Title: TARIHI
1UZAKTAN ALGILAMA
- TARIHITEKNOLOJISIGELISIMI
2Uzaktan Algilamanin Tarihsel Gelisimi
3Tarihçesi
Uzaktan Algilama bir cisim, bir arazi yapisi
veya bir dogal olayin fiziksel ve kimyasal
özellikleri hakkinda arada herhangi bir fiziksel
iliski olmaksizin, çesitli algilayici sistemler
tarafindan toplanan veriler yardimi ile bilgi
edinme sanati, yöntemi yada bilimidir.
- 17. yüzyilda gelistirilen teorik optik prensipler
sayesinde gözlük lensleri üzerinde önemli
gelismeler kaydedildi. Böylece algilama çok daha
fazla önem kazandi. Uzaktan algilamada temel
eleman, yeryüzünün görüntüsünü kaydetme yetenegi
oldugundan, bu bilimin baslangiç noktasi
fotografin icat edildigi tarih olarak kabul
edilmektedir. 1800lerin basinda fotografik
kimyasal maddeler ile çok sayida deneyler
yapilmis ve yeryüzünün havadan balonlarla
kaydedildigi fotograflarin kullanimi ilk 1850li
dönemlerde baslamistir. Bu ilk dönemlerde
platform olarak güvercinler bile kullanilmistir.
4- Fotograf çekme gereksinimi hizla artinca, bu
konudaki çalismalar hizlandirildi ve görüntü alma
ve kaydetme üzerine hirsli arastirmalar yapildi.
Tarihte bilinen ilk fotograf 1827 yilinda çekildi
(Sekil 1.4.) Fotograf çekebilme ve bundan
yararlanma, çok büyük istek duyulan bir hal aldi.
Talepler arttikça, ürünler de artmaya basladi.
(Sekil 1.5)'te 1839 yilinda çekilen Paristeki bos
bir cadde görülmektedir.
5(No Transcript)
6(No Transcript)
7(No Transcript)
8- Havadan çekilen fotograflarin ilk tarihlerinde en
önemli rolü Nadar olarak da adlandirilan balondan
çekimlerdi. Sekil 1.6'da Nadar ile çekilen
Parisin 1868 yilina ait fotografi görülmektedir.
9(No Transcript)
10- Uçurtma, her dönemin vazgeçilmez hava aracidir.
Tabii ki ilk yillarda Uzaktan Algilama ve
fotograflama çalismalarinda önemli bir yer
edinmistir. Uçurtma ile çekilen ilk hava
fotografi 1880 yillarinin sonlarindaki Fransa'nin
görüntüsüne aittir (Sekil 1.7).
11(No Transcript)
12- 1900 ile 1914 yillari arasinda yapilan çalismalar
fotografçilik alaninda önemli adimlarin atilmasi
gerekliligini dogurdu. 1906 yilinda Lawrence 9-17
adet arasi uçurtma sistemleri kullanarak 49
pounds (22,3 kg) agirligindaki büyük kamerayi
yüksek mesafelere çikararak resimler çekti (Sekil
1.8)
13(No Transcript)
14- Lawrence, bu büyük kamerasini 2,000 fit kadar
yukari çikarmayi basardi ve elektrik kablolari
kullanarak fotograf makinesinin mekanizmasini
kontrol edebildi. Yaptigi bu büyük atilim ile
1906 yilinda depreminden sonraki San Fransisco
yerlesim yerinin fotografini çekebildi (Sekil
1.9). Yaptigi diger denemelerde, kendisinin
gelistirdigi genis formatli kameralarla, merdiven
ve yüksek kule kullanarak yerden fotograflama
çalismalari da yapti. Çalismalarinin iler
asamalarinda gelistirdigi tekniklerle, 200 fit
yukaridan Sikago'nun hava fotografini çekti.
15(No Transcript)
16- Dünya savaslari sirasinda Uzaktan Algilama
tekniklerine acil talep ve ciddi bir ihtiyaç
duyuldu. Önemli bütçeler ayrildi ve gelisen
teknolojinin bütün imkanlari seferber edildi.
Öncelikle uçaklar kullanilmaya baslandi. Savas
sirasinda Ingiliz gözlemciler, düsman hatlarinin
fotograflanarak kaydedilmesi üzerinde çalistilar
(Sekil 1.11).
17(No Transcript)
18- Birinci Dünya savasi sirasinda çok etkin olarak
kullanilan hava fotograflari, savasin gidisatini
bir çok açidan etkilemistir. Ingiliz ve Alman
siginaklari hava fotograflari kullanilarak takip
edilmis ve savas stratsjilerinin
gelistirilmesinde kullanilmis tir.(Sekil 1.12)
19(No Transcript)
20- Ingilizler ve Almanlar savas süresince günde en
az iki kez fotograf çekerek kritikler yapmislar.
Iki ülke de hava fotograflari üzerinde adeta
yarisircasina çalismislar. Ingilizler birbuçuk
milyondan fazla fotograf çekmis. Çekilen bu
fotograflar yanyana konulursa ülkeyi alti kez
kaplayabilirdi. Bu çalismalar degisim analizi
uygulamasina en güzel örnektir. 1920'lerde dik
açili fotograf teknigi gelistirilerek haritacilik
üzerine büyük bir atilim gerçeklestirildi ve bu
fotograf sistemi ile Manhattan adasinin hava
fotografi kullanilarak haritasi yapildi (Sekil
1.13).
21(No Transcript)
22- Almanlar ikinci dünya savasi sirasinda hava
fotograflari alaninda büyük atilimlar
gerçeklestirdiler. O dönemde üzerinde denemeler
yapilan ve günümüz modern uzay arastirmalarinin
baslangici sayilan Wernher von Braun tarafindan
1937 yilinda gelistirilen V2 roketleri ile
gerçeklestirilen uygulamalar, öncelikle savas
amaçliydi. Ancak daha sonra çok önemli sivil
uygulamalara destek olmustur. 23 Haziran 1943
tarihinde V2 roketlerinin hedef aldigi Peenemunde
bölgesinin bombalamadan önceki ve sonraki
durunlari Sekil 1.15de görülmektedir.
23(No Transcript)
24- 1950lerde hava fotografçiligi teknikleri hizla
gelismeye devam etti. Özellikle ikinci dünya ve
Kore savaslari, çok önemli isler çikarildi.
