SON ON YILDA HAYVANSAL

1
SON ON YILDA HAYVANSAL ÜRETIMIN GELISIMI VE
TARIMIN FINANSMANI
Son On Yilda Hayvansal Üretimde Girdi- Çikti
Iliskilerinin Analizi ve Mevcut Sorunlar 10 Ocak
2013 Izmir Türkiye Ziraat Odalari Birligi
2
AB giris sürecinde Türkiyenin hayvancilik
vizyonu

• Ülke kaynaklarini etkin kullanarak
• verimli,
• yüksek katma deger yaratan,
• kaliteli,
• yeterli,
• rekabetçi,
• üretici refahini yükselten,
• çevreye duyarli,
• güvenilir,
• izlenebilir,
• ürün çesitliligi yüksek
• hayvansal üretim yapan bir hayvancilik sektörü

3
AB giris sürecinde hayvanciligimizda beklenen
olasi gelismeler

• Hayvanlarin kayit altina alinmasi,
• Hayvan kaçakçiliginin önlenmesi,
• Veteriner hizmetleri altyapisinin
  iyilestirilmesi,
• Salgin hastaliklarin kontrolü,
• Hayvansal ürünlerde kalite ve hijyen,
• Pazar fiyatlari istikrari ve isletme ölçeklerinin
  iyilestirilmesi,
• Geleneksel üretim yapan aile isletmelerinde
  azalma

4
Isletmelerin isletme büyüklügü ve hayvan sayisina
göre dagilimi ()
Büyükbas hayvan sayisina göre isletme büyüklügü (bas) Büyükbas hayvani olan isletme Büyükbas hayvan   Küçükbas hayvan sayisina göre isletme büyüklügü (bas) Küçükbas hayvani olan isletme Küçükbas hayvan
 
Toplam- Total 100,0 100,0   Toplam- Total 100,0 100,0
1-4 59,7 21,6   1-4 18,6 1,0
5-9 21,3 21,3   5-9 10,8 1,6
10-19 12,8 25,4   10-19 17,2 4,9
20-49 5,4 22,9   20-49 25,3 16,8
50-149 0,7 7,0   50-149 21,1 36,1
150-299 0,0 1,2   150-299 5,6 24,1
300 0,0 0,6   300 1,5 15,6
81
43
18
48
5
Türkiye kirmizi et üretimi ve kesilen hayvan
sayisi
6
Türkiye süt üretimi ve sagilan hayvan sayisi
2009 4,010 bas 2010 19,928 bas 2011 78,565
bas
Sagilan 21 azalis
üretim26 Artis
7
Hangi sütü konusuyoruz???
8
Süte verilen destek bunu teyit ediyor
9
Tesvikten faydalanan çig süt(2011)
6,4 milyar litre
10
Kayitli 6,4 milyon ton sütün 71 i sadece 14
ilde sanayiye aktariliyor
11,9
11
Dünya süt ürünleri fiyatlari
2007 T.Yag 67 YST 94 Yagl. ST 91 C.Peynir 51
12
Dünya kirmizi et fiyatlari
Sigir eti 14 Kuzu eti 31
13
Dünya yem hammadde fiyatlari
2007 Arpa 72 Bugday 57 Soya 44 Misir 38
14
Fransada çig süt fiyatlari
15
Almanyada çig süt fiyatlari
16
AB-15de çig süt fiyatlari
17
Hollandada çig süt fiyatlari
18
ABDde çig süt fiyatlari
19
Türkiyede çig süt fiyatlari ve farkimiz

• Referans fiyat 73 krs
• Çig süt 63 krs
• 18 bin ton süttozu destegi
• Süttozu ihracat destegi

