BAB 2 KONSEP-KONSEP PERAKAUNAN

1
BAB 2KONSEP-KONSEP PERAKAUNAN
Ke Menu Utama

• Konsep-konsep Asas Perakaunan
• Pengkelasan Akaun
• Persamaan Perakaunan
• Sistem Catatan Bergu

2
KONSEP- KONSEPASAS PERAKAUNAN
3
Prinsip Perakaunan Diterima Umum

• Panduan untuk mengukur, merekod dan melaporkan
  aktiviti ekonomi.
• Merangkumi konvensyen, konsep, peraturan,
  prosedur dan garis panduan yang standard
• Situasi yang sama akan diukur, direkod dan
  dilapor dengan cara yang sama oleh akauntan
• TUJUAN
• Maklumat yang dilaporkan dalam Penyata Kewangan
  lengkap, boleh dipercayai, difahami dan untuk
  tujuan membuat perbandingan

4

• KONSEP-KONSEP
• PERAKAUNAN

5

• KOS SEJARAH
• PENGUKURAN WANG STABIL
• ENTITI BERASINGAN
• USAHA BERTERUSAN
• KETEKALAN
• TEMPOH PERAKAUNAN

6

1. MATERIALITI
2. REALISASI
3. PEMADANAN
4. KONSERVATISMA
5. PENDEDAHAN PENUH
6. KEOBJEKTIFAN

7

• KOS SEJARAH
• (HISTORICAL COST)
• Aset direkod pada harga kos atau belian
• Sebab objektif dan boleh dibuktikan
• Contoh Perniagaan AA membeli sebuah kereta
  dengan hargaRM20,000 pada 21 Ogos 2002. Harga
  pasaran meningkat kepada RM 25,000 pada
  keesokannya. Apakah nilai yang harus direkod oleh
  Perniagaan AA. Kenapa?
• Penyelesaian Nilai yang direkod adalah RM
  20,000 , kerana nilainyatelah dipersetujui dan
  bersamaan dengan tarikh berlakunya urusniaga
  belian

8

• PENGUKURAN WANG STABIL
• (MONETARY UNIT)
• Wang digunakan sebagai alat pertukaran dan
  direkodkan dalam buku perakaunan
• Contoh Satu urusniaga telah berlaku dalam
  Perniagaan AA tetap nilainya dalam wang tidak
  dapat dipastikan. Akauntantperniagaan membuat
  keputusan tidak merekod urusniaga
  tersebutsehingga nilai dalam wang dapat
  dipastikan
• Penyelesaian Tindakan tersebut adalah tepat
  kerana pelaporanurusniaga perlu dipastikan dan
  dilaporkan dalam nilai wang yang tepat

9

• ENTITI BERASINGAN
• (SEPARATE ENTITY)
• Perniagaan tiada kaitan dengan hak peribadi
  pemilik
• Perniagaan dan pemilik adalah dua entiti yang
  berbeza
• Contoh En AA membeli sebuah kereta untuk
  kegunaan isterinya. Beliau telah merekodkan
  pembelian ini ke dalam rekodperniagaanya. Selain
  itu semua perbelanjaan minyak petrol untukkereta
  tersebut turut direkod dalam buku perniagaannya.
• Penyelesaian En. AA tidak mematuhi konsep
  entiti berasingan.Pembelian kereta dan
  perbelanjaan minyak petrol adalahperbelanjaan
  peribadi bukannya perbelanjaan perniagaan. Ia
  tidak boleh direkod dalam buku perniagaannya.

10

• USAHA BERTERUSAN
• (GOING CONCERN)
• Perniagaan ditubuhkan untuk diteruskan dan
  dimajukan
• Tidak dibubarkan dalam jangka pendek
• Menilai aset tetap secara berterusan dalam
  operasi perniagaan untuk menghasilkan pendapatan
• Contoh Perniagaan AA membeli sebuah kenderaan
  berharga RM 20,000 dengan anggaran jangkahayatnya
  selama10 tahun. Harga pasaran kenderaan tersebut
  adalah RM 25,000.Adalah dicadangkankenderaan
  tersebut disusutnilaikan untuk tempoh 5 tahun
  kerana perniaagaan dijangka akan dibubarkan dalam
  jangkamasa tersebut.

