DNA TIPLEMESININ ADLI TIBBI UYGULAMALARI

1
DNA TIPLEMESININ ADLI TIBBI UYGULAMALARI
FORENSIC DNA

Yrd.Doç.Dr. Alper Tunga Akarsubasi
Ref Dr.Oguzhan Ekizoglu Istanbul Tip Fakültesi
Adli Tip Ana Bilim Dali
2
Summary

• What is DNA?

• Where is DNA found in the body?

• How does DNA differ among individuals?

• Forensic DNA Analysis

• DNA and Statistics

3
What is DNA?

• What does DNA stand for?

Deoxyribose Nucleic Acid or Deoxyribonucleic
Acid
What does DNA do?

• DNA contains genetic information.
• DNA codes for the proteins our bodies make that
  are necessary for survival.

4
What is DNA?

• DNA is a code for making proteins

AGC TAG CTT ATA CTC TAT CTC TTT
Amino Acid
Amino Acid
Amino Acid
Amino Acid
Amino Acid
Amino Acid
The order of amino acids determines what type of
protein is made.
5
What is DNA?

• Some common proteins are

• Hemoglobin - carries oxygen from lungs to cells
• Insulin - regulates metabolism
• Many types of enzymes - catalyze reactions in the
  body, such as the breakdown of sugar for energy

DNA also determines how much of these proteins
each cell makes.
6
What is DNA?

• What does DNA look like?

Double Helix
Like a Twisted Ladder
7
What is DNA?

• What does DNA look like?

Sugar Phosphate Backbone (Sides of Ladder)
Nitrogenous Base (Rungs of Ladder)
8
What is DNA?

• The DNA ladder is made up of building blocks
  called nucleotides.

What is a nucleotide?
Adenine Cytosine Guanine Thymine
Phosphate Group
Base
Deoxyribose sugar
9
The 4 Bases
A Adenine
C Cytosine
T Thymine
G Guanine
10
The 4 Bases
A
C
T
G
11
The 4 Bases
The bases pair up to form the rungs of the ladder.
A pairs with T
G pairs with C
12
What is DNA?

• DNA is written as the sequence of these bases

AAGTCGATCGATCATCGATCATACGT

• Only one side of the ladder is written.

• In humans, there are three billion
  (3,000,000,000) base pairs (letters) in the DNA
  within each cell.

13
What is DNA?

• Among humans, most of the 3 billion bases in the
  DNA sequence are exactly the same.

• Our Human DNA is 99.8 similar to each other, but
  the 0.2 difference is more than enough to
  distinguish us from one another.

• Human DNA is even 98 similar to chimpanzees.

• NO TWO PEOPLE HAVE IDENTICAL DNA
• except identical twins

14
What is DNA?

• Stupid Facts
• If two different people started reciting their
  individual genetic code at a rate of one letter
  per second, it would take almost eight and a half
  minutes before they reached a difference.
• If unwound and tied together, the strands of DNA
  in one cell would stretch almost six feet but
  would be only 50 trillionths of an inch wide.
• If all the DNA in your body was put end to end,
  it would reach to the sun and back over 600 times
  (100 trillion times six feet divided by 92
  million miles).

15
Where is DNA?

• DNA is found in the cells in our body.

Nucleus (Brain of the cell)
Mitochondria (more later)
16
Where is DNA?

• All types of cells in our body contain a copy of
  the same DNA.

Some cells important to forensic science are
White Blood Cell
Cheek Cell
Sperm Cell
17
Where is DNA?

• DNA in the nucleus is packaged into Chromosomes

18
Where is DNA?
Chromosomes come in pairs
(one from Mother) (one from Father)
There are 46 chromosomes in each cell.
(23 pairs)
19
Where is DNA?

• What are sources of DNA at a crime scene?

DNA can be recovered from any substance that
contains cells.

• Blood
• Semen
• Saliva
• Tissue

• Bone
• Teeth
• Hair
• Maggot Crops

20
How does DNA differ among humans?

• DNA is a sequence of 4 possible letters

G
A
C
T
Of the 3 billion letters, 99.8 of the sequence
in all humans is identical.
There are several ways the sequence can be
different.
21
How does DNA differ among individuals?

