HAYVANSAL DOKULARIN G

1
HAYVANSAL DOKULARIN GÖREVLERI
2
(No Transcript)
3
(No Transcript)
4
(No Transcript)
5

• A.Tek katli epitelYan yana dizilmis hücrelerden
  olusur.Hücreleri yassi,kübik veya
  silindiriktir.a.Tek katli yassi epitel Akciger
  alveolleri,kan damarlarinin iç yüzü ve kilcal
  damarlarda bulunur.b.Tek katli kübik
  epitelOmurgali böbreklerinde,tiroit bezinde
  bulunur.c.Tek katli silindirik
  epitelOmurgalinin solunum yollarinda,incebagirsak
  ta bulunan silindirik epitel emme görevi yapar.

6

• B.Çok katli epitelÜst üste siralanmis
  hücrelerden olusur.Omugalilarin derisinde bu doku
  vardir.
• Bu epitel dokuyu inceledigimizde en altta
  silindirik,ortada kübik,üstte ise yassi epitelden
  olusmustur.
• En üstteki epitel genellikle ölüdür.Bu ölü hücre
  alttaki canli hücreleri dis etkilerden korur.Kan
  damari içermez.

7

• A.Tek hücreli bezler Silindirik hücrelerden
  olusur.Bunlara goblet hücresi denir.
• Toprak solucaninin derisinden,sindirim
  kanalindan,solunum organlarindan salgilanan mukus
  buna örnektir.

8

• B.Çok hücreli bezler Salgi yapan hücrelerin bir
  araya gelmesi ile olusurlar.
• Salgilarini bir kanala ve buradan vücut bosluguna
  veren bezlere ekzokrin(dis salgi) bezi denir.
• Tükrük bezi,mide ve bagirsak bezleri ile gözyasi
  bezleri dis salgi bezleridir.
• Salgilarini dogrudan kana veren bezlere
  endokrin(iç salgi) bezi denir.Bunlar kanalsiz
  bezlerdir.Salgilarina hormon denir.
  Hipofiz,tiroit,paratiroit,böbreküstü bezleri
  birer iç salgi bezidir.

9
(No Transcript)
10
BAG DOKU

• Doku ve organlari birbirine baglar.Vücudun her
  yerinde bulunur.Buna katilgan doku da denir.
• Hücreler ve hücreler arasi maddelerden ve
  liflerden olusur.Hücreler arasinda bu hücreler
  tarafindan salgilanan ara madde bulunur.
• Ara maddede agsi,kollogen,elastik lifler olmak
  üzere 3 tipte lif görülür.Ara madde miktari
  çok,bag dokusu hücreleri azdir.
• Bag dokusunu olusturan asil hücrelere fibroblast
  denir.Diger önemli hücreler ise mast hücreleri ve
  makrofajlardir.

11
KAN DOKU

• KAN DOKUSU Kan,çesitli maddeleri tasima,vücudu
  mikroplara karsi koruma,vücut isisini düzenlemek
  gerektiginde pihtilasma gibi görevler yapar.
• Hücreler ve hücreler arasi maddelerden
  olusmustur.Damarlar içinde dolasir.
• Plazma denilen ara maddesi sividir.Plazmanin
  çogunu su olusturur,ayrica sindirilmis
  besinler,hormonlar,enzimler,antikorlar,erimis
  gazlar ve artik maddeler içerir.Hafif bazik
  özelliktedir.

12

• Alyuvar(Eritrosit) ortasi çukur,kirmizi renkli
  kan hücresidir.Baslangiçta çekirdeklidirler ama
  kana karisirken çekirdeklerini kaybederler.Alyuvar
  lar akcigerden aldiklari oksijeni vücut
  hücrelerine,vücut hücrelerinden aldiklari
  karbondioksiti akcigere götüren
  hücrelerdir.Oksijen ve karbondioksit
  tasinmasinda yapisinda bulunan demirli bir
  protein olan hemoglobin görev yapar.Bir alyuvar
  yaklasik 280 milyon hemoglobin molekülüne
  sahiptir.Alyuvarlarin ömrü yaklasik olarak 120
  gündür.Yasli alyuvarlar dalakta ve karacigerde
  parçalanir.Kemik iliginde yenisi üretilir.Birim
  zamanda dokulara ulasan oksijen miktarinin
  azalmasi vücutta alyuvar üretimini hizlandirir.

13

• a.Kan kaybib.Deniz seviyesinden yükseklere
  çikilmasic.Bazi solunum ve dolasim sistemi
  hastaliklari gibi durumlarda alyuvar üretimi
  artar.Yüksek yerlerde yasayanlarda sahildeki
  insanlardan daha fazla alyuvar bulunur.Olgunlasmis
  alyuvarlarda çekirdek,ribozom,e.retikulum ve
  mitokondri yoktur.

