TIR SISTEMI,

1

• TIR SISTEMI,
• TÜRKIYE UYGULAMASI
• TIR ISLEMLERI TEBLIGI

Ruken MERMER Gümrük ve Ticaret Uzmani
2
TARIHÇE

• Genis kapsamli ilk TIR Sözlesmesi, 1959
• Revize TIR Sözlesmesi, 1975
• TIR Revizyon Süreci
• I. Safha, 1999
• II. Safha, 2002
• III. Safha, çalismalar sürmekte
• Türkiyenin Sözlesmeye Katilimi, 1984

3
COGRAFI KAPSAM

• TIR Sözlesmesine taraf ve uygulayan ülkeler
• TIR Sözlesmesine taraf ancak uygulamayan ülkeler
• Üyelik Müzakereleri Devam Eden Ülkeler
• Kabul Sürecindeki Ülkeler
• Sözlesmeyle Ilgilenen Diger Ülkeler

4

• 2013 yilinda
• Toplam 2.920.150 adet TIR
  Karnesi dagitildi.
• TOBB, 540.500 adedini
  aldi.
• TIR Sisteminden aldigi 25lik pay ile sistemin
  en büyük uygulayicisi Türkiyedir. Ancak Ortak
  Transit Sözlesmesine taraf olmamiz sonrasinda,
  2013 yili TIR Karnesi kullanim sayilarinda önceki
  yila kiyasla 22lik bir düsüs yasanmistir.

5
TIR SÖZLESMESI

• 64 maddelik ana metin ile 10 Ekten olusmaktadir.
  
• EKLER
• EK 1. TIR Karnesi MODELI
• EK 2-3-4-5 ve 7 TASITLARIN VE KONTEYNERLERIN
  ONAYLANMASI
• EK 6. AÇIKLAYICI NOTLAR
• EK 8. ORGANIZASYON
• EK 9. TIR SISTEMINE GIRIS
• EK 10. SAFETIR

6
AÇIKLAYICI NOTLAR Sözlesme hükümlerini ve
eklerini degistirmez, ancak içerigini, anlamini
ve kapsamini daha belirgin hale
getirmektedir.YORUMLAR Yorumlar, akit
taraflara yasal yükümlülük getirmemekle birlikte,
TIR Idari Komitesi ve BMAEK Tasimaciliga Iliskin
Gümrük Sorulari Çalisma Grubunun fikirlerini
yansitiyor olmasi itibariyle önem tasimaktadir.
Ana metin ve eklerde yer alan açiklayici notlar
baglayici, yorum notlari tavsiye niteligindedir.
7
TIR SISTEMININ AVANTAJLARI

• Gümrük Idaresi Açisindan
• Ulusal prosedür gereklerini azaltma
• Mühür ve dis kosul muayenesi
• Is gücü avantaji
• Ulusal garanti ve dokümantasyona gerek olmamasi
• TIR Karnesi - Tek Belge

• Nakliyeciler Açisindan
• Sinirlarda minimum engelleme
• Gecikmeleri azaltma
• Maliyeti azaltma
• Konteynerler için de kullanilabilir.
• Transit idarelerinde teminat verilmesi gerekmez.

8
TIR SISTEMININ 5 ESASI
GÜMRÜK KONTROLLERININ KARSILIKLI TANINMASI
ULUSLARARASI GARANTI
SISTEME KONTROLLÜ GIRIS
GÜVENLI TASIT VE KONTEYNERLER
TIR Karnesi
9
GÜVENLI TASIT VE KONTEYNERLER

• Gümrük mührü ile emniyet altina alinan yük
  bölümüne gümrük mührü kirilmadan ya da iz
  birakmadan izinsiz erismek mümkün degildir.
• Gümrük mühürleri basit, ancak etkili sekilde
  yapistirilmis mühürler olmalidir.

10
Tasit Onay Belgesi

• Karayolu ile uluslararasi esya tasimaciligi
  yapilan tasitlarin TIR Sözlesmesi hükümlerine
  uygun olarak imal edildigini gösteren ve yetkili
  gümrük idarelerince iki yil süreyle geçerli olmak
  üzere TIR Sözlesmesi ekinde yer alan örnege uygun
  olarak düzenlenen belgedir.

11
Tasit Onay Belgesi

• TIR Karnesi himayesinde uluslararasi tasimacilik,
  TIR Sözlesmesinde öngörülen sartlara uygun olarak
  yapilmis tasitlar ve/veya konteynerler ile
  yapildigindan, TIR Sistemine dahil olmak isteyen
  nakliyeci firmalarin bu belgeyi almalari
  zorunludur.