DAMIZLIK HAYVAN KESIMI
SÜT EYLEMI
2005 SÜT KRIZI
YÜKSEK YEM MALIYETI
Okul Sütü
SÜTTOZU DESTEGI
20
Türkiyede toptan süt ve süt ürünleri fiyatlari
21
Türkiyede perakende süt ve süt ürünleri
fiyatlari
22
Asil sorun paritede
23
Asil sorun bazi maliyetlerde
24
Asil sorun bazi maliyetlerde
22- 131
25
Asil sorun bazi maliyetlerde
15 113
26
Türkiye canli hayvan fiyatlari
42 - 55 Artis
27
Türkiye canli hayvan fiyatlari
40 - 52 Artis
Sifir faizli kredi uygulamasi
28
Türkiye canli hayvan fiyatlari
62 - 76 Artis
29
Karkas fiyati ve ithalat süreci
Kasaplik Ithalat karari
Karkas ithalat karari Gümrük Vergisi Düsüsü
Karkas ithalat Gümrük Vergisi Artis
30
Türkiye perakende et fiyatlarinin seyri
Kasaplik Ithalat karari
31
Türkiye perakende et ürünleri fiyatlarinin seyri
Kasaplik Ithalat karari
32
Canli hayvan ve karkas ithalat mevzuat sürecimiz
30/04/2010 (2010/373 sayili BKK)
23/9/2010 (2010/48 Sayili Teblig)
29/7/2011 (2011/2042 sayili BKK)
EBKna ihale için yetki verilmesi
29/6/2010 (2010/623 Sayili BKK
28/10/2010 (2010/972 sayili BKK)
19/2/2012 (2012/13 Sayili Teblig)
16/7/ 2010 (2010/31 sayili Teblig)
18/12/2010 (2010/55 Sayili Teblig)
6/3/2012 (2012/2829 Sayili BKK
1/8/2010 (2010/475 Sayili BKK)
22/12/2010 (2010/1155 sayili BKK)
14/3/2012 (2012/25 Sayili Teblig)
07/8/ 2010 (2010/754 sayili BKK)
19/3/2011 (2011/1520 Sayili Teblig)
8/7/2012 (2012/3372 Sayili BKK
13/8/2010 (2010/756 Sayili BKK)
14/5/2011 (2011/1766 sayili BKK)
30/10/2012 (2012/3758 Sayili BKK)
19/9/ 2010 (2010/822 sayili BKK)
02/7/2011 (2011/2020 Sayili BKK
33
Canli hayvan ve et ithalatimiz
BB KB karkas 2010   Miktar (kg) 50.657.514
BB KB karkas 2010   Deger() 249.256.831
BB KB karkas 2011   Miktar (kg) 110.731.351
BB KB karkas 2011   Deger() 511.868.440
BB KB karkas 2012   Miktar (kg) 24.677.279
BB KB karkas 2012   Deger() 92.551.133
Besilik BB lt300 kg 2010   Miktar (bas) 1.443
Besilik BB lt300 kg 2010   Deger() 1.861.257
Besilik BB lt300 kg 2011   Miktar (bas) 225.447
Besilik BB lt300 kg 2011   Deger() 251.121.868
Besilik BB lt300 kg 2012   Miktar (bas) 217.577
Besilik BB lt300 kg 2012   Deger() 240.160.285
Kasaplik BBKB gt300 kg 2010   Miktar (bas) 353.277
Kasaplik BBKB gt300 kg 2010   Deger() 233.090.874
Kasaplik BBKB gt300 kg 2011   Miktar (bas) 1.610.933
Kasaplik BBKB gt300 kg 2011   Deger() 450.676.884
Kasaplik BBKB gt300 kg 2012   Miktar (bas) 581.179
Kasaplik BBKB gt300 kg 2012   Deger() 387.556.611
186 bin ton et 445 bin bas besilik 2,6 milyon
bas kasaplik TOPLAM 2,4 milyar
Ekim 2010
Ekim 2010
Haziran 2010
34
Süt ve süt ürünleri dis ticareti
35
Süttozu dis ticaretimiz!!!
Ithalat miktari azaliyor Degeri artiyor
36
Tereyag dis ticaretimiz!!!
37
Peynir dis ticaretimiz!!!
38
Damizlik hayvan ithalatimiz!!!
2011 78 bin bas 293 milyon 2012 225 bin
bas 141 milyon
39
Tarimsal destekleme bütçesinde hayvanciligin yeri
Yillar Toplam Tarimsal Destek (000 TL) Toplam Hayvancilik Destegi (000 TL) Hayvanciligin Payi ()
2000 2444000 12000 0,5
2001 2717000 41450 1,5
2002 1868856 83200 4,5
2003 2669484 106089 4,0
2004 3084000 209000 6,8
2005 3708000 345000 9,3
2006 4747000 661000 13,9
2007 5643000 741000 13,1
2008 5864000 1095000 18,7
2009 4749000 908000 19,1
2010 5947000 1158000 19,5
2011 7085000 1728000 24,4
2012 (1) 7786000 2183000 28,0
2013 (2) 9102000 2464000 27,1
40
Süt tesvik priminin seyri!!!
2000 2001   2002 2003 2004   2005   2006 2007   2008 2009 2010 2011 2012
0,5 0,5 SK 1 2 2 DSYB 6 Örgütlü 5,5 5,5 BB 3,6 4  4 4 BB Sicak  4
    ÖSK 2 4 4 Tkn.P 5,5 Diger 3 3 KB - 10  10  15 BB Soguk  8
            TKK 4 SKIslah 1,5 1,5           KB  15
            Diger koop. 3 Tkn.P. 1,5 1,5            
            hast. Ari 1,5 Süt Ürt. Birl. 1,5 1,5            
                Hast. Ari 1,5 1,5            
41
Destekler neden sürekli degisiyor?

