DOLASIM SISTEMI

1
DOLASIM SISTEMI

• DOLASIM SISTEMI
• a)KAN
• b)KALP
• c)DAMARLARDAN
• OLUSUR.

9.08.2020
2
INSANLARDA ÜREME
3

• Canlilarin kendine benzer canlilar meydana
  getirmesine üreme ( çogalma) denir.
• Tüm canlilar üreme yetenegine sahiptir.
• Üreme olayi neslin devamini saglar.Üreme canli
  yasami için gerekli degildir.Canlilar üremeyle ,
  türün kalitsal bilgisini bir sonraki nesillere
  aktarirlar.
• Gelismis yapili canlilarda üreme için kullanilan
  organlara üreme sistemi denir.

9.08.2020
3
4

• Insanda üreme organlarinin yapi ve özellikleri
  cinsiyete bagli olarak farklilik
  gösterirler.Erkek ve disilerde üreme organlari
  üreme hücrelerini üreterek , döllenme ve yeni
  bireylerin olusmasina imkan saglar.

Sperm
9.08.2020
4
Yumurta
5
Disi üreme sistemi

• Disi üreme sisteminin temel görevi , yumurta
  üretmek ve yavrunun gelismesine ortam
  hazirlamaktir.Disi üreme organlarinin hepsi vücut
  içinde yer alir.Disilerde üreme sistemi
  yumurtalik , yumurta kanali , döl yatagi ve
  vajinadan olusur.

9.08.2020
5
6
YUMURTALIKBir disi bireyde iki tane yumurtalik
vardir.Disi üreme hücresi olan yumurtayi
üretir.yumurtaliklarin çalismasi sinirler ve bazi
hormonlarla düzenlenir.Üretilen yumurtalar burada
geliserek döllenebilecek hale gelir.
9.08.2020
6
7
Yumurta Kanali

• Yumurtaliktaki yumurtanin döl yatagina
  iletilmesini saglayan kanaldir.Yumurta kanalinda
  spermler bulunursa yumurta döllenebilir.Döllenen
  yumurta bölünmeye baslar yeni bireyin gelisimini
  baslatir.

9.08.2020
7
8
Döl Yatagi ( rahim)

• Embiriyonun doguma kadar gelismesini sürdürdügü
  kisimdir.Hücre bölünmeleri sirasinda olusan canli
  taslagina embriyo denir.Embriyo disinin döl
  yatagina plasenta ve göbek bagi ile baglanir.

9.08.2020
8
9
Vajina

• Döl yatagi ile dis ortam arasinda baglantiyi
  saglayan yapidir.Spermlerin döl yatagina
  iletilmesini saglar.Dogumun gerçeklesmesinde
  görev yapar.

9.08.2020
9
10

• NOTDisi üreme sistemi ergenlik döneminden
  itibaren aktif hale geçerek yumurta üretmeye
  baslar.Disi üreme sisteminde yaklasik olarak 30
  günde 1 yeni yumurta üretilerek yumurta kanalina
  birakilir.Eger döllenme gerçeklesmez ve gebelik
  baslamaz ise yumurta ve bir kisim döl yatagi
  dokulari kanama seklinde vücuttan disari atilir.

9.08.2020
10
11
ERKEK ÜREME SISTEMI

• Erkek üreme organlarinin temel görevi sperm
  üretmektir.Erkek üreme organlarinin bir bölümü
  vücut disinda ve bir bölümü de vücut
  içindedir.Vücut içinde bulunan organlar erkek
  üreme hücrelerinin üretilmesinde görev
  yaparlar.Erkek üreme sistemi testis sperm kanali
  salgi bezleri ve penisten olusur.

9.08.2020
11
12
TESTISLER

• Erkek bireyde iki tane testis vardir.Testislerde
  çok sayida üreme ana hücresi bulunur.Özel
  bölünmelerle erkek üreme hücresi olan spermleri
  üretilmesini saglar.

9.08.2020
12
13
Sperm kanali

• Spermlerin bir süre depolanmasini ve penise dogru
  iletilmesini saglar.

9.08.2020
13
14
Salgi bezleri

• Özel bilesimli bir sivi salgilar.Spermlere kaygan
  bir ortam olusturarak hareketlerini kolaylastirir.

9.08.2020
14
15
Penis

• Spermler ile idrarin vücuttan disari atilmasinda
  görev yapar.

9.08.2020
15
16
ÜREME HÜCRELERININ ÖZELLIKLERI

• Insanda özel hücre bölünmesi sonucu testislerde
  sperm , yumurtaliklarda ise yumurta hücreleri
  üretilir.

9.08.2020
16
17
Yumurtanin Özellikleri.

• Disi üreme hücresine yumurta denir.Yumurta
  hücresi yumurtalikta üretilir.Yumurta hücre zari
  sitoplazma ve çekirdekten olusur.

9.08.2020
17
18

• Yumurta çekirdeginde 23 tane kromozom
  bulunur.Yumurtalikta her ay bir tane yumurta
  üretilir.Yumurta yuvarlaktir ve büyük
  yapilidir.kamçisi yoktur ve aktif hareket yapmaz.

9.08.2020
18
19
Spermin özellikleri

• Erkek üreme hücresine sperm denir.Spermler
  testislerde üretilir.Spermler.Hücre zari
  sitoplazma ve çekirdekten olusur.Çekirdeginde 23
  tane kromozom vardir.Spermler küçük bir yapiya
  sahiptir.

9.08.2020
19
20

• Sperm hücresi bas orta kisim ve kuyruk( kamçi )
  olarak 3 bölümden olusur.Kamçisi ile aktif
  hareketini saglar.Döllenme öncesinde spermler
  yumurtaya hareket ederek yumurtayi bulur ve
  döllenmesini saglar.

9.08.2020
20
21
BOSALTIM SISTEMI
22
BOSALTIM SISTEMI

• Canlilar hayatsal faaliyetlerini yürütebilmek
  için disaridan besin alirlar . Bu besinlerin
  sindirimi sonucu vücut da olusan atik ve zararli
  maddelerin en kisa zamanda vücuttan
  uzaklastirilmasi gerekir.
• Sindirim sonucu vücut da biriken su, madensel
  tuzlar, CO2, amonyak, üre ve ürik asit gibi
  zararli maddelerin vücut disina atilmasina
  bosaltim denir.Bosaltim olayini gerçeklestiren
  sisteme de bosaltim sistemi adi verilir.

