Bilgi Kaynagi Olarak Veritabanlari

1
Bilgi Kaynagi Olarak Veritabanlari

• Zehra TASKIN

2
Veritabani nedir?
3
Veritabani (database) - Tanim

• TDK sözlügüne göre
• Bilgisayar kullaniminda çözüme erismek için
  islenebilir duruma getirilmis bilgi ortami.
• Bir konu ya da örgüte iliskin verilerden olusan
  ve genellikle bir veri tabani dizgesi
  araciligiyla bir bütün olarak yasatilan veri
  kümeleri toplulugu.

• Cambridge Dictionary
• Bir bilgisayar sistemi içinde depolanmis ve
  kolaylikla görüntülenip degistirilebilen büyük
  miktardaki bilgi

• Eksi Sözlük
• Bilgi üssü
• Düzenli bilgiler toplulugu

4
Veritabani (database) - Tanim
Büyük miktarda bilgiyi bir arada tutan ve
istenildiginde erisimini saglayan sistem
5
Kütüphanecilikte Veritabanlari
Makale, kitap, dergi gibi pek çok farkli türde
kaynaklara erisimi mümkün kilar
Günümüzde bilgiye erisimin en kolay yoludur.
6
Kütüphanecilikte Veritabanlari
Çok büyük miktarda bilgiye çevrimiçi (online)
olarak erisimi saglar.
7
Üniversiteler ya da kurumlar veritabanlarina
nasil erisirler?
8
Veritabanlari bilgiyi nasil sunar?
Bu bilgi kaynaklarinin kullanim ve dagitim
hakkini firmalar ya da kurumlar alirlar.
Bu yayinlar bir bilgi kaynaginda yayimlanir
arastirmaci/bilimadami yayin üretir
Kurumlar ya da firmalar bu bilgileri
veritabanlarina depolar ve kurumlara saglarlar.
Kurumlar bu veritabanlarini satin alir ya da
abone olurlar.
arastirmaci/bilimadami/ ögrenci bu
veritabanlarini kullanarak bilgiye ulasir.
9
Avantajlari

• Milyonlarca bilgi kaynagini
• herhangi bir yerden,
• günün herhangi bir saatinde ve
• dilediginiz kadar kullanmaya izin verirler.

10
Dezavantajlari

• Kurumun aboneligi olmayan kaynaklara erisim
  sorunu
• Adil olmayan kullanim
• Bir veritabaninda yer alan bilgi kaynaklarinin
  kullanim hakki veritabanina abone olan kuruma
  aittir. Ancak fazla indirme, içerikteki
  dokümanlarin satisi ya da diger kurumlar ile
  paylasimi adil kullanim kurallarina uymaz.
• Elektronik ortam kullanim becerisi gerekliligi

11
Veritabani Türleri

• Bibliyografik veritabanlari
• Bibliyografik-atif veritabanlari
• Tam metin (full text) dergi veritabanlari
• Tam metin (full text) kitap veritabanlari
• Istatistiksel veritabanlari
• Açik erisim veritabanlari

12
Bibliyografik Veritabanlari

• Yayinlara ait bibliyografik bilgilere (yazar adi,
  eser adi, yayin yili, abstrakt vs.) ulasmayi
  olanakli hale getirirler.
• Nasil kullanilabilir?
• Örnekler
• LISA (Library and Information Science Abstract)
• Ulrichs Periodicals Directory

13
Bibliyografik Veritabanlari-LISA
http//csaweb108v.csa.com/ids70/quick_search.php?S
IDbgmppc6m43ts0hsjtp061hg835
14
LISA (Library and Information Science Abstract)

• Kütüphane profesyonelleri ve bilgi uzmanlari için
  tasarlanmis bir veritabani
• Içeriginde 68 ülkeden 20 farkli dilde 440
  kütüphanecilik dergisi yer aliyor.
• 1969dan günümüze bilgileri içerir.
• Detayli bilgi http//www.csa.com/factsheets/lisa-
  set-c.php

15
Bibliyografik Veritabanlari-Ulrichs
http//www.ulrichsweb.com/ulrichsweb/
16
Ulrichs Periodicals Directory

• Dünya çapinda 300.000den fazla süreli yayinin
  bibliyografik bilgilerini içerir.
• Genel konulu akademik yayinlar
• Detayli bilgi http//www.ulrichsweb.com/ulrichswe
  b/

17
Bibliyografik Atif Veritabanlari

• Yayinlara ait bibliyografik bilgilere (yazar adi,
  eser adi, yayin yili, abstrakt vs.) ulasmayi
  olanakli hale getirmenin yaninda yazarlarin atif
  yaptiklari ve atif yapilan yayinlari verirler.
  Grafiksel gösterimler yapmaya yardimci olurlar.
• Nasil kullanilabilir?
• Literatür taramasi yapanlar
• Arastirmacilar
• Devlet kurumlari
• Üniversiteler
• Örnekler
• Web of Science
• Scopus