• 2005-2010 yillari arasi 6 yil uygulanmasi
  düsünülen destekler, 2008 yilinda yilliga
  döndü???
• 2008 yilinda Bakanlar Kurulu Karari 4 kez,
  uygulama tebligi 3 kez degistirildi???
• 5 Yillik TARET Projesi 4 yilda bitirildi???
• 300 TL besi destegi 2011 yilinda (Temmuz-Aralik
  2011 arasi) kaldirildi???
• Çözüm?
• ÇMVA- isletme düzeyinde veri
• Desteklerde etkinlik
• Istikrar

42
Türkiyede hayvan hastaliklarinin seyri
Mihrak sayilari 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ortalama
Sap 177 93 61 64 81 129 1562 801 251 209 613 1718 350
Anthrax 100 53 102 60 115 111 100 116 94 76 27 99 88
Kuduz 314 192 241 138 104 157 215 272 267 218 63 230 201
Sigir Bruselloz 17 17 21 31 45 81 390 532 675 768 235 486 275
Sigir Tüberküloz 19 15 49 45 79 102 277 312 422 254 66 348 166
Koyun keçi Bruselloz 60 71 78 90 143 153 273 201 120 140 90 212 136
Koyun keçi çiçek 41 26 21 28 131 180 219 147 36 35 10 34 76
Koyun keçi vebasi 43 25 6 13 39 78 94 95 36 24 36 218 59
43
Türkiyede hayvan hastaliklarinin seyri
Vaka sayilari 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ortalama
Sap 4127 2345 1136 933 6119 2387 83239 32366 7827 3682 34131 45507 18650
Anthrax 215 147 190 183 376 1702 664 578 708 4059 44 463 777
Kuduz 312 202 277 156 113 236 307 333 302 284 90 550 264
Sigir Bruselloz 54 36 59 64 117 199 881 1418 1862 1911 569 1822 749
Sigir Tüberküloz 28 42 64 175 368 582 1779 1436 2503 1414 364 1155 826
Koyun keçi Bruselloz 1161 842 778 947 1980 1935 5536 1826 1769 1924 1914 3135 1979
Koyun keçi çiçek 1218 358 1137 618 3729 4641 7202 5065 694 1520 174 1018 2281
Koyun keçi vebasi 1661 586 253 198 980 4698 4918 3603 1358 752 1037 7232 2273
44
Sonuçta fazla bir sey istemiyoruz

• AB Süt Ortak Piyasa Düzeninin Amaçlari
• Fiyat istikrarinin saglanmasi,
• Sektörün rekabet gücünün artirilmasi,
• Gida güvenilirliginin ve güvenliginin saglanmasi,
  
• Hayvan refahina ve çevreye duyarli üretimin
  tesvik edilmesi,
• Üreticilere diger sektörlerde çalisanlarla
  esdeger bir yasam standardinin saglanmasi

45

• TESEKKÜR EDERIM
• LEVENT GENÇ
• Veteriner Hekim
• lgenc06_at_gmail.com
• 312-231 63 00/422