Title: UZAKTAN ALGILAMADA HIDROMETRI UYGULAMALARI
1(No Transcript)
2UZAKTAN ALGILAMADA HIDROMETRI UYGULAMALARI
3- HIDROMETRI
- Hidrometri WMO/UNESCOnun tanimina göre
hidrolojide kullanilan metotlari,teknikleri ve
aletleri kullanan su analizi ve ölçümü bilimi
olarak tanimlanir.
4HIDROMETRININ ÖNEMI
- Su insanligin varligi ve gelisimini kontrol
eden en önemli faktördür. Bu nedenle hidrometrini
önemi nüfusun artisiyla beraber büyür.
5- Su bir bölgede ayni anda çevremizde gaz(buhar),
kati(buz) ve sivi(su) hallerde bulunur. Bu
nedenle hayati önem tasir ve suyu mümkün oldugu
kadar tam olarak, dogru ölçmemiz gerekir. Ne
yazikki dünyanin birçok alanindan alinan bilgi
fiziksel,pratik ve bazi politik nedenlerle
yetersiz kalmaktadir. Son kirk yillik bir zaman
sürecinde uydusal uzaktan algilamanin
gelismesiyle bu sorunlar biraz olsun giderilmis
oldu ama bu alan hala üzerinde çalismalar
bekleyen bakir bir alan günümüzde. - Uydusal uzaktan algilama ile sadece büyük
alanlardan ör. kitasal ya da global ölçekte,
hidrolojik bilgi alinabilmektedir.
6- Hidrolojinin yer gözlemleri için uydusal
platformlari iki ana gruba ayirabiliriz - Environmental satellitesküresel ya da onun
büyük parçalarini daha sik gözlemlemek için
dizayn edilmis,düsük çözünürlüge sahip
uydulardir. Genellikle 800-1500km yükseklikte
yörüngelere yerlestirilirler. Seçilen alandan bir
ya da iki kere geçer hergün. Çözünürlükleri
1-50km arasinda degisir ve birkaç radyasyon
çesedi kullanirlar. Data tipleri direkt uydudan
elde edildigi için oldukça hizlidir ve gerçek
zamanlidir.
7- Earth resources satellites küresel ya da onun
seçilen büyük parçalarini daha az siklikla
gözlemlemek için dizayn edilmis ve yüksek
çözürlüge sahip uydulardir. Yörüngeleri
yüksektir.Bu uydularin yörüngeleri environmental
uydularla ayni olabilir ama degisik sensörleri
içerirler. Bu sensörler ile daha ileri boyutta
detayli bilgi saglarlar küçük alanlardan ama
yilda birkaç defa ayni bölgeden geçerler.
Çözünürlükleri birkaç metreden birkaç on metreye
çikabilir ve çok fazla radyasyon çesidi
kullanirlar. Bu uydular ile detayli yüzey
siniflandirmasi ve harita yapilabilir.
8- Son yillarda bu iki uydunun sahip oldugu
özelliklerin arasindaki özellikleri dolduran
uydular gelistirildi. Örnegin ERS(european remote
sensing) ve JERS(japanese remote sensing)
tasidiklari sensörler ile yüksek çözünürlüklü
data elde edebilirler seçilen alandan birkaç
günlük araliklarla.
9- Özellikle hidroloji için çalisan uydular
olmamasina ragmen bu alanda kullanilan uydular - Environmental satellitesNOAA(national oceanic
and atmosphere administration),Military
DMSP(defence meteorological satellite program) ve
yüksek yörünge uydulari olan GOES-East ve
GOES-West(amerika), METEOSAT, FY(çin),
GMS(japon), INSAT(hindistan) ve GOMS düzensiz
olarak yaklasik ekvator etrafinda dolasirlar. Bu
uydularin hepsi hidrometrik özellikle buharlasma
ve yagis ile ilgili düzenli bilgi saglarlar. - Earth resources satellitesAmerikan LANDSAT ve
fransiz SPOT uydu aileleri yüzeye ait su ve
hidrojeolojik bilgi saglarlar. Ayni zamanda su
içerigi ve kalitesi ile ilgili bilgi saglarlar. - Remote sensing satellitesERS ve JERS uydu
aileleri, Kanada RADARSAT ile genis hidrolojik
bilgi saglanir. Yüzey suyu, yüzey morfolojisi ve
bunlarin dünyanin hareketlerine göre degisimi
hakkinda bilgi verir.