• 1. One of the bases (letters) can be different.

Person 1 AGCTAGATCGTTATTCCGAG
Person 2 AGCTAGATCGTCATTCCGAG
22
How does DNA differ among individuals?

• 2. Bases (letters) can be added or removed.

Person 1 AGCTAGATCGTTATTCCGAG
Person 2 AGCTAGATCGTATTCCGAG
Person 3 AGCTAGATCGTTTATTCCGAG
Person 4 AGCTCCGAG
23
How does DNA differ among individuals?

• 2. Bases (letters) can be added or removed.

Person 1 AGCTAGATCGTTATTCCGAG
Person 2 AGCTAGATCGTATTCCGAG
Person 3 AGCTAGATCGTTTATTCCGAG
Person 4 AGCTCCGAG
24
How does DNA differ among individuals?

• 3. Regions of DNA can be repeated a different
  of times

Person 1 ..GCCAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTTTCAT..
25
How does DNA differ among individuals?

• 3. Regions of DNA can be repeated a different
  of times

Person 1 ..GCCAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTTTCAT..
1 2 3 4 5 6

Person 2 ..GCCAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTTTCAT..
1 2 3 4 5
Person 3 ..GCCAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTAGCTT..
1 2 3 4 5 6
7
26
Forensic DNA Analysis

• Basic Steps in Analysis

• Extraction
• Separates DNA from sample

• Amplification or PCR
• Amplifies small portions of DNA (STR regions)

• Separation
• Separates amplified fragments according to size.

27
The Thermal Cycler
Amplifies DNA
28
(No Transcript)
29
FMBio
Separates Amplified DNA
30
Forensic DNA Analysis

• Color image of gel

31
Forensic DNA Analysis
Gel Electrophoresis
Black and white image of STR gel.
Samples will have one or two bands at each loci.
32
ABI 310 Genetic Analyzer
Separates Amplified DNA
33
(No Transcript)
34
Forensic DNA Analysis
13 loci used in CODIS
35
DNA and Statistics

• The final result is presented as a statistic.

Do not say The DNA in the bloodstain is John
Does DNA.
Do Say The chance that another person has this
DNA in the bloodstain is 1 in 300 billion.
36
DNA and Statistics
Where do the statistics come from?
First, the frequency of each allele is estimated
using data from a population data base.
Allele frequency from database
Locus D5S818
7 26
Alleles 7,9
9 11
37
DNA delillerinin toplanmasi ve saklanmasi

• Kriminal arastirmalarin basarili sekilde
  sonuçlanmasi için fiziksel delil incelemesinin
  ilk dönemi çok önemlidir.
• Yakin zamandaki olgular delil toplanmasi ve
  saklanmasi metodlari hakkindaki bilgilerin
  mahkemede titizlikle incelenmeye ve itiraz konusu
  olmaya devam edecegini açik bir sekilde
  desteklemektedir.

38

• Gerçekten mahkemede DNA testinin kabul
  edilebilirligi için, kalan bir kaç itirazin çogu
  metodolojiyi ön plana almaktadir. Bunlar
• Örnek toplanmasinin baslangicini
• Örnegin saklanmasini
• biyolojik delilin islenmesini

39
GENEL TEDBIRLER

• Herhangi bir tipte biyolojik materyel alinirken,
  kan ve vücut sivilari için genel tedbirler
  izlenmelidir
• Kanla tasinan patojenler fazlaca yaygin
  oldugundan, kaynagina bakilmaksizin tüm biyolojik
  örneklerin enfeksiyöz oldugunu farz etmek
  akillica olur.
• Biyolojik delille direkt temastan kaçinin,
• Biyolojik delili hazirlarken yada üzerinde
  islemler yaparken eldiven giyin,
• Yemekten-içmekten sakinin

40
DNA KAYNAKLARI

• Mitokondrial DNA analizleri disinda, DNA analizi
  için uygun deliller, nükleuslu hücreleri içeren
  biyolojik substanslarla sinirlidir.
• Kan ve kan lekeleri
• Semen ve seminal lekeler
• Dokular ve organlar
• Kemikler ve disler
• Saç ve tirnaklar
• Tükrük, idrar ve diger biyolojik sivilar