12
ULUSLARARASI GARANTI

• Ulusal kefil kurulus, TIR tasimalari esnasinda
  ortaya çikan herhangi bir usulsüzlük halinde,
  TIR Karnesi kapsaminda tasima yapan yerli ya da
  yabanci nakliyecilere ait vergi ya da harçlarin o
  ülke içinde ödenmesini garanti etmektedir.
• Teminat üst limiti her TIR Karnesi basina 60.000
  Avrodur.

13
TIR SISTEMI AKTÖRLERI

• TIR Karnesi Hamili (Nakliyeci)
• Gümrük Idaresi
• Ulusal Kefil Kurulus (TOBB)
• Uluslararasi Kefil Kurulus (IRU - Uluslararasi
  Karayolu Tasimaciligi Birligi)

14
KEFALET ZINCIRI

• Gümrük idaresi
• TOBB
• Uluslararasi Kurulus (IRU)

Uluslararasi Kurulus (IRU) nezdindeki sigorta
sirketi (AXA SIGORTA)
YEREL SIGORTA
KARNE HAMILI
15
TIR Karnesi

• Gümrük beyannamesi yerine geçer.
• TIR sistemi kapsaminda tasinan esyalara yönelik
  uluslararasi bir teminatin mevcudiyetine dair
  kanit saglar.
• Ek 1 - TIR Karnesi

16

• TIR Karnesi, uluslararasi esya tasimaciliginin
  TIR Sözlesmesi kapsaminda yürütülmesini saglar.
• TIR Karnelerini basar ve
  dagitir.
• Dili Fransizca (Birinci kapak önyüzü hariç)
• 60 gün geçerli (Yabanci tasiyiciya verilenler
  için 10 gün)
• Geçerlilik tarihi hiçbir kosulda degistirilemez
  veya uzatilamaz.
• Hareket ve varis gümrük idarelerinin toplam
  sayisi en fazla 4tür.

17

• TIR Karnesi doldurulurken esya cinsi açikça
  yazilmalidir. Plastik esya, tekstil esyasi, gida
  maddesi, fatura muhteviyati esya vb. muglak ve
  genel ifadelerden kaçinilmalidir. (Örnegin fatura
  muhteviyati esya, liste kapsami esya, elektronik
  esya vb.) Bu durum esya kaçakçiligina ortam
  hazirlar.
• TIR Karnesi tek bir yolculuk için geçerlidir.
• Her bir tasit, konteyner veya yük kompartimani
  için
• tek bir TIR Karnesi düzenlenir.

18

• Soförün esya muhteviyatina iliskin yeterli
  bilgisi olmayabilir. Ancak TIR Karnesini
  doldururken ihracat beyannamesi veya faturadaki
  bilgileri esya cinsi bilgisi olarak yazabilir.
• Üzerinde silinti veya kazinti bulunan ya da
  ilgili sayfasinda daha önce islem gördügü gümrük
  idaresinin mührü bulunmayan TIR karneleri gümrük
  idarelerince kabul edilmez.
• TIR karneleri ile ilgili olarak yapilacak takip
  islemleri, giris veya hareket gümrük idareleri
  tarafindan yürütülür.

19
TIR Karnesi Doldurulmasina Iliskin Esaslar
14 yaprakli TIR Karnesi kapagi
20
TIR Karnesi Doldurulmasina Iliskin Esaslar
21
TIR Karnesi Doldurulmasina Iliskin Esaslar

• TIR Karnesi hamili, tasimaya baslamadan önce
  asagidaki bölümleri doldurur
• Hareket ülkesi adi,
• Varis ülkesi adi,
• Araç plaka numarasi,
• Tasit onay belgesi numarasi ve geçerlilik
  tarihi,
• Araç kayit numarasi (sadece konteynerler için)
• Diger hususlar (Agir ve havaleli esya vb.
  durumlar)
• TIR Karne hamilinin imzasi.

22
TIR Karnesi Doldurulmasina Iliskin Esaslar
23
TIR Karnesi Doldurulmasina Iliskin Esaslar
Dogru sekilde doldurulmus TIR Karnesi örnegi
24

GÜMRÜK KONTROLLERININ KARSILIKLI TANINMASI

• ILKE
• Hareket ülkesinde alinan gümrük kontrolü
  tedbirlerinin transit ve varis ülkelerinde de
  kabul edilmesi,
• Gümrük idareleri tarafindan mühürlenmis karayolu
  araçlari ya da konteynerler içinde tasinan
  esyanin istisnai haller haricinde kontrol
  edilmemesi yol boyu sadece belge kontrolünün
  yapilmasidir.

