T.C. SAGLIK BAKANLIGI KASTAMONU IL SAGLIK M

1
T.C.SAGLIK BAKANLIGI KASTAMONU IL SAGLIK
MÜDÜRLÜGÜ

• EGITIM SUBE MÜDÜRLÜGÜ

2
KISISEL HIJYEN

• HIJYEN Saglikli ortamin korunmasi ve her türlü
  hastalik etmeninden arindirilmasidir.
• TEMIZLIKGidanin ve gida ile temas eden
  yüzeylerdeki görünür kirlerin ortamdan
  uzaklastirilmasidir.

3
KISISEL HIJYEN

• KISISEL HIJYEN kisilerin kendi sagligini
  koruduklari ve devam ettirdikleri özbakim
  uygulamalaridir.

4
KISISEL HIJYEN

• Kisisel temizlik, saglikla yakindan ilgilidir.
• Pek çok hastalik mikrobunun temiz olmayan
  kisilerde kolayca yerlestigi bilinmektedir.
• Sagligin korunmasi için düzenli bir sekilde saç,
  vücut, agiz ve dislerimizin temizlenmesi ve
  giyeceklerin sik yikanmasi gereklidir.

5
KISISEL HIJYENI ETKILEYEN FAKTÖRLER

• Kültür
• Sosyal - Ekonomik Durum
• Aile
• Kisilik
• Hastalik

6
HIJYENIK UYGULAMALARIN AMAÇLARI

• Vücut salgilarinin, atiklarinin ve geçici
  mikroorganizmalarin vücuttan uzaklastirilmasi
  yoluyla temizligi saglamak.
• Bireyin rahatlamasini, dinlenmesini, gevsemesini
  ve kas gerilimini azaltmak.
• Vücuttaki kötü kokulari (ter kokusu) gidermek.

7
HIJYENIK UYGULAMALARIN AMAÇLARI

• Bireyin genel görünümünü olumlu hale getirmek,
  kendine olan güvenini arttirmak.

8
HIJYENIK UYGULAMALARIN AMAÇLARI

• Deri sagligini sürdürmek ve gelistirmek.
  (Örnegin, ilik ve sicak banyolar deride kan
  dolasimini arttirarak derinin beslenmesini
  saglar.)

9
EL HIJYENI
10
EL HIJYENI

• Hastalik yapan mikroorganizmalar kisiden kisiye
  en çok eller yolu ile bulasmaktadir.
• Hijyenik el yikamanin amaci, eller üzerinde
  bulunan geçici bakterilerin tamamini, kalici
  bakterilerin ise bir kismini ellerden
  uzaklastirmaktir.

11
EL HIJYENI

• Eller
• Yemeklerden önce ve sonra,
• Pis ve pis olmasi muhtemel esyaya dokunduktan
  sonra,
• Tuvaletten önce ve sonra,

12
EL HIJYENI

• Uykudan önce ve kalktiktan sonra mutlaka su ve
  sabunla iyice yikanmali, durulanmali ve çok iyi
  kurulanmalidir

13
EL HIJYENI

• En iyi el yikama islemi bol suda ve sabunla,
  bilekleri de içine alacak sekilde avuç içi,
  parmak aralari, parmak uçlari ve özellikle tirnak
  dipleri iyice temizlenecek sekilde olmalidir.
• Yikama ve durulama sonrasinda nemli kalmamasi
  için temiz bir havlu ile kurulanmalidir.

14
EL HIJYENI

• El yikama süresi, saatin tik taklarina uyarak en
  az 10 a kadar sayarak belirlenir.

15
TIRNAK BAKIMI ve HIJYENI

• Haftada bir kez el ve ayak
• tirnaklari kisa ve yuvarlak
• sekilde kesilmelidir.
• Tirnak uçlarinin altinda bir çok mikrop kolayca
  yerlesip üreyebilir. Bu nedenle, tirnak
  diplerinin temizligi çok önemlidir.

16
TIRNAK BAKIMI ve HIJYENI

• Ayrica, tirnak kesim ve bakiminda kullanilan
  aletlerin kisiye özel olmasi bazi bulasici
  hastaliklarin (Örnegin AIDS) önlenmesinde önemli
  rol oynar.

17
TIRNAK BAKIMI ve HIJYENI

• Tirnak cilalari, ojeler ve oje çikaricilar mümkün
  oldugunca kullanilmamalidir. Çünkü, bu maddeler
  tirnaklarda kuruluga ve tirnagin kat kat
  ayrilmasina, kirilmasina neden olurlar.
• Eller ve tirnaklar, iyi bir el losyonu ile
  yaglanarak, kurumasi önlenmelidir.

