OKUL VE ADOLESAN SAGLIGI

1
Egitmen Dishekimi Sertifika Programi IDO, 19
Aralik 2009
Türkiyede Okul Sagligi Hizmetlerinde Son
Gelismeler Serpil Ugur Baysal I. Ü. ÇSE Aile
Sagligi AD Istanbul Tip Fak. Sosyal Pediatri BD
2
Amaçlar

• Bes yasindan büyük
• çocuklarin sagligi
• Saglik gereksinimleri
• Gereksinimleri karsilamada sorunlar
• Çözüm önerileri

3
Türkiyenin Nüfusu

• Son on yillarda ülkemizin nüfusu
• yaslaniyor
• Genç nüfus bir çok ülkedekinden fazla !

4

• Okul çagi çocuklari birincil saglik
  hizmetlerinden yeterince yararlanamamaktadirlar.

5
Saglikta Dönüsüm Projesi- T.C. Saglik Bakanligi-
2003

• Amaçlar
• - Saglik hizmetlerinin güçlendirilmesi,
• - Saglik çalisanlarinin bilgi ve beceri
  düzeylerinin artirilmasi.

6
Saglikta Dönüsüm Projesi- Amaç

• Saglik hizmetlerini, Ülkenin her kösesinde, tüm
  gruplar için
• ulasilabilir, etkin, üretken,
• nitelikli,
• sürdürülebilir kilmaktir.

7
Yasalara Göre Durum

• Okullarda saglik , saglik egitimi
• Milli Egitim Bakanligi Saglik Isleri Daire
• Baskanligi Saglik
  Bakanligi
• Saglik Egitim Merkezleri, Saglik Ocaklari
• Okula giris muayenesi, asilar
• Kirsal, yari kentsel bölgeler öncelikli

8
Tarihçe

• 1917- Osmanli Devleti, Egitim
• Bakanligi
• Tibbi Muayene Karti
• Savas yillari nedeniyle
• kullanilamamis.

9
Tarihçe

• 1930- Genel Toplum Sagligi Kanunu
• 163.-164. maddeler okul sagligi ile iliskili

10
Tarihçe

• 1936- 3017 numarali Saglik Bakanliginin
  Organizasyonu ve Vatandaslar Kanunu
• Okul saglik hizmetleri devletin sorumlulugunda

11
Tarihçe

• 1946dan bu yana
• UNICEF, okullarda, beslenme ve enfeksiyonlarin
  önlenmesi programlarini gelistirmekte.

12
Tarihçe

• 224 Sayili Saglik Hizmetlerinin
  Sosyallestirilmesi Hakkindaki Kanunun
  (12/1/1961) 154 Sayili Yönergesine göre saglik
  ocaklarinin sorumlulugundadir.

13
M.E.B. Saglik Egitim Merkezleri Yönetmeligi (1982)

• Bölüm 4- Madde 36 Okullardaki okul sagligi
  egitimi çalismalari Saglik Egitim Merkezlerince
  planlanir ve uygulanir.

14
Uygulamalar

• Milli Egitim Bakanligi (MEB)- Okullarda Saglik
  Taramalari 1982-83
• 1,5- 2 milyon ögrenci /yil
• Kuruluslar arasinda esgüdüm gerekiyor.

15
Uygulamalar

• 1992- Sagli Bakanligi Saglik Hizmetleri Uygulama
  Rehberi
• Hizmetler pek sinirli
• Yalniz, asilama ve bazi taramalar- kirsal yöreler
  öncelikli.

16
Okul Sagligi Hizmetlerinin Kapsami

• Okula giris muayeneleri
• Bulasici hastaliklarla savas
• Ilk yardim
• Ruh sagligi
• Beden egitimi

17
Günümüzde

• Türkiyede okul sagligina iliskin maddeler
  2008/58 sayili genelge ile belirlenmistir.
• Bölgesel Saglik Ocaklarinda (SO) görev yapan
  hekimler baslica sorumludur.
• Ekip yaklasimi

18
Okul Sagligi Neden Önemlidir?

• 2000li yillarda
• 5-19 yas grubunda , 20 milyon çocuk
• 60,000 okulda
• 16 milyon ögrenci
• 700,000 ögretmen ve personel
• Toplumun yaklasik yüzde 25i okullarda.