23
BOSALTIMIN AMACI

• A. Vücut için zararli olan zararli olan atik
  maddeleri vücuttan uzaklastirmak
• B. Vücut iç dengesinin saglanmasi
• C. Vücut sivilarinin içeriginin düzenlenmesi

24
BOSALTIM MADDELERI

• 1) Su ve Karbondioksit Solunum sonucu ortaya
  çikar
• 2) Amonyak Proteinlerin sindirimi sonucu olusan
  zehirli bir maddedir
• 3)Üre Amonyaga göre daha az zehirli bir maddedir
• 4)Ürik asitZehirsizdir. Kurak yerlerde yasayan
  canlilarin bosaltim maddesidir.

25
BOSALTIM SISTEMI
26
Bosaltim organlari
27
BOSALTIMA YARDIMCI ORGANLAR

• 1. DERI Vücuttaki fazla suyu ve tuzu terleme
  yolu ile vücuttan disariya atan organdir.
• 2. KARACIGER Proteinlerin sindirimi sonucu
  olusan amonyagi daha zehirli olan üre haline
  dönüstürür.
• 3. AKÇIGER Solunum sonucu olusan karbondioksit
  ve suyu soluk verme esnasinda disari atar.
• 4. KALIN BAGIRSAK Sindirim sonucu olusan safra
  ve suyu vücuttan disariya atar.

28
Böbrek atar damari
Böbrek toplar damari
29
BOSALTIM SISTEMI ORGANLARI
30
BÖBREGIN YAPISI
31
BOSALTIM SISTEMI ORGANLARI

• 1. BÖBREKBel omurlarinin iki yaninda yer alan
  fasulye seklindeki bosaltim sistemi organimizdir.
  Böbrek kandaki zararli maddeleri ve üreyi süzerek
  vücuttan atilmasini saglar.
• Böbrekler 3 kisimda olusur.
• a) Kabuk bölgesi Kabuk bölgesinde binlerce
  nefronlar bulunur. Kabuk bölgesinde bulunan bu
  nefronlarin görevi Böbrege gelen kani süzerek
  idrar olusumunu saglar.
• b) Öz bölgesi Nefronlarca süzülen kandaki
  yararli maddelerin kana geri gönderilmesini
  saglayan kisimdir.
• c)Havuzcuk Olusan idrarin toplandigi yerdir.

32
BOSALTIM SISTEMI ORGANLARI

• 2. ÜRETER (IDRAR BORUSU) Böbrekte olusan idrari
  idrar kesesine tasiyan kanaldir. Böbrekle idrar
  kesesi arasinda bulunur. Düz kaslardan
  yapilmistir.
• 3. IDRAR TORBASI Idrar kanalindan gelen idrarin
  biriktigi yerdir.
• 4. ÜRETRA Idrarin vücuttan atildigi yerdir.
• NOT Böbrekler hem kandaki zararli maddeleri
  süzerler hemde süzme sirasinda böbrekte biriken
  yararli maddeleri tekrarkana geri gönderirler.

33
BÖBREKTE BULUNAN DAMARLAR

• BÖBREK ATAR DAMARI Kirli kani vücudumuzdan
  böbreklere tasiyan damardir. Bu damardaki kan
  bosaltim ürünleri ve oksijen bakimindan
  zengindir.
• BÖBREK TOPLAR DAMARI Böbreklerde süzülerek
  temizlenen kani kalbe tasiyan damardir. Bu
  damardaki kanin içinde amonyak, üre, ürik asit
  gibi zararli ürünler yoktur. Karbondioksitçe
  zengindir.
• NOT Vücuttan disari atilan idrarin içinde
  glikoz, amino asit, yag asiti ve gliserol gibi
  besinlerin yapi taslari bulunmaz.
• Eger bir insanin idrarinda GLIKOZ varsa o insan
  SEKER HASTASI dir.

34
BOSALTIM SISTEMININ ÇALISMASI

• Kan böbrek atardamarlari vasitasiyla böbreklere
  gelirve böbrekteki nefronlarda süzülür.
• Süzme sirasinda vücut için yararli maddeler
  böbrek tarafindan emilerek tekrar vücutta geri
  gönderilir.
• Böbrek tarafindan süzülerek temizlenen kan böbrek
  toplar damari ile böbrekten çikarak kalbe gider.
• Böbreklerde süzme sonucu biriken su, mineral
  maddeler, üre idrari olusturur.
• Böbreklerde olusan idrar idrar kanali vasitasiyla
  idrar kesesine gelir.
• Idrar kesesine gelen idrar üretravasitasiyla
  vücuttan disari atilir.

35
BOSALTIM SISTEMI HASTALIKLARI

• Böbrek Yetmezligi Böbreklerin tamamen veya
  kismen (80) görevini yerine getirememesi
  hastaligidir. Bu hastaligi yakalanan insanlarin
  kanindaki su, üre, ürik asit ve madensel
  tuzlarin temizlenmesi için DIYALIZ makinesine
  baglanmasi veya böbrek naklinin yapilmasi
  gerekir. Diyaliz makinesi, idrarla atilamayan
  su, üre, ürik asit ve madensel tuzlarin kandan
  süzerek kanin temizlenmesini saglar. Bu
  yöntem, kalici tedavi saglamaz. Kalici tedavi
  için böbrek naklinin yapilmasi gerekir.
• 2. Böbrek Taslari Idrardaki madensel tuzlarin
  idrar kanalciklarinda, havuzcukta veya idrar
  borusunda birikmesi ile olusur. Erkeklerde daha
  fazla ortaya çikar. Sanci ve idrarda kan
  görülmesi gibi belirtileri vardir.

36
BOSALTIM SISTEMI HASTALIKLARI

• 3. ÜREMI
• Böbreklerin görevini yapamamasi sonucu
  kandaki üre miktarini artmasi rahatsizligidir.
• 4. NEFRIT Nefronlarin iltihaplanmasi
  hastaligidir. Yüz, göz ve ayak bileklerinde sisme
  gibi belirtileri vardir
• 5. ALBÜMIN Nefronlarin görevini yapamamasi
  sonucu, proteinli maddelerin idrara geçmesidir.
• 6. Sistit Üreme organlari veya kan yoluyla
  gelen mikroplarin, idrar yollarinda olusturdugu
  yanmadir.

37
BOSALTIM SISTEMI RAHATSIZLIKLARINDAN KORUNMAK
IÇIN DIKKAT ETMEMIZ GEREKEN HUSUSLAR

• 1- Yeterli miktarda sivi alinmalidir. (Günlük en
  az 2 litre su alinmalidir.)
• 2- Idrar uzun süre tutulmamalidir. (Böbrek
  taslari olusabilir).
• 3- Böbrekler ve idrar yollari soguktan
  korunmalidir
• 4- Asiri aci ve baharatli yiyecekler
  yenilmemelidir.
• 5- Içilen su ve yenilen besinler temiz
  olmalidir.
• 6- Böbrek iltihabi rahatsizliklarinda tedavi
  yarida kesilmemeli ve ilaçlar zamaninda
  alinmalidir.
• 7- Dis çürükleri ve bogaz iltihabi hemen tedavi
  ettirilmelidir. (Çürük veya iltihaba yol açan
  mikroorganizmalar, kalici böbrek
  rahatsizliklarina yol açabilir.)
• 8- Kisisel temizlige dikkat edilmelidir.

