GIDA G

1
GIDA GÜVENILIRLIGI

• Nadir BULAK
• Gida Kontrol ve Laboratuvarlar Daire Baskanligi
• GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜGÜ

2
GIDA GÜVENILIRLIGINDEN NE ANLIYORUZ ?
Raf ömrü süresince fiziksel, kimyasal ve
biyolojik riskleri tasimayan gida
3
GIDA GÜVENILIRLIGI POLITIKASI
Kodeks Alimentarius ve Avrupa Birligi
müktesebati ile uyumlu olarak hazirlanan mevzuat
çerçevesinde, ülke genelinde Tarladan Sofraya
Gida Güvenilirligi anlayisi ile, Etkin ve
yeterli gida denetimi Tüketiciye
güvenilir gida arzinin teminini saglamak
3
4
GIDA GÜVENILIRLIGINE YÖNELIK KONTROL VE DENETIM
SISTEMI
5
GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜGÜ
BITKI VE BITKISEL ÜRÜNLER SINIR KONTROL.
BITKI KORUMA ÜRÜNLERI VE ALET
YEM
RISK DEGERLENDIRME
VETERINER SAGLIGI ÜRÜNLERI VE HALK SAGLIGI
GIDA ISLETMELERI VE KODEKS
KOORDINASYON HIZMETLERI
6
ABde Gida Güvenligi Temel Mevzuati
178/2002/EC Tüzügü Genel Prensipler, Avrupa Gida
Güvenligi Otoritesi, Gida Güvenligi ile Ilgili
Usulleri
Gida Isletmecileri
Yetkili Otorite
882/2004/EC Tüzügü Yem ve Gida Yasasi, Hayvan
Sagligi ve Hayvan Refahi
852/2004/EC Tüzügü Gidalarin Hijyeni
GENEL MEVZUAT
854/2004/EC Tüzügü Insan Tüketimine Yönelik
Hayvansal Kökenli Gida Ürünlerinin Resmi
Kontrollerinin Organizasyonuna
853/2004/EC Tüzügü Hayvansal Kökenli Gida
Ürünlerinin Hijyeni
ÖZEL MEVZUAT
7
5996 sayili Kanun

• AMAÇ
• Bu Kanunun amaci, gida ve yem güvenilirligini,
  halk sagligi, bitki ve hayvan sagligi ile hayvan
  islahi ve refahini, tüketici menfaatleri ile
  çevrenin korunmasi da dikkate alinarak korumak ve
  saglamaktir.
• KAPSAM
• Bu Kanun, gida, gida ile temas eden madde ve
  malzeme ile yemlerin üretim, isleme ve
  dagitiminin tüm asamalarini, bitki koruma ürünü
  ve veteriner tibbî ürün kalintilari ile diger
  kalintilar ve bulasanlarin kontrollerini, salgin
  veya bulasici hayvan hastaliklari, bitki ve
  bitkisel ürünlerdeki zararli organizmalar ile
  mücadeleyi, çiftlik ve deney hayvanlari ile ev ve
  süs hayvanlarinin refahini, zootekni konularini,
  veteriner saglik ve bitki koruma ürünlerini,
  veteriner ve bitki sagligi hizmetlerini, canli
  hayvan ve ürünlerin ülkeye giris ve çikis
  islemlerini ve bu konulara iliskin resmî
  kontrolleri ve yaptirimlari kapsar.

8
5996 sayili Kanun Besinci Kisim-
Gida ve Yem

• Birinci Bölüm
• Gida ve Yem Güvenilirligi,
• Sorumluluklar,
• Gida Kodeksi,
• Etiketleme ve Izlenebilirlik, Sunum ve Reklâm,
  Tüketici Haklarinin Korunmasi
• Ikinci Bölüm
• Hizli Uyari Sistemi, Acil Durumlar, Kriz
  Yönetimi,
• Risk Analizi, Kamuoyunun Bilgilendirilmesi ve
  Ihtiyati Tedbirler
• Üçüncü Bölüm
• Sularla Ilgili Hükümler,
• Takviye Edici Gidalar ve Özel Tibbî Amaçli Diyet
  Gidalar

9
5996 sayili Kanun Altinci
Kisim-Hijyen

• Birinci Bölüm
• Hijyen Esaslari,
• Iyi Uygulama Kilavuzlari,
• Isletmelerin Kayit ve Onayi
• Hijyen esaslari ve iyi uygulama kilavuzlari