25
SISTEME KONTROLLÜ GIRIS

• Yetkili makamlarin, yani gümrük idarelerinin
  ulusal kefil kurulusu belirlerken bir takim
  sartlar aramasi gerektigini ifade eder.
• Tasimacilar için ise sisteme giris izni, belli
  sartlari tasiyan firmalara kefil kurulus ile
  ulusal gümrük makamlari tarafindan verilir.

26
TIR SISTEMININ TÜRKIYEDE UYGULANMASI
27
Ulastirma, Denizcilik ve Haberlesme Bakanligi

• TIR sistemi altinda, karayolu ile uluslararasi
  esya tasimasi yapmak isteyen firmalarin
  Bakanliktan (C1), (C2), (C3), (E2), (L2), (M3)
  veya (R2) yetki belgesi almis olmalari
  zorunludur.
• Bu belgelere iliskin düzenleme yapmaya Ulastirma,
  Denizcilik ve Haberlesme Bakanligi yetkilidir.
  Gümrük idaresi ulastirma mevzuatinin
  düzenleyicisi degil, uygulayicisi konumundadir.

28
TOBB

• 1. TIR Sistemine Kabul Talepnamesi,
• 2. Noter tasdikli taahhütname,3. Yetki belgesi
  fotokopisi,
• 4. TIR Sistemine kabul teminati formlarinin
  asli, 5. Birlik Yönetim Kurulu tarafindan
  belirlenen TIR Sistemine giris ücretinin
  ödendigini gösterir banka dekontu,6. Ek
  taahhütname ,7. Karne hamili bilgi formu,8.
  Oda kayit sicil sureti,9. Ticaret sicili
  gazetesi onayli fotokopisi,10. Karne hamili
  ortaklarinin her biri için
• - Resimli ve tasdikli nüfus hüviyet cüzdani
  sureti ,  - Resimli ve tasdikli ikametgah
  ilmühaberi,  - Son alti ay içinde alinmis
  adli sicil kaydi ve adli sicil arsiv kaydi.

29
Gümrük ve Ticaret Bakanligi

• Firma tezkiyesi/tezkiye iptal islemleri
• Adres/unvan/ortak degisiklikleri
• Vergi takibini gerektirebilecek durumlari tespit
  edebilmek amaciyla karne kullaniminin izlenmesi
• Hatali veri düzeltilmesi
• TOBBa firmalara iliskin veri aktarimi
• Firma ihraci (geçici/kesin)
• TIR Karnesi kapsamindaki tasimalarin seyrinin TIR
  Transit Takip Programi ile takibi

30
TIR SISTEMINDE FIRMALARIN YETKILENDIRILMESI
ULASTIRMA YETKI BELGESI
Firma
TOBB
ITDB Online Veri Girisi
GÜMRÜKLER GENEL MÜDüRLÜGÜ
Dosya Kontrolü
ITDBonline ONAY
TIR YÜRÜTME KURULU
LISTE GÜNCELLEMESI
31
(No Transcript)
32
TIR Sözlesmesine Akit TaraflarinUlusal
Mevzuatlari Paralelinde Düzenledigi Konular

• Yol süresi
• Güzergah
• Refakat
• Usulsüzlük cezalari

33
KAVRAMLAR

• TIR tasimaciligi TIR Sözlesmesi ile saptanan TIR
  rejimi altinda esyalarin en az bir sinir geçmek
  sartiyla bir hareket noktasindaki gümrük
  idaresinden bir varis noktasindaki gümrük
  idaresine tasinmasidir.

34
KAVRAMLAR

• TIR islemi bir TIR tasimasinin belli bir ülkenin
  bir hareket veya giris (yol boyu) gümrük idaresi
  ile varis veya çikis gümrük idaresi arasinda
  gerçeklestirilen kismidir.

A
B
35
KAVRAMLAR

• TIR isleminin baslamasi bir karayolu
  tasitinin tasit dizisinin veya konteynerin yükü
  ve bu yüke iliskin TIR Karnesi ile birlikte
  kontrol amaciyla hareket veya giris (yol boyu)
  gümrük idaresine sunulmasi ve gümrük idaresince
  TIR Karnesinin kabul edilmesidir.

OK!
36
TIR isleminin sonlandirilmasi ve ibrasi

• TIR isleminin sonlandirilmasi bir karayolu
  tasitinin, tasit dizisinin veya konteynerin yükü
  ve bu yüke iliskin TIR Karnesi ile birlikte
  kontrol amaciyla varis veya çikis (yolboyu)
  gümrük idaresine sunulmasidir.
• TIR isleminin ibrasi TIR isleminin bir Akit
  Tarafta usulüne uygun olarak sonlandirildiginin
  gümrük makamlari tarafindan tescili anlasilir bu
  husus gümrük makamlarinca, varis veya çikis (yol
  boyu) gümrük idaresinde mevcut veri veya
  bilgilerin hareket veya giris (yol boyu) gümrük
  idaresindeki veri veya bilgilerle
  karsilastirilmasi suretiyle saptanir.

