kadinlarin çogunun cinsel
  tatmin için O gerekliligini düsünmedigine
  inanirken,
• Bir çalisma kadinda erkege göre Oin cinsel
  tatmin için daha anlamli oldugunu bulmus
  (Waterman Chiauzzi 1982).
• Çok O yasayan kadin cinsel yasaminda en mutlu
  kadindir GEÇERSIZ görüs

93
(No Transcript)
94
(No Transcript)
95
Uyarilma-erkekte 1

• Uyarilmanin ilk belirtisi peniste ereksiyon,
• Glansta büyüme,
• skrotal deride kalinlasma, gerilme
• testislerde yükselme.
• Bazi erkeklerde de meme uçlari diklesir.
• Prostat gibi iç organlarda ya çok az degisiklik
  olur ya da olmaz.

96
Uyarilma-erkekte 2

• fiziksel ve/veya psikolojik uyarilma olmasina
  karsin erek gerçeklesmeyebilir (anksiyete ve
  yorgunlukta).
• Ereksiyon uyaran devam ediyorsa uzun
  sürdürülebilir
• Ancak, uyarilma ya da plato boyunca cinsel uyaran
  disinda bir uyari ereksiyonu kismen ya da tamamen
  kaldirabilir
• Cinsel uyaran sürdürülürse erek tekrar
  saglanabilir.

97
(No Transcript)
98
Plato-erkekte

• Korona glandis bölgesinde bir çap artisi,
• Glansda kadinlardaki küçük dudaklarda görülen
  renk degisikligine benzer bir koyulasma,
• Testislerde belirgin bir büyüme ve yükselme
• Cinsel uyarinin çok arttigi orgazm öncesi dönemde
  cowper bezlerinden salinan mukoid bir sivinin
  üretral açikliktan disariya aktigi gözlenir.
• Kadinlarda oldugu gibi erkeklerde de genital
  organlardaki lokal kanlanma artisinin yaninda
  sistemik kanlanma artisi belirtileri olur.

99
(No Transcript)
100
Orgazm-erkekte 1

• Bu evrede ejakulasyon gerçeklesir,
• Ejakulasyonu M J iki asamali olarak
  tanimlamislardir
• Emisyon bosalmanin kaçinilmaz bir sekilde
  gelmekte oldugu duygusu yasanir,
• semenin prostat kanalinda biriktigi ve prostat
  yolundan üretraya çiktigi zamana denk
• Ejakulasyon perine ve bulbokavernöz kaslarin
  kasilmasiyla birlikte semen üretral açikliktan
  disari bosalir,
• Doruk haz duygusu çogunlukla eslik eder.

101
(No Transcript)
102
Orgazm-erkekte 2

• ORGAZM VE EJAK TEK VE AYNI SÜREÇ DEGILDIR.
• Orgazm, pelvik bölgede ve vücudun diger ilgili
  yerlerinde birden baslayan ritmik kas
  kontraksiyonlari
• Yogunlasan cinsel gerilimin bosalimina zihinsel
  duyumlar eslik eder,
• derin bir sicaklik ya da basinç hissi ile baslar
  (bazen zonklama eslik eder),
• anal sfinkter, rektum, perine ve genitallerde
  birden baslayan, yogun, haz verici
  kontraksiyonlar.

103
(No Transcript)
104
Orgazm-erkekte 3

• EJAKÜLASYONA BAZEN ORGAZM ESLIK ETMEZ.
• ergenlik öncesinde,
• prostat hastaliklarinda ve
• bazi ilaçlar

105
Orgazm-erkekte 4

• ORGAZMA BAZEN EJAKÜLASYON ESLIK ETMEZ.
• Bazi nörolojik hastaliklar
• Retrograd ejakülasyon
• Prostat cerrahi ameliyatlari
• Multiple skleroz
• Diabetik nöropati
• Ilaçlar
• Antihipertansif guanetidin
• Antidepresan MAOI, SSRI (?)