11

• Penyelesaian Cadangan ditolak kerana
  bertentangan dengan konsepentiti berterusan.
  Kenderaan perlu direkod pada nilai RM 20,000
  dandisusutnilaikan selama 10 tahun kerana
  perniagaan diandaikan akan beroperasi untuk
  jangkamasa yang tidak boleh ditetapkan

12

• KETEKALAN
• (CONSISTENCY)
• Kekalkan semua kaedah yang digunakan
• Tujuan mudah buat perbandingan antara
  tahun-tahun lepas dan firma lain
• Laporan itu adil dan dapat dipersembahkan
• Contoh Perniagaan AA menggunakan kaedah
  garislurus dalam menilaisusutnilai semua aset
  tetap syarikat. Syarikat bercadang untuk menukar
  kaedah penilaian kepada kaedah baki berkurangan
  untuk semua asettetap. Adakah tindakan ini
  mematuhi konsep ketekalan, huraikan.

13

• Penyelesaian Tidak mematuhi konsep ketekalan,
  kerana sesuatu kaedah yang telah digunakan perlu
  diteruskan penggunaannya untuk tahun-tahun
  seterusnya.

14

• TEMPOH PERAKAUNAN
• (ACCOUNTING PERIOD)
• Perniagaan disediakan untuk satu tempoh biasanya
  12 bulan, membolehkan prestasi entiti dapat
  diukur
• Contoh Perniagaan AA telah ditubuhkan pada 1
  Januari 2000.Perniagaan ini menutup akaun
  perniagaannya setiap 12 bulan iaitu pada 31
  Disember setiap tahun. Jelaskan konsep perakaunan
  yang terlibat.
• Penyelesaian Tindakan ini adalah amalan biasa
  perniagaan dan ia memenuhi konsep tempoh
  perakaunan di mana penyata kewangan disediakan
  untuk setiap 12 bulan.

15

• MATERIALITI
• (MATERIALITY)
• Dianggap material atau tidak dari segi nilainya
  (angka) jika ia boleh mengubah keputusan yang
  akan dibuat oleh pembuat keputusan.
• Penentuan materialiti-
• a) perlu buat bandingan
• b) imbangan dari segi saiz, ciri-ciri dan sifat
• Contoh 2 peralatan telah dibeli pada harga RM
  10 dan RM 10,000 masing-masing. Usia guna
  dijangkakan selama 10 tahun. Dicadangkan
  kedua-dua peralatan disusutnilaikan selama 10
  tahun. Berikan pendapat anda.

16

• Penyelesaian Menurut konsep materialiti adalah
  tidak material untuk mengira susutnilai ke atas
  peralatan berharga RM 10. Ia lebih sesuai
  dilaporkan sebagai belanja. Sementara RM 10,000
  adalah material untuk disusutnilaikan selama 10
  tahun

17

• REALISASI
• (REALISATION)
• Hasil hanya diambilkira jika ia benar-benar
  berlaku.
• Kriteria-
• berlaku urusniaga
• pembeli sanggup bayar
• kestabilan nilai matawang
• pembeli berupaya bayar
• Contoh En AA adalah pengusaha tembikar. Beliau
  telah menerima tempahan 100 pasu tembikar. Beliau
  telah merekodkan tempahantersebut dan mengiktiraf
  hasilnya pada tarikh tempahan diterima. Berikan
  pendapat anda.