10
5996 sayili Kanun Yedinci
Kisim-Resmi Kontroller

• Birinci Bölüm
• Resmî Kontroller, Itiraz Hakki, Resmî
  Sertifikalar,
• Resmî Kontrol Sonucu Uygun Olmayan Canli Hayvan
  ve Ürünler ile Laboratuvarlar
• Ikinci Bölüm
• Ithalat ve Ihracatta Resmî Kontroller, Gümrükler
  ve Sinir Kontrol Noktalari
• Ithalat ve ihracatta resmî kontroller, gümrükler
  ve sinir kontrol noktalari
• Üçüncü Bölüm
• Resmî Kontrollerin, Veteriner ve Bitki Sagligi
  Hizmetlerinin Finansmani ve Harcamalar
• Resmî kontrollerin, veteriner ve bitki sagligi
  hizmetlerinin finansmani ve harcamalar

11
5996 sayili Kanun Sekizinci
Kisim-Cezai Hükümler

• BIRINCI BÖLÜM
• Cezaî Hükümler,
• Cezalarin Uygulanmasi, Tahsili ve Itirazlar

12
5996 sayili Kanun Dokuzuncu Kisim- Çesitli
Hükümler

• BIRINCI BÖLÜM
• Komisyonlar ve Ilgili Kuruluslarla Isbirligi,
• Istisnaî Uygulamalar ve Yetki

13
5996 sayili Kanun 13 Aralik 2010 tarihinde
yürürlüge girmistir.

• Getirilen Yenilikler
• Sorumlu yöneticilik uygulamasi kaldirilarak Gida
  güvenilirliginde esas
• sorumlulugun ABde oldugu gibi gida isletmecisine
  verilmesi,
• Gida ve yem isletmelerinde, isin nevine göre,
  konu ile ilgili lisans egitimi almis en az bir
  personel çalistirma zorunlulugu,
• Üretim izni, gida sicili ve tescil islerinin
  kaldirilarak yerine AB de oldugu gibi kayit ve
  onay sisteminin getirilmesi,
• Birincil üretim yapanlar dahil, hijyenle ilgili
  düzenlemelerin kanun kapsaminda ele alinarak
  cezai yaptirimlar getirilmesi,
• Geleneksel ürünler için istisnalar getirilmesi,
• Sinir kontrol noktalarinin kurulmasi ve
  isletilmesi,
• Risk Degerlendirme Sisteminin kurulmasi.

14
BAKANLIGIMIZ GÖREV VE SORUMLULUKLARI

• Birincil üretimden baslayarak tüm gida zincirinde
  gida güvenilirligine yönelik denetim ve kontrol,
• Gida üreten isyerlerine onay veya kayit belgesi
  sistemi,
• Gida ithalat ve ihracat kontrolü,
• Risklerin izlenmesi ve tanimlanmasini saglayacak
  verilerin toplanmasi ve risk degerlendirme
  sisteminin kurulmasi

15
GIDA GÜVENILIRLIGINDE SAGLIK BAKANLIGININ
SORUMLULUGU

• Kaynak sulari, dogal mineralli sular, içme
  sulari, tibbî amaçli sular
• Özel tibbî amaçli diyet gidalar

16
GIDA GÜVENLIGINDE BELEDIYELER VE YETKILI IL ÖZEL
IDARELERI SORUMLULUGU

• Gayrisihhî müesseseleri ruhsatlandirma ve ruhsata
  esas uygunluk denetimi (5393 sayili Belediye
  Kanunu (13.07.2005-25874)
• Gida üretim, satis ve toplu tüketim yerleri ile
  umuma açik istirahat ve eglence yerlerine Isyeri
  Açma ve Çalisma Ruhsati düzenleme ve ruhsata
  esas uygunluk denetimi (5302 sayili Il Özel
  Idaresi Kanunu (04.03.2005-25745)

17

• RESMI KONTROLLER

18
KONTROL VE DENETIMIN AMACI

• Gida güvenilirligi,
• Gida güvenilirligi sartlarinin ve mevzuatin
  etkili ve yeterli bir sekilde uygulanmasinin
  saglanmasi,
• Gida ile temasta bulunan madde ve malzemelerin
  teknik ve hijyenik sekilde üretilmesinin,
  islenmesinin, muhafazasinin, depolanmasinin,
  pazarlanmasinin saglanmasi,
• Üretici ve tüketici menfaatlerinin ve halk
  sagligini korunmasi,

