Geleide Visualisatie

1
Geleide Visualisatie
Martine Busch Van Praag Instituut
2
Stress respons

• Als reactie op waargenomen
• prikkels (stressor)
• Ziekte (ziekzijn) is stressgerelateerd
• en geeft veel stress
• Stress niet bevorderlijk voor herstel

HPA-as
3
Relaxation respons

• Tegengesteld mechanisme afname van stressreactie
  (Benson 1975)
• Is te leren

4
Vermindering van stress(non-farmacologisch)

• Goede voorlichting over ingreep/behandeling
• Goede communicatie en aandacht
• Stimuleren van fysieke oefeningen, voeding, etc.
• Ontspannings- en visualisatieoefeningen

5
Ontspanningsoefeningen

• Drie soorten ontspanningsoefeningen
• 1. Via ademhaling
• 2. Via fysieke activiteit (PMR)
• 3. Via cognitieve activiteit (autogene
  training, geleide visualisatie, mindfulness)

6
Geleide visualisatie

• Geleide visualisatie is een combinatie van
  ontspanning en gerichte aandacht
• fysieke situatie
• medische ingreep/therapie
• stimuleren eigen kracht

7
Gezonde Verbeelding

• je verbeeldingskracht gebruiken voor je eigen
  gezondheid

8
Mind-body interactie

• Elke mentaal-emotionele verandering geeft ook
  een fysiologische en neurologische verandering en
  vice versa je lichaam reageert op wat je denkt

9

• Ganis G, et al (2004)
• Cognitive Brain Research 20,
• 226-241

10
Soorten visualisatie

• Beeld (sensory imagery)
• mentale representatie van zintuiglijke
  voorstellingen
• Bij
• Pijn
• Operatie
• Chemotherapie

• Beweging (motor imagery)
• mentale representatie van beweging
• Bij
• Revalidatie CVA, sportblessure, fractuur
• (Top-)sport

11
Effect bij chronische pijn
Naam Jaar Klacht Design N Resultaat
Baird CL Sands L 2004 Chronische pijn osteoartritis RCT (pilot) controle en interventiegroep 28 Sign. pijnreductie na 12 weken
Astin JA 2004 Chronische pijn, diverse diagnoses (69 reuma-gerelateerd) Mixed kwantitatief/ kwalitatief, random controle en interventie-groep 44 Verandering in pijnbeleving pijn niet langer never-ending, maar changeable
Mannix LK et al 1998 Spannings-hoofdpijn CCT controle en interventiegroep 260 Sign. verbetering pijn, vitaliteit en mental health (kwaliteit van leven)
Sloman R et al 1994 Behandeling-gerelateerde pijn bij kanker RCT 3 groepen standaard, PMRGV (tape), PMR GV (live) 67 Sign. reductie intensiteit en ernst pijn, groep 3 meer dan groep 2, beide minder pijnmedicatie
Syrjala KL et al 1995 Behandeling-gerelateerde pijn bij kanker (beenmerg-transplantatie) RCT 4 groepen standaard, aandacht, GV, CBT-pakket inclusief GV 94 GV en CBT sign. minder pijn
12
Acute pijn/kosten
Naam Jaar Ingreep Design N Resultaat
Halpin S et al 2002 Open hart operaties CCT controle (655) en interventiegroep (134) 798 LoS 1,5 dag minder Medicatie 288,51 minder Pijnmedicatie 1,37 minder
Montgomery GH 2007 Borstoperaties RCT aandacht, GV (live) 200 Sign. minder propofol, licodaine minder pijn, misselijkheid 772,71 minder pp (kortere operatieduur)
Schwab D et al 2007 Hysterectomie Retrospectieve analyse, controle en interventiegroep 126 14 kostenreductie (2003) 8 minder LoS (0,23)
13
Klachten bij chemotherapie
Naam Jaar Outcome Design N Resultaat
Yoo et al 2005 Misselijkheid en braken RCT PMRGV (30) en controle (30) (borstkanker) 60 Thuis minder last van misselijkheid en braken Minder anticipatoire misselijkheid
Molassiotis et al 2001 Misselijkheid en braken RCT PMRGV- live (38) en controle (33), beide anti-emetica volgens protocol 71 Significante vermindering duur misselijkheid en braken Niet-significante vermindering frequentie misselijkheid en braken
Scott et al 1986 Misselijkheid en braken Pilot RCT Massage GV- live tape en controle anti-emetica 17 Intensiteit van misselijkheid en braken gelijk aan de groep die anti-emetica kreeg
14
Klachten bij chemotherapie
Naam Jaar Outcome Design N Resultaat
Walker et al 1999 Spanning RCT PMRGV 96 Meer ontspannen en rustiger tijdens chemo Indicatie van immunologische effecten
Antoni et al 2009 Angst ( cortisol) RCT (1) CBSM in groep en (2) controle 1 dag psycho-educatie 128 Minder angst Indicatie van immunologische effecten
Luebbert et al 2001 Depressie en angst Meta-analyse Klein effect op angst Gemiddeld effect op depressieve gevoelens
Yoo et al 2005 Kwaliteit van leven RCT PMRGV (30) en controle (30) 60 Meer welbevinden, minder bezorgd
Jacobsen et al 2002 Kwaliteit van leven RCT (1) standaard psychosociale zorg, (2) live PMR/GV CD, (3) self care PMR/GV (video, tekst, CD) 411 Groep 2 beter fysiek functioneren, grotere vitaliteit, minder beperkingen ADL, minder emotionele problemen
15
Intermezzo
16
Opbouw van een oefening