38
(No Transcript)
39
Iskelet ve kas sistemi

• Iskelet
• .Insanlarda iskelet dik durmayi saglar ve
  desteklik verir. Ayrica vücudumuzdaki kas ve
  eklemlerle birlikte hareket etmemize yardimci
  olur, iç organlari korur, kan hücreleri üretir ve
  mineral depolar. Iskelet sistemi kemiklerden
  olusmustur.

40

• I.  Iskelet Sistemi
• Insana sekil veren, organlara desteklik saglayan
  ve koruyan yapiya iskelet denir. Iskelet
  sisteminin yapi birimleri kemiklerdir. Insan
  vücudu 210 kemikten olusmustur. Kemikler, kan
  hücrelerinin üretilmesi, bazi minerallerin
  depolanmasi, vücuda dik sekil kazandirilmasi
  görevlerini yapar.
•  

41

• Insan Iskeletinin Bölümleri
•  
• 1. Bas Iskeleti
•          Kemikler birbirine çok siki
  tutunmuslardir ve aralarinda oynamaz eklemler
  vardir. Bas kemikleri içerisindeki beyin ve
  beyincigi korur.
• 2. Gövde Iskeleti  
•             Omurga ve gögüs kafesinden olusur.
• Omurga Omur adi verilen düzensiz sekilli
  kemiklerden olusur. Içinde serit halinde omurilik
  siniri vardir. Bu sinirin bulundugu kanala
  omurilik kanali denir.  Omurga tüm kemikleri
  dogrudan ya da dolayli olarak baglandigi iskelet
  yapisidir.
• Gögüs Kafesi Sirt omurlari, kaburgalar ve
  gögüs kemiginden olusur. Hareketli özellikteki
  bazi iç organlarin çalismasini kolaylastirir. 
  Akcigerler ve kalp burada korunur.

42
Kemik Çesitleri

• 1. Uzun kemikler  
• Boyu eninden uzun olan kemiklerdir.
• Vücudun hareketini saglayan kemiklerdir.
• Kol ve bacaklarda bulunur.
• Sari ilik ve kemik kanali vardir.
•  

43

• 2. Yassi kemikler   
• Yassi görünümlü kemiklerdir.
• Sari ilik ve kemik kanali voktur. 
• Gögüs, kafatasi ve kaburga kemikleri yassi
  kemiklerdir.
• 3. Kisa kemikler
• Boyu, eni ve genislikleri hemen hemen ayni olan
  kemiklerdir.     
• Sari ilik ve kemik kanali yoktur.
• Omurga, el ve ayak bilek kemikleri kisa
  kemiklerdir.

44
(No Transcript)
45
Kemiklerin Yapisi

•  
•          Kemik zari (Periost) Kemigin enine
  büyümesini, beslenmesini, kirilma ve çatlamalarda
  onarilmasini saglar.
•          Kikirdak Doku Eklem bölgelerinde,
  hareket esnasindaki kemigin asinmasini önler.
•          Süngerimsi Kemik Içinde kirmizi iligi
  bulundurur. Kirmizi kemik iligi kan hücreleri
  üretir.
•          Sari ilik Yag depolar ve kan
  hücreleri (akyuvarlar) üretir.
•          Sert (siki) Kemik   2/3 ü
  minerallerden (kalsiyum, fosfor), 1/3 de
  hücrelerden olusur. Kemige sertlik ve direnç
  kazandirir.
•          Kirmizi Ilik Alyuvarlari üretir.

46
Eklemler

• Kemikleri birbirine baglayan yapilara eklem
  denir. Hareket yetenegine göre 3 çesit eklem
  bulunur.
• 1.       Oynar (hareketli) eklemler Omuz
  eklemi, kalça eklemi.
• 2.       Yari oynar eklemler Omurlar arasi
  eklemler. 
• 3.       Oynamaz eklemler Bas, kalça eklemleri.

47
Kemiklerin bir araya geldigi yere eklem adi
verilir. Asagidaki iskelet resmi üzerinde eklemin
yapisini ve çesitlerini inceleyelim.  
Eklem Çesitleri ve Görevleri
 
48
(No Transcript)
49
Kaslar

• II.    Kas Sistemi
•  
• Vücudun hareketini, bazi organlarin çalismasini
  saglayan yapilara kas denir. Kaslar kasilip
  gevseme özelligine sahip olan hücrelerden olusur.
  
• Kas hücrelerinin birlesmesiyle olusan ipliksi
  yapilara kas teli (lif) denir. Kas tellerinin
  birlesmesiyle olusan yapilara da kas demeti
  denir.
•  
• Çizgili Kaslar (Kirmizi Kaslar)
• Iskelete bagli çalisirlar. Yönetimini beyin
  saglar. Istegimiz ile çalisirlar. Kasilmalari
  güçlüdür. Hizli kasilir, çabuk yorulurlar.
  Iskelet kaslari oynar ve yari oynar eklem
  bölgelerinde kemiklerin hareket etmesini saglar.
  Yapisinda oksijen depo eden proteinleri
  (myoglobinler) bulunduklari için kirmizi
  renklidirler. Çok sayida kas demetinden olustugu
  için çizgili kaslar da denir. (Bas, boyun, kol,
  bacak, parmak, göz kapagi, gögüs kaslari)
•  

50

• Düz Kaslar (Beyaz Kaslar)
• Iç organlarimizdaki kaslardir.
  Istegimiz disinda çalisirlar. Çalismalari
  yavastir. Kasilmalari güçsüzdür. (Mide, bagirsak,
  idrar torbasi, damar duvarlari, yemek borusu
  kaslari) Uzun süreli kasilip, çalismalari
  esnasinda yorulmazlar.
•  
• Kalp Kasi
• Kirmizili kasdir. Fakat istegimiz
  disinda çalisir. Çalismasini omurilik sogani
  denetler. Güçlü, hizli ve ritmik olarak çalisir.
  Uzun süreli kasilip, çalismalari esnasinda
  yorulmazlar.