19
GIDA KONTROL HIZMETLERI

• 81 Il ve Yetkilendirilmis Ilçe Müdürlügü,
• 4630 Gida Kontrolörü,
• 41 Il Kontrol Laboratuvar Müdürlügü,
• Ulusal Gida Referans Laboratuvar Müdürlügü,
• Bursa Gida Kontrol ve Merkez Arastirma Enstitüsü
  Müdürlügü,
• 73 Özel Gida Kontrol Laboratuvari

20
GIDA VE KONTROL HIZMETLERI

• Resmi kontrollerin sikligi ABne uygun olarak
  risk esasina göre
• Gidanin tasidigi riskle orantili,
• Isletmenin tasidigi riskle orantili.
• Hazirlanan denetim programlarinda
• 1) Gida maddelerinin risk durumu,
• 2) Önceki kontrollerden edinilen bilgi ve
  deneyimler,
• 3) Gida isletmecilerinin uyguladiklari
  incelemelerin (otokontrol) sonuçlari
• 4) Isletmenin hijyen yönetimi
• PUANLAMA SISTEMI!!!!!

20
21
GIDA VE KONTROL HIZMETLERI

• Yillik Kontrol ve Denetim Programlari
  çerçevesinde (takip denetimleri hariç) denetim
  sikliklari 1 ay-3 yil,
• Riskli ve/veya sorunlu isletmeler daha yogun
  siklikta, digerleri ise daha az siklikta,

• Riske dayali denetim sisteminde, is gücü ve
  bütçeden maksimum düzeyde faydalanilarak riskli
  ve/veya sorunlu isletmeler üzerinde
  yogunlasilmakta

21
22
GIDA VE KONTROL HIZMETLERI
DENETIM SIKLIGI
Isletmenin ürettigi en riskli ürün
Isletmenin teknik vehijyenik durumundan
kaynaklanabilecek riskler
X
22
23
GENEL GIDA DENETIM SONUÇLARI

GIDA ÜRETIM YERI GIDA ÜRETIM YERI GIDA ÜRETIM YERI GIDA SATIS YERI GIDA SATIS YERI GIDA SATIS YERI TOPLU TÜKETIM YERI TOPLU TÜKETIM YERI TOPLU TÜKETIM YERI TOPLAM TOPLAM TOPLAM TOPLAM
YIL Denetim Sayisi IPC Savcilik Denetim Sayisi IPC Savcilik Denetim Sayisi IPC. Savcilik Denetim Sayisi IPC. IPC. Savcilik
2009 92718 5498 1162 163382 2289 265 94355 574 155 350455 8361 8361 1582
2010 95920 7494 652 169483 3170 331 111353 771 278 376756 11435 11435 1261
2011 86957 6826 190 187931 2697 86 125547 940 53 400435 10463 10463 329
2012 221357 8500 8500 145
Agustos 2012 itibari ile
24
GIDA VE KONTROL HIZMETLERI
Ihracat Kontrolleri

• Gida maddeleri ihracat asamasinda Alici ülke
  taleplerine göre kontrol edilmekte,
• Denetim raporu ve analiz sonuçlarinin
  degerlendirirken alici ülke talebi ve/veya Türk
  Gida Kodeksi esas alinmakta,

25
GIDA VE KONTROL HIZMETLERI
Ithalat Kontrolleri

• Ithalat kontrolleri 25 Il Müdürlügünce
  yürütülmekte,
• 41 gümrük giris kapisi,
• Merkez ve 25 Il Müdürlügü arasinda web bazli
  kayit programi,
• Ithalat kontrollerinde analiz sonuçlari
  degerlendirirken Türk Gida Mevzuati esas alinmakta