37
TIR Karnesi Hamilinin Sorumlulugu

• TIR Karnesi hamilleri gümrük idaresine karsi
• TIR Sözlesmesi hükümlerine,
• Gümrük mevzuati hükümlerine,
• Ulastirmaya iliskin ulusal ve uluslararasi
  mevzuat hükümlerine,
• Uymakla görevli ve sorumludurlar.

38
TIR Karnesi Hamilinin Sorumlulugu

• TIR Sözlesmesi
• Madde 1/o TIR Karnesi hamili, karayolu
  tasitinin, tasit dizisinin veya konteynerin yükü
  ve bu yüke iliskin TIR Karnesi ile birlikte
  hareket Gümrük idaresine, yol boyu Gümrük
  idaresine ve varis Gümrük idaresine sunulmasindan
  ve TIR Sözlesmesinin diger ilgili hükümlerine
  tam olarak uyulmasindan sorumludur.

39
TIR Karnesi Hamilinin Sorumlulugu

• TIR Karneleri Himayesinde Uluslararasi Esya
  Tasinmasina Dair Gümrük Sözlesmesi Altinda
  Karayolu Tasimaciligi Yapacak Firmalarin Kefil
  Kurulus TOBBa Verecekleri Taahhütname
• Taahhütnameyi imzalayan TIR Karnesi hamili
  temsilcilerinin, hizmetinde çalisan kisilerin ve
  tasimanin yapilmasi için hizmetinden yararlandigi
  diger kisilerin görevlerini yerine getirirken
  yaptiklari davranis ve ihmallerden kendisininmis
  gibi sorumlu olacagini taahhüt eder.

40
TIR Karnesi Hamilinin Sorumlulugu

• Nakliyeci, çalistirdigi personelin kusurlarindan
  ve soförün eylemlerinden sorumludur. Yapilan
  usulsüzlüge iliskin herhangi bir bilgisi olmasa
  dahi sorumluluktan kurtulamaz. Bu durum
  nakliyeciye müeyyide uygulanmasina engel olmaz.

41

• TIR ISLEMLERI TEBLIGI

42
Temel Kavramlar

• Hareket gümrük idaresi Yükün tamami veya bir
  kismi ile ilgili TIR tasimasinin basladigi akit
  taraflardan birine ait gümrük idaresini/idarelerin
  i,
• Giris gümrük idaresi TIR Karnesi himayesinde
  esya tasiyan tasitin, akit taraflardan birinde
  ugradigi ilk gümrük idaresini,
• Çikis gümrük idaresi TIR Karnesi himayesinde
  esya tasiyan tasitin, akit taraflardan birinde
  ugradigi son gümrük idaresini,
• Varis gümrük idaresi Yükün tamami veya bir kismi
  ile ilgili TIR tasimasinin sona erdigi gümrük
  idaresini,
• Volet-1 TIR Karnesi giris yapraklari,
• Volet-2 TIR Karnesi çikis yapraklarini,

43
Temel Kavramlar

• Agir veya havaleli esya Agirliklari, boyutlari
  veya nitelikleri bakimindan, kapali bir karayolu
  tasiti veya kapali konteyner ile tasinamayan,
  yükün özelligi itibariyle gümrük idaresi
  tarafindan, tasima için kolayca bölünmesine imkân
  olmadigi kanaatine varilan, yüklü durumdaki ölçü
  ve agirliklari, ek-1deki ölçü ve agirliklardan
  en az birine uymayan, dolayisiyla karayolunda
  tasinmasi, özel yük tasima izin belgesi ile
  mümkün olan her türlü esyayi,
• Araç takip sistemi (ATS) 5607 sayili
  Kaçakçilikla Mücadele Kanunu hükümleri uyarinca
  kaçakçiligin önlenmesi amaciyla 4458 sayili
  Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeligindeki transit
  rejimi esaslarina ve TIR Uygulama Tebligi
  hükümlerine göre karayolu ile uluslararasi esya
  tasiyan tasitlarin Türkiyede seyrettikleri ve
  bulunduklari sürede Müstesarlik Merkez
  Teskilatinda bulunan sunucuda kayitli yazilim
  üzerinden ve tasitlara takilan mobil üniteler
  vasitasiyla izlenmelerini saglayan sistemi,
• Ifade eder.