51
NOT

• Vücudumuzdaki en hizli,en küçük ve en büyük
  kaslar
• Vücudumuzdaki en güçlü kas çene
  kasidir.  Vücudumuzun en büyük kasi kalçamizda
  bulunan "gluteus maximus" kasidir. Gluteus
  maximus yürürken ve kosarken bacagimizi kuvvetli
  bir biçimde geriye dogru itmekte fonksiyonel olan
  kastir  Vücudumuzdaki en küçük kas kulagimizin
  derinliginde bulunan ve isitmede fonksiyonel olan
  stapedius kasi  Göz kasi tüm vücudun en hizli
  tepki gösteren kasidir. Vücudumuzdaki en
  hareketli kaslar, göz kaslarimizdir

52
KANIN YAPISI

• KAN HÜCRELERI
• a)Alyuvar
• b)Akyuvar
• c)Kan pulcuklari
• KAN PLAZMASI

9.08.2020
53

• KAN IKI BÖLÜMDEN OLUSUR
• A)PLAZMA
• B)KAN HÜCRELERI
• PLAZMA KANIN SIVI BÖLÜMÜDÜR
• KAN HÜCRELERI PLAZMA IÇINDE BULUNUR.
• KANIN 55IPLAZMA, 45 I KAN HÜCRELERIDIR. DIGER
  BÖLÜMÜNÜ
• PROTEINLER, YAGLER, VITAMINLER,KARBONHIDRATLAR,
  MINERALLER, ANTIKORLAR,OKSIJEN VE KARBONDIOKSIT
  OLUSTURUR.

9.08.2020
54
KAN HÜCRELERI

• ALYUVARLAR(ERITROSITLER)
• KIRMIZI KEMIK ILIGINDE ÜRETILIR.
• YAPISNDAKI HEMOGLOBIN KANIN KIRMIZI RENGINI
  VERIR.
• OKSIJENI HÜCRELERE, HÜCRELERDE OLULUSAN
  KARBONDIOKSIDI AKCIGERETASIR.
• 1 MILIMETRE KÜP KANDA YAKLASIK 4-5 MILYON
  TANEDIR.
• ÇEKIRDEKSIZDIR. YAKLASIK 120 GÜN YASAR.
• DALAK VE KARACIGERDE PARÇALANIR.

9.08.2020
55
AKYUVAR(LÖKOSIT)

• BEYAZ RENKLI,ÇEKIRDEKLI HÜCRELERDIR
• SARI KEMIK ILIGI, KARACIGER, DALAK VE LENF
  DÜGÜMLERINDE ÜRETILIR.
• VÜCUDU MIKROPLARA KARSI KORUR.
• YAKLASIK 1 MM KANDA 8-10 BIN TANE OLUR. MIRKOP
  VÜCUDA GIRINCE SAYILARI ARTAR.

9.08.2020
56
KAN PULCUKLARI (TROMBOSITLER)

• ALYUVAR VE AKYUVAR HÜCRELERINDEN DAHA KÜÇÜKTÜR
• KANIN PIHTILASMASINI SAGLAR.
• 1MM KANDA 200-300 BIN KADAR BULUNUR.
• KIRMIZI KEMIK ILIGINDE BÜYÜK HÜCRELERIN
  PARÇALANMASI ILE OLUSUR.

9.08.2020
57
KANIN GÖREVLERI

• SINDIRILMIS BESINLERI VE OKSIJENI VÜCUT
  HÜCRELERINE TASIR.
• BESINLERIN YANMASI SONUCU OLUSAN CO2 YI AKCIGERE,
  AZOTLU ATIKLARI KARACIGER VE BÖBREKLERE TASIR.
• DOKULARIN SU DENGESINI KORUR VE VÜCUT ISISINI
  DÜZENLER.
• VÜCUDU MIKROPLARA KARSI KORUR.
• VÜCUT SIVILARININ ASIT-BAZ DENGESINI DÜZENLER.
• HORMONLARI ÜRETILDIKLLERI YERLERDEN GÖREV
  YERLERINE TASIRLAR.

9.08.2020
58
KAN GRUPLARI

• SIFIR(0) GRUBU-A GRUBU-
• B GRUBU-
• AB GRUBU OLMAK ÜZERE
• DÖRT KAN GRUBU VARDIR
• KAN HASTALIKLARI
• LÖSEMI(KAN KANSERI)
• HEMOFILIKANIN PIHTILASMAMASI
• ANEMI(KANSIZLIK)ALYUVAR AZLIGI
• KANYOLU ILE BULASAN HASTALIKLAR
• AIDS-TETANOS-SITMA-KUDUZ-TIFÜS
• VEBA-HEPATIT B VE C
• 
  KAN ALIS-VERISI
  

9.08.2020
59
KALP

• Kalp insanin gögüs boslugunda iki akciger
  arasinda ve gögüs kemiginin arkasinda yer alir .
• Ergin kadinda ortalama 230 280 gr, erkekte 280
  -340 gr agirligindadir.
• Insan kalbi herkesin kendi yumrugu
  büyüklügündedir

9.08.2020
60

• Kalp kirmizi kas dokusundan yapilmistir.
• Kalbin sol tarafinda temiz kan, sag
• tarafinda kirli kan bulunur.
• Üstte sol kulakçik, sag kulakçik altta sol
  karincik, sag karincik yer alir.
• Kulakçiklarla karincilar arasinda tek yönlü
  geçise izin veren kapakçilar vardir
• Kalbe kan getiren damarlar kulakçiklara
  açilirlar.
• Kulakçiklar, kalbe gelen kanin toplandigi
  odaciklardir. Kulakçiklara kan getiren damarlar
  toplardamarlardir .
• Kalpten vücuda kan götüren damarlar
  karinciklardan çikarlar. Vücuda kan götüren bu
  damarlar atardamarlardir.
• Temiz kan Besin ve oksijen bakimindan zengin
  olan kana denir.
• Kirli kan Besin ve oksijen bakimindan fakir olan
  kana kirli kan denir.
• KALBIN ÇALISMASI
• Kalbimiz yasadigimiz sürece sürekli kasilip
  gevseyerek çalisir .
• Kulakçik ve karinciklarin kasilip gevsemesi
  birbirine zit-tir. Kulakçiklarin her ikisi ayni
  anda kasilirken karinciklar gevseme durumuna
  geçer.
• Kalbin her odacigi kasilma sirasinda içindeki
  kani pompalar. Gevseme sirasinda ise kanla dolar.
  
• Kirli  kan akcigerlere, temiz kan ise vücuda
  pompalanir.(Karinciklardan)

9.08.2020
61
KALBIN GENEL YAPISI
9.08.2020
62
9.08.2020
63
KAN DOLASIMI

• Kanin damarlar yardimi ile kalpten çikip tüm
  vücuda dolanmasi ve tekrar kalbe dönmesine kan
  dolasimi denir.
• BÜYÜK DOLASIM Oksijence zenginlesen kanin SOL
  karinciktan çikip vücutta kirlenerek SAG
  kulakçiga dökülmesine  BÜYÜK KAN DOLASIMI denir.
• KÜÇÜK  DOLASIM Kanin sag karinciktan 
  akcigerlere pompalanip akcigerlerde oksijence
  zenginlesip sol kulakçiga dökülmesine KÜÇÜK
  DOLASIM denir.
• NABIZKalbin her kasilisinda, kanin atardamar
  çeperine vurusudur.(kalp atis sayisi)
• TANSIYONKanin atardamar çeperine yaptigi itme
  kuvvetine denir.