19
Diger okullar

• 285 tane egitim kurumu YIBO
• 253 tane egitim kurumu PIYO
• 5,975 tasimali okulda 654,093 toplam ögrenci.

20
Kimler hizmet bekliyor ?

• Özel Egitim Okullari
• Ortopedik 14
• Görme 15
• Isitme 45
• Zihinsel engelliler 89
• Hastane Okullari 39
• Özel Yetenekliler 16

21
Okul sagliginda görev alan saglik personeli

• Saglik Bakanligina bagli 6000e yakin saglik
  ocagi.
• Milli Egitim Bakanligina bagli 102 saglik egitim
  merkezinde
• 437 pratisyen hekim,
• 124 dis hekimi,
• 800 hemsire ( 520si okul sagligi hemsiresi)

22
Okul Sagligi Hizmetleri- Sorun?

• Hizmet önceligi olan gruplari kapsamis olsa
• da
• Okul Sagligi olarak yeterince ayrilmamisti.

23
Okul Saglik Hizmetlerinin Dört Boyutu

• 1) Ögrencilerin sagligi
• 2) Okul çevresi
• 3) Saglik egitimi
• 4) Okul personelinin sagligi

24
OKULLARDA SAGLIK HIZMETLERI
Ögrencilerin sagliginin degerlendirilip izlenmesi
Erken tani( Sekonder koruma)
Sonuçlarin izlenmesi
Sagaltim( Tedavi )
Esenlendirme
Aile ile isbirligi
25
OKULLARDA SAGLIK HIZMETLERI
Ögrencilerin sagliginin gelistirilmesi
Bedensel, zihinsel, duygusal olarak saglikli gelisme
Sagliga zararli dis etkenlerden korunma
Kazalardan korunma ve ilk yardim alma
Siddet görmenin önlenmesi
Saglikli beslenme
Agiz ve dis sagligini koruma
Enfeksiyon hastaliklarindan korunma
Cinsel saglik bilinci kazanma
Saglikli iletisim kurabilme
Aile destegini saglama

26
Ilkögretimde Bir Okul Sagligi Hizmet Projesi

• Istanbul Üniversitesi Çocuk Sagligi Enstitüsü-
  Çocuk Sagligi Dernegi
• 1999-2005
• Amaç Kurumlararasi isbirligi saglayarak,
  stratejik yaklasimla, okullarda saglik
  hizmetlerinin niteligini artirmak, Türkiyede
  yaygin olarak kullanimini saglamak üzere, örnek
  bir saglik hizmet modeli gelistirmek.

27
Okul Sagligi Hizmetlerine Stratejik Yaklasim

• 1- Hizmet uygulamalarinin basamaklandirilmasi
• - Okul sagligi hizmet durumunu
  degerlendirme/ Hazirlik
• - Uygulama çalismalari FM, agiz-dis
  muayenesi, görme ve isitmenin
• degerlendirilmesi, lab, ileri tetkik için
  sevkler, tedavi, flor jeli uygulamalari, ilk
• yardim ve saglik egitimi
• - Ölçegin büyütülmesi
• 2- Sistem çerçevesi olusturmak
• 3- Katilimci Süreç Ilgililerle toplantilar,
  raporlarin paylasimi
• Okul Sagligi Hizmetleri Yönergesi
• SB - 01/02/2005 tarih ve 1276 sayili genelge
  ile önerileri uygulayicilara iletti.

28
Stratejik Yaklasimin Sistem Çerçevesi

• Ögrenci- Veli

• Uygulama
• 1. Politika ve program
• 2. Kaynaklar, giderler
• 3. Hizmet kalitesi, yönetim

Saglik hizmet uygulama ekibi
29
Okul Sagligi Ekibi

• HEMSIRE ÖGRETMEN
• HEKIM VELI
• OKUL YÖNETICILERI
• GÖNÜLLÜLER SOSYAL HIZMETLER

SO, Rehberlik Merkezleri, Dispanserler,
Hastaneler, Laborantlar, Psikologlar
30
Is Birligi

• Kurumlararasi Saglik kuruluslari ,MEB, SB,
  SSK,Vakif, gönüllü kuruluslar (ÇSD,ÇYDD),
  Rehberlik Egitim Merkezi
• Okul yöneticileri
• Ögretmenler
• Aileler

31
(No Transcript)
32
Okul temelli saglik hizmet projesi 1999-2004,
Istanbul
33
(No Transcript)
34
(No Transcript)
35

• Ögretmenlerin, annebabalarin, sosyal
  çalismacilarin, gönüllülerin katilimi,
  programlarin etkinligi için gereklidir.