44
Mevzuat
ULUSLARARASI SÖZLESMELER 1975 tarihli TIR Sözlesmesi
TEBLIG Gümrük Genel Tebligi (TIR Islemleri) (Seri No1)
GENELGE 2011/5 sayili Genelge
DIGER Ulastirma mevzuati (Karayolu Tasima Kanunu ve Yönetmeligi)
45
TIR Güzergahlari

• TIR Karnesi himayesinde yapilan uluslararasi
  tasimalar için kullanilabilecek transit ve
  baglanti yollari ile yükleme ve bosaltma yerleri
  ek-5 ve ek-6da gösterilmistir. TIR Karnesi
  himayesinde yabanci menseli esya tasiyan
  tasitlarin bu yollarin disinda seyretmeleri
  yasaktir.
• Kaçakçilik yapilacagina dair ihbar, istihbarat,
  kuvvetli süphe bulunmasi veya gerek tasinan esya
  gerekse tasiyici hakkinda gümrük idarelerinde
  risk verilerinin mevcut olmasi ile ATS cihazinin
  takilmasi hallerinde, TIR Karnesi himayesinde
  yabanci menseli esya tasiyan tasitlarin
  izleyecegi güzergâhlari belirlemeye gümrük
  idareleri yetkilidir. Belirlenen bu güzergâh TIR
  Karnesinin 22 no.lu kutusuna yazilir.

46
TIR Güzergahlari
47
Güzergah Katetme Süresi

• Giris veya hareket gümrük idaresi tarafindan,
  islemleri tamamlanip varis veya çikis gümrük
  idaresine sevk edilecek tasitin güzergâh kat etme
  süresi mevsim ve yol sartlarina göre en uzun
  mesafe için
• a) Nisan, Mayis, Haziran, Temmuz, Agustos, Eylül
  aylarinda azami 144,
• b) Ekim, Kasim, Aralik, Ocak, Subat ve Mart
  aylarinda azami 192,
• saate kadar belirlenir. Kaçakçilik yapilacagina
  dair ihbar, istihbarat, kuvvetli süphe bulunmasi,
  gerek tasinan esya gerekse tasiyici hakkinda
  gümrük idarelerinde risk verilerinin mevcut
  olmasi veya ATS cihazinin takilmasi durumunda
  güzergâh katetme süresi olarak mümkün olan en
  kisa süre verilir.

48
Vergi, Teminat ve Muayene

• TIR Sözlesmesi ve Teblig hükümlerine uyulmasi
  kosuluyla TIR Karnesi himayesinde tasinan
  esyadan
• Gümrük vergileri ile bunlara iliskin teminat
  istenmez.
• Bu Tebligin 27 nci ve 40 inci maddelerinde
  belirtilen durumlar disinda, esya gümrük
  idareleri tarafindan muayene edilmez.

49
Tasit Onay Belgesi

• a) Kamyonlar,
• b) Kamyonetler (panelvanlar dahil),
• c) Özel amaçlar için kullanilan tasitlar, (soguk
  hava tertibatli, sarniçli, tecritli, tanker vb.
  gibi)
• ç) Brandali tasitlar,
• d) Römork ve yari römorklar,
• için tasit onay belgesi düzenlenir.
• Tasit onay belgesi 2 yil süreyle geçerlidir.

50
Tasit Onay Belgesi

• Tezkiye edilen firmalar adina kayitli tasitlar
  disindaki hiçbir tasit için tasit onay belgesi
  düzenlenmez.
• Çekiciler ile agir veya havaleli esya tasiyan
  tasitlar için tasit onay belgesi aranmaz.
• Bir TIR tasimasi sirasinda geçerlilik süresi
  biten tasit onay belgesi, bu TIR tasimasinin
  sonuna kadar geçerli kabul edilir.
• TIR sisteminden daimi olarak ihraç edilen (geçici
  olarak ihraç edilenler hariç) firmalar adina
  düzenlenen tasit onay belgeleri iptal edilir.

51
Geçerlilik Süresi Biten TIR Karneleri

• Kefil kurulus, TIR Karnesinin geçerlilik süresini
  tespit eder. Geçerlilik süresi biten TIR
  Karneleri gümrük idarelerince kabul edilmez.
• Geçerlilik süresinin bitis tarihinde veya bu
  tarihten önce hareket gümrük idaresi tarafindan
  kabul edilen TIR Karnesi, TIR tasimasi
  sonlandirilincaya kadar geçerli kabul edilir.
• Geçerlilik süresi biten bir TIR Karnesinin
  hareket gümrük idaresi tarafindan sehven kabul
  edilerek esyanin sevk edilmesi ve bu durumun
  diger bir hareket gümrük idaresi, giris, varis
  veya çikis gümrük idaresi tarafindan tespit
  edilmesi halinde, durumu tespit eden gümrük
  idaresi tarafindan TIR Karnesi sonlandirilarak
  Tebligin 49 uncu maddesinde belirtilen islemler
  yapilir.