9.08.2020
64
SINDIRIM SISTEMI
64
65
SINDIRIM SISTEMI
65
66
SINDIRIM Büyük moleküllü besinlerin (nisasta,
protein ve yag) enzimler yardimi ile
parçalanarak, hücre zarindan geçebilecek kadar
küçülmelerine SINDIRIM denir. Su, madensel
tuzlar ve vitaminler küçük molekül oldugundan
hücre zarindan rahat geçer. Bu nedenle
sindirilmezler.
66
67
A. AGIZ VE DISLER Agizda sindirime yardimci olan
dis,dil ve tükrük bezleridir. Disler besinlerin
küçük parçalara ayrilmasini saglar. Dil de bu ise
yardim eder. Dil ayrica tat alma organidir.
Besinlerin ilk sindirimi Agizda baslar. Buna
Mekanik Sindirim denir. Disle besinleri parçalar
ve ögütür.
67
68
68
69
69
70
TÜKRÜK BEZI
Kulak alti,dil alti ve çene alti olmak üzere üç
çesit tükrük bezi vardir. Bu bezlerde üretilen
tükrük kanal ile agiza gelir.
Tükrükte PITYALIN adi verilen enzim vardir.
Pityalin nisastanin parçalanmasinda görev yapar.
70
71
BOGAZ
Bogazimiz ya da farenks, agzimizin arkasinda huni
seklinde bir alandir.
Agzimizi ve burun boslugumuzu önde ses
kutusuna,arkada ise yemek borusuna baglar.
Besin,bu yol boyunca agzimizdan yemek borusuna
ulasir.
71
72
AGIZ VE BOGAZ
72
73
73
74
YEMEK BORUSU
74
75
MIDE
YEMEK BORUSU
ÇIGNENMIS BESIN MIDEYE YEMEK BORUSUNDAN
GEÇER.
ERIMIS KARISTIRILAN BESIN KREMSI BIR SIVIYA
ÇEVIRILIR.
ILERI SINDIRIM IÇIN BESIN INCE BAGIRSAGA
GEÇER.
INCE BAGIRSAK
75
76
MIDE
76
77
MIDEDE SINDIRIM
Mide bezleri Mide Özsuyu ( tuz asidi ve Pepsin )
salgilar. Mide özsuyu sayesinde proteinler daha
küçük parçalara ayrilir.
Mide özsuyunda bulunan tuz asidi protein
enzimlerinin etkinligini artirdigi gibi mideye
gelen mikroplari da öldürür.
77
78
MIDEDE SINDIRIM
MIDEDE SINDIRIM
PEPSIN
PROTEIN
TUZ ASIDI
PEPTON

Mide ayrica süte etki eden Lap ( RENIN ) enzimi
bulunur.Bu enzim sütü KAZEIN haline getirir.
LAP ( Renin )
SÜT

