BORELIOZA

1
BORELIOZA

• etiologia, epidemiologia i profilaktyka

2

• borelioza z Lyme,
• choroba z Lyme
• Zoonoza spowodowana przez kretki Borrelia
  burgdorferi,
• B. burgdorferi zidentyfikowane w 1981 r. przez
  Williego Burgdorfera w preparatach uchylków jelit
  kleszczy

3
Rys.1. Borrelia burgdorferi w mikroskopie z
400-krotnym powiekszeniem

(zdjecie
zestr.www.pzh.gov.pl)
4
BORELIOZA CHOROBA ODKLESZCZOWA
CHOROBY ODKLESZCZOWE
Stanowia istotny problem z punktu widzenia
epidemiologii i zdrowia publicznego, z powodu
wzrostu zachorowan na te choroby

• CHOROBY ODKLESZCZOWE
• - borelioza
• kleszczowe zapalenie mózgu
• ludzka anaplazomza granulocytarna
• babeszjoza

5
KLESZCZE
Glówne zagrozenie, jakie stanowia kleszcze dla
ludzi to przenoszenie chorób, które nabywaja one
od zakazonych zywicieli. Do zakazenia dochodzi w
czasie uklucia, gdy nastepuje bezposrednie
wprowadzenie zarazków do krwi. Ponadto do
zarazenia moze dojsc podczas spozywania
niepasteryzowanego mleka lub jego przetworów, w
którym moze znajdowac sie wirus kleszczowego
zapalenia mózgu
6
MIEJSCE BYTOWANIA KLESZCZY

• lasy lisciaste i mieszane
• obszary trawiaste
• geste zarosla
• paprocie
• parki miejskie
• osiedle otoczone terenami zielonymi

7
USUWANIE KLESZCZA
Po zauwazeniu kleszcza na powierzchni
ciala nalezy jak najszybciej przystapic do
usuniecia. Kleszcza mozna usunac za pomoca
pesety kleszczolapki lub pompki
ssacej Jesli nie jestesmy pewni czy bedziemy
umieli wlasciwie usunac kleszcza, wskazane jest
zgloszenie sie do lekarza
8
USUWANIE KLESZCZA

• Delikatnie, ale zdecydowanie usunac kleszcza
  chwytajac go jak najblizej ciala.
• 2. Po usunieciu nalezy dokladnie umyc rece,
  zdezynfekowac miejsce uklucia woda utleniona lub
  40 alkoholem i obserwowac miejsce po ukluciu
• 3. ZABRONIONE jest wykrecanie kleszcza palcami
  oraz za pomoca substancji natluszczajacych. Moze
  to spowodowac zatkanie tchawek kleszcza, a
  nastepnie jego wymioty, które przyspieszaja
  przedostanie sie bakterii i wirusów do osoby
  ukaszonej.

9
Nie wolno kleszczem krecic, wyciskac ani
smarowac maslem, tluszczem, benzyna - kleszcz
dlawiac sie bedzie wypluwal sline zawierajaca
bakterie powodujace choroby

(owady.info)
10
BORELIOZA - epidemiologia

• Naturalnym rezerwuarem B. burgdorferi sa drobne
  gryzonie z rodzin nornikowatych i myszowatych
• Wystepuja poza tym u ponad 300 gatunków ssaków,
  ptaków i gadów
• Istotna role w przenoszeniu choroby odgrywaja
  zwierzeta
• - wolno zyjace, np. jelenie, sarny, wilki,
• - domowe, np. psy, konie, owce, krowy.