52
Yeterli Sayida Yapragi Bulunmayan TIR Karneleri

• TIR Karnesi yapraklarinin tamaminin bitmesi
  durumunda, gümrük idaresi tarafindan bu TIR
  Karnesi sonlandirilarak, TIR tasimasinin geri
  kalan bölümü için kullanilmak üzere yeteri kadar
  yapragi bulunan yeni bir TIR Karnesi kabul
  edilir. Her iki TIR Karnesine de bu durumu
  belirten mesruhat düsülür.
• Yeni açilan TIR Karnesine, tasit ve esyaya
  iliskin bilgiler yazilir. TIR/Transit Takip
  Programinda sonlandirilan TIR Karnesinin Volet-2
  ekrani açilir, eski TIR Karnesi numarasi silinir
  ve yeni TIR Karnesinin numarasi ile Volet-1
  yapragindaki bilgiler girilerek tasit sevk
  edilir.
• Ancak, TIR Karnesinde varis gümrük idaresine
  kadar kullanilmak üzere yeterli sayida yaprak
  bulunmamakla birlikte, ülkemizdeki çikis gümrük
  idaresinden sonra hala kullanilabilir yaprak
  bulunmasi halinde, yeni bir TIR Karnesinin
  açilmasina izin verilmez.

53
Memur Refakati

• Tasinan esyanin gümrük vergileri toplaminin TIR
  Sözlesmesine göre tespit edilen azami teminat
  tutarini asmamasi durumunda hiçbir sekilde memur
  refakati verilmez.
• Tasinan esyanin gümrük vergileri toplaminin TIR
  Sözlesmesine göre tespit edilen azami teminat
  tutarini asmasi kosuluyla kaçakçilik
  yapilacagina dair ihbar, istihbarat, kuvvetli
  süphe bulunmasi veya gerek tasinan esya gerekse
  tasiyici hakkinda gümrük idarelerinde risk
  verilerinin mevcut olmasi hallerinde
• a) Öncelikle Araç Takip Sisteminden
  yararlanilmasi yoluna gidilir. ATS cihazinin
  bulunmasi halinde hiçbir sekilde memur refakati
  verilemez.
• b) Ilgili gümrük muhafaza idaresinde ATS
  cihazinin bulunmamasi durumunda ise müdür
  yardimcisinin baskanliginda en az üç kisiden
  olusan komisyon tarafindan gerekçeli bir karar
  alinmak ve bu kararda ATS cihazinin bulunmadigi
  da belirtilmek suretiyle memur refakati
  verilebilir.

54
TIR Karnesine Fatura Eklenmesi

• 4458 sayili Gümrük Kanununun 11 inci maddesi
  sakli kalmak kaydiyla, TIR Karnesinin 10 no.lu
  kutusunda, esyanin tam tespitini mümkün kilacak
  bir tanimin yapildigi hallerde TIR Karnesine
  fatura eklenmesi zorunlu degildir.
• Ancak TIR Karnesinin 10 no.lu kutusunda, esyanin
  tam tespitini mümkün kilacak bir tanimin
  yapilmadigi veya fatura muhteviyati esya, ekli
  liste muhteviyati esya gibi tanimlarin yer
  aldigi durumlarda TIR Karnesine fatura eklenmesi
  zorunludur.

55
Türkiyeye Giris Islemleri

• Giris gümrük idaresinde görevli gümrük muhafaza
  memuru tarafindan, gümrük sahasina girecek
  tasitin giris kaydi yapilir.
• Pasaport polisi tarafindan pasaport giris
  islemleri yapilir.
• Tasit, kantarda tartilarak tarti fisi verilir.
• Bölge Müdürlügü tarafindan belirlenecek gümrük
  veya gümrük muhafaza personeli tarafindan tasitin
  haricen muayenesi yapilarak
• a) Brandali tasitlarda gizli bölme olup olmadigi
  ile brandanin yirtik ve sökük,
• b) Römork, yari römork ve konteynerlerde gizli
  bölme olup olmadigi ile kirik ve delik,
• c) Tasitin mührünün/mühürlerinin, saglam olup
  olmadigi ile TIR Karnesinde kayitli numara ve
  adede uygun,
• olup olmadigi kontrol edilir.