• Fysieke ontspanning
• Focus op een plek (ergens)
• Alle zintuigen activeren
• Opdracht
• Afronden
• Focus op hier-en-nu

17
Zelfmanagement

• Je kunt het zelf toepassen (CD met oefeningen)
• Je kunt zelf kiezen wanneer en hoe vaak
• Je ervaart hoe je zelf kunt ontspannen

18
Ontwikkeling CDs Gezonde Verbeelding in Nederland

• Samenwerking Van Praag Instituut en Elsevier
  gezondheidszorg
• Evaluatie door de doelgroep
• Zoveel mogelijk binnen of met zorginstellingen
• Deelname aan onderzoek

19
Serie CDs

• Gezonde Verbeelding ter ontspanning
• Gezonde Verbeelding bij pijn
• Gezonde Verbeelding bij chemotherapie
• Gezonde Verbeelding rondom operaties
• Gezonde Verbeelding bij hartoperaties
• In ontwikkeling
• Gezonde Verbeelding bij sportblessures
• Gezonde Verbeelding en pijnvrij bevallen
• Gezonde Verbeelding ter palliatie

20
Geleide visualisatiein Nederland

• Standaardzorg
• Diakonessenhuis Utrecht - cardiologie
• Slotervaart ziekenhuis - anesthesiologie,
  revalidatie, oncologie
• MCL oncologie
• Flevoziekenhuis gyneacologische chirurgie,
  cardiologie
• Antonius Ziekenhuis Nieuwegein - cardiologie
  (openhartoperaties)
• Brandwondencentrum Rotterdam pilotproject
• Studie door NIVEL bij fibromyalgiepatiënten
  i.s.m. Aveant thuiszorg en FES (patiëntenorganisat
  ie), Fonds NutsOhra
• Onderzoek Slotervaart ziekenhuis en Rode
  Kruisziekenhuis Beverwijk - anesthesiologie
  i.h.k.v. healing environment en integrative
  medicine
• Onderzoek UMC Maastricht dagcentrum i.h.k.v.
  kwaliteit van leven (angst en pijn)

21
Van Praag InstituutUtrecht

• Voorlichting en advies complementaire zorg en
  integrative medicine
• Scholing in geleide visualisatie voor
  hulpverleners en patiënten
• Onderzoek en projecten
• www.vanpraaginstituut.nl