41

• Göz yasi, ter, serum gibi diger biyolojik delil
  türleri nükleuslu hücrelerden mahrum oldugundan
  standard DNA analizleri için uygun degildir.
• Gastrik sivi ve gaita lekeleri gibi diger
  materyellerden DNA izole edilmistir.
• Bununla birlikte bu materyellerin olgu
  örneklerinden yeterli DNA elde etmek güçtür.
• Hatta adi geçen örneklerden siklikla DNA
  tiplendirilebilmis olmasina ragmen çogu olguda,
  örnegin kalite ve/veya miktari DNA analizi için
  uygun degildir.

42
DNA profili elde edebilmeyi etkileyen faktörler

• Örnegin miktari
• Örnegin bozunmasi yani degradasyonu
• Örnegin safligi

43

• Toplama ve saklama yöntemleri bu 3 konu üzerinde
  ciddi etkiye sahiptir.
• Amaçlanan test için yeterli DNAnin elde
  edilmesini saglayacak kadar çok miktarda materyel
  toplanmalidir.
• Ortamdaki kir, yag ve diger pisliklerin
  alinmasindan kaçinmak esastir.( - PCR)
• Örnekler toplandiktan sonra hemen adli tip
  laboratuvarina teslim edilmelidir.
• Parçalar laboratuvara teslim edilene kadar soguk
  ve kuru ortamda tutulmalidir.

44

• Genellikle biyolojik deliller 2 yoldan biri ile
  transfer edilir
• Direkt deposit (döküntü) Örnek direkt temas
  eder
• Sekonder (indirekt) transfer Bir araci
  yoluyla tasinabilir. Sekonder transferde orijinal
  kaynak ile (DNA delilinin donorü) hedef yüzey
  arasinda direkt temas yoktur.

45
DNA Delilinin Belgelenmesi

• Suç alaninda delil
• Delilin dokunmadan, hareket ettirmeden veya
  almadan önce fotografini çekin
• Delili ve suç alanindaki nisbi lokalizasyonunu
  video-teype alin
• Delilin durumunu ve yerini belgeleyin
• Olay yerindeki diger objelerle delilin uzaysal
  iliskisini (3 boyutlu) not edin, krokisini çizin
• Delil paketini isaretleyin, numaralayin ve
  mühürleyin

46

• Adli Tip Laboratuvarinda Delil
• Delil paketinin mühürünün durumunu, isaretini,
  numarasini not alin
• Paketi örnek toplayicinin adi, laboratuvar olgu
  numarasi ve tarihi isaretleyin
• Dogru örnegin teslim alindigindan emin olun.
• Paket içeriginin fotograf ve/veya krokisini not
  edin
• Herhangi bir örneklemeden önce materyel
  üzerindeki biyolojik delilin durumu ve
  yerlesimini belgeleyin.
• Eger herhangi bir hazirlik testi yapilacaksa,
  testin natürünü ve sonuçlarini kayit edin.

47

• Otopsi Salonunda Delil
• Cesedi temizlemeden önce cesedin ve ek delillerin
  fotografini çekin
• Delili not edin ve krokisini çizin
• Temiz aletler kullanarak her delil parçasini
  sistematik olarak toplayin
• Uygun toplama kaplarina her delil parçasini ayri
  ayri paketleyin
• Toplama kabini isaretleyin ve toplanan örnegin
  miktarini not edin.
• Örnegi uygun sekilde saklayin
• Giysileri dikkatli alin

48
Kan ve Kan Lekeleri

• Bir Bireyden Kan
• Antikoagülan olarak EDTA içeren vakumlu bir tüp
  içine en az 5 ml. kan alinmalidir (mor kapakli).
  
• Eger geleneksel serolojik ve/veya ilaç yada alkol
  analizleri yapilacaksa ek tüplere kan
  alinmalidir.
• Her tüp tarih, saat, olgu adi, alim yeri, alinan
  miktar, olgu sayisi ve örnek sayisi ile
  isaretlenmelidir.
• Kan örnekleri buzdolabina konmali ve mümkün
  oldugunca çabuk bir sekilde laboratuvara
  gönderilmelidir.
• Eger serolojik testler yapilmasi düsünülüyorsa
  kanin dondurulmamasi gerektigine dikkat edin.