106
Çözülme (Resolution)
107
Kaplanin bifazik modeli

• 1974te The New Sex Therapy kitabinda cinsel
  yanitin bifazik niteligine dikkat çekmis,
• Cinsel yanit, tek ve bagimsiz bir bütünden çok
  görece bagimsiz iki ayri bölümden olusur,
• A)GENITAL VAZOKONJESYON
• MJ uyarilma ve plato evrelerine denk,
• parasempatik inervasyon
• B)KONTRAKSIYON ASAMASI
• orgazm saglayan refleks, klonik kas
  kontraksiyonlari
• Sempatik inervasyon

108
Kaplanin trifazik modeli

• Kaplan 1979da cinsel istek asamasini tanimliyor
  Trifazik cinsel yanit modeli,
• Cinsel istek asamasiDiger evrelerden bagimsiz,
  karmasik nöroendokrin ve psikolojik süreçlerin
  belirledigi evre.

109
Klinik sendromlardaki indirgemeci kavramlar
degisti

• EMPOTANS
• FRIJIDITE
• CINSEL ISTEK
• UYARILMA
• ORGAZM

110
Kaplanin trifazik modeli 2
111
Cinsel islev ve davranisinnöroendokrin
düzenlenisi

• Cinsel yanit cinsel organlar, sinir sistemi ve
  endokrin sistem ile nörokimyasal, nörofizyolojik
  ve psikolojik süreçlerin karsilikli etkilesimi
  ile belirlenir.
• Hastaliklar, olumsuz çevre kosullari, ilaçlar,
  alkol vb etkenler cinsel islevleri etkiler.

112

• Cinsel organlar ve diger bölgelerden gelen
  sinyaller beyinde odaklanir.
• Beyinden çevresel sinirler ve spinal kord
  araciligiyla vücudun ilgili yerlerine kimyasal ve
  elektrik impulslar

113
(No Transcript)
114
(No Transcript)
115
(No Transcript)
116
Cinsel uyarilma kaynaklari

• FIZIKSEL TEMAS oksama, öpüsme..
• SÖZEL ILETISIM
• GÖRSEL MALZEMELER çiplaklik, dekolte giyim.

117

• Cinsel düsünceler, duygular ya da imajlarin
  olmadigi durumlarda cinsel yanit parçali ya da
  tam degil.
• Kisi gözlerini kapatip yalnizca hayal etmekle
  uyarilirken,
• Yogun fiziksel temas ile hiç uyarilma
  olmayabilir.

118
(No Transcript)
119
Kadin cinselliginde endokrin temel 1

• Ilk sirada östrojen ve progesteron,
• gonadotropin hormonlarin kontrolü altinda overler
  tarafindan üretilirler,
• ÖSTROJEN vajina mukozasinin normal durumunun
  sürekliligi için gerekli,
• cinsel uyari oldugunda lubrikasyon ve kabarmadan
  sorumlu.
• Androjenler over ve adrenal kortekste üretilir,
• düzeyi ovulasyon döneminde küçük oranlarda
  degisir.

120
Kadin cinselliginde endokrin temel 2

• ANDROJEN cinsel ilgi, istek ve arzu ile iliskili
• ÖSTROJEN cinsel birlesme isteginden sorumlu
• TESTESTERON masturbasyona yönlendirir (Myers,
  1990).
• PROGESTERON aktif sevisme ve cinsel istek
  duygularini bastirir, analik ve sarilma
  duygularini artirir.

121
Erkek cinselliginde endokrin temel

• Temel seks hormonlari, testesteron,
  dihidrotestesteron, androstenedion,
• Testesteron ve androstenedion, LH hormonunun
  kontrolü altinda testislerde bulunan Leydig
  hücrelerinde,
• Küçük miktarlarda androjen (özellikle
  dihidrotestesteron) böbrek üstü bezlerinde
  üretilmekte.

122
Erkek cinselliginde endokrin temel TESTESTERON

• Cinsel ilgi ve istegin sürdürülmesinde ve
• ejakulasyon kapasitesinde önemli rol
• Ereksiyon olusumunda ve sürdürülmesinde dogrudan
  rolü yok.
• Hipogonadal erkeklerde ereksiyon bozukluklari her
  zaman görülmez.