14

• Akyuvarlar(Lökositler) çekirdekli,gerçek kan
  hücreleridir.Kan sivisi içinde aktif hareket
  ederler.Hemoglobin tasimadiklari için
  renksizdirler.Kanda ortalama 7000-9000
  kadardir.Bu sayia.Mikrobik hastaliklarb.Vücuda
  giren yabanci proteinler,bakteri ve kimyasal
  toksinlerc.Doku tahribi halinde sayisi artar.

15

• Akyuvarlar vücudu hastaliklara karsi
  korur.Monositler,mikroplari fagositozla yutar ve
  parçalar.Çogu zaman amipsi hareketlerle kan
  damarlarindan çikarak doku sivisindaki mikroplari
  yok eder.Ayrica bazi lenfositler vücuda zarar
  veren maddelere karsi antikor üretirler.

16

• Kan pulcuklari(trombositler) kemik ilgindeki dev
  hücrelerin(megakaryosit) parçalanmasi sonucu
  sitoplazma parçalaridir.Ömürleri birkaç
  gündür.Kanin pihtilasmasinda etkili olan özel bir
  protein bulundururlar.Buna trombosit
  tromboplastini denir.

17
KIKIRDAK DOKU

• KIKIRDAK DOKU Esnek,dayanikli,hafif sert
  dokudur.Omurgalilarda kemik doku ile beraber
  iskeleti olusturur.Köpekbaliklari hariç diger
  omurgalilarda embriyo gelistikçe kikirdak doku
  yerini kemik dokuya birakir.Bu doku,kikirdak
  hücreleri kondrosit ile hücrelerin arasini
  dolduran ara madde kondrinden olusur.Kondrosit
  bir kapsülle çevrilidir.Kikirdak dokuda kan
  damari bulunmaz.Besin ve gerekli maddeler
  difüzyonla etrafini saran bag dokunun
  kilcallarindan alinir.Metabolizma ürünü
  artiklarida yine difüzyonla atilir.

18

• Kikirdak doku,ara maddesine göre hiyalin,elastik
  ve lifli kikirdak olmak üzere 3e
  ayrilir.a.Hiyelin kikirdak soluk
  borusu,kaburga uçlari,uzun kemiklerin basi ve
  burunda yer alir.Bütün omurgalilarin embriyolari
  ile kikirdakligi baliklarin embriyo ve
  erginlerinde bulunur.b.Elastik kikirdak dis
  kulak yolu,kulak kepçesinde bulunur.c.Lifli
  kikirdak uzun kemiklerin eklem yerinde yer
  alir.Kollojen lifleri fazladir.Hücreler arasi
  madde ve hücreleri azdir.

19
KEMIK DOKU

• KEMIK DOKUSU Omurgalilarin iskeletini olusturan
  kemikler,kemik dokusundan meydana gelir.Vücudun
  en sert dokusudur.Vücuda destek saglar,iç
  organlara tutunma yüzeyi olusturur.
• Kemik hücrelerine osteosit denir.Kemik
  hücreleri osein denilen proteinli madde ile
  madensel tuzlardan olusan bir ara madde içinde
  bulunur.
• Madensel tuzlarin çogunu magnezyum
  fosfat,kalsiyum karbonat ve kalsiyum florür
  olusturur.Bu maddelerin miktari canlinin yasina
  göre degisir.

20

• Kemik doku siki ve süngersi olmak üzere 2ye
  ayrilir.Siki kemik doku,sert bir kitledir.Sert
  kemik dokuda denir.Iskeleti olusturan tüm
  kemiklerin dis yüzeyinde uzun kemiklerin
  gövdesinde bulunur.Kemik hücreleri sitoplazmik
  uzantilarla birbirine baglanir.Hücreler iç içe
  geçmis daireler üzerinde bulunur.Dairelerim
  merkezinde boydan boya uzanan bosluklara havers
  kanali denir.
• Havers kanallarini birbirine baglayan yan
  kanallarada volkmen kanallari adi verilir.Bu iki
  kanalinda içinden kan damarlari ve sinir
  uzantilari geçer.
• Süngerimsi kemik doku,uzun kemikleri bas
  kismini,kisa ve yassi kemikleri iç kismini
  doldurur.Gözenekli bir yapisi vardir.Bu
  gözeneklerin içi kirmizi kemik iligiyle doludur.

21
KAS DOKU

• KAS DOKUSU Kasilip gevseme yeteneginde olan bir
  dokudur.Bu özelliginden dolayi canlinin
  hareketini ayrica kalp,mide ve solunum
  organlarinin çalismasini saglar.Hücreler arasi
  maddeleri yoktur.Kas hücrelerinin zarina
  sarkolemma, sitoplazmasina sarkoplazma
  denir.Sarkoplazma kasilip gevseme özelligindeki
  liflerden yapilmistir.Bu liflere miyofibril adi
  verilir.Aktin ve miyozin denilen proteinden
  yapilmistir.kasilma için gerekli enerji ATPden
  saglanir.