56
Türkiyeye Giris Islemleri
57
Türkiyeden Çikis Islemleri

• Görevli gümrük muhafaza memuru tarafindan, çikis
  yapmak üzere gümrük sahasina gelen tasitin sahaya
  giris kaydi yapilir.
• Tasit, kantarda tartilarak tarti fisi verilir.
• Bölge Müdürlügünce belirlenecek gümrük veya
  gümrük muhafaza personeli tarafindan tasitin
  haricen muayenesi yapilarak
• a) Brandali tasitlarda gizli bölme olup olmadigi
  ile brandanin yirtik ve sökük,
• b) Römork, yari römork ve konteynerlerde gizli
  bölme olup olmadigi ile kirik ve delik,
• c) Tasitin mührünün/mühürlerinin, saglam olup
  olmadigi ile TIR Karnesinde kayitli numara ve
  adede uygun,
• olup olmadigi kontrol edilerek, uygun bulunmasi
  halinde TIR Karnesine buna iliskin serh verilerek
  imzalanir. Uygun bulunmamasi halinde ise, TIR
  islemleri ile ilgili servise derhal bilgi
  verilir.
• Pasaport polisi tarafindan sürücünün pasaport
  islemleri gerçeklestirilir.

58
Türkiyeden Çikis Islemleri
59
Risklerin tespiti ve riskli tasit, römork, yari
römork ve konteynerlerin kontrolü

• Tasit, römork, yari römork ve konteynerlerden
• a) Haklarinda ihbar ya da kuvvetli süphe
  bulunanlar,
• b) Mühürleri bulunmayanlar veya koparilmis ya da
  bozulmus halde olanlar,
• c) Brandali tasitlarda gizli bölme, brandalarinda
  sökük, yirtik veya TIR Sözlesmesi ek-2de
  belirlenen sekle aykiri yama bulunanlar ile TIR
  halatlarinda kopukluk bulunanlar,
• ç) Römork, yari römork veya konteynerlerde kirik,
  delik veya gizli bölme bulunanlar,
• d) Tartida tespit edilen agirligi TIR Karnesinde
  kayitli agirliktan farkli olanlar,
• e) Belgelerinde süpheli durum bulunanlar,
• görevlendirilecek muayene memuru tarafindan
  açilarak masraflari tasimaciya ait olmak üzere
  muayene edilir.

60
Risklerin tespiti ve riskli tasit, römork, yari
römork ve konteynerlerin kontrolü
61
Tütün ve Alkol Tasimaciligi

• Ek-10da yer alan içki, sigara ile bunlarin
  türevlerinin miktari ne olursa olsun normal TIR
  karneleri (Model 1) kapsaminda tasinmasina izin
  verilmez.
• (Ek-10da yer alan içki, sigara ile bunlarin
  türevlerinin, TIR Sözlesmesi geregince, Tütün
  Alkol TIR karneleri (Model 2) kapsaminda
  tasinmasi gerekmekle birlikte, uluslararasi kefil
  kurulus tarafindan bu esyalara iliskin kefalet
  halihazirda kabul edilmediginden bu esyalarin,
  Tütün Alkol TIR karneleri kapsaminda da
  tasinmasina izin verilmez. Bu esyalara iliskin
  kefaletin uluslararasi kefil kurulus tarafindan
  kabulü halinde bu durum Genel Müdürlükçe
  duyurulur.
• Birinci ve ikinci fikrada belirtilen alkol ve
  tütün ile bunlarin türevleri disinda kalan
  esyanin (ham tütün, bira ve sarap) normal TIR
  karneleri ile tasinmasi mümkündür.

62
Agir ve Havaleli Esya Tasinmasi

• Agir veya havaleli esya tasinmasi için, kefil
  kurulustan kapagi ve bütün yapraklari üzerinde
  büyük harflerle Ingilizce olarak HEAVY OR BULKY
  GOODS veya Fransizca olarak MARCHANDISES
  PONDÉREUSES OU VOLUMINEUSES ibaresinin bulundugu
  TIR Karnesi alinir. Ayrica agir veya havaleli
  esya tasinmasinda kullanilacak tasitlar için
  "özel yük tasima belgesi" (Karayollari Genel
  Müdürlügü) gereklidir.