49
Suç alaninda sivi kan örnekleri

• Steril igne veya disposable pipet kullanilarak
  alinmali ve temiz tercihen steril bir test tübüne
  nakledilmelidir.
• Bir kan pihtisi temiz bir spatüla kullanilarak
  temiz bir test tüpüne aktarilabilir.
• Temiz bir pamuklu kumas sivi kan yada kan
  pihtisinin emdirilmesi için kullanilabilir.
• Kan paketlenmeden ve laboratuvara teslim
  edilmeden önce hava ile kurutulmalidir (fakat
  direkt günes isigi altinda degil).

50
Kar, Buz veya Su Içindeki Sivi Kan

• Kar yada su içinde bulunan kan örnekleri daha
  fazla dilüsyondan kaçinmak için derhal
  alinmalidir
• Bu örneklerin en konsantre kismi ve mümkün
  oldugunca fazla miktari temiz uygun bir kap içine
  alinmalidir (örnegin örnek fincani ile) ve
  dondurulmamalidir
•   

51
Islak Kan Lekeli Giysiler

• Islak kan lekeli giysiler temiz bir yüzey üzerine
  konmali ve hava ile kurumasina izin verilmelidir
  ( direk günes isigi, sac kurutma makinasi
  kullanmayin )
• Kapali, hava geçirmez kutu yada plastik çantaya
  konmamalidir. ( degredasyon )
• Giysiler ve lekeler kuruyunca temiz bir kagit ile
  paketlenir yada kagit kutuya konur

52
Büyük Ve Tasinamayan Objeler Üzerindeki Kuru
Kan Lekeleri

• Kan lekesinin sekli fotograflanmali, belgelenmeli
  ve krokisi çizilmelidir
• Kan lekesi temiz bir kagit üzerine kazinmalidir.
• Alternatif olarak, her bir leke yüksek kalitede
  bir yapiskan band kullanilarak yüzeyden
  kaldirilabilir.
• Eger band bulunamazsa, örnek, distile su ile
  nemlendirilmis numune kumas ile lekeli alan
  sürtülerek alinabilir.
• Son olarak obje üzerine bir kaç kez pipetle küçük
  miktarda distile su damlatilirak, leke
  serbestlestirilir ve daha sonra örnek temiz bir
  test tüpü içine aktarilir.

53
Ceset üzerindeki kan lekeleri

• Ceset üzerindeki kan lekeleri örnek alinmadan
  önce tamamen belgelenmelidir
• Lekenin yeri, büyüklügü, miktari, sekli ve
  paterni not edilmelidir
• Cesedin deri hücrelerinin alinmasini minimumuma
  indirmek için leke mümkün oldugu kadar nazikçe
  alinmalidir.
• Tirnak altlarindaki kan lekeleri temiz bir
  kürdanla kazinmalidir. Tirnaklar temiz bir tirnak
  makasi ile nazikce kesilmeli ve alinmalidir

54
Semen ve Seminal Lekeler

• Semen delilleri belgelenmelidir
• Sivi semenin temiz bir test tüpüne
  aktarilmasinda, temiz bir igne yada disposable
  pipet kullanilmalidir
• Daha önce anlatildigi gibi her biri
  isaretlenmelidir
• Örnekler buzdolabinda tutulmali ve mümkün
  oldugunca çabuk laboratuvara teslim edilmelidir
• Alternatif olarak sivi semen temiz bir pamuklu
  kumas parçasina yada swaba emdirilebilir. Daha
  sonra örnek kurutulur

55
Tasinabilir objeler üzerindeki seminal lekeler

• Iç çamasirlari, giysiler, çarsaflar, yastiklar ve
  diger tasinabilir objeler üzerindeki seminal
  lekeler o haliyle alinir
• Leke hala nemli ise hava ile kurumasina izin
  verilmelidir
• Her örnek ayri ayri temiz kagit kutuya konarak
  paketlenmelidir
• Örnekler mümkünse buzdolabinda saklanmali ve
  mümkün oldugu kadar çabuk laboratuvara teslim
  edilmelidir