123
(No Transcript)
124
(No Transcript)
125
Menstrüel döngü

• Birbiriyle örtüsen 5 paralel süreçten olusur
• Foliküler faz FSH folikül büyümesini uyarir.
• Ovulasyon olgun yumurta salinir.
• Luteal faz CLden PG salinimi ile uterus haz.
• Premenstrüel faz döllenme olmaz, CL dagilir (3-6
  gün)
• Menstrüasyon endometrium kati atilir, kanama
  baslar.
• Tam bir döngü 21-35 gün (ort 28)

126
(No Transcript)
127
Premenstrüel sendrom

• Tedavi
• Egzersiz
• Diet (az seker ve tuz)
• Dogum kontrol hapi
• Progesteron
• Vitamin
• Diüretikler
• Yatistirici ilaç
• Danismanlik

• Sebepler
• Psikosomatik
• Beyin NT anormalligi
• Vit eksik (A, B)
• Düsük kan sekeri
• Sivi retansiyonu
• Hormonal
• Östrojen fazla
• Proges az
• Antidiüretik hormon fazla
• Hormon alerjisi

128
Menstrüel döngü ve cinsellik

• Bazi arastirmalar ovulasyon döneminde cinsel
  aktivite artisi (James 1971, Kolodny ve bauman
  1979)
• Bazilarinda ovulasyonda ilgi artisina kanit
  bulunamamis (Persky 1978, bancroft 1984)
• Foliküler ve luteal fazda yüksek düzeyde vajinal
  vazokonjesyon (Schreiner-Engel ve ark 1981)
• Mens döneminde cinsel aktivite her iki partner
  için de tehlikeligörüsü temelsiz (Masters ve
  Johnson 1966).

129
Yaslanmanin kadin cinselligine etkileri 1

• Gebelikte, yasli ya da menopoza girmis kadinlarda
  cinsel istek YOK (?)
• YANLIS
• cinsel uyarilabilirlik otuzlu yaslarda en yüksek
• DOGRU

130
Yaslanmanin kadin cinselligine etkileri 2

• yaslanmanin temel etkileri menapozla birlikte
• östrojen düzeyi azalir
• vajinal mukoza incelir,
• lubrikasyon azalir,
• uyarilmada klitoral genisleme, memelerde büyüme
  ve meme uçlarinda ereksiyon daha az,
• DAHA AZ SIKLIKLA ORGAZM.
• orgazm yogunlugu daha az,
• perineal kaslardaki atrofi nedeniyle orgazmin kas
  komponenti daha sinirli,
• çözülme evresi daha hizli

131
Yaslanmanin erkek cinselligine etkileri

• Testesteron seviyesinde kademeli azalma,
• yaslanmayla birlikte tüm vücutta gelisen genel
  fonksiyon azalmasinin bir sonucu
• ereksiyon kapasitesi azalir.
• cinsel yanit döngüsünde birçok evrenin süresi ve
  yogunlugu azalir
• tam ereksiyonun saglanmasi için daha uzun süre ve
  daha fazla uyari.

132
Yaslanmanin erkek cinselligine etkileri

• Ejakülasyon öncesi daha uzun süre uyari gerek,
• ekakülasyonun akis hizi ve semen miktari azalmis,
• Çözülme evresi ejakülasyonu takiben hizla
  gelisir,
• Refrakter peryod belirgin bir sekilde uzamis,
• düzenli cinsel akt sürdüren erkek yaslanmanin
  tüm etkilerinden en az oranda etkilenir

133
Yaslanmanin cinsellige etkisiBir arastirma

• (Persson 1980, Isveç) 70 yaslarinda 166 erkekle
  yapilan çalismada, 46si cinsel aktif
• 70 yaslarindaki 266 kadin üzerinde yapilan bir
  çalismada, 16si cinsel birlesmeye devam