ZARARLI ALISKANLIKLARDAN KORUNMAK

1
ZARARLI ALISKANLIKLARDAN KORUNMAK

2

• Adi ne olursa olsun, insanin ruh ve beden
  sagligina zarar veren her aliskanlik zararlidir.
  Insanlari zararli aliskanliklara yönlendiren
  sebepleri üç grupta toplamak mümkündür
• Olumsuz çevreyle (özellikle arkadas çevresiyle)
  ilgili sebepler.
• Merak, özenti, taklit duygulariyla ilgili
  sebepler,
• Mutsuzluk sebepleri.

3

• Insanin saglikli, basarili ve mutlu olabilmesi
  için beden ve ruh sagliginin her türlü zararli
  seylerden korunmasi lâzimdir. Insanin ruh ve
  beden sagligini bozan seylerin basinda zararli
  aliskanliklar gelir. Baslica zararli
  aliskanliklar sigara, alkol, uyusturucu ve kumar
  bagimliligidir.

4
ZARARLI ALISKANLIKLARIN SEBEPLERI

• Cehâlet, tembellik, bencillik, bilgisizlik, kötü
  arkadas, grup baskisi, asagilik kompleksi,
  kötüleri merak etme, kötülere özenme, kötüleri
  taklit etme, birahane, diskotekler, millî
  kültürden uzaklasma, ahlâkî degerlerin
  zayiflamasi, uyusturucu kültürünün benimsenmesi,
  dis güçlerin ajan ve mafya faaliyeti, sevgiden,
  ilgiden ve sefkatten mahrum kalma, issizlik,

5
ZARARLI ALISKANLIKLARIN SEBEPLERI

• uyusturucu madde karisimi ilâçlarin kullanilmasi,
• uyusturucu karistirilmis yiyecek ve içecekler,
• çikartmalar,
• kutlama ve eglence partileri,
• zamanin degerlendirilmemesi,
• basarisizlik ve mutsuzluk,
• stres,
• asiri lüks ve eglence hirsi,
• Bir defa denemekle bir sey olmaz ve benzeri
  tuzak sözler,

6

• gayesizlik,
• ümitsizlik,
• intibaksizlik,
• geçimsizlik,
• siddet,
• yalnizlik hissi,
• kendini kabul ettirme duygusu,
• iletisimsizlik,
• ekran bagimliligi,
• kumara yol açan ortamlar ve oyunlar.

7
SIGARANIN ZARARLARI

• Sigarada 4000 çesit zehirli madde vardir. Girtlak
  ve beyin kanserinin 99u, beyin kanamalarinin
  85i, damar tikanikliklarinin 90i, akciger
  kanserlerinin 90i sigara kaynaklidir. Sigara
  içenlerin vücuduna 15 ila 33 oranindi daha az
  oksijen girmektedir. (Kapali bir odada içilen bir
  tek sigaranin dumani iki aylik bir bebegin
  ölümüne neden olmustur.) 100 tiryakiden 50si
  sigara yüzünden ölmektedir. Sigara sagligin
  oldugu kadar cilt güzelliginin de düsmanidir.
  Anne adayi sigara içerse, çocugu 80 erken veya
  ölü, 65 özürlü (alkolde 100), 20 normal
  sürede, fakat normalden küçük dogar.

8
(No Transcript)
9
GEÇEN BU SÜREDE DÜNYADA 1 KISI SIGARA NEDENIYLE
ÖLDÜ.
10
EGER MEVCUT SIGARA IÇME PATERNLERI DEVAM
EDERSE 21. YÜZYILDA TÜTÜNE BAGLI ÖLÜMLERIN SAYISI
YILDA 1 MILYAR CIVARINDA OLACAKTIR.
11
SIGARAYI BIRAKMA TEKNIKLERI

•  
• Kesin karar vererek herhangi bir gün seçilerek
  birakilir
• Sigara içmeden geçirilen gün sonunda kendinizi
  ödüllendirin
• Sigara içtiginiz zamanlari tespit edip daha
  dikkatli davranin
• Birakmak için nedenleri belirleyin
• Sigara içen arkadas ve çevreden uzaklasin
• Sigarayi biraktiginiz andan itibaren yasadiginiz
  olumlu seyleri not edin
• Sigara içme istegi uyandiran yiyecek ve
  içeceklerden uzak durun

12

• Planli ve ölçülü bir yasam seçin
• Sizi strese sokacak konu ve tartismalardan uzak
  durun
• Bos zamanlarinizi açik havada veya dostlarinizla
  geçirin
• Yaninizda sigarayi hatirlatacak esya tasimayin
• Olumlu aliskanliklar gelistirin
• Güne baslarken kendinize özen gösterin, kendinizi
  iyi hissedeceginiz aliskanliklarinizi mutlaka
  yerine getirmeye çalisin. 