56
Doku, Organ ve Kemik

• Her delil örnegi not alinarak açiklanmali ve
  fotograf, kroki, videobandlarla belgelenmelidir
• Her örnek temiz bir çift forsepsle toplanmali
• Her örnek temiz ve fiksatif içermeyen bir kaba
  yerlestirilmelidir

57

• Sivi Örnekler
• Sivi idrar yada tükrük mümkün oldugunca çabuk
  temiz steril bir kaba (plastik yada cam örnek
  kabi) alinmalidir
• Saçlar
• Saç deliller temiz bir çift forceps ile
  toplanmalidir
• Her örnek yada saç grubu ayri olarak
  paketlenmelidir
• Saç kökü dokusuna zarar vermemek için toplama
  sirasinda dikkatli olmak gereklidir
• Eger saçlar nemli vücut sivilarina bulasmissa,
  gönderilmeden önce hava ile tamamen
  kurutulmalidir

58
Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Genetik
Incelemeler ve Fizik Kimligin Tespiti Hakkinda
Yönetmelik 

• Madde 1- Bu Yönetmelik bir suça iliskin iz,
  eser, emare ve delillerin elde edilmesi ayrica,
  maddî gerçegin ortaya çikartilmasi bakimindan
  süpheli, sanik, magdur ve diger kisilerin beden
  muayenelerinin yapilmasi, tibbî incelemelerde
  bulunmak üzere vücuttan, kan, cinsel salgi, saç,
  tükürük, tirnak gibi örneklerin alinmasi,
  moleküler genetik incelemeler ile süpheli ve
  sanigin kimliginin teshisi için gerekli fizikî
  özelliklerin tespitine iliskin usul ve esaslari
  düzenlemektir.
• Dayanak
• Madde 2- Bu Yönetmelik, 04/12/2004 tarihli ve
  5271 sayili Ceza Muhakemesi Kanununun 82 nci
  maddesine dayanilarak hazirlanmistir.

59

• Süpheli veya sanigin beden muayenesi
• Madde 4- Bir suça iliskin delil elde etmek için,
  süpheli veya sanigin bedeninin tibbî muayenesine
  Cumhuriyet savcisi veya magdurun istemiyle ya da
  resen hâkim veya mahkeme tarafindan karar
  verilebilir.
• Süpheli veya sanigin beden muayenesi ancak hekim
  tarafindan yapilir.
• Tibbî muayenenin yapilabilmesi için müdahalenin,
  kisinin sagligina açikça ve öngörülebilir zarar
  verme tehlikesinin bulunmamasi gerekir.
• Üst siniri iki yildan daha az hapis cezasini
  gerektiren suçlarda kisi üzerinde beden muayenesi
  yapilamaz

60

• Süpheli veya sanigin vücudundan örnek alinmasi
• Madde 5-  Bir suça iliskin delil elde etmek için,
  süpheli veya sanigin vücudundan kan veya cinsel
  salgi gibi örnekler alinmasina, Cumhuriyet
  savcisi veya magdurun istemiyle ya da resen
  hâkim veya mahkeme tarafindan karar verilebilir.
• Süpheli veya sanigin vücudundan saç, tükürük ve
  tirnak gibi örnekler alinabilmesine Cumhuriyet
  savcisi da karar verebilir. Cumhuriyet savcisinin
  karari, yirmidört saat içinde hâkim veya
  mahkemenin onayina sunulur. Hâkim veya mahkeme,
  yirmidört saat içinde kararini verir.
  Onaylanmayan kararlar hükümsüz kalir ve elde
  edilen deliller kullanilamaz. Bu örnekler
  Cumhuriyet savcisinin huzurunda ve uygun görecegi
  usullerle derhâl yok edilerek bu husus tutanaga
  geçirilir.
• Bu müdahaleler ancak hekim tarafindan veya hekim
  gözetiminde saglik meslegi mensubu diger bir kisi
  tarafindan yapilabilir.
• Vücuttan örnekler alinabilmesi için müdahalenin,
  kisinin sagligina açikça ve öngörülebilir zarar
  verme tehlikesinin bulunmamasi gerekir.
• Tibbî müdahaleler, hekimlik sanatinin ve tip
  biliminin kabul ettigi yöntem ve araçlarla
  yapilir.
• Üst siniri iki yildan daha az hapis cezasini
  gerektiren suçlarda kisiden kan, saç, tükürük,
  tirnak, cinsel salgi gibi örnekler alinamaz