36
Hematokrit ve idrar örnekleri alinirken
37
Geri bildirim alma el yikama rol yapma
egitimleri
38
Baslica Saglik Sorunlari-Kagithane

• 
  
• Agiz-dis sagligi 72
• Akut hastalik 59
• Süregen bulgu/ hastalik 34
• Ruh sagligi 30
• Görme bozuklugu 17
• Saglikli 4

7-11 yas grubunda 5O3 ikinci sinif ögrencisi,
40inin saglik güvencesi yok.
39
Süregen Hastaliklar/ Sorunlar-Kagithane

• Tekrarlayan ÜSY hastaliklari, süregen sorunlari
• Süregen yineleyen agri
• Nokturnal enürezis
• Kalpte üfürüm
• Ürogenital sistem hastaliklari
• Büyüme geriligi
• Dogumsal deformite

7-11 yas grubunda 5O3 ikinci sinif ögrencisi
40
FAÇYIOnda ögrencilerin agiz ve dis sagligi
ile ilgili bulgular

• Çürük prevalansi 90, 47
• Çürük dis çekimi ve tedavi 80
• Risk grubu- NaF jeli uygulama 20
• Ortodontik sorunlar 15
• Çürük siddeti dmf t 4(kisi basina düsen
• çürük süt disi sayisi)
• DMF T 0,3 (kisi basina
  düsen çürük
• kalici dis sayisi)

41
FAÇYIOnda ögrencilerin agiz ve dis sagligi
ile ilgili bulgular

• Dolgulu ve çekilmis kalici disler açisindan
  degerlendirme
• Firçalama aliskanligi olmayan çocuk orani 70
• Fakülteye sevk 2

42
Agiz- dis sagligi Okul Uygulamalari

• Agiz- dis sagligi ile ilgili posterler asildi
  brosürler ve takvimler dagitildi.
• Siniflarda dis firçalama yöntemi gösterildi.
• Dis firçasi olmayan ögrencilere ve kardeslerine
  dis firçasi ve dis macunu verildi ( 50 ).

43
(No Transcript)
44
OKULLARDA KARSILASILAN ÖNEMLI SAGLIK SORUNLARI

• Yaralanmalar
• Süregen Hastaliklar
• Bulasici Hastaliklar
• Yüksek risk tasiyan sosyal davranislar
• Saglik bakimina ulasamama
• Yoksulluk
• Özgüven sorunlari
• Özgün saglik gereksinimleri
• Saglikli olmayan yasam aliskanliklari
• J Sch Health
  1996 66 55-58.

45
Ruh Sagligi

• Okul çagi psikososyal gelisim açisindan önemli
• Düsük sosyokültürel yapi sorunlari artirmakta
• Sorunlarin kisa ve uzun erimli sonuçlari bireyi,
  aileyi ve toplumu etkiler.
• Ülkemizde bu konuda çalismalar kisitli

46
Ruh Sagligi

• Kagithane Örnegi
• Yöntem 102 ögrenci ( 2. Siniflar)
• 53 K, 49 E
• Psikiyatrik görüsme, aileden öykü
• Semptom tarama amaçli ölçeklerin uygulanmasi
  (anne-baba,ögretmen)
• Ruh sagligi sorunlari 22

47
Ruh Sagligi-Kagithane

• Davranis sorunlari
• Ögrenme güçlükleri
• Kisilik testlerine göre
• uyum güçlügü
• regresyon, agresyon
• resim çizme teknigi yasa göre geri

48
Ruh Sagligi-Kagithane

• Düsük benlik duygusu
• Genis ailede baba egemenligi
• Göç edenlerde sosyal uyum güçlükleri
• Uyari yetersizligi
• Fiziksel güç üstünlügü