13

• 20 dakika Kan basinci ve kalp hizi normale
  döner. Eller ve ayaklar, dolasim normale döndügü
  için isinmaya baslar.
• 8 saat Kanda oksijen düzeyi normale döner. Kalp
  krizi riski düsmeye baslar.
• 24 saat Karbonmonoksit (egzoz gazi) vücuttan
  atilir. Akcigerlerdeki balgam ve diger birikimler
  temizlenmeye baslar.
• 48 saat Nikotin vücutta artik saptanamaz. Tat ve
  koku alma duyusu artmistir.

14

• 72 saat Solunum yollari gevsedigi için nefes
  almak kolaylasir. Vücut enerjisi artar.
• 2-12 hafta Dolasim bütün vücutta düzelir.
  Yürümek kolaylasir.
• 3-9 ay Öksürük, nefes darligi düzelir. Akciger
  islevi yüzde 5-10 oraninda artar.
• 5 yil Kalp krizi riski sigara içenlerin riskinin
  yarisina iner.
• 10 yil Akciger kanseri riski sigara içenlerin
  riskinin yarisina iner. Kalp krizi riski hiç
  sigara içmemis biri ile esit olur.

15
ALKOLÜN ZARARLARI

• Insanin bir santimetreküp kaninda bir miligram
  alkol bulunmasi, alkol zehirlenmesinin bütün
  belirtileri için yeterlidir. Sayet bu miktar 4-5
  miligrama kadar yükselirse, içen komaya girer.
  Komaya her giren kurtulamaz. Alkol asla bir gida
  degildir. Alkol için söylenmis güzel sözlere,
  aldatici reklâmlara aldanmamalidir. Alkol ilâç
  olmadigi gibi, alkollü içkiler istah açici da
  degildir. Bilakis zamanla mide rahatsizliklarina,
  istahsizliklara ve sindirim bozukluklarina sebep
  olur.

16
ALKOLÜN ZARARLARI

• Alkolün nihâî zarari akil hastaliklari, felçler,
  kalp, karaciger, böbrek ve damar hastaliklari,
  özürlü çocuklari ve ölüm seklindedir. Alkolizmin
  tuzagi biradir. Istatistiklere göre, alkoliklerin
  80i alkollü içki aliskanligina bira ile
  baslamislardir. Birada bulunan nitrozamin adli
  madde kansere sebep olmaktadir. Bira yapiminda
  kullanilan bira mayasi, alkol üreten bir maya
  türü oldugundan alkolsüz bira olmaz.

17
ALKOLÜN ZARARLARI

• Cinayetlerin 5i,
• Bosanmalarin 80i,
• Irza tecâvüzlerin 50si,
• Trafik kazalarinin 70i,
• Aile içi siddetin 70i,
• Görevini terk edenlerin 60i, alkol
  yüzündendir.
• Intihar olaylarinda alkolün etkisi, içmeyenlere
  oranla 58 kat fazladir.
• Alkol beyni 17 oraninda küçültmekte, bunun
  sonucu çocuklara da aynen intikal etmektedir.

18
ALKOLÜN OLUSTURDUGU BEDENSEL SORUNLAR

• Yorgunluk, halsizlik
• Kusma ve bulanti
• Gastrit
• Kilo alma
• Karaciger hastaliklari
• Hipertansiyon
• Kronik gerilim, bas agrilari
• Kronik diyare (ishal)

19
UYUSTURUCU FELÂKETI

• Uyusturucu maddeler, beyin ve akil sagliginin en
  büyük düsmanidir. Baslica etkileri
• delilik,
• erken bunama,
• suur ve hafiza kaybi,
• sayiklama,
• hayâl görme,
• korku,
• evham,
• zaman ve mekân algilamasinda bozukluk,

20

• iktidarsizlik,
• kangren,
• kan pihtilasmasi,
• kalp hastaligi,
• karaciger ve böbreklerde iltihap ve tikanma,
• depresyon,
• ölüm istegi,
• nefes darligi,

21

• öksürük,
• bogulma hissi,
• solunum felçleri,
• intihar ve ölümdür.
• Orta derecede kuvvetli bir gram uyusturucu bir
  milyon beyin hücresini öldürmektedir.
• Uyusturucuyu bir veya iki defa kullanmak
  bagimlilik yapar. Uyusturucunun, girdigi aileyi
  yikmamasi düsünülemez.