KAZEIN

SU
78
79
79
80
80
81
MIDEDEN
INCE BAGIRSAK
BESIN INCE BAGIRSAGA GEÇER
SINDIRILMIS BESIN VÜCUT TARAFINDAN EMILIR.
KALIN BAGIRSAGA
SINDIRILMEMIS BESIN KALIN BAGIRSAGIN ILK
BÖLÜMÜNE GEÇER.
81
82
Ince bagirsagin iç yüzü çikintilarla kaplidir.Bu
çikintilara TÜMÜR adi verilir.Tümürler bagirsagin
hareketini saglar.Tümürlerle alinan besinler ince
bagirsakta bulunan,kilcal damarlarla
kana geçer.Karacigerde kontrol edildikten sonra
da vücut hücrelerine dagitilir.
82
83
83
84
KALIN BAGIRSAK
ATIK MADDEDEN SU VE TUZLAR EMILIR.
SINDIRILMEMIS BESIN KALIN BAGIRSAGIN ILK
BÖLÜMÜNE GEÇER.
INCE BAGISAKTAN
APANDISIT
ATIK MADDE YA DA DISKI DISARI BIRAKILIR
ANÜSE
84
85
KALIN BAGIRSAK
Kalin bagirsak,karnimizda bulunan 1,5m
uzunlugunda bir borudur.
Dört ana bölümden olusur
1. Kör bagirsak ( çekum )
2. Kolon
3. Rektum ( göden bagirsak )
4. Anüs kanali
85
86
Atik maddeler,ince bagirsaktan kör bagirsaga
geçer.
Su ve bazi gerekli kimyasal maddeler kalin
bagirsagin duvarindan kan dolasimina emilir.
Geriye kalan atik, kati diskiya dönüstürülür ve
rektumda saklanir. Rektum doldugunda,anüs
kanalinda bulunan kas halkalari gevser ve diski
vücuttan disari atilir.
86
87
Sindirim Sistemine Yardimci Organlar
1. KARACIGER
2. PANKREAS
87
88
KARACIGERIN ANATOMISI
88
89
KARACIGERIN GÖREVLERI
1. Artik zehirli ürün olan amonyagi daha az
zehirsiz olan Üre ve Ürik aside dönüstürür.
2. Kan sekerini ayarlar.
3. SAFRA (öd sivisi ) salgilar.
4. Yipranan alyuvarlari parçalar.
89
90
5. Vücut isisini ayarlamada yardimcidir.
6. Pihtilasmada yardimci olan protrombin ve
fibrinojeni sentezler.
7. Fazla proteinleri,karbonhidrat ve yaglara
dönüstürür.
8. A,D,K vitaminlerini,yaglari ,
aminoasitleri,bazi mineralleri depo eder.
90
91
SAFRA KESESI
Gövde
91
92
PANKREAS
92
93
PANKREASTAKI ENZIMLER
Nisastaya etki eden ,AMILAZ
Yaglara etki eden, LIPAZ
Proteinlere etki eden, TIRIPSINOJEN
NOT
Pankreas ayni zamanda kan sekerini de ayarlar.
93
94
BESINLER KANA NASIL GEÇER ?
EMILME ( Absorbsiyon )
Ince bagirsakta,yapitaslarina ayrilan
besinler,yine ince bagirsakta Tümürler ile
emilerek kana ve lenfe geçer. BuradaGlikoz ve
aminoasit,kana geçer.Yag asiti ve gliserol ise
Lenfe geçer.
94
95
Sindirim sisteminde parçalanamayan yani
sindirilemeyen besinlersu,mineral ve vitaminler
ince ve kalin bagirsakta emilerek kana geçer.
Ince bagirsaktaki kilcal kan damarlari besinleri
alarak birlestirirler ve topladiklari besinleri
Kapi toplar damariyla karacigere tasirlar.
95
96
Su,mineral ve vitaminlerin çogunlugu kalin
bagirsakta emilerek kana geçer.
Sindirim sisteminden kana alinamayan besinler ise
kalin bagirsakta diskiyi olustururlar ve disari
atilirlar.
96
97
DENETLEYICI VE DÜZENLEYICI SISTEMLER
Canlilar yasadigi dis ortamda meydana
gelen degisimlere uyum saglamak ve iç
ortamlarindaki dengeyi korumak zorundadir.Canlilar
da bu dengeyi saglayan sisteme düzenleyici ve
denetleyici sistem denir. Omurgali
canlilarda denetleyici ve düzenleyici sistem
olarak sinir sistemi ve endokrin (iç salgi)
sistemi islev görür. I.SINIRSEL DENETIM Sinir
sistemi vücut fonksiyonlarinin koordinasyonunu ve
bu koordinasyonun devamini saglar.Bu sistem dis
ortamdan reseptör denilen duyu organlariyla
bilgileri alir.Bu bilgiler merkezi sinir
sistemiyle (Beyin ve omurilik) yorumlanarak
cevaplanir.
98
Sinir Hücresi ve Çesitleri Sinir
hücreleri hücre gövdesi,akson ve dendrit olmak
üzere üç kisimdan olusur.Hücre gövdesinde
nöroplazma, çekirdek ve diger organellerden
olusur. Hücre gövdesinden çikan büyük uzantilara
akson,kisa ve çok sayida bulunan uzantilara ise
dendrit adi verilir. Aksonlar schwan hücreleriyle
sarilmistir.Bazi nöronlarda schwan hücrelerinin
üzerinde uyartinin hizli iletilmesini saglayan
miyelin kilif bulunur. Bir nöronun aksonu ile
diger nöronun dendriti arasinda sinaps denilen
baglantilar bulunur. Sinaplarda uyarti
nörotransmitter adi verilen kimyasal maddelerle
yapilir.( Asetilkolin, nöradrenalin, histamin,
dopamin ve seratonin vb )
99
Sinir hücreleri yaptigi isleve göre
duyu,motor ve ara nöron olmak üzere üç
çesittir. 1. Duyu Nöronu Çevreden aldigi
uyartiyi beyin ve omurilige tasiyan sinir
hücreleridir. 2. Ara Nöron Duyu sinirleri
tarafindan gelen uyartiyi siniflandiran,bütünlesti
ren ve önceki bilgileriyle karsilastiran
nöronlardir.Bu nöronlar sadece omurilik ve
beyinde bulunur. 3. Motor Nöron Beyin ve
omurilikten aldigi bilgileri kas veya salgi
bezleri gibi tepki organlarina( efektör organ )
ileten nöronlardir.
100
(No Transcript)
101
Impuls Olusumu ve Iletimi Distan gelen
uyaricilarin sinir hücresinde meydana getirdigi
degisiklige impuls denir.Impulslar sinir
hücresinde elektriksel yük degisimine bagli
olarak gerçeklesir. Uyaricinin sinir
hücresinde impuls olusturabilmesi için siddetinin
belli bir degerin üstünde olmasi gerekir.Sinir
hücresini uyarabilecek düzeydeki uyaran siddetine
esik siddeti denir.Eger uyaranin siddeti esik
siddetinin üzerinde ise impuls hizi ve etkisi
degismez,sadece daha fazla impuls
olusturur.Nöronlarin uyarana tepki vermemesi yada
tümüyle tepki vermesi olayina ya hep,ya hiç
yasasi denir.
102
INSANDA SINIR SISTEMI
1.Merkezi Sinir Sistemi Merkezi Sinir
Sistemi dis ve içten gelen uyartilarin
toplandigi , degerlendirildigi ve uygun tepkinin
kararlastirildigi yerlerdir. Beyin ve omurilik
olmak üzere iki kisma ayrilir.
103
A) BEYIN Merkezi sinir siteminin en
önemli kismidir.Bütün bilgiler burada toplanir ve
daha önceki bilgilerle karsilastirilir. Ortalama
erkeklerde 1000-1300 gr arasinda degisir.Beyin
deri,kafatasi kemigi ve beyin zarlari tarafindan
korunur. Beyin zarlari üç tanedir. Sert zar
kafatasi kemigine sikica tutunmus kalin ve
dayanikli bir zardir. Örümceksi zar dallanma
yaparak ince ve sert zari birbirine baglar.Ince
zar ise içerisinden geçen kan damarlari sayesinde
nöronlari besler.Ince zar ve örümceksi zar
arasinda B.O.S bulunur.Bu sivi beyin ile kan
arasinda madde alis verisi için araci bir ortam
olusturur.
Sert zar
Örümceksi zar
Ince Zar
104
Insan beyni baslica üç kisimdan olusur I.Ön
Beyin Uç ve ara beyin olmak üzere ikiye
ayrilir. Uç Beyin Beyin önden arkaya dogru
Rolando yarigi ile iki yarim küreye ayrilir.
Yarim küreleri iki köprü birbirine baglar.Üsteki
köprüye nasirli cisim , alttaki köprüye beyin
üçgeni denir. Beyinden enine kesit
alindiginda iki kisim belirir.Dista korteks
denilen boz madde, içte ise nöronlarin
aksonlarindan olusan ak madde bulunur. Uç beynin
korteksinde ögrenilmis davranislarin denetimini
yapan merkezler bulunur. Ara Beyin Talamus,