49
Ruh Sagligi

• ESSOP Annual Meeting 2002, Spetses
• Ugur Baysal S ve ark, A Mental Health Screening
  Project in Istanbul, Turkey. J School Health
  200474 341-43
• IÜ BAP No UDP-81, 2002
• www.ashaweb.org

50
Ruh Sagligi Sorunlari-Kagithane Abali O ve ark,
ESSOP Annual Meeting 2003
51
Ruh Sagligi Sorunlari- Kagithane

• Dikkat eksikligi hiperaktivite bozuklugu-DEHB
  21,6
• Depresif uyum güçlügü 13,8
• Davranis degerlendirme ölçeklerine göre anksiyete
  -depresyon ölçegi en yüksek
• Rehberlik ve psikiyatrik danismanlik hizmetleri
  önemli!

52
(No Transcript)
53
Sonuç

• Bu hizmet modelinin kapsamli olarak
  uygulanabilecegini ve toplum sagligini
  gelistirmek için yararli olacagini düsündük.

54
Sonuç

• Son yillarda, Türkiyede okul sagligi
  temasinin yöneticiler ve saglik çalisanlari
  arasinda ilgi kazanmis oldugunu gözlemlemek
  cesaret vericidir.

55
Kaynaklar

• Kongre ESSOP 1999. Annual Congress of the
  European Society for Social Pediatrics. School
  Health. Programme and Abstracts. Child Health
  Association, 13-16 October 1999, Istanbul,
  Turkey.
• Yayinlar
• - Sahip Y, Gökçay G. Okul Sagligi. Egitim
  Iletisim Dergisi 2003 2 22-27.
• - Ugur Baysal S, Özmen B, Parman T, Sahip Y,
  Bulut A, Gökçay G. A Mental Health Screening
  Project in Istanbul, Turkey. J Sch Health 2004
  74 341-343.
• - Ugur Baysal S, Özmen B, Sahip Y, Bulut A,
  Gökçay G. Recent Developments in School Based
  Health Services in Turkey. J Sch Health, baskida.
  
• Okul Sagligi konusunda yazilmis Bilimsel Dergiler
• - Bulut A (Editör). Klinik Çocuk Forumu. Eylül-
  Ekim 2005. Istanbul Bilmedya Yayincilik, 2006.
• - Bulut A(Editör). Klinik Çocuk Forumu. Kasim-
  Aralik 2005. Istanbul Bilmedya Yayincilik, 2006.
  

56
Katilimci süreçte yer alan raporlar

• - Aysen Bulut, Hacer Nalbant, Muhtar Çokar.
• Ergenler ve Saglik Durum Raporu. Istanbul
  Tip Fakültesi, KÇSEAB, Mart 2002
• - Çocuk Sagligi Dernegi, Istanbul Il Milli
  Egitim Müdürlügü, Istanbul Üniversitesi Çocuk
  Sagligi Enstitüsü( Düzenleyenler). Ilkögretim
  Çaginda Okul Sagligi. Deneyim Paylasimi ve
  Gelecek için Öneriler Istanbul, Ekim 2003.
• - Istanbul Üniversitesi Çocuk Sagligi
  Enstitüsü, Istanbul Il Milli Egitim Müdürlügü,
  Çocuk Sagligi Dernegi( Düzenleyenler).
  Ilkögretim Çaginda Okul Sagligi konulu
  toplanti tutanaklari ve katilimcilardan alinan
  geri bildirimlerle hazirlanmis taslak. Türkiyede
  Okul Sagligi Hizmetlerinin Gelistirilmesi için
  Öneriler. Istanbul, Mayis 2004.
• - Çocuk Sagligi Dermegi, Istanbul Üniversitesi
  Çocuk Sagligi Enstitüsü
• (Düzenleyenler). Türkiyede Okul Sagligi
  Hizmetlerinin Gelistirilmesi için Yönerge
  Taslagi. Istanbul, Ekim 2004.

57
Sagligi Gelistiren Okullar Projesi

• Avrupa Sagligi Gelistiren Okullar Agi (The
  European Network of Health Promoting Schools-
  ENHPS) WHO, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birligi
  tarafindan Avrupada 40dan fazla ülkede
  uygulanmaktadir.