Farkli vejetasyon tiplerinin tanimlanmasinda ve
vejetasyonda meydana gelen tahribatlarin
algilanmasinda, renkli infrared çalismalari
gerçeklestirildi. Multispektral görüntüleme, yani
ayni zamanda fakat spektrumun farksiz
bölgelerinden alinan görüntüleme, farkli
uygulamalarda kullanilmaya baslandi. Bu asamada
radar görüntüleme iki farkli açidan gelisimini
sürdürdü. SLAR (Side Looking Air-born Radar) ve
(SAR) Synthetic Aperture Radar.
25- 1950li yillarda Amerika ile Sovyetler Birligi
arasindaki soguk savas kizisti. Amerika Sovyetler
Birliginin sahip oldugu, bombalari, uçaklari ve
bunun gibi askeri donanimi ve yatirim
potansiyelini ve nerede oldugunu bilmek
istiyordu. Normal askeri uçaklar Sovyetler
Birligi hava sahasinda uçamazdi. O dönemde uydu
teknolojisi de henüz gelismemisti. Bu asamada CIA
için, kod adi Aquatone olan, U-2 uçaklari
gelistirildi (Sekil 1.16). Bes yil süre ile U-2
kameralari Sovyetler Birliginin 70,000 fit
üzerinden çekim yapti. Amerika ile Sovyetler
arasinda herhangi bir bomba yada baska bir silah
saldirisi yapilmadi U-2 ile. 1 mayis 1960
tarihinde U-2 projesi durduruldu. Uçak pilotu
Sovyetler tarafindan tutuklandi ve hapse atildi.
U-2 projesi farkli amaçlarla dünya çapinda devam
etse de, uydu teknolojisi kullanilarak yapilan
Uzaktan Algilama çalismalarinin baslangici olarak
kabul edilir. Dünya yüzeyinin arastirilmasi
çalismalari bilimsel olarak bu asamada basladi ve
Uzaktan Algilama terimi ilk kez kullanildi.
26(No Transcript)
27- I. Dünya Savasinda hava fotograflari önemli bir
kesif araci haline gelmis ve II. Dünya Savasi
sirasinda da kullanimi yayginlasmistir. Tüm bu
gelismeler 1950'lerin sonlarina kadar devam etti
ve algilayicilar atmosfer üzeri platformlara
tasindi. - Ilk uzaydan algilama faaliyetleri Alman V-2
roketlerine yerlestirilen otomatik foto-kamera
sistemiyle baslamistir. 4 Ekim 1957de firlatilan
SPUTNIK uydusu (Sekil 1.17) ile uzayda belirli
bir yörüngedeki uzay aracina film kameralarinin
takilmasi mümkün olmus ve 1960larda meteoroloji
uydularindan (TIROS-1) televizyona benzer
siyah-beyaz görüntüler elde edilmistir.
28(No Transcript)
29(No Transcript)
30- Operasyonel bir sistem olarak yeryüzü hakkindaki
bilgilerin periyodik toplanmasi, 1970lerde
SKYLAB ve LANDSAT sistemleriyle baslamis ve
yeryüzündeki dogal ve kültürel kaynaklarin
belirlenmesi (haritalanmasi) amaçlanmistir.
1978de ayni amaçlarla bir RADAR sistemi olan
SeaSAT devreye girmistir. Ilk askeri olmayan
RADAR sistemi ise, 1982de SIR-A uydusunun
firlatilmasiyla baslamistir. 1980lerde
uçak-bazli sistemlere yerlestirilen ve
elektromanyetik isinimi simultane olarak çok
sayidaki spektral bantlar seklinde kayit eden
hiperspektral algilayicilarin uydu sistemlerinde
kullanimi bu yüzyilin sonlarina dogru
baslamistir. Günümüzde farkli yörüngelerde
bulunan ve farkli özelliklere sahip (pasif/aktif
algilayici sistemler ve/veya optik/isil/mikrodalga
algilayicilar) birçok uydu sistemi
bulunmaktadir.
31- Uzaktan algilamanin en önemli kaynagini uzay fotog
raflari ve tabiki uydular olusturur. Uzay
fotografçiligi insanlarin uzaya açilmasindan 10
yil kadar bir süre önce, 1946 yilinda
baslamistir. 2. dünya savasinda Almanlar'dan
alinan V-2 roketlerinin bazilari 1946 yilinda ABD'
de uzayin bilinmeyenlerini incelemeye yarayacak
bir takim gereçlerle donatilarak firlatilmis ve
yerin 105 km yükseklikten ilk kez resmi
çekilmistir. - 1955 yilinda Viking-12 roketi ile 244 km
ve 1959 yilinda da Atlas roketi ile 1120 km
yükseklikten ABD'nin bazi bölgelerinin
fotograflari çekilebilmistir. - Dünya da ilk uydunun 1957 yilinda Sovyetler
Birligi(SSCB) tarafindan Sputnik adiyla uzaya
gönderilmesi ile yeni bir çag açilmistir.
32- Yerin uzaydan otomatik fotograf makinalari ile
fotograflarini çeken ilk insansiz
uydu 1959 yilinda ABD tarafindan uzaya gönderilen
Explorer-6 uydusudur. - Yer kaynaklarinin arastirilmasi ve yer yüzünün
incelenmesi amaci ile uzaya gönderilen ilk uydu
ERTS uydusudur. 1972 yilinda yörüngesine ABD taraf
indan yerlestirilmis ve adi daha sonra Landsat-1
olarak degistirilmistir. Bu uydu is göremez hale
gelince Landsat-2 bu devreden çikinca 1978'de
Landsat-3, 1982'de Landsat-4 ve 1985'de Landsat-5
uzaya gönderilmistir. Bu uydunun
amaci ziraat, orman, jeoloji, su
kaynaklari, haritacilik gibi yer kaynaklarinin
arastirilmasidir. - ISPRS (International Society of Photogrammetry
and Remote Sensing Uluslararasi Fotogrametri ve
Uzaktan algilama Birligi) günümüzde özel ve tüzel
kisilerin olusturdugu, bu alanda Dünyanin en
büyük kurulusudur.
33(No Transcript)
34(No Transcript)
35(No Transcript)
36 Uzaktan algilama, elektromanyetik spektrumun
mor ötesi isinlarla mikrodalga isinlari
arasindaki bölümleri araciligi ile havadan ve
uzaydan cisimlerin özelliklerini kaydetme ve
inceleme teknigi olarak tanimlanir. Bu
ölçmeler özellikle objelerin elektromanyetik
spektrum içerisindeki davranislari konumsal ve
yil içerisinde özelliklerindeki degisimlere
dayanmaktadir (Curron, 1985).