hipotalamus ve hipofizin arka bölgesini alan
kismidir.Vücut isisinin kontrolü,besin
metabolizmasi,su dengesi,uyku,heyecan, istah
,cinsiyet hormonlarinin kontrolünü hipotalamus
gerçeklestirir.Talamus ise koku hariç tüm
duyularin toplandigi ve dagitildigi kisimdir.
105
II.Orta Beyin Ara beyin ile beyincik arasindaki
kisimdir. Beyincik ve omurilik arasinda baglanti
kuran sinirler buradan geçer.Göz ve kulak
refleksinin kontrol edildigi yerdir. III.Arka
Beyin Beyincik,omurilik sogani ve ponstan
olusur. Beyincik Yapisi beyine benzer. Ak
ve boz madde pozisyonlari aynidir.Kivrimli bir
yapisi vardir. Iskelet kaslarini ve vücudun
dengesini kontrol eder. Omurilik Sogani
Yapisi omurilige benzer .Omurilik ve beyincik
arasindaki irtibati saglar. Omurilik sogani
solunum,dolasim,sindirim ve üreme gibi hayati
olaylari kontrol eder.Ayrica çigneme,yutkunma,kusm
a,hapsirma ve öksürme gibi reflekslerde buradan
gerçeklesir. Pons Beyincigin bir yarim
küresinden digerine impulslari tasiyarak dengeye
yardimci olur.
106
(No Transcript)
107
B) OMURILIK Omurilik beyin ve organlar arasinda
sinirsel denetimi saglanan nöronlarin geçtigi
merkezi sistemin önemli bir kismidir.Organlardan
elen sinirler omurilik soganinda çapraz uzantilar
yaparak beyine ulasir.1cm çapinda 45-50 cm
uzunlugundadir.Beyinde bulunan zarlar burada da
bulunur.Dis kisminda ak,iç kisminda ise boz madde
bulunur.Boz madde de hücrelerin dendrit ve
gövdeleri ,ak madde de ise miyelinli aksonlar
bulunur. Omuriligin iki önemli görevi vardir.
Birinci görevi beyin ve organlar arasindaki
irtibati saglamak,ikinci görevi ise çogu refleksi
yönetmektir. Refleks vücudun düsünmeden ortaya
koydugu tepkilerdir.Bazi refleksler kalitimla
aktarilir.Dogustan gelen bu reflekslere kalitsal
refleksler denir.Emme, gülme, öksürme, göz
bebeginin büyüyüp küçülmesi gibi refleksler
kalitsaldir.Bazi refleksler ise sonradan
kazanilir bu reflekslere kosullu refleksler
denir.Limon yiyen birinin karsisinda agzin
sulanmasi kosullu tepkidir. Bir refleks
reseptörlerle uyarinin alinmasiyla baslar.Bu
uyari duyu nöronlariyla omurilikteki ara
nöronlara aktarilir.Burada degerlendirilen uyari
motor nöronlara oradan da efektör organlara
iletilir. Bu isbirligiyle olusturulan yapiya
refleks yayi denir. Omurilikten 31 çift sinir
çikar.Bunlar vücuda yayilan motor ve duyu
nöronlarini içerirler.
108
(No Transcript)
109
2) ÇEVRESEL SINIR SISTEMI Çevresel sinir
sistemi beyin ve omurilikten çikan sinirleri
içerir. Bu sinirlerden 12 çifti beyinden 31 çifti
omurilikten çikar. Beyinden çikan sinirler
bastaki duyu organlari,kaslar ve salgi bezlerini
kontrol eder. Ayrica vagus siniri kalp,mide ve
akciger gibi iç organlarla baglanti yaparak
çalismalarini kontrol eder. Omurilikten çikan
sinirler ise motor ve duyu nöronlaridir.Omurilikte
n çikan sinirler birleserek tek sinir halinde
çikar.Ön kökten motor nöronlar çikarken ,arka
kökten ise duyu nöronlari girer. Çevresel
sinir sistemi somatik ve otonom sinir sistemi
olmak üzere ikiye ayrilir. A) Somatik Sinir
Sistemi Somatik sinirler istemli yapilan
hareketleri kontrol eder.Çizgili kaslar üzerine
etkilidir. Yazi yazma, sarki söyleme, kosma gibi
beyin araciligiyla yapilan davranislar somatik
sinirler tarafindan kontrol edilen davranislara
örnektir. B) Otonom Sinir Sistemi Otonom
sinir sistemi iç organlarimizi kontrol eder.Düz
ve kalp kaslari üzerine etkilidir.Esey
bezleri,mide,kalp,ince bagirsak,kan damarlari ve
salgi bezlerinin çalismasi bu sistemle kontrol
edilir.
110
(No Transcript)
111
Otonom sinir sistemi sempatik ve parasempatik
sinir sistemi olmak üzere ikiye ayrilir.Sempatik
sinirler genellikle hizlandirici etki
yaparken,parasempatik sinirler ise yavaslatici
etki meydana getirir. Sempatik sinirler
genellikle bedensel ya da duygusal baskilarda
(stres) ortaya çikar SAVAS ya da KAÇ tepkisi
olusur Gözbebekleri genisler/büyür Kalp hizli
atar, kalp kasi güçlü pompalar ve kan basinci
artar Dolasimdaki kan önemli organlara çekilir,
iskelet kaslarina ve kalp kaslarina daha fazla
kan verilir Deri terler Soluk yollari
genisler ve solunum hizlanir Kandaki seker
seviyesi artar Sindirim sistemindeki ve idrar
yollarindaki sfinkterler kapanir. Gelen uyari
uzun süre devam ederse sistem yükü kaldirmakta
zorlanir ve sinaptik baglantilarda ve Adrenal
Bezlerde NE salgisi azalabilir/durabilir .
Parasempatik sinirler genelde sempatik sinir
sistemini dengeleme görevi vardir DINLEN ve
SINDIR tepkisi olusur Vücudun kendine
gelmesini, dinlenme aninda enerji dengesinin
düzeltilmesini saglar Sempatik uyarilarin eski
haline dönmesini saglar Kalbin yavaslamasini,
soluk yolunun ve gözbebeklerinin eski
haline(çaplarina) dönmesini saglar Tükürük ve
barsak salgilari ile barsak hareketlerini artirir
Eger kisinin korkusundan kaçmak ya da
korkusunu yenmek için çikis kapisi yoksa
parasempatik etkiler artar idrar ve diski
üzerindeki kontrolü kaybolur
112
(No Transcript)
113
DUYU ORGANLARI
114
DUYULAR Canlilar dis ve iç ortamdan gelen
uyarilari hizli bir sekilde almasi ve ona uygun
sekilde davranmasi gerekir.Dis ve içten gelen
uyarilari alan yapilara duyu reseptörleri
denir.Duyu reseptörleri ya sinir uçlari yada duyu
hücreleridir. Vücudumuzda tat,koku,dokunma,gör
me ve isitme duyulari bulunur. 1.Tat
Duyusu Insanda tat organi olan dil içerdigi tat
tomurcuklari sayesinde bu islevini yerine
getirir.Eriskin bir insanin dilinde 9000-10000
tane tomurcuk bulunur.
115
Papillalar (tat tomurcuklari) alinan
uyarilari duyu nöronlarina iletirler. Papillalar
dilin yaklasik 1/3 ünde bulunur. Tatli,tuzlu,eksi
ve aci olmak üzere 4 grup tat dil papillalari
tarafindan alinir.Tatli dilin ön tarafiyla, tuzlu
dilin uç yanlari, eksi arka yanlar, aci ise dilin
arka tarafiyla hissedilir. Dilin tadi alabilmesi
için bu tatlari tasiyan maddelerin suda çözünmesi
gerekir.Dil tat alma disinda konusma ve
besinlerin agizda parçalanmasini saglar.
116
2. Koku Duyusu Gaz halinde atmosfere yayilan koku
maddelerini alan organlara koku alma organlari
denir.Insanda koku alma organi burundur.Burnun iç
kisminda bir koku alani (10 cm2 ) bulunur. Buna
sari bölge denir. Sari bölgede bulunan reseptör
hücreleri koku maddeleriyle uyarilir ve bu
uyariyi koku soganindaki sinirlere iletir.Buradan
da beyine iletilir. Havaya yayilan
koku maddeleri sari bölgedeki mukusta
çözünebilmesi gerekir.Burada yag ve suda
çözünebilen maddeler koku sinyalini olusturur.
Insanda 25 milyon (köpekte 250 milyon) kadar koku
siniri bulunur.
117