63
TIR Karnesi düzenlenmeksizin ülkemize giris yapan
tasitlar

• Bir akit taraftan TIR Karnesi düzenlenmeksizin
  ülkemize giris yapan tasitin
• a) Transit olarak gidecegi ülkenin bir akit taraf
  olmasi halinde, tasitin ülkemize giris yaptigi
  gümrük idaresi, hareket gümrük idaresi
  hükmündedir ve esyanin bu gümrük idaresinden TIR
  Karnesi himayesinde sevk edilmesi mümkündür.
• b) Transit olarak gidecegi ülkenin bir akit taraf
  olmamasi halinde, esyanin TIR Karnesi himayesinde
  sevk edilmesi mümkün olmayip bu tasimacilik için
  transit beyannamesi düzenlenerek islem yapilir.
• c) Ithal kaydiyla ülkemizdeki bir iç gümrük
  idaresine sevki, transit beyannamesi ile yapilir.

64
TIR Sisteminde Yolsuzluklar

• Karsilasilan usulsüzlük türleri
• Ticari esya kaçakçiligi,
• Uyusturucu kaçakçiligi,
• Insan kaçakçiligi,
• Akaryakit kaçakçiligi,
• Sigara / alkol kaçakçiligi,
• Silah kaçakçiligi,
• Kültür ve tabiat varliklari kaçakçiligi vb.

65
Usulsüzlüklerin Tespit ve Degerlendirilmesi
Süreç 3 adimdan olusmaktadir
66
Usulsüzlüklerin Tespiti ... Nasil?

• Gümrük idarelerinin mücadele verdigi en önemli
  husus

Yasal ticareti kolaylastirirken, yasa disi
ticaretin önlenmesidir.
Bu mücadeledeki en etkili araç ise
Risk analizidir.
67
Usulsüzlüklerin Tespiti ve Degerlendirilmesi

• 1) Risk analizi sonucu uygulanan kirmizi hat
  yönlendirmelerinde gerçeklestirilen fiziki
  muayeneler
• 2) Gümrük memurunun belge ve araç incelemesi
  sirasinda süpheli buldugu durumlarda icra ettigi
  kontroller
• 3) Araçlarin transit sürelerini asmalari sonucu
  gerçeklestirilen kontroller
• 4) ATS cihazlarindan alinan veriler ile
  gerçeklestirilen kontroller
• 5) Diger kolluk kuvvetlerinden gelen usulsüzlük
  tespiti ve yakalamalara iliskin bilgiler
• 6) Ihbarlar

68
Usulsüzlüklerin Degerlendirilmesi

• TIR sistemi, yalnizca belli kosullari tasiyan
  kisilerin belirli kolayliklardan yararlanmasina
  imkan veren ve güven esasina dayanan bir
  sistemdir.
• Usulsüzlük yapan firmalara GGM tarafindan çesitli
  müeyyideler uygulanmaktadir. Bunlar
• Firmanin uyarilmasi,
• Risk Birimine yönlendirme,
• Geçici ihraç / Kesin ihraç,
• Tezkiye iptali.

69
Ihraç Uygulamalari

• Yasal Dayanak
• 1975 tarihli TIR Sözlesmesinin 38 inci maddesi
• Akit Taraflardan her biri, esyalarin
  uluslararasi tasimaciliginda geçerli Gümrük kanun
  ve yönetmeliklerini ciddi surette ihlal eden her
  kisiyi, bu Sözlesme hükümlerinden yararlanmaktan
  geçici veya devamli olarak men etmek hakkina
  sahiptir.
• hükmünü amirdir.

70
Ihraç Uygulamalari

• Ihraç karari 7 gün içinde
• Ihraç edilen firmaya,
• Firmanin ikametgâhinin bulundugu akit tarafin
  yetkili makamlarina,
• Ihlalin yapildigi ülke ya da gümrük bölgesindeki
  kefil kurulusa,
• TIR Yürütme Kuruluna ve
• Gümrük idarelerine bildirilir.

71
Ihraç Edilen Firma Sayisi ve Ihraç Nedenleri
IHRAÇ TÜRÜ 2008 2009 2010 2011 2012
UYUSTURUCU 12 12 17 11 12
SIGARA/SIGARA KAGIDI KAÇAKÇILIGI - - - 18 33
TARIHI ESER KAÇAKÇILIGI - - - 2 -
BEYAN HARICI ESYA 1 3 21 10 10
ESYANIN YURTIÇINDE BIRAKILMASI 3 9 14 14 10
SILAH KAÇAKÇILIGI - - 2 - 2
EVRAKTA SAHTECILIK 1
INSAN KAÇAKÇILIGI 1
TOPLAM 16 24 54 55 69
72

• TESEKKÜRLER
• Ruken MERMER
• Gümrük ve Ticaret Uzmani
• Gümrükler Genel Müdürlügü / TIR Dairesi
• Tel [phone]
• R.Mermer_at_gtb.gov.tr