22

Bitkinlik Gözde kanlanma Göz bebeginde daralama Yüzde kizarma-sogukluk Kabizlik Ishal Mide-Bagirsak yakinmalari Yürüme bozuklugu Solunum güçlügü Agrilar Bitkinlik Gözde kanlanma Göz bebeginde daralama Yüzde kizarma-sogukluk Kabizlik Ishal Mide-Bagirsak yakinmalari Yürüme bozuklugu Solunum güçlügü Agrilar Bitkinlik Gözde kanlanma Göz bebeginde daralama Yüzde kizarma-sogukluk Kabizlik Ishal Mide-Bagirsak yakinmalari Yürüme bozuklugu Solunum güçlügü Agrilar

UYUSTURUCUNUN FIZIKSEL ETKILERI
Dalginlik Uyuklama Uyku bozuklugu Konusma
güçlügü Burun akintisiTerlemeTitreme
Dengesizlik
23


Duygu durumu degisikligiIlgi-istek kaybiDonuklukBilissel bozukluklarBasarida azalmaBakimsiz dis görünüsGerçek disi konusma Duygu durumu degisikligiIlgi-istek kaybiDonuklukBilissel bozukluklarBasarida azalmaBakimsiz dis görünüsGerçek disi konusma
UYUSTURUCUNUN TOPLUMSAL RUHSAL ETKILERI
Içe kapanmaÇevre degisikligiKonusma içeriginde
degismeAsiri para harcamaSuç isleme
egilimiEvden uzaklasmaMadde kokusu
24
Madde kullanmaya baslayan gençlerde ortak bazi
özellikler dikkat çekmistir --- Ani tepkiler
veren---Saldirgan ya da asi davranislari
olan---Her seyi reddeden---Davranis bozuklugu
gösteren ---Aykiri davranislar içinde
bulunan---Erken yaslarda davranis problemleri
olan---Çabuk heyecanlanan---Içe dönük
olan---Fazlasiyla itaatkar olan---Yasitlarindan
asiri etkilenen
25
MADDE KULLANIMINA BASLAMA YASI

• 31 15 YAS ALTI
• 43 16-20
• 12 21-25
• 6 26-30
• 8 30 YAS ÜSTÜ

26
Yasadisi Küresel Madde Kullanimi Egilimi 2002
Raporuna göre
YASADISI MADDE KULLANIMININ HEDEFI GENÇLIKTIR
Yasadisi madde kullaniminda hedef kitle 15-25
yas grubundaki gençlerdir.
27
Dünyada yasadisi madde kullananlarin sayisi 185
milyon kisi olarak tahmin edilmektedir.
185 milyon kisi
28
Ülkemiz ile ilgili veriler 1

• Erkeklerin 53ü, kadinlarin 20si sigara
  içmektedir.
• Kisi basina sigara tüketiminde Avrupa ülkeleri
  arasinda ilk siralardadir.
• Lise ögrencilerinin 20.1i sigara içmektedir.
• Madde kullanim orani 3.5dir.
• Alkol kullanim orani 20dir.

29
Ülkemiz ile ilgili veriler 2

• En az bir kez madde kullanan gençlerin orani
  2.6dir.
• 1994 yilinda Ankara da yapilan bir çalismada
  alkol bagimlilik sikligi 1.5 olarak
  bulunmustur.

30
Ülkemiz ile ilgili veriler 3

• Bagimlilarin 70i, 20 yas altinda ki
  gençlerdir.
• Madde ile ilk tanisma genelde 12-17 yas grubu
  arasindadir,
• 18-25 yas grubu arasinda düzenli kullanim
  görülmektedir.

31
ZARARLI ALISKANLIKLARDAN KORUNMA YOLU

• Sevgi, ilgiye ve sefkate
• Egitim
• Çevre (Aile, okul, arkadas ve is çevreleri)
• Medya,
• Genel ahlak sahibi olmak
• Çocuga çevre sartlarini o sekilde
  hazirlamalidir ki, onun davranisi karsisinda ona
  söyleyecegimiz söz Sakin yapma yerine,
  Aferin! olmalidir.

