Chuong 6 M

1
Chuong 6Mô Hình D? Li?u Quan Ni?m
Faculty of MIS
GV LÊ TH? QU?NH NGA
2
N?i Dung

• Khái ni?m v? mô hình d? li?u quan ni?m.
• Vai trò mô hình d? li?u quan ni?m trong phân tích
  thi?t k?.
• Ti?n trình Mô hình d? li?u quan ni?m
• So d? th?c th? k?t h?p (ERD).
• Phân bi?t gi?a các quan h? nh?t nguyên, nh?
  nguyên tam nguyên.
• B?n lo?i quy t?c qu?n lý.

3
Mô hình d? li?u quan ni?m

• Phuong ti?n d? giao ti?p v?i ngu?i dùng nh?m xác
  d?nh tính dúng d?n d?y d? c?a yêu c?u thông tin
  c?a HT
• Mô hình chi ti?t ghi nh?n c?u trúc d? li?u t?ng
  th? trong 1 t? ch?c
• Ð?c l?p v?i các h? qu?n tr? CSDL cách th?c s?
  d?ng nó

4
Ti?n trình Mô hình d? li?u quan ni?m

• Phân tích tài li?u thu du?c t? khâu kh?o sát
• Phát tri?n 1 mô hình DL cho HT hi?n hành
• Phát tri?n 1 mô hình DL quan ni?m m?i bao g?m t?t
  c? các yêu c?u d?i v?i HT m?i
• Trong giai do?n thi?t k?, mô hình DL quan ni?m
  du?c chuy?n thành thi?t k? v?t lý
• Tài li?u d? án s? k?t n?i t?t c? các bu?c mô hình
  d? li?u thi?t k? th?c hi?n trong chu k? phát
  tri?n HT

5
S?n ph?m mô hình hóa D? li?u

• So d? th?c th? - k?t h?p (ERD) DL trong bi?u d?
  du?c mô t? gi?i thích chi ti?t trong t? di?n
  DL, bao g?m các thu?c tính c?a DL nhu tên g?i, bí
  danh, ý nghia, lo?i d? li?u, kích c?, t?n su?t,
  khuôn d?ng thu?c tài li?u nào

6
S?n ph?m mô hình hóa D? li?u

• S?n ph?m th? 2 là t?p các m?c v? d?i tu?ng DL luu
  tr? trong t? di?n DL
• Liên k?t DL, ti?n trình, mô hình logic c?a
  HTTT.
• Các ph?n t? DL có trong DFD ph?i có trong mô hình
  DL ngu?c l?i.
• M?i kho DL trong DFD ph?i liên quan d?n d?i tu?ng
  DL trong mô hình DL.

7
(No Transcript)
8
Các câu h?i xác d?nh yêu c?u cho Mô hình hóa d?
li?u quan ni?m

• Các d?i tu?ng / ch? th? c?a công vi?c kinh doanh
  là gì?
• Các th?c th? d? li?u mô t?
• Ð?c trung có tính duy nh?t d? phân bi?t gi?a các
  d?i tu?ng / ch? th? c?a cùng lo?i là gì?
• Khoá chính (Primary keys)
• Các d?c trung mô t? m?i d?i tu?ng / ch? th??
• thu?c tính các khóa ngo?i
• D? li?u du?c s? d?ng nhu th? nào?
• Các ki?m soát b?o m?t phân quy?n truy xu?t cho
  ngu?i s? d?ng

9
Các câu h?i xác d?nh yêu c?u cho Mô hình hóa d?
li?u quan ni?m

• Các bi?n c? x?y ra cho th?y quan h? gi?a các d?i
  tu?ng?
• Các k?t h?p b?n s?
• Có nh?ng tru?ng h?p d?c bi?t nào ?nh hu?ng d?n
  cách ki?m soát bi?n c?? Li?u các quan h? có th?
  thay d?i theo th?i gian? (VD 1 nhân viên có th?
  thay d?i phòng ban?)
• Lu?t toàn v?n, b?n s? t?i thi?u, t?i da, th?i gian

10
Gi?i thi?u Mô hình Th?c th? - K?t h?p (ERD)

• So d? ERD
• Bi?u di?n logic, chi ti?t các th?c th?, quan h?
  các ph?n t? d? li?u c?a t? ch?c hay công vi?c
  kinh doanh
• Các ký hi?u
• Các th?c th? (Data entities)
• Các k?t h?p (Relationships)
• Các thu?c tính (Attributes)

11
Con ngu?i, noi ch?n, d?i tu?ng, bi?n c? hay khái
ni?m v? d? li?u du?c duy trì Lo?i th?c th? t?p
h?p các th?c th? v?i các d?c trung chung B?n th?
th?c th? c? th?
Quan h? gi?a các b?n th? c?a 1 hay nhi?u lo?i
th?c th?
Tên g?i thu?c tính hay d?c trung c?a th?c th?
12
Các Thu?c Tính Ð?nh Danh (Identifier Attributes)

• Khóa d? tuy?n (Candidate key)
• Thu?c tính ( hay k?t h?p các thu?c tính) xác d?nh
  1 cách duy nh?t m?i b?n th? c?a 1 lo?i th?c th?
• Ð?nh danh (Identifier)
• Khóa d? tuy?n dã du?c ch?n nhu d?c trung xác d?nh
  duy nh?t cho 1 lo?i th?c th?