61

• Diger kisilerin beden muayenesi
• Madde 6
• Diger kisilerin vücudundan örnek alinmasi
• Madde 7
• Soy baginin arastirilmasi
• Madde 8 Çocugun soy baginin arastirilmasina
  gerek duyulmasi hâlinde, bu arastirmanin
  yapilabilmesi için, bu Yönetmeligin 6 ve 7 nci
  maddeleri hükümlerine göre karar alinmasi
  gereklidir

62

• Tanikliktan çekinme sebeplerinin varligi
• Madde 9- Tanikliktan çekinme sebepleri ile
  muayeneden veya bedenden örnek alinmasindan
  kaçinilabilir.
• Tanikliktan çekinme sebeplerinin belirlenmesi
  hususunda Ceza Muhakemesi Kanununun ilgili
  hükümleri uygulanir.
• Çocuk ve akil hastasinin çekinmesi konusunda
  kanunî temsilcisi karar verir. Çocuk veya akil
  hastasinin, tanikligin hukukî anlam ve
  sonuçlarini algilayabilecek durumda olmasi
  hâlinde, görüsü de alinir.
• Kanunî temsilci de süpheli veya sanik ise bu
  konuda hâkim tarafindan karar verilir. Ancak, bu
  hâlde elde edilen deliller davanin ileri
  asamalarinda süpheli veya sanik olmayan kanunî
  temsilcinin izni olmadikça kullanilamaz.

63

• Kadinin muayenesi
• Madde 10- Kadinin muayenesi, istemi hâlinde ve 
  olanaklar elverdiginde bir kadin hekim tarafindan
  yapilir.
• Muayene edilecek kadinin talebine ragmen bir
  kadin hekimin bulunmasina olanaklarin elvermedigi
  durumlarda muayene sirasinda hekim ile birlikte
  bir baska kadin saglik meslegi personelinin
  bulundurulmasina özen gösterilir

64

• Moleküler genetik incelemeler
• Madde 11- Bu Yönetmelikte öngörülen islemlerle
  elde edilen örnekler üzerinde, soy baginin veya
  elde edilen bulgunun süpheli veya saniga ya da
  magdura ait olup olmadiginin tespiti için zorunlu
  olmasi hâlinde moleküler genetik incelemeler
  yapilabilir. Alinan örnekler üzerinde bu amaçlar
  disinda tespitler yapilmasina yönelik incelemeler
  yasaktir.
• Birinci fikra uyarinca yapilabilen incelemeler,
  bulunan ve kime ait oldugu belli olmayan beden
  parçalari üzerinde de yapilabilir. Birinci
  fikranin ikinci cümlesi, bu hâlde de uygulanir.

65

• Bilirkisi incelemesi
• Madde 12- Bu Yönetmeligin 11 inci maddesi
  hükümleri uyarinca moleküler genetik incelemeler
  yapilmasina sadece hâkim karar verebilir. Kararda
  inceleme ile görevlendirilen bilirkisi de
  gösterilir.
• Bilirkisi gerçek ya da tüzel kisi olabilir.
• Yapilacak incelemeler için resmen atanan veya
  bilirkisilikle yükümlü olan ya da sorusturma veya
  kovusturmayi yürüten makama mensup olmayan veya
  bu makamin sorusturma veya kovusturmayi yürüten
  dairesinden teskilât yapisi itibariyla ve
  objektif olarak ayri bir birimine mensup olan
  görevliler, bilirkisi olarak görevlendirilebilirle
  r. Bu kisiler, teknik ve teskilât bakimindan
  uygun tedbirlerle yasak moleküler genetik
  incelemelerin yapilmasini ve yetkisiz üçüncü
  kisilerin bilgi edinmesini önlemekle
  yükümlüdürler. Incelenecek bulgu, bilirkisiye
  ilgilinin adi ve soyadi, adresi, dogum tarihi
  bildirilmeksizin verilir.