Uzaktan algilama kisaca söyle gerçeklesir
Uzaktan Algilayicilar (sensörler), dünya yüzeyi
ile etkilesimde bulunan elektromanyetik (EM)
isini ölçerler. Madde ile etkilesimler EM isinin
yönünü, yogunlugunu, dalga boyu içerigini ve
kutuplasmasini degistirebilir.
37Uydu yörüngelerindeki yüksekliklerin sagladigi
genis görü, uydu sistemlerinin veri toplama hizi
ve kullanilan spektral bant sayisi nedeniyle
yeryüzü hakkinda çok tekrarlamali ve çok fazla
sayida verinin ekonomik olarak elde edilmesi
mümkün olabilmektedir. Uzaktan algilama
çalismalari için gerekli veriler, elektromanyetik
alanlar ve kuvvet alanlari içerisinde olusan
spektral (isik dagilimina ait), spatial
(mekansal) ve tempord (zamana bagli, geçici)
farkliliklarin ölçülmesi seklinde toplanir. Bu
ölçümler o alan içerisinde çalisan Algilayici
Sistemler tarafindan yapilir. Bunlara örnekler
asagida gösterilmistir Elektromanyetik alanlar
.. Fotograf kamerasi, çok bantli algilama
sistem Kuvvet alanlari ................
Magnetometre, gravitemetre Akustik dalga alanlari
...... Sonar, bets. Bütün dünyada genis uygulama
alanlari bulabilen uzaktan algilama, Türkiyede
de çagdas teknolojik gelisimlere paralel olarak
uygulanabilmektedir. Özellikle bilgisayar
teknolojisinin yurdumuzdaki öneminin artmasiyla
uzaktan algilamadan gelecekte çok daha fazla
yararlanilacaktir.
38 Günümüzde yeryüzü hakkindaki bilgilerin pek
çogu dünya etrafinda belirli yörüngeler izleyen
uydulardan elde edilmektedir. Uydulardan elde
edilen veriler jeoloji, hidroloji, bitki örtüsü,
arazi kullanimi Dogal kaynaklarin
saptanmasi (petrol, altin, dogalgaz, bor
vb.) Zemin etüdleri için gerekli kayaç
dayanikliklarinin belirlenmesi Buzul hareketleri
ve volkanik olaylarin incelenmesi Çig
hareketlerinin incelenmesi Fay hatlarinin
belirlenmesi ve yani sira deniz ve okyanus
bilimlerinde de kullanim alanlari bulmustur.
Ülkelerin ekonomik gelismesinin temeli, dogal
kaynaklarinin en verimli bir sekilde
kullanilmasina baglidir. Gelismis ülkeler
kaynaklarini bu sekilde kullanirken gelismekte
olan ülkeler genellikle dogal kaynaklarinin
nitelik ve niceliklerine iliskin yeterli
bilgilerden henüz yoksundurlar. Bu nedenle,
özellikle az gelismis ülkelerde dogal kaynaklarin
yeterli biçimde haritalanmamis olmasi sonucu
toprak ve su kaynaklari, islenen topraklarin
dagilimi, orman ve otlaklar ile madenlerin
yerleri ve miktarlari hakkinda tam ve kesin
veriler elde bulunmamaktadir... Uzaktan algilama
bu kaynaklarin kullanima sunulmasinda oldukça
önemli bir yer tutar.
39Uzaktan algilama bilim dalinda atmosfer,
hidrosfer ve litosferin özelliklerinin
tanimlanmasi, yeryüzünün dogal ve kültürel
yapisinin haritalanmasi yaninda diger bazi
çalismalar çok bantli kamera (multispectral
camera), isisal (thermal sensor) ve radar
algilayicilari (radar sensor) kullanilarak
yürütülmektedir. Yakin zamanda böyle
çalismalara yönelik olarak geleneksel hava
fotograflarinin sinirli olanaklariyla
yetinilmeyip, çok genis alanlari daha çabuk ve
ayrintili biçimde algilayan yeni uzaktan algilama
gereç ve teknikleri gelistirilerek basariyla
kullanilmaya baslanmistir. Özellikle
spektroradyometreler, makrodesitimetreler ve
uydulara yerlestirilen çok bantli algilayicilar,
elektromanyetik spektrumun insan gözünün
göremedigi bölgelerinde yeryüzü objelerinin
spektral özelliklerinin incelenmesinde yeni
ufuklar açmistir (SCHANDA, 1976). Çünkü üzerinde
yasadigimiz gezegen insanlarin fiziksel algilama
yeteneklerini asan bir genislige sahip
bulunmaktadir.
40(No Transcript)
41- Uzakta algilama da kullanilan temel iki islem
-
- Veri toplama,
- Veri analizidir.
42(No Transcript)
43VERININ ELDE EDILMESI
- A. Enerji Kaynagi Hedefe bir kaynak tarafindan
enerji gönderilmesi gerekmektedir. Bu kaynak
hedefi aydinlatir veya hedefe elektromanyetik
enerji gönderir. Optik uydular için enerji
kaynagi günestir, ancak radar uydulari kendi
enerji kaynaklarini üzerlerinde tasir ve
elektromanyetik enerji üreterek hedefe yollarlar.
- B. Isinim ve Atmosfer Enerji, kaynagindan
çikarak hedefe yol alirken atmosfer ortamindan
geçer ve bu yol boyunca bazi etkilesimlere maruz
kalir. - C. Hedef ile Etkilesim Atmosfer ortamindan geçen
elektromanyetik dalga, hedefe ulastiginda hem
isinim hem de hedef özelliklerine bagli olarak
farkli etkilesimler olusur. - D. Enerjinin Algilayici Tarafindan Kayit
Edilmesi Algilayici hedef tarafindan yayilan ve
saçilan enerjiyi algilar, ve buna iliskin veri
kayit edilir. - E. Verinin Iletimi, Alinmasi, ve Islenmesi
Hedeften toplanan enerji miktarina ait veri
algilayici tarafindan kayit edildikten sonra,
görüntüye dönüstürülmek ve islenmek üzere bir
uydu yer istasyonuna gönderilir.
