Afet Bilgi Sisteminde Analitik Hiyerarsi S

1
Afet Bilgi Sisteminde Analitik Hiyerarsi
Süreci (Analytic Hierarchy Process - AHP)
KullanilanKarar Destek SistemleriLevent
SABAHBilgisayar Mühendisi31 Mayis 2012
2
AHP Nedir?

• 1970li yillarin basinda, Thomas L. Saaty
  tarafindan gelistirilen AHP teknigi, problemin
  önceden tanimlanan kriterlerinin,  karar verici
  (uzman) tarafindan göreceli önemlerinin
  belirlenmesine ve daha sonra her bir kritere göre
  karar alternatifleri arasinda seçim
  yapilabilmesine olanak tanimaktadir.

3
AHP Avantajlari

• AHP tekniginin en önemli avantaji, sayisal
  olarak belirlenebilecek objektif yargilar ile,
  sübjektif nitelikli yargilari bir arada
  bulundurabilmesidir.
• Ayrica kullanim kolayligi da teknigin bir
  diger önemli avantajidir.

4
Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi

• Neden AHP?
• Belirlenen amaç ve ölçütler dogrultusunda en
  uygun seçimi belirlemek,
• Alternatif ve kriter sayilarinin fazla olmasi
  durumunda kolay ve hizli karar vermek,
• Çesitli bilgileri degerlendirmede kontrolü
  saglamak için.

5
AHP Için
Gerekenler
Problemin amaci
Kriterler. Litoloji - Fay Uzunluklari Magn.
gt4 Deprem Nokta Sayilari
Alternatifler. ilçeler
6
Kriter 1 Riskli Litoloji Haritasi
7
Kriter 2 Aktif Fay Haritasi
8
Kriter 3 Deprem Noktalari Haritasi(Büyüklügü
4. üzerinde olan depremlerin noktalari)
9
Riskli Katmanlarin Birlikte Görünümü
10
Afet Bilgi Sisteminde AHP Kullanimi
11
Afet Bilgi Sisteminde AHP Kullanimi
12
Afet Bilgi Sisteminde AHP Kullanimi
13
Afet Bilgi Sisteminde AHP Kullanimi
14
Afet Bilgi Sisteminde AHP Kullanimi

• Her alternatif (ilçe) için belirlenen 3 kriterin
  degerleri programa eklenir ve hesapla tusu ile
  her ilçenin diger ilçelere göre dogal nedenlerle
  olasi deprem riski hesaplanir.
• Dogal nedenlerle hesaplanacak sonuçlara 8 adete
  kadar içinde insan faktörü olan (hastane sayisi,
  personel sayisi, yatak kapasitesi vs) ek kriter
  eklenerek, dogal nedenlerle olusan riski
  azaltmaya yönelik islemler yapilabilir.

15
Kriterlerin Önem Derecesi Belirlenir
16
Kriterler önem derecelerine göre 1 ile 9
arasinda puanlanir

17
Alternatiflere (Ilçelere) veriler eklenir ve
hesaplama islemleri yapilir
18
Litoloji Için
19
Fay uzunluklari için
20
Büyüklügü 4 ve üzerinde olan deprem noktalari
için
21
Belirlenen 3 kritere göre her ilçe için
hesaplanan olasi Deprem Riski sonucu
22
Ek Kriter Islemleri

• Örnek çalismada ek kriter olarak 7 madde ele
  alinmistir.
• Hastane Sayisi (Kriter 1)
• Yatakli Kurum Sayisi (Kriter 2)
• Medikal Sayisi (Kriter 3)
• Eczane Sayisi (Kriter 4)
• Laboratuvar Sayisi (Kriter 5)
• Spor Salonu Sayisi (Kriter 6)
• Barinak sayisi (Kriter 7)

23
... devam

• Sekilde ek kriter olarak hastane sayisi
  gösterilmektedir.
• Her ilçe için ilgili kriterlerin verileri eklenip
  hesapla tusuna basildiktan sonra insan faktörlü
  ek kriterlerin sonucu hesaplanmakta ve bu sonuç
  ile dogal nedenlerle olusabilecek sonuçlar ile
  bir birlesik sonuç hesaplanmaktadir.
• Bu sonuca göre ilçelerin maddi imkanlari arttikça
  olasi deprem risklerinin düstügü görülmektedir.

24
Ilçelerin hastane sayilari
25
Dogal Maddi Bilesik Sonuçlar
26
Hesaplama ile Ilgili Bir Örnek

• Örnek çalismada için Kriter 2 ele alinmistir.
• Kriter 2 Yatakli Kurum Sayisina karsilik
  gelmektedir.
• Merkez ilçede yatakli kurum sayisi 56 iken, bu
  durumda risk puani 78.3 olmaktadir.
• Yatakli Kurum sayi degerini 5 adet olarak
  azaltilmasiyla risk puani degerinin 80.8
  olmasina neden olmaktadir.

27
... devam
28
Sonuç

• Birlesik deprem risk oraninin 4.61den 5.22e
  yükseldigi anlasilmistir.

29

• Tesekkürler..