13
Các Thu?c Tính Ð?nh Danh (Identifier Attributes)

• Nguyên t?c ch?n thu?c tính d?nh danh
• Ch?n khóa d? tuy?n không thay d?i giá tr?.
• Ch?n khóa d? tuy?n không có tr? r?ng (null).
• Tránh dùng khóa thông minh.
• Xem xét vi?c thay th? giá tr? don gi?n d?i v?i
  các khoá l?n ph?c t?p.

14
Thu?c tính da tr?

• Th?c tính có th? có nhi?u hon 1 giá tr? d?i v?i
  m?i b?n th?
• Bi?u di?n trong ERD theo 2 cách
• Hình Ê líp v?i du?ng v? dôi (double-lined
  ellipse)
• Th?c th? y?u (weak entity)

15
Ví d? v? th?c th? thu?c tính
Các thu?c tính don gi?n
Thu?c tính d?nh danh m?i nhân viên có 1 mã s?
duy nh?t.
Thu?c tính da tr? 1 nhân viên có th? có nhi?u k?
nang.
16
B?c s? c?a K?t h?p

• B?c s? (Degree) s? lo?i th?c th? tham gia vào 1
  k?t h?p
• Có 3 tru?ng h?p
• Nh?t nguyên (Unary) Gi?a 2 b?n th? c?a cùng 1
  lo?i th?c th?
• Nh? nguyên (Binary) Gi?a các b?n th? c?a 2 lo?i
  th?c th?
• Tam nguyên (Ternary) Gi?a các b?n th? c?a 3 lo?i
  th?c th?

17
B?n s? (Cardinality)

• S? b?n th? c?a th?c th? B có th? hay ph?i k?t h?p
  v?i m?i b?n th? c?a th?c th? A
• B?n s? t?i thi?u
• S? t?i thi?u các b?n th? c?a th?c th? B có th?
  k?t h?p v?i m?i b?n th? c?a th?c th? A
• B?n s? t?i da
• S? t?i da các b?n th? c?a th?c th? B có th? k?t
  h?p v?i m?i b?n th? c?a th?c th? A
• B?n s? tùy ý b?t bu?c
• Ch? ra có ph?i 1 b?n th? ph?i hi?n h?u hay có th?
  v?ng m?t trong k?t h?p

18
Ký hi?u B?n s?
19
Ví d? k?t h?p nh?t nguyên
20
Ví d? k?t h?p nh? nguyên
21
Các Qui t?c qu?n lý (Business Rules)

• Các d?c t? d? b?o v? tính toàn v?n c?a mô hình d?
  li?u logic
• Có 4 lo?i
• Toàn v?n th?c th? (Entity integrity) duy nh?t,
  d?nh danh không r?ng
• Ràng bu?c toàn v?n tham kh?o (Referential
  integrity constraints) qui t?c qu?n lý các quan
  h?
• Vùng tr? (Domains) Các giá tr? h?p l? d?i v?i
  thu?c tính
• Thao tác b?y (Triggering operations) qui t?c
  qu?n lý liên quan d?n giá tr? thu?c tính

22
Vùng tr? (Domains)

• T?p t?t c? các lo?i d? li?u kho?ng giá tr? mà 1
  thu?c tính có th? có
• Uu di?m
• Ki?m tra các giá tr? c?a 1 thu?c tính là h?p l?
• B?o d?m các thao tác l?y d? li?u khác nhau là
  logic
• Giúp n? l?c b?o toàn các d?c trung thu?c tính
  trong mô t?

23
Thao tác b?y (Triggering Operations)

• Kh?ng d?nh hay qui t?c qu?n lý tính h?p l? c?a
  các thao tác d? li?u nhu thêm m?i, c?p nh?t h?y
  b?
• Các thành ph?n
• Lu?t ngu?i dùng (User rule) phát bi?u qui t?c
  qu?n lý ph?i tuân theo b?i trigger
• Bi?n c? (Event) thao tác d? li?u kh?i d?ng thao
  tác (VD insert, delete,)
• Tên th?c th? (Entity Name) tên th?c th? du?c
  truy xu?t hay s?a d?i
• Ði?u ki?n (Condition) di?u ki?n làm cho thao tác
  du?c b?y
• Hành d?ng (Action) hành d?ng th?c hi?n khi thao
  tác du?c b?y

24
(No Transcript)
25
Các bu?c xây d?ng mô hình d? li?u quan ni?m

• Li?t kê, chính xác hoá l?a ch?n các thông tin
  co s?
• Xác d?nh các th?c th?, các thu?c tính d?nh danh
  c?a nó
• Xác d?nh các m?i quan h? các thu?c tính c?a nó
• V? bi?u d? mô hình th?c th? quan h?
• Xác d?nh b?n s?, chu?n hóa thu g?n bi?u d?