44VERININ ISLENMESI
- A. Yorumlama ve Analiz Görüntü görsel, sayisal
(dijital) ve elektronik isleme teknikleri ile
zenginlestirilir, analiz edilir ve nicel sonuçlar
elde edilecek veriye sahip olunur. - B. Uygulama Islenmis veriden bilgi çikarilir,
bazi sonuçlara ulasilir. Ayrica elde edilen
sonuçlar, baska veri kaynaklari ile
birlestirilerek kullanilabilir.
Görüntü olusumu elektromanyetik enerji kavramina
dayanmaktadir. Elektromanyetik enerji c isik
hizinda sinüzoidal ve harmonik dalgalar seklinde
hareket eden bir enerji olarak tanimlanmaktadir
45Algilama Sistemleri
46 IDEAL BIR UZAKTAN ALGILAMA SISTEMMI Gerçek
uzaktan algilama sistemlerinin anlasilirligini
kolaylastirmak ve bu sistemlerdeki
sinirlamalarla, sorunlarinin açiklik kazanmasini
saglamak amaciyla ideal bir uzaktan algilama
sisteminin özelliklerini belirtmenin yararli
olacagi düsünülmüstür. Bir ideal uzaktan
algilama sisteminin temel bilesenleri asagidaki
sekilde gösterilmistir. Bu temel bilesenler
asagida açiklandigi gibidir
Degismeyen Enerji Kaynagi Tüm dalga boylarinda,
zaman ve yerden bagimsiz, devamlilik gösteren ve
bilinen yüksek siddetteki elektromanyetik enerji
saglayan bir kaynak olmalidir. Engelleyici
Özelligi Olmayan Atmosfer Enerji kaynagindan
hedefe ve hedeften algilayiciya olan yol üzerinde
enerji kaybolmaksizin yayilmalidir. Yeryüzünde
Benzersiz Enerji/Madde Etkilesim Serisi Seçilen
çesitli dalga boylarindaki enerji, hedef ile
etkilestiginde her bir yeryüzü özelligi için
benzersiz degismez ve bilinir, yansima ve/veya
yayilma sinyalleri olusturmalidir. Üstün
Algilayici Tüm dalga boylarina karsi yüksek
duyarlikli, basit, güvenilir, dogru ve ekonomik
bir çalisma saglayacak yapida olmalidir.
Gerçek-Zamanli (Real-time) Veri Toplama Sistemi
Yeryüzü özelliginden yansiyan veya yayilan
benzersiz yapidaki dalga boyu siddeti, buna
karsilik gelen kayit sisteminde yorumlanabilen
bir formatta islenmelidir. Enerji/madde
etkilesiminin düzenli dogasi nedeniyle de, analiz
asamasinda dayanak verilerine gereksinim
duyulmayacaktir. Elde edilen veriler ilgili her
özelligi fiziksel-kimyasal ve biyolojik durumu
hakkinda yeterli bilgiyi saglayacaktir. Çok
Sayida Veri Kullanicisi Yeryüzü özelligi
hakkinda elde edilen bilgi kullanicilara
yararlanabilecekleri sekilde hazir edilmelidir.
Söz konusu kullanicilar uzaktan algilama ile
ilgili veri toplama ve analiz tekniklerinin yani
sira, kendi disiplinlerinin derin bilgisi ile de
donatilmis olmalidirlar. Ayni veri seti
içerisinde belirli yeryüzü kaynaklari hakkinda
algilanmis bilgilerin zenginligi nedeniyle,
degisik disiplinlerdeki kullanicilara sunulus
biçimi çesitlilik arz edecektir. Ayrica bu bilgi
aktarimini hizli, ucuz ve yeterli düzeyde
gerçeklestirecek bir sistem sayesinde,
arastirmaya konu olan yeryüzü kaynaginin idaresi
ile ilgili dogru kararlar alinmasi saglanacaktir.
47UZAKTAN ALGILAMADA SISTEMLER Uzaktan
algilamanin son çeyrek asirda hizla gelismesi,
algilamanin atmosferden uzaya siçramasi, yeni
tip sensor (algilayici alet) sistemlerinin
olusturulmasina yol açmistir. SENSOR
SISTEMLERININ SINIFLANDIRILMASI Yansima ve
yayilmanin degisik tipteki aletler tarafindan
ölçülerek kaydedilmesi uzaktan algilamanin iki
özelligidir. Daha önce de belirtildigi gibi bu
ölçüm aletlerine sensor yada algilayici alet
denilir. Uzaktan algilamada en çok kullanilan
sensor sistemleri siniflamasi asagida
gösterilmistir. Bununla birlikte, bu
siniflamalarin disinda bir siniflama yapmak her
zaman için olanaklidir. Yapilarina göre siniflama
Ürünlerine Göre Siniflama
Sistem Örnek
Görüntü sistemleri(Imaging) Foto kamerasi Veri görüntü(image format) Durumuna dönüstürülebilir.
Görüntüsüz sistemler(Non-imaging) Radyometrik veri Veri görüntü(image format) durumuna dönüstürülemez.
Sistem Örnek
Yalniz elektronik (Purely electronic) Radyometre
Yalniz optik (Purely optic) Foto kamerasi
Optik-mekanik (Optichal-mechanical) Multispektral scanner
Elektro-optik (Electrical-optical) Radar
Çalisma sekline göre siniflandirma
Verinin son sekline göre siniflandirma
Sistem Örnek
Pasif sistemler (Passive systems) Foto kamerasi Veri toplayabilmek için gerekli enerjiyi dis bir enerji kaynagindan, örnegin Günesten elde ederler.
Aktif sistemler (Active systms) Radar Veri toplayabilmek için gerekli enerjiyi kendileri üretirler.
Sistem Örnek
Çerçeveli sistemler (Framing systems) Foto kamerasi Görüntü durumundaki veri bir çerçeve içindedir.
Sayisal sistemler (Digital systms) Scanner (Tarayici) Görüntü olusturacak veri sayisal durumundadir.
48- AKTIF VE PASIF UZAKTAN ALGILAMA
- Uzaktan algilama sistemleri genelde isinim
kaynaklarindan (günes, yer, atmosfer) olusan ve
elektromanyetik dalgalar seklinde tasinan
enerjinin, objelerce yansitilan bölümünü
algilarlar. - Ancak bazi uzaktan algilama sistemleri
kendi yapilarinda bulunan elektromanyetik dalga
üreticilerinden yeryüzeyine elektromanyetik
dalgalar gönderir ve yine onlarin yansiyan
bölümlerini, algilarlar. Yani sistem tarafindan
algilanan veriler yapay olarak olusturulur. Bu
nedenle uzaktan algilama sistemleri Pasif ve
Aktif olmak üzere iki kisma ayrilirlar -
- (1) Pasif Sistemler Pasif sistemler yeryüzünün
dogal yayilim enerjisi veya günes enerjisinin
yansitimini algilayan optik, isil ve mikrodalga
algilayicilardir. - (2) Aktif Sistemler Aktif Sistemler kendi enerji
kaynaklarini kullanirlar. Hedefe ürettikleri
elektromanyetik dalga sinyallerini yollar ve
hedeften saçilan enerjiyi algilarlar.