18
DERI HIJYENI

• DERIYI TEMIZLEMEK,
• ARTIKLARI ATMAK,
• DOLASIMI UYARMAK,
• KISIYI RAHATLATMAK
• AMACIYLA DERININ YIKANMASIDIR.

19
DERI HIJYENI

• Sabun ve 37-38 derece suyla yapilan banyo kir ve
  salgilarin temizlenmesini saglar.
• Olabilirse her gün, degilse haftada 3, en az
  haftada 1 kez banyo yapilmalidir.

20
AGIZ HIJYENI
21
AGIZ HIJYENI

• Dis ve dis etlerinin temizlenmesi, agzin bol su
  ile çalkalanmasi, dis etlerinin uyarilmasi agiz
  bakimi ile saglanir.
• Agiz bakimina dikkat edilmedigi takdirde agiz
  kokusu, dis eti rahatsizliklari, çigneme güçlügü
  ve hazimsizlik görülür,

22
AGIZ HIJYENI

• Agiz bakiminda amaç, agzin tüm organizmalardan
  temizlenmesi degil, daha çok birikmis yiyecek
  artiklarinin temizlenmesidir.

23
AGIZ HIJYENI

• Disler günde en az iki kez 3 dakika süre ile
  florlu dis macunu ile tüm dis yüzeyini kapsayacak
  sekilde firçalanmalidir.
• Firçalama islemi yemekten sonra ilk yirmi dakika
  içinde yapilmalidir.

24
AGIZ HIJYENI

• Dislerin arasindaki artiklari ve plaklari
  temizlemek için dis ipi kullanilmalidir.

25
AGIZ HIJYENI

• Dis temizliginde kullanilacak firçalarin sapi
  elde rahat tutulabilecek biçimde olmali, firça
  agiz içinde bütün alanlara rahatça ulasabilmeli,
  firçanin killarinin naylondan yapilmis ve yumusak
  olmasi da önemlidir.
• Killarin sert olmasi dis etinde travmalara ve dis
  eti enfeksiyonlarina neden olabilir.

26
AGIZ HIJYENI

• Sekerli ve karbonhidratli besinlerin yenmesinden
  sonra agzin su ile çalkalanmasi ya da biraz su
  içilmesi de dis çürüklerinin olusumunu
  azaltabilir.

27
AGIZ HIJYENI

• Dislerde çürük olmasa bile 6 ayda bir dis
  muayenesi yaptirilmalidir.

28
AYAK HIJYENI

• Ayak sagligi için hem temizlik kurallarinin
  uygulanmasi, hem de uygun bir ayakkabi seçimi
  önem tasir.

29
AYAK HIJYENI

• Ayaklarin her gün yikanmasi ve yikandiktan sonra,
  özellikle parmak aralarinin iyice kurulanmasi
  gerekir. Aksi halde nemli ortam mantar
  enfeksiyonlarinin gelismesine neden olur.

30
AYAK HIJYENI

• Ayak tirnaklari da düzenli araliklarla
  kesilmelidir, ancak tirnak batmasini önlemek için
  düz kesilmesi önerilmelidir.

31
AYAK HIJYENI

• Uygun ve rahat bir ayakkabi ayak sagligi için
  önemlidir.
• Ayaga tam uyan bir ayakkabi parmaklari
  sikmamali, topugu sikica tutmali ve ayak kemerini
  iyice desteklemelidir.
• Ayakkabinin ökçesi genis olmali ve çok yüksek
  olmamalidir.

32
AYAK HIJYENI

• Eger ayakkabi uygun degilse ayakta nasir, ayak
  tabaninda kalinlasmalar, bas parmakta egrilik ve
  tirnak hipertrofisi (büyüme-kabalasma) olusabilir.

33
SAÇ HIJYENI

• Saçlarin temizligi sagligi etkiler. Çünkü bazi
  enfeksiyon etkenleri ve parazitler, kirli saçlara
  ve o bölgedeki deriye daha kolay yerlesir.
• Saçlarin her gün, olasi degilse günasiri, en az
  haftada 2 kez yikanmasi gerekir.

34
SAÇ HIJYENI

• Saçli deri yagli ise, daha sik yikanmalidir.
• Saçlarin saglikli görünümü beslenme ile
  ilgilidir.
• Saçlar kökleri ile beslenir.
• Taramak, firçalamak, parmak uçlari ile masaj
  yapmak kan basincini hizlandirir ve saçlari
  beslemis olur.

35
SAÇ HIJYENI

• Kepeklenme Kirli ve yagli ölü saç hücreleridir.
  iyi saç bakimi ile önlenmezse hekime danismak
  gerekir.

36
SAÇ HIJYENI

• Saç dökülmesi yas, hormon ve irsiyet ile
  ilgilidir. bastaki damarlarin uyarilmasi ve temiz
  tutulmasi gerekir.