26

• GIDA GÜVENLIGINE YÖNELIK YAPILAN FAALIYETLER

27
Hizli Alarm Bildirim Sistemi (RASFF)

• Alarm Bildirimi
• Gida ve yemde ciddi bir risk tespit edilmesi
• Ürünün markette bulunmasi
• Ürünün Sistemdeki üye devletlerin de
  marketlerinde bulundugu bilgisinin acilen
  dogrulanmasi amaciyla acil önlem alinmasi gereken
  durumlarda
• Bilgi bildirimi
• Gida ve yemde risk tespit edilmesi
• Ürünün markette bulunmasi
• Sistemdeki üye devletlerin ürünün marketlerinde
  bulunmamasi veya ürünün markette bitmesi veya
  riskin dogasi geregi acil önlem alinmasina gerek
  olmadigi durumlarda

28
Hizli Alarm Bildirim Sistemi (RASFF)

• Sinirda Red Bildirimi
• Gida ve yemde risk tespit edilmesi
• Ürünün ABnin dis sinir kapisinda analize tabi
  tutulmasi ve reddedilmesi
• Kontrolleri saglamlastirmak ve reddedilen ürünün
  diger sinir kontrol noktalarindan yeniden
  girmemesini saglamak için ABnin tüm sinir
  kontrol noktalarina iletilir.
• Haber Bildirimi
• Gida ve yem güvenligi ile ilgili bilgi
• Alarm veya Bilgi olarak iletilmediginde
• Kontrol otoriteleri için ilginç olduguna hüküm
  verildiginde

29

• Gida Güvenilirligi Bilgi Sistemi (GGBS)

• "Türkiye'de Gida Güvenligi Sisteminin Yeniden
  Yapilandirilmasi ve Güçlendirilmesi için Teknik
  Yardim" projesi kapsaminda hazirlanan web tabanli
  bir yazilim,
• Firma, isletme, denetim, analiz sonuçlari,
  ihracat, ithalat ve RASFF bilgileri,
• 81 Il Tarim Müdürlügü, gida denetim yetkisi
  verilen ilçe müdürlükleri, kamu ve izin verilmis
  özel laboratuvarlar

30
IYI HIJYEN UYGULAMA REHBERLERI

• Gida Hijyen prensiplerinin etkili uygulanmasini
  saglama,
• Küçük ve orta ölçekli isletmeler
• 24 Adet Hijyen rehberi

31

• ULUSAL GIDA REFERANS LABORATUVAR MÜDÜRLÜGÜ

• Gida Güvenligi ve Kontrol Sisteminin Yeniden
  Yapilandirilmasi ve Güçlendirilmesi projesi
  çerçevesinde ABye uyum kapsaminda 11 Kasim 2010
  kuruldu,

32

• Güvenilir Gida konusunda gelen talepleri
  karsilamak için

14 Subat 2009 tarihinde hizmete girmistir.

• Çagri merkezine gelen sikâyetler kayit altina
  alinarak veri tabani olusturulmus ve bu sayede
  Türkiye'ye ait bir risk haritasi çikarilarak
  eylem plani hazirlama çalismalari devam
  etmektedir.
• Bu kapsamda ayrica gida güvenilirligi hususunda
  riskli bölge ve ürünler tespit edilerek denetim
  ve kontrol etkinliginin artirilmasi
  hedeflenmektedir

33

• 14 SUBAT 2009- 20 AGUSTOS 2012

34
(No Transcript)
35
Tasnif Disi Gidalar Bebek mamalari, kakao,
sakiz, tahin, hazir çorbalar...   Diger Sekerli
mamüller, içecekler, balik ve diger su ürünleri,
yumurta ve yumurta ürünleri, aricilik ürünleri,
kuruyemis ve çerezler, bitkisel yag ve margarin...
36
(No Transcript)
37
(No Transcript)
38
(No Transcript)
39
Gida Kontrol Sisteminde Etkinligin Artirilmasi
Için

• Denetim ve kontrol mekanizmasinin güçlendirilerek
  etkin uygulamasinin saglanmasi,
• Donanimli denetim araci
• Numune muhafaza ve nakliye islemleri
• Resmi kontrolörlerin egitimi
• GGBS etkinliginin arttirilmasi
• Tüketicilerin bilinçlendirilmesine yönelik
  çalismalar
• Izlenebilirligin kontrolü
• HACCP uygulamasinin yayginlastirilmasi
• Bakanliklar, yerel yönetimler ve STKlarla
  isbirliginin arttirilmasi.

40
TESEKKÜR EDERIMNadir BULAKe-posta
nadir.bulak_at_tarim.gov.tr