32

• Sokak çocuklarinin hepsinin sokak çocugu
  oluslarinin, tiner ve bally koklamalarinin
  nedeni, suçlu çocuklarin tamamina yakininin suç
  islemelerinin sebebi, yetiskin suçlularin büyük
  çogunlugunun suçlu olmalarinin nedeni, çocukluk
  ve gençlik yillarinda sevgiden, ilgiden ve
  sefkatten mahrum kalmalari ve bozuk kisiler ve
  bozuk çevreler tarafindan yönlendirilmeleridir.

33
ZARARLI ALISKANLIKLARDAN KORUNMAKONUSUNDA DIKKAT
EDILECEK HUSUSLAR

• Bilindigi gibi zararli aliskanliklar, kisinin ruh
  ve beden sagligini bozan aliskanliklardir.
  Zararli aliskanliklar konusunda verilen
  bilgilendirmelerde dikkat edilmesi gereken
  hususlar sunlardir
• Çocuklara ve gençlere hiçbir zararli, özellikle
  uyusturucu madde gösterilmemeli ve nasil
  kullanildigi ögretilmemelidir.
• Uyusturucu maddelerin adlari ve nasil elde
  edildikleri bildirilmemelidir.

34

• 3. Uyusturucu maddeler gaz, sivi ve kati halde
  kullanilarak kisilerin tuzaklara düsürüldügü
  anlatilmalidir.
• 4. Zararli maddeleri kullananlarin nasil krize
  girdigi ve nasil öldügü anlatilmali ve
  gösterilmelidir. Tehlikeli madde ve tehlikeli
  davranis o sekilde tanitilmalidir ki özendirici
  olmayip caydirici olsun.

35

• Çocuklar ve gençler gördüklerini taklit eder,
  ögrendiklerini yaparlar. Bu nedenle zararli
  aliskanliklar konusunda insanlar, özellikle
  çocuklar ve gençler bilgilendirilirken, onlarin
  gördüklerini taklit edecekleri ve ögrendiklerini
  yapacaklari unutulmamali

36

• Insan iki temel davranisindan biri, haz duydugu
  seye yaklasmak, digeri, elem duydugu seyden
  uzaklasmaktir. Insan tehlikeli seyi, haz verici
  zannederse, bilmeden felâkete sürüklenir. Fakat
  onun felâket unsuru oldugunu kesin olarak
  bilirse, ondan uzak durur. Iste zararli
  aliskanliklar, birçok kisi tarafindan ve medyada
  özellikle internette, özendirildigi için çocuklar
  ve gençler bunlardan haz duyacaklarini düsünerek,
  bilmeden ölüme giderler.

37

• Halbuki, zararli aliskanliklarin getirdigi kriz
  ve ölüm gibi sonuçlari gördükleri zaman, ayni
  seyi asla yasamak istemezler. Zararli bir
  maddenin hem kullanisini, hem de getirdigi sonucu
  ögretmek ve göstermek dogru degildir. Çünkü
  zararli maddeyi kullanmayi düsünen kisinin zihni
  onu kullanmaya programlanirsa, bu durumda gelecek
  sonucu düsünemez olur ve ilk firsatta zararli
  maddeyi kullanir.

38
NORMAL BEYIN
39
UYUSTURUCU KULLANDIKTAN SONRA
40
UYUSTURUCU ECSTASY HAP KULLANAN KISININ BEYIN
GÖRÜNTÜSÜ
ÖNCE
SONRA
41
ZARARLI ALISKANLIKLARA HAYIR
1974 TÜRKIYE GÜZELI
3 YIL SONRA
42
Normal bir insan 5 yilda bu kadar degisemez
UYUSTURUCUYA HAYIR
43
11 ayda böyle bir fiziksel degisim olabilecegine
inanabiliyor musunuz?
UYUSTURUCUYA HAYIR
44
UYUSTURUCUYA HAYIR
5 YIL ÖNCE
Bir insanda ki bu hizli degisimi sizce ne
yapabilir.!?
5 YIL SONRA
45
ÖZGÜR INSAN BAGIMLI OLAMAZ ,BAGIMLI INSAN
ÖZGÜR DEGILDIR.