11
BORELIOZA - epidemiologia
Kretki mnoza sie w jelicie cienkim kleszcza,
przenikaja do krwi, a nastepnie do gruczolów
slinowych Czlowiek ulega zakazeniu Borrelia
burgdorferi podczas - poklucia przez
kleszcza, - przez wtarcie znajdujacego sie na
skórze kalu kleszcza w zranione miejsce,
- przez rozgniecenie kleszcza i wtarcie
jego tresci w zraniona skóre. Po namnozeniu w
miejscu zakazenia, krwiopochodny rozsiew kretków
do CUN, serca i stawów, rozwazana jest mozliwosc
wstepujacego zakazenia wzdluz nerwów obwodowych z
pierwotnego ogniska zakazenia
12
BORELIOZA - epidemiologia

• Ryzyko przeniesienia B. burgdorferi przez
  kleszcza na czlowieka zalezy od kilku czynników
• Terenu, na którym doszlo do ukaszenia - istnieja
  duze róznice w czestosci wystepowania boreliozy
  na róznych obszarach geograficznych,
• Stadium rozwojowego owada
• - postacie dorosle zakazone w 20-30,
• - nimfy w 10-20,
• - larwy w 1-10
• Czasu przebywania kleszcza w skórze - ryzyko
  przeniesienia B. burgdorferi istotnie rosnie, gdy
  nimfa kleszcza przebywa w skórze ca najmniej 36
  godz. a postac dorosla 48 godz.

13
Borelioza - epidemiologia -

• Znaczny odsetek zakazen przebiega bezobjawowo
• zakazenie (serokonwersja) wystepuje u 10 osób
  uklutych przez zakazonego kretkami kleszcza
• prawdopodobienstwo pojawienia sie objawów
  klinicznych u tych osób wynosi 2-4
• w populacji polskich lesników swoiste
  przeciwciala wystepuja u 38-49, wiekszosc
  badanych nie miala objawów klinicznych (zakazenie
  bezobjawowe).

14
Borelioza - epidemiologia -

• Stadium I zakazenie wczesne zlokalizowane
• - rumien wedrujacy
• - ziarniniak chlonny
• Stadium II zakazenie wczesne rozsiane (po
  tygodniach lub miesiacach od uklucia)
• - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• - zapalenie korzonków nerwowych
• - zapalenie nerwów czaszkowych, zwlaszcza
  VII
• - zapalenie stawów i miesnia sercowego
• Stadium III - zakazenie pózne rozsiane (ponad rok
  od uklucia)
• - zapalenie stawów i miesnia sercowego
• - przewlekle zapalenie stawów, postepujace
  zapalenie mózgu i
• rdzenia kregowego, zanikowe zapalenie skóry

15
Borelioza - profilaktyka -

• Odpowiednie ubranie dlugie spodnie, dlugie
  rekawy, czapka, skarpety, wyzsze buty
• Stosowanie repelentów zawierajacych 30 DEET (w
  Polsce np. OF Max), z powtórzeniem aplikacji co
  kilka godzin, zgodnie z instrukcja
• Kontrola skóry zaraz po powrocie z terenu
  kleszczowego
• - dokladne ogladniecie calego ciala,
  zwlaszcza w miejscach dobrze ukrwionych (cieplych
  i wilgotnych),
• - prawidlowe usuniecie przyczepionych
  kleszczy (przy pomocy pesety, chwytajac jak
  najblizej powierzchni skóry i pociagajac
  zdecydowanym ruchem w góre prostopadle do skóry),
• - zdezynfekowanie miejsca uklutego.

16
Epidemiologia boreliozyLiczba przypadków i
zapadalnosc na borelioze w Polsce w latach
2005-2010
17
Epidemiologia boreliozyLiczba przypadków i
zapadalnosc na borelioze w woj. mazowieckim w
latach 2005-2010
18

• Zasieg terytorialny boreliozy obejmuje obszar
  calej Polski
• badania rozpowszechnienia zakazonych kretkami
  kleszczy przeprowadzone na terenie 10 województw
  w latach 1993-2001 wykazaly, ze wynosi ono od 6
  do 15 i to zarówno w terenach wiejskich, jak i
  parkach miejskich,
• badania przesiewowe mieszkanców województw
  podlaskiego i warminsko-mazurskiego
  przeprowadzone w latach 1993-1995 wykazaly
  obecnosc przeciwcial u 23,7 badanych, a u
  mieszkanców Bialowieskiego Parku Narodowego
  49,7.

19

• Dziekuje za uwage !