49PASIF SISTEMLER
- Enerji kaynagi Günes
- Pasif sistemler, dogal isinimin yeryüzeyi
objelerince yansitilan bölümünü algilarlar. Bu
sistemler fotografin bulunmasiyla, önceleri
yerden, daha sonra çesitli uzay araçlarindan
fotograf alimlari ile uygulamaya konulmustur - Koordinatlari ve yeryüzü özelligi belli bir
alandan yansitilan enerjinin ölçülmesiyle o yüzey
özelligi veya objeye ait spektral araligini
belirlemis oluruz. Bu bilgi bize, benzer
nitelikteki yeryüzü veya objelerin yerlerini,
alanlarini ve niteliklerini elde etmemizi saglar.
- Pasif sistemlerde bu nedenle kendi aralarinda
- Fotografik sistemler (alimlar)
- Fotografik olmayan sistemler
- seklinde siniflandirilir
50Fotografik Sistemler Fotografik sistemler
fotografin bulunmasi ve ilk hava fotografinin
alinmasiyla uzaktan algilamanin uygulamaya
konuldugu kabul edilirse, kamera ilk uzaktan
algilama aygitini olusturmaktadir. Dogal isinimin
objelerce yansitilan bölümünün fotografik
emülsiyon üzerinde saptanmasi olayi, ilk uzaktan
algilama ürünüdür. Fotografik alimlarin
gerçeklestirilmesinde, spektrumun farkli
kesimlerinin ayri ayri algilanmasi seklindeki
gelismeler fotografik alimlara yenilikler
kazandirmistir.
51 AKTIF SISTEMLER Uzaktan algilamada kullanilan bir diger bir araç da RADAR'dir. Radar, Radio Detecting And Ranging kelimelerinin bas harflerinin birlestirilmesi ile olusmus bir kelimedir. Aktif bir sistem olmasi nedeniyle gece ve gündüz, sisli ve puslu havalarda kullanilabilir. 1930' lu yillarda Almanya'da ve Amerika Birlesik Devletleri'nde hemen hemen ayni zamanda ortaya çikmistir. Bu, halen hava alanlari, uçak ve gemilerde kullanilan ve dairesel tarama yapan bir alettir. Radar sistemleri bir tür tarayici(scanner) dir. K bandi kisa dalaga, S bandi uzun dalgaboyu olarak bilinir. Kisa dalga boyu ile çalisan bir radarin bitki örtüsünü delip geçme kabiliyeti az fakat üç boyutlu ayirma gücü fazladir. Haritacilar daha çok Laser Profilimetre adi verilen bir tür radar sistemini kullanir. Uçaktan yapilan bir uçus ile arazi profili bu aletle rahatlikla 3 boyutlu bir sekilde çikarilabilir. Radar kullaiminin faydalari su sekilde özetlenebilir - Bulutlari deler, sisten geçer, bitki gölgelerinden geçer. Dolayisi ile her zaman bulutlu olan tropik ülkelerde kolaylik saglar. Radar kullanarak 100 bin kilometrekarelik bir alani bir günde algilamak mümkündür. - Gece de çalismak mümkündür. - Gölgeli bir görüntü verdigi için, düsey alinmis fotograflara göre degisik persfektiflerden görüs verir. - Stereoskopik(3 boyutlu) görüs elde etmek için, bindirmeli çekim yapilabilir. - Radarla okyanus dalgalarinin boyu, yönü ve genligi bulunabilir. Buz daglarinin olusumu belirlenebilir. Bu bakimdan deniz trafiginde çok yararli olur. Uzaktan algilamada kameralarin ve radar sistemlerinin disinda laser, radyo dalgasi alicilari, sismograflar, gravimetreler, manyotometreler, sonarlar gibi araçlar da kullanilir.
52(No Transcript)
53UYDU SISTEMLERI
- YAPAY UYDULAR
- Platform ve
- Tarayicilardan olusurlar
- Insanli uydular ( Mercury, Gemini,
- Apollo, Uay mekigi (space shuttle),
- MIR uzay araci
- Insansiz Uydular
- Haberlesme uydulari
- Konum belirleme ( GPS) uydulari
- Yeryüzünü inceleme uydulari ( casus,
meteoroloji, ölçme) -
54UYDU SISTEMLERI ALOS (Advanced Land Observing
Satellite)
- ALOS (Advanced Land Observing Satellite) JAXA
(Japon Uzay Ajansi) tarafindan gelistirilen ALOS
(Daichi) uydusu, J-ERS ve ADEOS uydularindan
sonra bu teknolojilerin daha da gelistirilerek
uygulandigi bir uydudur. Bu uydunun üzerinde üç
farkli sensör bulunmaktadir. -
- PALSAR ( Phased Array type L-band Synthetic
Aperture Radar) Palsar, L-Band SAR (Yapay
Açiklikli Radar) sensörü , gece veya gündüz her
türlü hava kosulunda, 10 ila 100m mekansal
çözünürlüklü görüntüler saglayabilmektedir. - PRISM (Panchromatic Remote-sensing Instrument
for Stereo Mapping)Prism, üç adet (öne, nadir ve
arkaya yönlendirmeli) 2.5 m mekansal çözünürlüge
sahip pankromatik teleskoptan olusan,
stereoskopik görüntüleme sistemidir. - AVNIR-2 (Advanced Visible and Near Infrared
Radiometer type 2)AVNIR-2, sensörü 10m mekansal
çözünürlüge ve dört spektral kanala ( görünür ve
yakinkizil ötesi dalga boylarinda) sahip olup,
kara ve kiyi alanlarini gözlemlemek için dizayn
edilmis radyometredir.