18

• Penyelesaian En AA tidak boleh mengiktiraf
  tempahan tersebutsebagai hasil keran urusniaga
  pertukaran barang belum berlaku. Tindakannya
  tidak menepati konsep realisas

19

• PEMADANAN
• (MATCHING)
• Belanja direkod dalam tempoh perakaunan bagi
  perolehi hasil perniagaan.
• Tujuan ketahui jumlah sebenar hasil belanja
  untuk sesuatu tempoh perakauanan
• Contoh En AA mendapati perniagaannya akan
  mengalami kerugian. Maka beliau mengarahkan
  akauntan mengurangkan pelaporan perbelanjaan
  syarikat dengan mengurangkan pelaporan nilai
  belanja elektrik dan tidak melaporkan belanja
  susutnilai bagi tempoh tahun tersebut. Adakah
  akauntan perlu mematuhi arahannya, berikan
  pendapat anda.

20

• Penyelesaian Tidak kerana bercanggah dengan
  konsep pemadanan. Pelaporan belanja elektrik dan
  belanja susutnilai adalah perbelanjaan yang
  berlaku dalam tahun kewangan tersebut dan ia
  berkaitan dengan hasil yang diperolehi dalam
  tempoh itu. Oleh itu perbelanjaan perlu
  dilaporkan bagi menunjukkan kedudukan kewangan
  sebenar syarikat

21

• KONSERVATISMA
• (CONSERVATISM)
• Hasil Untung perniagaan direkodkan jika ia
  benar-benar berlaku, jika ada jangkaan dalam
  kerugian akan diambilkira tetapi jangkaan
  keuntungan tidak diambilkira.
• Aset tidak terlebih nyata dan liabiliti tidak
  terkurang nyata
• Contoh Perniagaan AA telah berkontrak dengan
  syarikat dari Mexico. Hasil daripada kontrak ini
  perniagaannya dijangka akan memperolehi
  keuntungan RM 1 juta. Pengarah syarikat
  mengarahkan akauntannya melaporkan keuntungan
  tersebut dalam penyata kewangan tempoh berkenaan.
  Wajarkah akauntan melaporkan keuntungan tersebut?
  Apa pendapat anda.
• .

22

• Penyelesaian Akauntan tidak boleh melaporkan
  keuntungan tersebut kerana ianya belum berlaku
  dan hanya satu jangkaan. Tindakan ini menyalahi
  konsep konservatisma di mana keuntungan tidak
  boleh dilaporkan selagi tidak berlaku

23

• PENDEDAHAN PENUH
• (FULL DISCLOSURE)
• Mendedahkan semua fakta penting yang berkaitan
  dengan organisasi
• Contoh Perniagaan AA telah membuat perubahan
  dalam kaedah penilaian stok yang digunakan.
  Syarikat tidak mendedahkan perkara ini dalam
  penyata kewangan bagi tempoh perakaunan
  berkenaan.
• Penyelesaian Tindakan ini tidak mematuhi konsep
  pendedahan penuh di mana perubahan yang dibuat
  itu perlu dilaporkan dalam nota kepada akaun.
  Tujuannya adalah untuk memaklumkan perubahan yang
  berlaku kepada pengguna penyata kewangan.

24

• KEOBJEKTIFAN
• (OBJECTIVITY)
• Semua data perakaunan harus ada bukti yang
  menyokong berlakunya urusniaga
• Tujuan elak daripada akauntan beri pendapat
  yang subjektif dan tidak tepat
• Rekod boleh dipercayai benar dan tepat
• Contoh Perniagaan AA menjalankan dasar di mana
  hanya urusniaga tunai sahaja dikeluarkan resit,
  tetapi bagi urusniaga kredit tiada sebarang
  dokumen diperlukan. Beri pendapat anda.

25

• Penyelesaian Syarikat tidak mematuhi konsep
  keobjektifan kerana semua urusniaga yang berlaku
  perlu disahkan dengan pengeluaran dokumen
  tertentu samada urusniaga tunai atau kredit.
  Selain sebagai bukti ia juga dapat memudahkan
  perekodan dibuat

26
RUMUSAN

• Konsep-konsep asas dalam perakaunan menjadi
  garispanduan yang diterima umum dan dipraktiskan
  sebagai satu standard yang universal.
• Konsep-konsep ini penting bagi memastikan
  penyediaan penyata kewangan yang standard kepada
  pengguna maklumat perakaunan.