22

• Kaslar yapi ve çalismalari bakimindan üç
  çesittir.Bunlar1.Düz kas, 2.Iskelet kasi,
  3.Kalp kasi.1.Düz kaslar uzun ,ig
  biçimli,sivri uçlu hücrelerden yapilmistir.
  Hücrenin ortasinda yassi ve uzun bir çekirdegi
  vardir. Bagirsak,mide,damarlar gibi iç organlarin
  yapisinda bulunur.Istegimiz disinda
  çalisir,çalismasi otonom sinir sisteminin
  denetiminde gerçeklesir.Yavas kasilir ancak
  kasili kalabilme süreleri uzundur.Yani geç
  yorulurlar.

23

• 2.Çizgili kaslar uzun,silindirik ve kalin uçlu
  hücrelerdir.Plazma zarlari eridigi için çok
  çekirdekli bir görünümleri vardir.Çekirdekleri
  kenarda yer alir.Çizgili kaslar iskeleti sara
  ve hareketi saglar.Istedigimizle
  çalisir.Çalismasi beyin tarafindan
  düzenlenir.Kasilma hizi yüksektir.Kasili kalma
  süresi kisadir.Yani çabuk yorulurlar.

24

• 3.Yürek(Kalp) kasi,bir çesit çizgili
  kastir.Kalbin kasli yapisini olusturur.Çok
  çekirdeklidir.Çekirdekleri ortadadir.Enine boyuna
  çizgilidir.Dallanmis ve birbiri ile kaynasmis
  silindirik,uzun liflerden olusur.Uyarti bir
  liften digerine iletilir.Istegimiz disinda
  çalisir.Çalismasi otonom sinir sistemi ile
  düzenlenir.

25
SINIR DOKU

• SINIR DOKUSUSinir dokusu sinir hücreleri(nöron)
  ile bunlarin arasinda bulunan destek saglayan
  rejenerasyon ve koruma görevi yapan
  nörogliyalardan olusur.Bir nöronda iki kisim
  bulunur.a.Sinir gövdesiSitoplazma ve çekirdegi
  kapsar.Hücreden uzanan sinir liflerine
  sahiptir.

26

• b.Uzantilar Uzun ve tek olan uzantiya akson
  denir.Beyin ve omirilikte bulunan aksonlarin
  etrafi miyelin kilif ile örtülüdür.Bu kilif
  Schwann hücrelerinin aksona dolanmasiyla olusur.
• Miyelinli aksonlarda uyartilar hizli
  iletilir.Otonom sinir sisteminin iç organlarda
  sonlanan aksonlarinda miyelin bulunmaz.Kisa
  birden fazla olan uzantilara ise dendrit denir.

27
(No Transcript)
28
(No Transcript)
29
(No Transcript)
30

• Kikirdak dokuda
• 1.sinir hücreleri
• 11.kilcal damarlar
• 111.hücreler arasi madde, gibi yapilarin
  hangileri bulunmaz?
• A) yalniz 1
• B)yalniz 11
• C)yaliniz 111
• D) 1 ve11
• E)11 ve 111
• cevap D

31

• Insan vücudunda asagidaki dokulardan hangisi bag
  ve destek dokudan farlilasarak meydana gelmistir
  ?
• A)kas doku
• B)kikirdak doku
• C)kemik doku
• D)kan doku
• E) temel bag doku
• cevap A

32

• Asagidakilerden hangisi bag veya özellesmis
  dokularina ait hücrelerden biri degildir?
• A)sinir hücresi
• B)kikirdak hücresi
• C)kemik hücresi
• D)makrofaj hücresi
• E)alyuvar hücresi
• cevap A

33

• Omurgali hayvanlarin kan dokusunu olusturan,
• 1.alyuvar
• 11.akyuvar
• 111.kan plazmasi yapilarindan hangileri CO2
  tasimakla görevlidir ?
• A)yalniz 1
• B)yalniz 111
• C)1 ve 11
• D)11 ve 111
• E)1 ve 111 cevap E

34

• Kan sivisinda bulunan akyuvarlar,
• 1)antikorlar üretebilme
• 11)fagositoz yapabilme
• 111)ekzositoz yapabilme
• 1V)damar disina çikabilme
• Özelliklerinden hangilerine sahiptir ?
• A)1 ve 11
• B)11 ve 1V
• C)1, 11,111
• D)1,11, 1V
• E)1 ,11 ,111, 1 V
• cevap E

35

• Asagidakilerden hangisi temel bag dokuya ait
  hücrelerden biri degildir ?
• A)mast
• B)fibrosit
• C)makrofaj
• D)melanosit
• E)osteosit
• cevap E

36
AHMET ASIM SENGÜL10112110472/A I.ÖGRT