55UYDU SISTEMLERI ALOS (Advanced Land Observing
Satellite)
- Satellite) Sahibi JAXA (Japon Uzay Ajansi)
- Yörüngeye Atilis tarihi 24 Ocak 2006
- Testlerin Bitisi 23 Ekim 2006
- Dizayn Ömrü 3-5 yilAgirlik Yaklasik 4 ton
- Yörünge Günes-uyumlu( Sun-synchronous
sub-recurrent) - Uçus Yüksekligi 691.65 Km (ekvator'da)
- Egim 98.16o
- Veri Transfer Hizi 240 Mbbs (Data Relay
Technology Satellite yolu ile) 120 Mbbs (Dogrudan
Transfer ile) - Yörünge Tekrari 46 Gün
- Kayit Kapasitesi 90Gbytes
56UYDU SISTEMLERI AQUA
- Aqua uydusu 4 Mayis 2002 de NASA (ABD uzay
Ajansi) tarafindan uzaya gönderilmistir. Aqua
uydusu üzerinde tasidigi 6 farkli ölçüm cihazi
ile atmosfer, okyanuslar ve arazi yüzeyleri
birbirleri ile iletisimli sistemleri gözlemlemek
üzere uzaya gönderilmistir. Bu cihazlar hakkinda
bilgiler kisaca asagida verilmistir. Ancak MODIS
sensörünün görüntüleri küçük yer istasyonlari
kullanilarak ücretsiz olarak isteyen kurum veya
kuruluslarca indirilebilir veya gerçek-yakin
zamanli olarak siparis edilebilmektedir. Bu uydu
ile detay bilgilere http//aqua.nasa.gov/
adresinden ulasabilirsiniz.
57UYDU SISTEMLERI AQUA
- SENSÖRLER
- AIRS (Atmospheric Infrared Sounder)2370
infrared ve 4 görünür/yakin-kizilötesi kanalli
gelistirilmis atmosfer sondasi. Bu sonda,
atmosferin yüksek dogruluklu sicaklik
profillerini olusturabilmek için dizayn
edilmistir. - AMSU-A (Advanced Microwave Sounding
Unit)Atmosferin üst tabakalarinda (özellikle
stratosfer) sicaklik profillerinin çikarilmasi
için kullanilan bu sondanin 15 mikrodalga kanali
mevcuttur. - HSB ( Humidity Sounder for Brazil)Dört kanalli
mikrodalga sondasi, Brezilya tarafindan atmosfer
içindeki nem profillerinin ölçülmesi için
kullanilmaktadir. - AMSR-E ( Advanced Microwave Scanning Radiometer
EOS) Dual Polarizasyonlu, 12 kanal ve 6
frekansli, pasif mikrodalga radyometresi. - CERES ( Clouds and the Earth's Radiant Energy
System)3 kanalli radyometre olup, yansiyan günes
isinimini 0.3-5 µm dalga boyunda ölçer. - MODIS ( Moderate Resolution Imaging
Spectroradiometer)36 spektral bantli
spektroradyometre olan MODIS, okyanuslarin,
atmosferin ve bitki örtüsünün gözlemlenmesi için
kullanilmaktadir. Çözünürlügü, okyanuslardaki
klorofilin, atmosferdeki aerosol degisimlerinin
izlenmesi ve kar/buz gözlemlerine uygundur.
58UYDU SISTEMLERI BILSAT
- ARASTIRMA UYDUSU (BILSAT) PROJESI küçük uydu
teknolojilerini ögrenerek ülkemize kazandirmak
için baslatilmis bir teknoloji transferi
projesidir. Proje, Surrey Üniversitesi'nin
(Ingiltere) bir kurulusu olan SSTL sirketi ile
birlikte gerçeklestirilmektedir. Proje
kapsaminda Küçük uydu tasarimi ve üretimi
için gerekli altyapi (temiz odalar, prototip
laboratuarlari, test laboratuarlari ve tasarim
ofisi) kurulmustur. Bir teknoloji transfer
ekibi Ingiltere'de egitim almis ve uydunun yapim
sürecine fiilen katilmistir. Ayrica uydunun
mühendislik modelini üreterek test ve entegre
etmistir. Uydunun iki görev yükü (UZAY)
elemanlari tarafindan Türkiye'de tasarlanarak
üretilmistir. Yükler uyduya entegre edilerek
UZAYa firlatilmistir. BILSAT uydusu üretilmis
ve sigortalanarak yörüngeye yerlestirilmistir.Uydu
nun isletimi için UZAY'da bir adet sabit yer
istasyonu kurulmustur - BILSAT uydusu, Agustos 2006 tarihi itibari ile
görevini tamamlamistirBILSAT uydusu, pil
hücrelerinden iki tanesinin ömrünü tamamlamasi
ile, Agustos 2006 tarihi itibari ile enerji
depolayamaz duruma gelmis ve bu nedenle
operasyonlar sona ermistir.
59UYDU SISTEMLERI BILSAT
- SENSÖRLERIÇOBAN Çok bandli orta çözünürlükte
kamera - 120m. yer çözünürlügüGEZGIN Gerçek
zamanli görüntü isleme karti Her 5 saniyede
2048 x 2048 piksel boyutunda 4 band spektral
görüntülerin gerçek zamanli islenmesi JPEG2000
algoritmasinin uygulamaya özel donanim ve DSP
üzerinde paralel gerçeklestirilmesi Diger
görüntü isleme görevleri (Yörüngede
programlanabilir) Degisik tip görüntüleme
uydularinin tamamina yakininda kullanilabilir.
Görüntüleme ile görüntü aktarimi arasindaki
zamanin kisitli oldugu veya veri depolama
kapasitesinin kisitli oldugu uydular için uygun
Yörüngede tekrar konfigüre edilebilir donanim
bloklari ve yazilim yükleme imkani Elektronik
devrelerde olusabilecek radyasyon kaynakli
hatalara karsi donanim yedekleme ve ariza
durumunda daha düsük performansla çalisma
imkani COTS DSP IC, SDRAM FPGA gibi yüksek
performansli ve düsük maliyetli ancak uzayda
denenmemis teknolojilerin denenmesi ve
kanitlanmasi Taban band iletisim islemcisi veya
veri depolama aygiti olarak kullanim imkani
60UYDU SISTEMLERI CARTOSAT
- CARTOSAT-1 ISRO tarafindan kartografik uygulama
amaçli yapilan bir uzaktan algilama uydusudur..