58
Sagligi Gelistiren Okullar Projesi

• Proje, okullarda, çocuklarin saglik durumu kadar,
  psikolojik ve sosyal çevrelerini iyilestirmeyi
  amaçlar.
• Bu proje, 1995 yilinda, Saglik Bakanligi ve Milli
  Egitim Bakanliginin isbirliginde, 7 kentte, 10
  okulda 42817 ögrenciyi ve 1512 ögretmeni kapsadi.

59
Sagligi Gelistiren Okullar Projesi

• ENHPS projesi içinde
• Proje, koordinatörlere ve egiticilere üç günlük
  bir toplanti ile tanitildi.

60
Sagligi Gelistiren Okullar Projesi

• Saglik Bakanligi içinde, Proje Destek Merkezi
  , teknik ve danisma kurulu olusturuldu.
• Okul koordinatörleri belirlendi ve her okulda bir
  saglik merkezi olusturuldu.

61
Sagligi Gelistiren Okullar Projesi

• Ilgili yazili gereçler hazirlanmis, çocuklarin
  psikolojik ve fizik gelisimi ve gereksinimlerini
  içeren birkaç konuda
• ögretmenlere ve egiticilere yönelik
  çalistaylar düzenlenmistir.

62
Sagligi Gelistiren Okullar Projesi

• Ögrencileri, beslenme, saglikli yasam, ilk
  yardim, sunum yapma, vb konularda egiten yaz
  okullari gelistirilmistir.
• Proje, alti aylik aralarla, okullardan gelen
  raporlarla, ögrencilere ve ögretmenlere verilen
  anketlerle degerlendirilmektedir.

63
(No Transcript)
64
Güvenli Okullar Programlari

• Okullarda, güvenlige iliskin ana sorunlar,
  siddet, zorbalik, okula gidip gelirken ortaya
  çikan, trafik ve trafik disi istemsiz
  yaralanmalardir.

65
Güvenli Okullar Programlari

• Okullar, güvenligi saglamaktan ve yaralanma
  riskini azaltmaktan sorumludur.
• Güvenli Okul çocuk güvenliginde yeni bir
  kavramdir.

66
Güvenli Okullar Programi

• Güvenli Okullar Programi, 2006da gelistirildi.
• Okul Güvenligi yaklasimi, WHO Güvenli Toplum
  Programinin altinda bir alt baslik olarak
  yürütülmekte.
• Güvenlik programlari, okul sagligi pogramlarina
  katilmali.

67
(No Transcript)
68
Diger Projeler- Okul Sagligi

• Beyaz Bayrak Projesi( 90dan yüksek puan alan
  okullara verilir)
• Parlayan gülüsler, parlayan gelecekler projesi
  Agiz- dis sagligini gelistirme
• 22 ilde 5,000 ögrenci, Ocak 2008
• Ilk yardima ilk adim projesi, Eylül 2007
• Ailelere sosyal yardim
• Kan bagisi
• Beslenme egitimi
• Adolesan sagligini gelistirme
• Adolesan degisim projesi- ERDEP
•  
•  
•  
•  
•  

69
Diger Projeler- Okul Sagligi

• Sigaranin zararlari konusunda egitim
• Nörovirüs epidemileri, Haziran 2007
• Okul kantinleri- hijyen, obesite, 2007
• Okul Sagligi Isbirligi Anlasmasi, 2007
• Okul Sagligi Projesi
• Tütün ürünleri- Zararlari ve önlenmesine iliskin
  yasa, Mayis 2008
• Zararli aliskanliklarin önlenmesi, Mart 2008.
•  
•  
•  
•  
•  
•  
•  

70
(No Transcript)
71
(No Transcript)
72
MEB, Urganli IO
73
Sosyal esitsizliklerin belirgin oldugu
toplumlarda,
74
Hogwarts School, United Kingdom
75
(No Transcript)
76
(No Transcript)
77
Okul sagligi, uygun saglik hizmetine ulasamayan
çocuklara ulasma yolunda özel önem tasir
78
Okullar topluma erisebilmenin yoludur.
79
(No Transcript)
80
(No Transcript)
81
Öneriler 1

• Okul sagligi hizmetleri çevre ile bütünlesmeli
• Sürekli olmali
• Ailelerin katilimi saglanmali
• Gönüllü insan gücünden yararlanilmali
• Kurumlararasi isbirligi kurulmali ve sürekli
  kilinmali.