18
Bibliyografik Atif VeritabanlariWeb of Science
http//apps.isiknowledge.com
19
Web of Science

• Science Citation Index 1899
• Social Science Citation Index 1898
• Art and Humanities Citation Index 1975
• Dünya çapinda otorite 11000den fazla dergi ve bu
  dergilerin içinde yer alan makalelere ait
  bibliyografik bilgileri içerir.
• Detayli bilgi http//thomsonreuters.com/products_
  services/science/science_products/a-z/web_of_scien
  ce

20
Bibliyografik Atif VeritabanlariScopus
http//www.scopus.com/home.url
21
Scopus

• 16.500 dergi içinde yer alan otorite yayinlar
• 40 milyon kayit
• Detayli bilgi http//info.scopus.com/about/

22
Tam metin Dergi Veritabanlari

• Dergilere ve dergilerde yayimlanmis tam metin
  makalelere erisim imkani saglar.
• Örnekler
• ScienceDirect
• SpringerLink
• Wiley-Blackwell

23
Tam metin Dergi VeritabanlariScienceDirect
http//www.sciencedirect.com/
24
Tam Metin Dergi VeritabanlariSpringerLink
http//www.springerlink.com
25
Tam Metin Dergi VeritabanlariWiley-Blackwell
http//www3.interscience.wiley.com/
26
Tam Metin Kitap Veritabanlari

• Kitaplara tam metin erisim imkani saglar.
• Örnekler
• Ebrary
• Elsevier E-Books (ScienceDirect)
• Springer E-Books

27
Tam Metin Kitap VeritabanlariEbrary
http//site.ebrary.com/lib/hacettepe/home.action
28
Tam Metin Kitap VeritabanlariElsevier E-Books
http//www.sciencedirect.com/
29
Istatistiksel Veritabanlari

• Otorite kurumlar tarafindan üretilmis istatistiki
  bilgileri saglayan veritabanlaridir.
• Örnekler
• SourceOECD
• World Bank
• IMF

30
Istatistiksel Veritabanlari - SourceOECD
http//www.sourceoecd.org
31
Açik Erisim Veritabanlari

• Açik Erisim
• Açik Erisim arastirma literatürü teknik raporlar,
  tezler ve çalisma raporlari yaninda hakemli dergi
  makalelerinin, konferans bildirilerinin ücretsiz,
  çevrimiçi kopyalarindan meydana gelir. Çogu
  durumda bunlarin kullaniminda okuyucular için
  lisans sinirlamasi yoktur. Bu nedenle arastirma,
  ögretim ve diger amaçlar için ücretsiz
  kullanilabilirler .

32
Açik Erisim Veritabanlari

• Bu kaynaklara erismek için kurumunuzun
  aboneliginin bulunmasi gerekmez. Ücretsiz bir
  sekilde erisilebilen bilgi kaynaklarinin
  depolandigi veritabanlaridir.
• Örnekler
• DOAJ
• E-LIS
• http//library.marmara.edu.tr/acikerisim.htmkutup
  hane adresinden genis kapsamli açik erisim
  veritabanlarinin listesine ulasilabilir.

33
Açik Erisim Veritabanlari - DOAJ
http//www.doaj.org/
34
Açik Erisim Veritabanlari E-LIS
http//eprints.rclis.org/
35
Veritabanlari

• Veritabanlari sunulma sekilleri göz önüne
  alinarak iki grupta toplanabilir.
• Yayinci firmalar
• Servis saglayicilar

36

• Yayinci firmalar
• Elsevier, SpringerLink ve Wiley-Blackwell gibi
  firmalardir. Dergileri yayinlar ve yayinladiklari
  dergileri veritabanlarindan erisilebilir hale
  getirirler.
• Servis Saglayicilar
• EBSCOHost gibi firmalardir. Dergi içeriklerini
  saglar ve dergi paketleri olustururlar.

37
Veritabanlari

• Bahse konu tüm veritabanlari temel tarama mantigi
  (Google gibi) ile çalismakta olup, aranilan
  bilgilere kolaylikla ulasilmasini
  saglamaktadirlar.

38
Veritabanlari Tarama Kolaylastiricilar

• Her kurumun abone oldugu veritabani sayisinin
  artmasi ile birlikte birden fazla veritabanini
  tarama istegi ortaya çikmis, bu nedenle de tüm
  veritabanlarini taramak için bütünlesik tarama
  motorlari olusturulmustur.
• Federe arama motorlari

39
Federe Arama Motorlari

• Bir kurumun erisim saglayabildigi pek çok
  veritabanini bir arada tarayabilen arama
  motorlaridir. Pek çok üniversitede
  kullanilmaktadir.
• Örnekleri
• 360 Search
• TDNet
• EHIS
• MetaLib

40
Federe Arama Motorlari
41
Siz Veritabanlarina Nasil Erisebilirsiniz?
42
Nasil Erisebilirsiniz?

• Hacettepe Üniversitesi Kütüphanesi ana sayfasi
• http//www.library.hacettepe.edu.tr

43
Nasil Erisebilirsiniz?
Elektronik kaynaklarimiz linkini tiklayin
Federe arama motoru linki
44
Nasil Erisebilirsiniz?
45
Nasil Erisebilirsiniz?
46
Yeni Is Alanlari