37
SAÇ HIJYENI

• Bitlenme, Bitin insan vücudunun saçli ve saçsiz
  derisine yerlesmesine denir.
• Saç temizligine ve bakimina dikkat etmeyen
  kisilerde bit olusabilir. Çevredeki kisilere de
  bit bulasabilir.
• Tedavi edici sampuan ve losyonlar kullanilmalidir.

38
SAÇ HIJYENI

• Saçlarin boyanmasi ya da saça kimyasal maddelerin
  uygulanmasi saçin ve saçli derinin sagligini
  bozabilecegi için bu tip uygulamalardan
  kaçinmalidir.

39
PERINE HIJYENI

• Perine, dis ortamla temasi olmayan kapali bir
  alan oldugundan vücudun en sicak, en nemli ve en
  kirli bölgelerindendir.
• Çünkü, çesitli vücut atiklari (ter, idrar) deri
  katlari ve kivrimlari arasinda birikir. Böylece,
  perine bölgesi mikroplarin yerlesip çogalmasi
  için elverisli bir ortam olusturur.

40
PERINE HIJYENI

• Perine hijyeni neden önemlidir?
• Kadinlarda idrar kanalinin kisa olmasi
• Vajina ve anüsün birbirine yakin olmasi genital
  ve üriner sistem enfeksiyonlarinin sik görülmesi
• Adet dönemleri

41
PERINE HIJYENI

• Perine nin
• önden arkaya dogru temizlenmesi gerekir. Bu
  son derece önemli bir kuraldir.

42
PERINE HIJYENI

• Iç çamasirlarinin her gün degistirilmesi,
• Çamasirlarin beyaz, pamuklu ve kisiye özel
  olmasi,

43
PERINE HIJYENI

• Adet dönemlerinde beyaz ve parfümsüz hijyenik
  baglarin kullanilmasi
• Baglarin sik sik degistirilmesi gerekir.
• Ayrica atiklar posete konup çöp kutularina
  atilmalidir.

44
PERINE HIJYENI

• Yine bu dönemde sik sik dus biçiminde banyo
  yapilmasi perine hijyeninin saglanmasinda son
  derece önemlidir

45
PERINE HIJYENI

• Vücuttaki istenmeyen tüylerin (koltuk alti ve
  kasik bölgesi) temizligine dikkat edilmeli ve
  kisa araliklarla alinmalidir.
• Çünkü tüylü bölgelerde nem orani fazla oldugu
  için terleme sonucu nahos kokular olusmaktadir.
• Bunu önlemenin en iyi yolu perine ve koltuk alti
  tüylerinin alinmasidir.

46
KISISEL TEMIZLIK KURALLARI

• Temizlik denilince sadece vücut temizligi veya
  konut temizligi anlasilmamalidir.
• Yasadigimiz ve çalistigimiz, eglendigimiz her
  yerde sagligimiz açisindan temizlik üzerinde
  ciddiyetle durulmalidir.

47
KISISEL TEMIZLIK KURALLARI

• Kirletilmis çevreyi temizlemek zordur. Ama
  kirletmemek ve korumak daha kolaydir.

48
KISISEL TEMIZLIK KURALLARI

• En az haftada bir defa banyo yapma, çamasir ve
  giyecekleri sik degistirme.
• Haftada bir defa el ve ayak tirnaklarini kesme.
• Yemeklerden önce ve sonra elleri su ve sabun ile
  yikayip kurulama.
• Tuvaletten sonra elleri bol su ve sabun ile
  yikayip kurulamak.

49
KISISEL TEMIZLIK KURALLARI

• Kadinlarda perine temizligi önden arkaya dogru
  yapilmali ve kuru tutulmalidir.
• Aksamlari yatmadan önce ayaklarin yikanmasi,
  elbiselerin çikarilip pijama veya gecelik
  giyilmesi.
• Isten veya okuldan eve gelindiginde el, yüz ve
  ayaklari yikamak.

50
KISISEL TEMIZLIK KURALLARI

• Günde en az iki defa dis firçalamak.
• Her gün saçlari taramak. Sik sik uygun sampuanla
  yikamak.
• Yere düsen bir yiyecegi yememek.
• Çig meyve ve sebzeleri yikamadan yememek.
• Açikta satilan yiyeceklerin tüketilmemesi.

51
KISISEL TEMIZLIK KURALLARI

• Kisi yaninda sürekli kagit mendil bulundurmali.
• Tuvaletleri temiz kullanmali.
• Çöpleri çöp kutusuna atmali.