Hint Uzaktan Algilama (IRS) uydu serisinin on
birincisidir. Kalkis agirligi 1560 kg, 618
kilometrelik Sun Synchronous Orbit (SSO)
yörüngesindedir.CARTOSAT-1 elektromanyetik
spektrumun görünür bölgesinden siyah beyaz
stereoscopic resimler alan iki adet Panchromatic
(PAN) kamera tasir. Yüksek çözünürüklü PAN kamera
görüntülerinin çerçeve genisligi 30 km ve yersel
çözünürlügü 2.5 metredir. Bu kameralar ayni alan
üzerinde mümkün olan iki farkli açidan es zamanli
görüntü alacak sekilde uyduya yerlestirilmistir.
Uydunun bu özelligi, 3 boyutlu eksiksiz haritalar
olusturma kolayligi saglar.Kameralarin uydunun
hareket yönü dogrultusunda hareket
ettirilebilmesi, bölgeden siklikla görüntü
alabilme imkani saglar. CARTOSAT-1 kameralarinin
çektigi görüntüler sikistirilir, sifrelenir,
formatlanir ve yer istasyonlarina aktarilir.
Görüntüler yer istasyonlarinda yeniden
yapilandirilir. CARTOSAT-1 in çektigi
görüntüleri saklamak için ayrica 120 Giga Bitlik
bir bellegi vardir. Kayitli görüntüler uydu yer
istasyonlarinin menziline girdiginde istasyonlara
aktarilabilir.
61UYDU SISTEMLERI ENVISAT
- ENVISATAvrupa 'nin en kuvvetli yer gözlem
uydusudur. ESA (European Space Agency) tarafindan
yönetilmektedir. Mart 2002 yilinda firlatilan
Envisat, atmosfer, okyanus, arazi ve buz
ölçümleri için kullanilan kutupsal yörüngeli
gelismis bir gözlem uydusudur. Envisat verisi,
yer bilimleri arastirmalarina ve iklimsel ve
çevresel degisimlerin izlenmesine olanak saglar. - UYDUNUN ÜZERINDEKI SENSÖRLERMERIS , ASAR ,
AATSR , RA-2 , MWR , DORIS , GOMOS , MIPAS , LRR
SCIAMACHY - MERIS (Medium Resolution Imaging Specrometer
Instrument)Meris sensörünün esas amaci, okyanus
ve kiyisal alanlardaki denizin rengini
ölçmektir. Deniz rengi bilgisi, klorofil pigment
konsentrasyonu ve asili haldeki sediment
(çökelme) konsantrasyonuna rahatlikla
dönüstürülebilir. Okyanus karbon dönüsümü, Üst
okyanus termal rejimi, Balikçiligin düzenlenmesi,
Kiyisal zonlarin düzenlenmesi gibi sebeplerden
dolayi deniz rengi ölçülür. Meris sensörünün
ayrica bulut üst yüksekligini, su buhari total
sütünu ve kara üstündeki duman miktarini
ölçebilme kabiliyeti de vardir.ASAR (Advanced
Synthetic Aperture Radar)C-Bantta islem gören
ASAR, SAR görüntü modu ve ERS-1/2 AMI dalga
modunun devamliligini temin ediyor. Gelismis
kapasitede kapsama alani, insidans açisi menzili,
polarizasyonu ve farkli islem modlari gibi
özellikleri bulunur. Sensörün g elismis
kapasitesi dizaynindaki belirgin özelliklerden
kaynaklanmaktadir. Sahil ve okyanus ile kara
topografik uygulamalarinda, ayrica kar ve buz
uygulamarinda
62UYDU SISTEMLERI IKONOS
- 24 Eylük 1999 da Kaliforniya Vandenberg hava
sahasi ABD den firlatilan IKONOS uydusu Geoeye
tarafindan çalistirilan yüksek çözünürlüklü bir
uydudur. Nadir de 3.2 metre yersel çözünürlüklü
Multispektral (renkli), 0,82 metre yersel
çözünürlüklü pankromatik (siyah-beyaz) görüntü
elde edebilir. Dogal kaynaklarin kent ve kirsal
kesimler için haritalanmasi, dogal afet yönetimi,
tarim ve orman uygulamalari, madencilik,
mühendislik ve insaat gibi birçok uygulama
alanina sahiptir. - Kullanim süresi 7 yilin üzerinde Yörünge 98.1
derece, sun synchronousYörüngedeki hizi 7.5
kilometre / saniye - Yersel Hiz 6.8 kilometere / saniyeDünya
etrafindaki devri her 24 saatte 14.7 kere - Yükseklik 681 kilometere
- Nadir de çözünürlük 0.82 metre pan
(siyah-beyaz) 3.2 metre ms (renkli)26 - Off-Nadir de çözünürlük 1.0 metre pan
(siyah-beyaz) 4.0 metre ms (renkli) - Görüntü genisligi nadirde 11.3 kilometere 26
off-nadir de 13.8 kilometere - Ayni noktadan tekrar geçis zamani 40 enleminde
yaklasik olarak 3 gün
63UYDU SISTEMLERI SPOT 5
- SPOT 5Spot 5 zenginlestirilmis görüntü kalitesi
ve gelistirilmis servisi ile Spot serisinin
besincisidir. Spot 5 deki iki yeni HRG cihazi
Spot 4 deki HRVIR cihazlarindan türetilmistir ve
2,5,-5 m pankromatik (siyah-beyaz) ve 10 metre de
multi spektral (renkli) yersel çözünürlüklü
görüntü imkani saglar. Spot5 2.5 metre
çözünürlüklü ürünlerini 2 farkli sensörünün ayni
anda çektigi 5metre çözünürlüklü görüntüleri
"supermode" denilen bir örnekleme islemi ile elde
eder. Operatör SPOTIMAGEÜlke
FRANSADistributor Link http//www.spotimage.frT
asarim ömrü 5 YilFirlatilis Tarihi 4 Mayis
2002Agirligi 3030kgYörünge Tipi Polar Sun
SynchronousYörünge Yüksekligi 832kmYörünge
egimi 98.7Yörüngedeki tek tur zamani 101.4
dakikaGörüntüleme Sikligi 26 günSabit depolama
diski 90 GBSensör Sayisi 4
64UYDU SISTEMLERI LANDSAT
- LANDSAT Ilk LANDSAT uydusunun 1972 yilinda uzaya
gönderilmesinden sonra 4 adet LANDSAT uydusu daha
yörüngeye oturtulmustur. Ilk kusak 3 uydudan
olusmaktadir. Bu uydular iki sensör tasimaktadir
Return Beam Vidicon (RBV) kamera ve Multispectral
Scanner (MSS). RBV kamera ile yasanan teknik
sorunlar, MSS'in spektral ve radiometrik
üstünlügü nedeniyle RBV data nadiren
kullanilir.Ikinci kusak LANDSAT uydulari, 1982'de
LANDSAT 4 ile baslayarak , RBV yerine Thematic
Mapper (TM) adinda yeni bir cihazla
donatilmislardir. 1993 yilinda, LANDSAT 6 sansiz
bir sekilde düstükten sonra LANDSAT 7,
gelistirilmis Thematic Mapper ve yüksek
çözünürlüklü scanner ile donatilarak Mart 1999 da
firlatilmistir. - Yörünge KarakteristikleriLANDSAT uydusu
tekrarli, dairesel, günese senkronize,
kutuplara-yakin (near-polar) yörüngeye sahiptir.