66

• Bilirkisiye gönderilen örneklerle ilgili olarak
  hâkimlikler, mahkemeler ve Cumhuriyet
  bassavciliklari gizliligi saglamak ve karisikliga
  yer vermemek için gerekli her türlü tedbiri
  alirlar. Bu amaçla güvenli ve gizli bir kayit
  sistemi belirlenir. Bu kayit sisteminde
  bedeninden örnek alinan kisinin adi, soyadi,
  adresi ve dogum tarihine karsilik gelmek üzere
  bir kod sistemi uygulanir.
• Üçüncü fikranin uygulanmasi açisindan, teskilât
  yapisi itibariyla Üniversiteler, Emniyet Genel
  Müdürlügü, Jandarma Genel Komutanligi ve Adlî Tip
  Kurumu objektif olarak ayri birimler sayilirlar

67

• Moleküler genetik inceleme sonuçlarinin gizliligi
• Madde 13- Bu Yönetmelik hükümlerine göre alinan
  örnekler üzerinde yapilan inceleme sonuçlari,
  kisisel veri niteliginde olup, baska bir amaçla
  kullanilamaz dosya içerigini ögrenme yetkisine
  sahip bulunan kisiler tarafindan bir baskasina
  verilemez.
• Tüm bu bilgiler, kovusturmaya yer olmadigi
  kararina itiraz süresinin dolmasi, itirazin reddi
  veya hükmün kesinlesmesi hâllerinde en geç on gün
  içinde Cumhuriyet savcisinin huzurunda ve uygun
  görecegi usullerle yok edilir ve bu husus
  dosyasinda muhafaza edilmek üzere tutanaga
  geçirilir. Olay yerinden elde edilen diger
  delillere iliskin hükümler saklidir.
• Bilirkisi tarafindan yapilan analizler sonucu
  elde edilen bulgular ilgili makama gönderilir
  bulgular üzerinden moleküler genetik analizler
  için izole edilen DNA örnekleri bilirkisi
  tarafindan rapor hazirlandiktan sonra imha edilir
  ve bu husus raporda açikça belirtilir.
• Moleküler genetik incelemelerin özel kalitsal
  karakterler hakkindaki açiklamayi içermedigi
  bilinen kromozom bölgesi ile sinirli kalmasina
  özen gösterilir.

68

• Fizik kimligin tespiti
• Madde 14- Üst siniri iki yil veya daha fazla
  hapis cezasini gerektiren bir suçtan dolayi
  süpheli veya sanigin, kimliginin teshisi için
  gerekli olmasi hâlinde, Cumhuriyet savcisi veya
  hâkim karariyla  fotografi, iris görüntüsü,
  beden ölçüleri, dis izi, parmak ve ayak izi, 
  bedeninde yer almis olup teshisini
  kolaylastiracak eskâl bilgileri, avuç, kulak,
  dudak gibi organlarin biraktigi kimlik tespitine
  yarayabilecek vücut izleri ile sesi ve
  görüntüleri, fizik kimligin tespitinde kullanilan
  diger teknik yöntemler ile kayda alinarak,
  sorusturma ve kovusturma islemlerine iliskin
  dosyaya konulur.  
• Fizik kimligin tespitinde, öncelikli olarak elin
  iç yüzeyindeki derinin özel kivrimli sekilleri
  olan parmak ve avuç izleri, fotografi ve eskâl
  bilgileri kullanilir. Bu islemler olay yeri
  inceleme ve kimlik tespit konusunda özel egitim
  almis uzman kolluk mensubu tarafindan yapilir.
• Fizik kimligin tespiti açisindan, kisinin
  agzindaki dislerin incelenmesi ve dis izlerinin
  alinmasi dis hekimi tarafindan yapilir