82
Öneriler 2

• Ders programlarinda bütüncül yaklasimla temel
  saglik bilgileri etkinlestirilmeli
• Ögretmenler programlari yürütebilmek için
  gelistirilmeli
• Her okulda, ögrencilerin sagligini denetleyecek
  bir ekip olusturulmali
• Okul sagligi ekibi sorumlu, yetkin saglik
  çalisanlari ile iletisim içinde olmali.

83
Öneriler 3

• Gençlerin sagliginin korunmasi ve
  gelistirilmesi, bütüncül saglik yaklasimi ile
  dersler ve ders disi etkinliklerle desteklenmeli

84
Öneriler 4

• Dersler ve ders disi etkinliklerde
• Yasama saglikli baslangiç
• Saglikli büyüme- gelisme bedensel, zihinsel,
  duygusal, toplumsal
• Saglikli beslenme

85
Öneriler 5

• Saglikli iletisim
• Zararli etkenlerden korunma
• Saglik hizmetlerinin etkin kullanimi ögrenilmeli.
• Daha önce söz edilen çabalar bu dogrultuda
  sürüyor...

86
Öneriler 6

• Bu alanda çalisacak egitimcilerin ve saglik
  çalisanlarinin sayi ve niteligi artirilmali
• Gençlik programlarina zaman ve ek kaynak
  ayrilmali
• Akran egitimine yer verilmeli.

87
Öneriler 7

• Ögrencilerin ruh sagligini koruma, gelistirme,
  bos zamanlari degerlendirme konularinda
  desteklenmesi öncelik tasimali
• Sagligi bütüncül degerlendiren gençlik
  programlarina farkli disiplinlerden katki
  saglanmali.

88
SAGLIGIN GELISTIRILMESI Erken ölüm, hastalik
ve engellilige yol açan baslica nedenlerin
önlenmesi

• Günümüzün ve gelecegin,ölüm, hastalik ve
  engellilik nedenleri kalp- damar hastaliklari,
  kanser, süregen akciger hastaliklari, depresyon,
  siddet, madde kullanimi, yaralanmalar, beslenme
  bozukluklari, HIV/AIDS/STI ve helmint
  enfeksiyonlari) birbiri ile iliskili alti
  davranis biçiminin önlenmesi ile önemli ölçüde
  azaltilabilir. Bu girisimler, gençlik çaginda
  baslatilir sosyal, politik düzenlemelerle
  korunur.

89
Sagligin gelistirilmesi( health promotion) DSÖ

• Tütün kullanimi
• Yaralanma ve siddete yol açan davranislar
• Alkol ve madde kullanimi
• Hastaliga yol açan beslenme ve temizlik
  aliskanliklari
• Hareketsiz yasam biçimi
• Istenmeyen gebeliklere ve enfeksiyonlara yol açan
  cinsel davranislar

90
Adolesan Obama
91
Okulda Adolesan SagliginiGelistirmede Öncelikler
1

• Güvenli davranis gelistirme
• Saglikli beslenme
• Fiziksel hareketlilik
• Istemsiz/ istemli yaralanmalarin kontrolü

92
Okulda Adolesan Sagligini Gelistirmede Öncelikler
2

• Güvenli cinsellik
• Sagliga zararli aliskanliklardan korunma Sigara,
  alkol, madde bagimliligi
• Psikososyal gelisimi saglama

93
Okulda Adolesana Yaklasim

• Gizlilik
• Ev, okul yasamini birlikte ele alma
• Sosyal etkinlikler
• Bilgi ve beceri kazandirma
• Güven verme
• Güvenligi saglama

94
Adolesan ve Okul SagligiCerrahpasa Deneyimi, 2OOO

• 4153 lise ögrencisi
• DSÖ, Avrupa Bölgesi
• Okul Çocuklarinda Saglik Davranisi(HBSC 98)
  arastirmasina benzer
• Ercan O, Alikasifoglu M, Erginöz E ve ark.
• J Adolesc Health 2002, Minerva Pediatr 2002.