Bu özellikleri sayesinde 81 N and 81S arasinda
görüntüleme yapar. - LANDSAT 1 - 3 uydulari için revisit-cycle (
tekrar süresi ) 18 gündür, LANDSAT 4 5 için 16
gündür. LANDSAT 5 için takvimler Eurimage' in web
sayfasindan elde edilebilir. - Ekvatorda yol ayrimi ( ground track separation )
172 km'dir ki bunlar komsu trackler arasinda 7.6
lik bindirme olusur. Bu bindirme kutuplara dogru
yaklastikça daha da artmaktadir. Öyle ki 60
boylamda 54 olmaktadir.
65UYDU SISTEMLERI LANDSAT
- Cografik Kapsama Alani
- LANDSAT'larin 16 günlük yörünge tekrarlari
LANDSAT'larin Dünya Referance Sistemi'nin (
Worldwide Reference System) parçasidir. WRS Dünya
haritasi LANDSAT Uydularinin geçis yollarina göre
sira ve sütunlara ayrilmis path haritasidir.
LANDSAT 1, 2 ve 3 (WRS 1) 'ün koordinat sistemi
LANDSAT 4 ve 5 (WRS 2) 'inkinden farklidir. - Afrika üzerinde 1994 ve 1995 'te LANDSAT 5 TM
verilerini almak için Nairobi, Kenya ve
Libreville, Gabon 'da portatif alici istasyonu
kullanilmistir. - TM ve MSS verileri için veri dizisi 8-bit'ten
olusmaktadir (Yani sinyal 256 farkli degere
eslestirilmektedir). - Multi-Spectral Scanner (MSS) MSS alicisi görünür
ve yakin-infrared bölgede 4 adet band'a sahiptir.
(0.5 10 1.1 pm) ve 80 metre çözünürlüktedir.
Thematic Mapper adli cihazin spektral ve
geometrik çözünürlük üstünlügü nedeniyle MSS' in
talebi hizla azalmistir. Asagidaki
karakteristikler TM veriye aittir. - Thematic Mapper
- LANDSAT 5 teki Thematic Mapper (TM) LANDSAT 4
'teki ile aynidir. 1984 yilindan beri kullanilan
TM görünür NIR ve SWIR bölgede 30m çözünürlüklü 6
adet band ve 120m çözünürlügüe sahip Termal
Band'a sahiptir.( önceki verilerle uyumlulugu
saglamak amaciyla bu band Band 6 olarak
kullanilmaktadir ).
66UYDU SISTEMLERI LANDSAT
- LANDSAT 7'nin Cihazlari
-
- LANDSAT 7 Gelistirilmis Thematic Mapper
Tarayicisi tasimaktadir. Standart 7 Band'a ek
olarak 15m çözünürlüge sahip pankromatik band (
0.50- 0.90pm ) eklenmistir. Bunlara ek olarak
Termal Band'in çözünürlügü de 60m'ye
indirilmistir. Ayni zamanda MSS yerine HRMSI
tasiyacaktir.Bu cihaz 10m çözünürlüge sahiptir.
Ilk 1-4 bandlari TM ile ayni spektral araliga
sahip olup stereo görüntüleme özelligine sahip
5-metrelik pankromatik tarayiciya da sahiptir.
HRMSI 60km görüntüleme alani (swath width )
içerisinde yandaki iki path'i de
görüntüleyebilmektedir. - Üzerinde bulunan kayit ünitesi sayesinde alici
istasyonun olmadigi bölgelerde de görüntü
çekebilmektedir. - Landsat 5-7 Path Row haritasi için tiklayiniz..
67UYDU SITEMLERI-LANDSAT
68UYDU SITEMLERI-SPOT
69UYDU SITEMLERI-SPOT
70(No Transcript)
71(No Transcript)
72UYDU SISTEMLERI Görüntülerin Özellikleri
- Spektral Ayirma Gücü-
- Nesnelerin ve arazi türlerinin uzaktan algilama
yolu ile ayirt edilebilmelerinin en önemli - nedeni spektral özelliklerinin degisiklik
göstermesidir. - Algilayicilar bu degisimleri fark edecek sekilde
tasarlanir - Her spektralaralik elektromanyetik spektrumun bir
bölgesine duyarlidir
73UYDU SISTEMLERI-Görüntülerin Özellikleri
- Radyometrik Ayirma Gücü
- Bir piksele ait yayin siddeti (amplitude)
- Ayirma gücü sayisal olarak bit cinsinden ifade
edilir 28, 211, 216 - 28 256 0-255
- 211 2048 0-2047
- 216 65536 0-65535
74UYDU SISTEMLERI-Görüntülerin Özellikleri
- Zamansal Ayirma Gücü
- Uydunun ayni bölgeden arka arkaya geçisi
arasindaki süre - Bazi uygulamalar için görüntülerin alinma araligi
önem tasir - Tarim alanlarinin izlenmesinde Gün
- Kent alanlarinin bümesinin izlenmesinde Yil
75UYDU SISTEMLERI-Görüntülerin Özellikleri
- Yersel Ayirma Gücü
- Piksel büyüklügü
- 2v2 3piksel
- LANDSAT 30 x30
- SPOT 20m x 20m / pan 10m x 10m
- IKONOS 4m x 4m / pan 1m x 1m
- QUICKBIRD 60 cm x 60cm
76Fotogrametrik Sistem Nedir?
- Birden fazla fotograf görüntüleri ile nesnenin
seklini türetme olayidir.
77(No Transcript)
78Fotogrametri nerelerde kullanilir?
79(No Transcript)
80Fotogrametri Ölçme Prensibi
- Bu yöntemde seffaf ve yansitici membralar
kullanilmalidir.
81(No Transcript)