MENU
27
PENGKELASAN AKAUN DALAM SESUATU ENTITI
28
PENYATA KEWANGAN(FINANCIAL STATEMENT)

• KUNCI
• KIRA-KIRA
• (BALANCE SHEET)

• PENYATA PENDAPATAN
• (INCOME STATEMENT)

29
PENYATA PENDAPATAN
BELANJA
HASIL
30

• HASIL
• (REVENUES)
• Segala penerimaan daripada jualan barang atau
• penyediaan perkhidmatan.
• 2 jenis hasil iaitu-
• Hasil Pengendalian Pernigaaan
• Contoh- Jualan, hasil perkhidmatan
• Hasil Bukan Pengendalian Perniagaan
• Contoh- Faedah diterima, simpanan, sewa
• diterima, untung atas
  jualan aset
• tetap

31

• BELANJA
• (EXPENCES)
• Kos atau pembayaran dalam perolehi hasil
• 2 jenis belanja iaitu-
• Belanja Pengendalian Perniagaan
• Contoh- Kadarbayaran, Jualan, Angkutan
  Keluar
• Belanja Bukan Pengendalian Perniagaan
• Contoh- Faedah atas Overdraf

32
KUNCI KIRA-KIRA(LEMBARAN IMBANGAN)
LIABILITI
EKUITI PEMILIK
ASET
33
ASET (ASSETS)

• Harta yang dimiliki oleh perniagaan.
• Aset dibahagikan kepada dua-
• 1. Aset Tetap
• Aset yang tahan lama dan boleh digunakan untuk
  beberapa tahun.
• Terbahagi kepada 2-
• Aset nyata Dapat dilihat secara fizikal
• Contoh- Bangunan, kenderaan, peralatan
• Aset tak ketara Tidak dapat dilihat secara
  fizikal
• Contoh- Tandadagang, paten

34

• 2. Aset Semasa
• Wujud dalam satu tempoh perakaunan dan boleh
  ditukar menjadi tunai dalam tempoh setahun
• Sentiasa berubah bentuk dan nilai
• Contoh - Stok akhir, Akaun Belum Terima,
  Tunai, Bank, Hasil Terakru, Belanja Terdahulu

35
LIABILITI (LIABILITY)

• Hutang perniagaan yang perlu dibayar oleh entiti
• kepada pihak lain
• Liabiliti dibahagikan kepada 2 jenis-
• 1. Liabiliti Jangka Panjang ( gt 1 tahun)
• Hutang yang perlu dijelaskan dalam tempoh yang
  melebihi satu tahun
• Contoh- Pinjaman, gadai janji

36

• 2. Liabiliti Semasa ( lt 1 tahun)
• Hutang yang perlu dijelaskan dalam tempoh kurang
  dari setahun
• Contoh- Akaun Belum Bayar, Belanja,
  Terakru, Hasil Terdahulu

37
EKUITI PEMILIK( OWNERS EQUITY)

• Hutang pihak perniagaan kepada
• pemiliknya iaitu modal, ia termasuk
• Modal yang dilaburkan oleh pemilik ke dalam
  perniagaan
• Untung bersih hasil daripada kegiatan perniagaan
  yang menguntungkan

38
RUMUSAN

• Terdapat 5 kumpulan utama akaun-akaun di dalam
  Penyata Kewangan untuk keperluan perekodan akaun
  perniagaan iaitu
• Hasil
• Belanja
• Aset
• Liabiliti
• Ekuiti Pemilik

MENU
39
PERSAMAAN PERAKAUNAN

• Tanpa
• Hasil Dan Belanja

• Mengambilkira
• Hasil Dan Belanja

40
Persamaan Perakaunan Tanpa Hasil dan Belanja

• ASET LABILITI EKUITI PEMILIK

41

• Contoh-
• 1. Memulakan perniagaan dengan modal tunai RM
  1,000
• Kesannya Aset bertambah Ekuiti
  bertambah
• 2. Pemilik mengeluarkan RM 100 tunai untuk
  kegunaannya