95
Adolesan ve Okul SagligiCerrahpasa Deneyimi, 2OOO

• 4153 lise ögrencisi
• Düzenli sigara içme yüzdesi
• 1. sinif 8
• 2. sinif 14
• 3. sinif 21 ( K 16, E 26)

96
Adolesan ve Okul Sagligi,Kocaeli Deneyimi
Kara B, Hatun S, Gökalp AS, 2OO1

• 19u sigara içiyor
• 66si en az bir kez sigara içmis
• 10u son bir ayda silah tasimis
• 50si son bir yilda fiziksel kavgaya karismis.
• ABD, CDC, Gençlik Risk Davranisi Izlem
  Anketi

97
Adolesan ve Okul SagligiKocaeli Deneyimi, 2OO1

• Lise ögrencilerinin 22si cinsel birlesme
  deneyimi yasamis
• 37 si son cinsel iliskilerinde kondom
  kullanmis
• 23 ü fazla tartili oldugu inancinda.

98
Adolesan ve Okul SagligiKocaeli Deneyimi, 2OO1

• Bisiklet kullananlarin 97 si kask takmiyor
• 24 ü araç içinde güvenlik kemeri kullanmiyor
• 18 i son bir yilda özkiyim girisimi için
  plan yapmis
• 13 ü özkiyim girisiminde bulunmus.

99
Adolesan Sagligi Önleme ve Tedavi 1
Feldman W. Evidence Based Pediatrics. 2000
100
Adolesan Sagligi Önleme ve Tedavi 2
SSRI Selektif Serotonin Reuptake Inhibitörü
Feldman W. Evidence Based Pediatrics 2000
101
SONUÇ

• Uygulamalar çok boyutlu yaklasim
  gerektirmektedir.
• Gerçekçi öncelik saptama, iyi ve genis kapsamli
  planlama, saglam is birligi, etkin esgüdüm
  saglanmalidir.

102
SONUÇ

• Okullarin ve ögretmenlerin katkilari ile
  ailelerin is birliginde çocuk ve gençlerimizin
  sagligini gelistirmek, uzun dönemde, ülkedeki
  tüm ailelere ve çocuklara saglik bilinci
  kazandirabilir.

103
SONUÇ

• Okullar toplumdan alacaklari güçle bilgi
• tutum ve davranislarin olumlu yönde
• gelistirilmesinde firsatlar olustururlar.
• OKUL, TÜM TOPLUMA ERISEBILMEKTIR.

104

• Çocuk Sagligi Dernegi, Istanbul Üniversitesi
  Çocuk Sagligi Enstitüsü tarafindan yürütülen bu
  projeyi desteklemistir.
• Bu proje, Avrupa Sosyal Pediatri ve Çocuk Sagligi
  Derneginin yillik toplantisinda poster bildiri
  olarak sunulmustur. ESSOP ( European Society for
  Social Pediatrics and Child Health ) Annual
  Meeting 2006, 12-14 Temmuz 2006, Cardiff,
  Ingiltere.

105
Birinci Basamak Saglik Çalisanlarina Yönelik Okul
Sagligi Rehberi Saglik Hizmetlerinde Okul
Sagligi Kitabi

• T.C. Saglik Bakanligi
• Dr. Refik Saydam, - Saglik Merkez Baskanligi Okul
  Sagligi Bölümü, 2006
• Akademisyenler
• Uzmanlar
• Uzmanlik kuruluslarindan uzmanlar tarafindan
  hazirlandi.
• Iki danisma kurulu

106
Saglik Hizmetlerinde Okul Sagligi Kitabi

• 3-7 Ekim 2005, Taslak Rehber için Çalistay
• Ekim 2007, Geri Bildirimler
• Ayrintili, bilimsel bir kaynak
• Son yenileme Mayis 2008
• http//www.hm.saglik.gov.tr/
• zehirlenmeler/OkulSagligi.pdf 

107
Hayalindeki okul nasil?

108
(No Transcript)