69

• Verilerin imhasi
• Madde 15- Kovusturmaya yer olmadigi veya beraat
  karari verilmesi hâlinde bu Yönetmeligin 14 üncü
  maddesi hükümleri uyarinca elde edilen veriler,
  Cumhuriyet savcisinin huzurunda ve uygun görecegi
  usullerle derhâl yok edilir ve bu husus tutanaga
  geçirilir.
• Verilerin korunmasi
• Madde 16- Mahkûmiyet karari verilmesi hâlinde bu
  Yönetmeligin 14 üncü maddesinin bir ve ikinci
  fikralari uyarinca elde edilen veriler kolluk
  tarafindan, üçüncü fikrasinda belirtilen dis
  izleri ise bu islemi yapan saglik kurulusu
  tarafindan arsivlenir

70

• Ilgilinin rizasi
• Madde 17-  Mevzuatta aranan tüm kosullarin
  gerçeklesmis olmasina ve süpheli, sanik veya
  diger kisilerin bu konuda aydinlatilmis
  olmalarina ragmen muayene yapilmasina ya da örnek
  alinmasina riza vermemeleri hâlinde, kararin
  infazi için ilgilinin muayenesini veya vücudundan
  örnek alinmasini saglamak üzere ilgili Cumhuriyet
  bassavciliginca gerekli önlemler alinir.
• Bir suçun aydinlatilmasini saglamak amaciyla,
  süpheli, sanik ve diger kisilerin kendiliginden
  basvurarak riza göstermeleri hâlinde, sorusturma
  evresinde Cumhuriyet savcisinin istemi,
  kovusturma asamasinda ise hâkim veya mahkeme
  karariyla tibbî muayeneleri yapilabilir ya da
  vücutlarindan örnek alinabilir

71

• Tedavi amaçli müdahaleler
• Madde 18- Saglik mevzuati ve taraf olunan
  uluslararasi sözlesmeler uyarinca hekim
  tarafindan yapilmasi gereken tedavi amaçli tibbî
  muayene ve müdahaleler için Cumhuriyet savcisi ya
  da hâkim karari aranmaz.
• Gecikmesinde sakinca bulunan hâller
• Madde 19
• Raporlarin düzenlenmesi
• Madde 20  Hekim raporlari üç nüsha hâlinde
  düzenlenir. Raporu düzenleyen saglik kurulusunca 
  iki nüshasi kapali ve mühürlü zarf içerisinde
  ilgili Cumhuriyet bassavciligina, hâkimlige veya
  mahkemeye en seri sekilde  iletilir. Raporun bir
  nüshasi raporu düzenleyen saglik kurulusunda
  kalir.

72

• Güvenlik önlemleri
• Madde 21- Muayene edilmesi veya vücudundan örnek
  alinmasi amaciyla sevk edilen kisi disinda baska
  bir kisinin muayene edilmemesi ya da vücudundan
  örnek alinmamasi için Cumhuriyet
  bassavciliklarinca gerekli önlemler alinir.
• Hekim veya diger saglik meslegi mensuplarinca,
  sevk edilen kisinin kimligi konusunda süpheye
  düsülmesi hâlinde durum derhâl Cumhuriyet
  bassavciligina bildirilir.
• Alinan, muhafaza edilen, nakledilen ve incelenen
  örneklerin degistirilmemesi ve dis kosullardan
  etkilenip bozulmamasi için Cumhuriyet
  bassavciligi, kolluk, saglik kurulusu ve
  bilirkisi tarafindan gerekli tedbirlere
  basvurulur.

73

• Verilerle ilgili islemler
• Madde 22
• Diger Islemler
• Madde 23- Kisinin vücut yüzeyinde bulunan atis
  artigi gibi biyolojik olmayan örnekler,
  elbiseleri ve diger esyalari üzerinde bulunan
  örnekler ile vücut yüzeyinden baskasina ait
  oldugu açikça belli olan kil, tüy, lif gibi
  örnekler olay yeri inceleme uzmanlari tarafindan
  alinabilir.
• Itiraz
• Madde 24
• Yürürlük
• Madde 25
• Yürütme
• Madde 26

74

• Tesekkürler

75
Fundamental Approaches