ASET LIABILITI EKUITI Tunai Modal 1000
1000
ASET LIABILITI EKUITI Tunai Ambilan -1
00 -100
42

• 3. Perniagaan meminjam dengan En. Jj sebanyak
• RM 3,000 dan diberikan cek
• Kesannya Aset bertambah Liabiliti
  bertambah
• 4. Perniagaan membayar hutang RM 100 secara tunai
• Kesannya Aset berkurang Liabiliti
  berkurang

ASET LIABILITI EKUITI Tunai Pinjaman 3000
3000
ASET LIABILITI EKUITI Tunai Pinjaman
-100 -100
43
Persamaan Perakaunan denganMengambilkira
Hasil Belanja

• ASET LIABILITI MODAL HASIL - BELANJA

44

• Contoh
• 1. Perniagaan membuat jualan secara kredit kepada
  AA Agensi bernilai RM 2,000
• Kesannya Aset bertambah Ekuiti bertambah
  (Peningkatan
• 
  HASIL)
• 2. Perniagaan menerima bil telefon sebanyak RM 90

ASET LIABILITI EKUITI Penghutang Jualan
2000 2000
ASET LIABILITI EKUITI Bil
telefon Belanja telefon 90 -90
45
RUMUSAN

• Persamaan Perakaunan adalah asas utama kepada
  penyediaan semua rekod-rekod perakaunan.
• Semua catatan urusniaga di dalam rekod-rekod
  perakaunan perlu mengekalkan keseimbangan
  Persamaan Perakaunan ini.

MENU
46
SISTEM CATATAN BERGU(DOUBLE ENTRY SYSTEM)
47

• Definasi
• Sistem catatan bergu adalah satu
• sistem yang melibatkan catatan debit
• dan catatan kredit, dengan kata lain
• Apabila satu pihak memberi, pasti pihak lain yang
  menerima
• Apabila sesuatu amaun diberi, pasti ada amaun
  yang sama diterima

48
Prinsip Sistem Catatan Bergu

• DEBIT Catatan sebelah KIRI akaun
• KREDIT Catatan sebelah KANAN akaun
• Format Akaun T
• Tajuk Akaun
• DEBIT KREDIT

49
Peraturan Merekod Dalam Sistem Catatan Bergu

• Akaun Rekod Catatan Baki Awal
• ASET ? DEBIT
  DEBIT
• BELANJA ? KREDIT
• MODAL ? DEBIT
  KREDIT
• LIABILITI ? KREDIT
• HASIL

50

• Contoh-
• 1. Pemilik memulakan perniagaan dengan tunai
• RM 1,000
• 2. Membeli peralatan pejabat secara tunai RM 150
• Akaun Tunai Akaun Modal
• 1 1000 1
  1000
• 2 150
• Akaun Peralatan
• 2 150

51
Mengira Baki Akaun - T

• Contoh-
• Akaun Tunai
• 1000 150
• 
  h/b 850
• 1000
  1000
• b/b 850

52

• Terdapat 2 jenis baki iaitu
• Baki Normal
• Baki normal sesuatu akaun adalah di sebelah di
  mana peningkatan akan direkodkan
• Contoh- Aset disebelah DEBIT
• Liabiliti dan Ekuiti di sebelah
• KREDIT
• Baki Tidak Normal
• Baki adalah disebelah bertentangan dari baki
  normal

53
RUMUSAN

• Mengikut Sistem Catatan Bergu jumlah sebelah
  debit akan sama dengan jumlah sebelah kredit.
• Dalam merekod urusniaga mesti mematuhi peraturan
  merekod dalam Sistem Catatn Bergu.
• Akaun T adalah satu cara merekod urusniaga
  secara sistematik.

MENU