52
BESINLERDE HJYEN NASIL OLMALI?
53
BESINLERIN SAGLIK VE TEMIZLIK KURALLARINA UYGUN
ISLEM GÖRMESI ( BESIN SANITASYONU)
Saglam, zedelenmemis, bozuk olmayan besinler
seçilmeli ve satin alinmalidir. Sebze ve
meyveler iyi yikanmalidir.
Hastalik yapabilecek süpheli
besinler,özellikle küflenmis olanlar
yenilmemelidir.
54
Ortam hijyeni saglamak için Hazirlama,
saklama ve servis sirasinda ellerimizle birlikte,
kullanilan araç- gereçlerde de
mikroorganizmalarin çogalmasi önlenmelidir.
Mutfak ve yemek yenen yerlerin temizligine özen
gösterilmelidir.
55
Çig yenecek sebze ve meyveler, pisirilecek taze
sebze ve kuru meyveler, temizlenmis ve pismeye
hazir tavuk, balik, parça etler ve yumurta iyice
yikanmalidir.
Sebze ve meyveler toz ve topraklarindan ve
ilaç kalintilarindan temizlenmek için bir müddet
su dolu kapta bekletildikten sonra, bol su ile
birkaç kez yikanmalidir.
56
Herhangi bir hasere ve mikroorganizma
bulasmasindan kuskulanilirsa, taze sebzeler 20
dk. tuzlu veya klorlu suda bekletilmelidir.
Temizlik maddeleri, hasere ilaçlari besinlerden
uzak yerlerde saklanmalidir.
57
Besinlerin hazirlanma, saklanma ve servis
edilmeleri sirasinda hastalik etmeni
mikroorganizmalar ile kirlenmesini önlemek için
neler yapilmalidir?
58
Kaçinilmasi gereken hatali davranislar

• -Hastayken maskesiz olarak
• besin hazirlama, pisirme,
• servis etme
• Kirli ellerle çalisma
• Kirli üniforma ile çalisma
• Kep veya bone giymeme
• Yiyecekler üzerine hapsirma,
• öksürme, yüksek sesle konusma

59

• Yemek hazirlama, pisirme, servisi sirasinda
  sigara içme, sakiz çigneme
• Kirik, çatlak tabak ve bardak kullanma
• Çatal, kasik, bardak, tabak tasirken agizla temas
  edecek yerlerden tutma

60

• Bulasiklari iyi yikamama
• Yikanmis kaplari bez ile kurulama
• Mutfakta sinek, böcek, kedi bulundurma
• Çöpleri açikta birakma

61
Besinlerin Uygun Sekilde Hazirlanmasi ve
Saklanmasi

• Saklama kaplari ve depolama alanlari temiz, serin
  ve kuru olmalidir.
• Önceden kimyasal maddelerin bulundugu kaplarda
  besin saklanmamalidir.
• Saklarken besinlerin üzeri kapatilmali,
  insektisit (böcek öldürücü) ve temizlik
  malzemeleri gibi kimyasallardan uzak
  tutulmalidir.
• Sebze ve meyveler pisirme için hazirlanmadan önce
  temiz ve bol suda yikanmalidir.

62

• Tencere, tava ve biçak çatal kasik gibi araç ve
  gereçler yikanirken sabun veya deterjanla
  birlikte sicak su kullanilmali ve temiz suyla
  durulanmalidir.
• Besinler temiz bir çevrede bulunsa bile uzun bir
  süre sonra bozulacaktir. Besinlerin üzerinde
  daima bir miktar bakteri vardir ve bunlar zaman
  içinde çogalarak bozulmaya ve hatta hastaliklara
  neden olurlar.
• Besinlerden et, tavuk, balik, süt, yumurta ve
  bunlardan hazirlanmis yemekler 16-490C arasindaki
  en tehlikeli bölge veya 5-16 ile 49-600C
  arasindaki tehlikeli bölgede, asla
  birakilmamalidir.
• Çok tehlikeli sicaklik dereceleri arasinda çabuk
  bozulabilen besinler 2 saatten, tehlikeli bölgede
  ise 4 saatten fazla bekletilmemelidir.

63

• Besinler oda sicakliginda bütün gece
  birakilmamalidir.
• Ilik tutulan yemekler tehlikeli olabilirler, bu
  noktaya dikkat edilmelidir. Sicak tutma ve isitma
  derecesi 60-740C arasindadir. Soguk tutma
  derecesi ise 50C nin altindadir. Bu nokta
  unutulmamalidir.
• Dondurulmus besinler, özellikle etler buzu
  çözüldükten sonra yeniden dondurulmamalidir.
• Çözdürülmüs besinler bekletilmeden
  pisirilmelidir.

64
(No Transcript)
65
KASTAMONU IL SAGLIK MÜDÜRLÜGÜ
TESEKKÜRLER