• Derinin dermis tabakasinda bulunan duyu
  hücreleri 5 çesittir.
• A) Serbest Sinir Uçlari Bu kisim agri,kisa
  süreli dokunma ve kil köklerinin uyarilmasi gibi
  görevleri vardir.
• B) Meissner Cisimcigi Kilsiz deride (dudak,avuç
  içi vb) dokunma duyusunu alan reseptörlerdir.Uzun
  süreli temaslari algilar.
• C) Pacini Cisimcigi Deri üzerine uygulanan
  basinci algilayan reseptörlerdir. Özellikle el ve
  ayagin alt kisminda bulunur.
• D) Ruffini Cisimcigi Vücut isisinin üstündeki
  sicakliklari algilaan reseptörlerdir.
• E) Krause Cisimcigi Vücut isisindan daha düsük
  isilari algilayan reseptörlerdir.
• Derinin baslica görevleri sunlardir
• Vücuda sekil ve bütünlük kazandirir.
• Vücut içini fiziksel ve kimyasal etkilerden
  korur.
• Mikroorganizmalarin vücuda girmesine engel olur.
• Terleme ile asiri isinin vücuttan
  uzaklastirilmasini saglar.
• Terleme ile bosaltima yardimci olur.

118
3. Isitme ve Denge Insanda isitme ve denge
organi kulaktir.Kulak dis,orta ve iç kulak olmak
üzere 3 kisma ayrilir. Dis kulak kulak
kepçesi ve kulak yolundan olusur.Uzunlugu 3-4 cm
kadardir.Kulak yolu ile iç kisim arasinda kulak
zari bulunur.Dis kulak ses dalgalarini toplayarak
orta kulaga iletir. Orta kulak kulak zari
ile oval pencere arasinda bulunur.Orta kulakta
çekiç,örs ve üzengi kemikleri bulunur.Bu kemikler
kulak zarindan gelen zayif ses dalgalarini
yükselterek iç kulaga iletir.Orta kulak östaki
borusu ile yutaga baglanir.Östaki borusu kulak
içi basinçla ,dis basinci dengeler. Iç
kulak duyma ve dengenin saglandigi ve isitme
sinirlerinin yer aldigi kisimdir.Isitme ve denge
sinirlerinin bulundugu içi sivi dolu kanallardan
meydana gelmistir.Yarim daire kanallarinda denge
sinirleri, salyangoz içerisinde ise ses
dalgalarini sinirlere ileten korti organi bulunur.
119
Kulakta ses dalgalari su sekilde beyne kadar
iletilir Dis kulak gelen ses dalgalarini
toplayarak kulak zarini titrestirir.Bu zar bu
zayif titresimi kulak kemikleri
(çekiç-örs-üzengi) güçlendirerek oval pencereye
aktarir. Oval pencereye iletilen ses dalgalari
salyangoz içerisindeki sivida dalgalanmaya sebep
olur ve isitme sinirlerinin bulundugu korti
organina tasinir. Burada bulunan isitme hücreleri
uyarilir.Bu uyari sinirlere aktarilarak beyne
iletilir.
120
5.Görme Duyusu Çogu canlida isiga karsi
hassasiyet görülür.Bu hassasiyet içerdikleri
fotoreseptörlerle saglanir. Insanda görme organi
gözlerdir. Insan gözü sadece 400-750 nm
arasindaki isigi algilayabilir. Göz ,göz kapagi
ve göz çukurlarini tarafindan çevrelenir.Göz
baslica su kisimlardan olusur. Sert Tabaka
(Sklera) Göz yuvarlaginin en dis kismidir.Bag
dokudan yapilmistir.beyaz renkli görünür.Ön
tarafi isigin geçmesini saglayan kornea kismi
bulunur. Damar Tabaka ( Koroit) Gözü besleyen
kan damarlarinin bulundugu kisimdir.Bu kismin ön
tarafinda göz kaslariyla bitisik göz mercegi
bulunur. Göz merceginin hemen önünde renk
maddeleri içeren iris tabakasi bulunur.Irisin
ortasinda isigin siddetini ayarlayan göz bebegi
açikligi bulunur. Ag Tabaka ( Retina ) Bu
tabakada reseptör hücreler ve sinirler
bulunur.Görme sinirlerinin göze girdigi noktaya
kör nokta denir.Bu kisim isiga duyarli
degildir.Fakat ag tabakanin diger kisimlarinda
isiga duyarli koni ve çomak hücreleri bulunur.Bu
hücreler özellikle sari benek adi verilen bölgede
yogunlasirlar.Bu sebepten bu bölge görüntünün en
net algilandigi yerdir. Koni hücreleri isikta
cisimlerin renk ve boyutlarinin algilanmasini
saglar.Çomak hücreleri ise los isikta cisimlerin
seklini görmeyi saglar.Çomak hücreleri renkleri
algilamaz.Görüntü siyah beyaz olusur.
121
(No Transcript)
122
Görme olayi su sekilde gerçeklesir Bir
cisimden gelen isinlar kornea tabakasindan
kirilarak göz mercegine gelir.Göz mercegi cismin
mesafesine göre kaslar tarafindan sisirilir yada
inceltilir. Burada kirilarak toplanan isinlar
retina üzerine düsürülerek ters bir görüntü
olusturur.Bu görüntü sinirler vasitasiyla beyinin
arka lobuna tasinarak düz ve renkli görüntü
olusturulur.
123
Göz kusurlari Göze nesneden gelen isinlar
mercek tarafindan kirilarak retinaya
ulasir. Fakat bazi durumlarda isinlar retinada
bulunan sari benegin üzerine düsmedigi için göz
kusurlari olusur. Miyop gözde isinlar retinanin
önüne düserken, hipermetrop gözde retinanin
arkasina düser. Astigmat gözde ise görüntü kornea
yada mercek tarafinda düzensiz kirildigi için
isinlar retinanin arkasina düser. Bu kusurlar
degisik kalinlikta mercekler kullanilarak
düzeltilebilir. Göz kaslarinin ve mercegin
yasliliga bagli olarak islevini yerine
getirememesi olayina presbitlik denir.Bu da ince
kenarli mercekle düzeltilir.