10- Üç çesit elektromagnetik radyasyon hidrolojik
bilgi edinmek amaciyla uydular tarafindan
kullanilir. Bunlar - visible(VIS)
- termal infrared(IR)
- passive microwave(PMW)
11uydu ülke Firlatilma yili yörüngesi uygulamalari
Resourse-F2 M serisi rusya 1997 82o LEO Buz,kar ve yüzey hidrolojisi
TRMM Amerika/japonya 1997 35o LEO Tropikal yagmurlar,su döngüsü
NOAA amerika 1997 Near polar LEO Buz ve kar profilleri
FY-1C çin 1998 Polar LEO Çevresel izleme
MECB-SSR-1 brezilya 1998 Polar LEO Kara yüzeyleri ve çevresel izleme
EOS-AM 1 amerika 1998 Polar LEO Bulut ve gelisimi,su döngüsü
ENVISAT avrupa 1999 Polar LEO Buz ve kar profilleri,su döngüsü
ADEOS-2 japonya 1999 Circular LEO Su döngüsü
METEOSAT avrupa 2000 Geostationary Meteorolojik ve çevresel izleme
EOS-PM 1 amerika 2000 Polar LEO Yagmur prosesleri,su döngüsü,nem degisimleri
12(No Transcript)
13(No Transcript)
14(No Transcript)
15(No Transcript)
16(No Transcript)
17(No Transcript)
18(No Transcript)
19(No Transcript)
20(No Transcript)
21(No Transcript)
22(No Transcript)
23SENSÖRLER
- AIRS (Atmospheric Infrared Sounder)
- Bu cihaz ile hava sicakligi, nem orani,
bulutlar ve yüzey sicakliklari ile ilgili yüksek
dogruluklu ölçümler gerçeklestirebilirisiniz.
AIRS ile elde edilen veriler sayesinde
bilimadamlari hava ve iklim sartlarini daha iyi
anliyabilme özelligine sahip olacaklardir.
24- AMSU (Advanced Microwave Sounding Unit)
- Üzerinde iki sensör bulunan pasif bir tarama
mikrodalga radyometresinden olusmaktadir. Bulutlu
veya bulutsuz alanlarda atmosferik sicaklik ve su
buhar verilerini toplamak amaciyla kullanilir.
25- AMSR-E ( Advanced Microwave Scanning Radiometer
EOS) Pasif bir ileri bakisli (forward-looking)
tarama mikrodalga radyometresinden olusmaktadir.
Bu cihaz, bir alana ait yagis orani, su buhari
içerigi, kar kaplanan alan tespitleri, deniz
yüzeyi rüzgar alanlari ve yüzey nem içerigini
belirlemekte kullanilmaktadir.
26- CERES ( Clouds and the Earths Radiant Energy
System) - Ceres cihazi ile elde edilen veriler ile hem
solar-yansitmali hemde atmosferin üst
seviyelerinden yerküreye gönderilen radyasyon
belirlenebilmektedir. Ceres verisi yardimiyla
bulut özelliklerinin ve rollerinin
belirlenmesinde ve global iklim degisiklikleri
içindeki enerji sirkulasyonunu incelemek üzere
kullanilmaktadir.Üç kanal üzerinden yerküre
atmosferi üzerinde radyometrik ölçümler
yapmaktadir.
27- HSB ( Humidity Sounder for Brazil)
- HSB verisi AIRS verisi ile birlikte
kullanilarak bulutlarin içindeki nem orani profil
düzeltmelerini saglamak için kullanilmaktadir.
28- MODIS ( Moderate Resolution Imaging
Spectroradiometer) - Modis ile alçak atmosfer ve yeryüzeyindeki
global dinamikleri ve prosesleri daha gelismis
sekilde anlasabilmesini saglamak için yer yüzeyi
ve bulut görüntüleri elde edilmektedir.Bulut
özellikleri, arazi kullanim ve degisikliklikleri,
yeryüzeyi sicakliklari, volkanik etkiler, okyanus
rengi, atmosferik sicaklik ve deniz buzu gibi
verilerin elde edilmesinde kullanilir.
29- MERIS (Medium Resolution Imaging Specrometer
Instrument) Meris sensörünün esas amaci, okyanus
ve kiyisal alanlardaki denizin rengini
ölçmektir. Deniz rengi bilgisi, klorofil pigment
konsentrasyonu ve asili haldeki sediment
(çökelme) konsantrasyonuna rahatlikla
dönüstürülebilir. - Meris sensörünün ayrica bulut üst
yüksekligini, su buhari total sütünu ve kara
üstündeki duman miktarini ölçebilme kabiliyeti de
vardir.
30(No Transcript)
31(No Transcript)