AVRUPA B

1
AVRUPA BÜTÜNLESMESININ TARIHSEL GELISIMIProf.
Dr. Çagri Erhan (ATAUM)

2
Tarih Boyunca Avrupa Bütünlesmesi Fikri (1)

• Avrupa sözcügünü ilk kez MÖ 7. Yüzyilda,
  yasadiklari bölgenin kuzeyindeki, bilmedikleri
  bölge için Yunanlilar kullandi. Fenike kökenli
  bir kelime olup, Günesin Battigi Yer demektir.
• Roma Imparatorlugu, Akdenizi bir iç göl haline
  sokarken, Avrupada Roma kültürü hakim oldu.
• Bati Roma 476da barbar saldirilariyla yikildi.
  Avrupada Latin veya Germen kökenli kralliklar
  hüküm sürdü. (7. Yüzyildan itibaren).
• Romanin son döneminde Hiristiyanlik Avrupada
  yayildi ve kitanin ortak dini haline geldi.

3

4
Tarih Boyunca Avrupa Bütünlesmesi Fikri (2)

• Avrupanin güneyindeki Islam fetihleri, Avrupayi
  Akdenizin güneyinden kopardi.
• 800de Kutsal Roma-Germen Imparatoru ilan edilen
  Charlemagne Avrupayi büyük ölçüde denetimi
  altina aldi ve ilk kez Avrupali olmayi
  bütünlesmeye ideolojik bir temel saglamak için
  kullandi. Ileriki dönemde Charlemagne için rex
  pater Europae (Avrupanin Babasi) tabiri
  kullanilacaktir.
• Hiristiyanligin kök salmasiyla, Avrupa
  Hiristiyanlar toplulugu biçimine dönüstü. 14.
  Yüzyila kadar Avrupa sözcügü hiç kullanilmadi. Bu
  dönemde Birlikten anlasilan Hiristiyan
  devletlerin birligiydi. 13. Yüzyilda sair Dante
  böyle bir Birlikten söz ediyordu.

5
(No Transcript)
6
Tarih Boyunca Avrupa Bütünlesmesi Fikri (3)

• Rönesans ve Reformasyon sürecinde uhrevi
  iktidarin yerine yavas yavas dünyevi iktidarin
  geçmesi ve ulusal monarsilerin güç kazanmasiyla
  Avrupalilik fikri yeniden yükselise geçti.
• Avrupada ulus-devletler arasinda yapilan
  savaslar ve imzalanan barislar sirasinda Avrupa
  Federasyonu düsüncesi gelismistir. 17. Yüzyilda
  Alman düsünür Immanuel Kant, Avrupada sürekli
  baris ortamini saglayacak, Avrupa Birlesik
  Devletleri fikrini ortaya atti.

7
Tarih Boyunca Avrupa Bütünlesmesi Fikri (4)

• Sanayi devrimiyle birlikte, ulus-devletlerin
  kendi iç pazarlari ürünlerin satilmasi için
  yetersiz hale geldi. Bu dönemde, siyasi degil,
  ticari engellemelerin olmadigi, serbest ticarete
  dayanan ekonomik birlik düsüncesi taraftar
  topladi. (Adam Smith).
• 1819da Prusyada Maassen Tarifesinin kabulüyle
  ilk kez iç ticari engeller kaldirildi.
• 1834de Alman devletleri arasinda Zollverein
  (gümrük birligi) kuruldu.
• Gümrük birliginin Avrupanin diger bölgelerine de
  yayginlastirilmasi için çalismalar yapildi. Ikili
  ticaret anlasmalarinda MFN ayricaliginin
  taninmasiyla ticaret bir ölçüde serbestlesti.
  Fakat, 19. Yüzyil dengelerinde, kitasal bir
  gümrük birligi saglanamadi. Korumacilik artti.

8
(No Transcript)
9
(No Transcript)
10
Tarih Boyunca Avrupa Bütünlesmesi Fikri (5)

• 19. Yüzyilin son çeyreginde belirginlesen
  Fransiz-Alman rekabeti, kitasal birligin önündeki
  en önemli engel oldu.
• I. Dünya Savasi kitadaki bölünmeyi daha da
  derinlestirdi.
• I.DS sonrasinda yükselise geçen revizyonizm
  kitada istikrarsizligi körükledi.
• Iki Savas arasi dönemde, Avrupada Birlik kurma
  girisimleri taraftar buladi. Avusturyali Richard
  Coudenhove Kalerginin 1926daki Pan-European
  Union kongresi ve Fransiz devlet adami Briandi
  1930da ortaya attigi Avrupa Federal Birligi
  fikri sonuçsuz kaldi.
• II. Dünya Savasi Avrupaya, barbar kavimlerin
  saldirilarindan beri en büyük yikimi getirdi.

11
Tarih Boyunca Avrupa Bütünlesmesi Fikri (5)

• ALSACE-LORRAINE
• KÖMÜRLERI

12
Tarih Boyunca Avrupa Bütünlesmesi Fikri (5)
13
(No Transcript)
14
II. DS SONRASINDA AVRUPADA REFAHI VE BARISI
TESIS ETME VE KALICI KILMA IHTIYACI (1)

• 1. SIYASI AÇIDAN ALMANYA ILE FRANSA
  ARASINDAKI SORUNLARI KALICI BIÇIMDE ÇÖZÜME
  KAVUSTURMA IHTIYACI
• 2. GÜVENLIK AÇISINDAN SOVYET TEHDIDINE KARSI
  KOYABILECEK BIR BÜTÜNLESME OLUSTURMA IHTIYACI
  (TRUMAN DOKTRINI-BRÜKSEL ANTLASMASI-NATO)
• 3. EKONOMIK AÇIDAN SAVAS SONRASI YIKIMI ORTADAN
  KALDIRARAK REFAHI TESIS ETME VE YAYGINLASTIRMA
  MARSHALL YARDIMININ ETKIN BIÇIMDE DAGITIMININ VE
  KULLANILMASININ SAGLANMASI IHTIYACI

15
II. DS SONRASINDA AVRUPADA REFAHI VE BARISI
TESIS ETME VE KALICI KILMA IHTIYACI (2)

• Savas sonrasinda ABD, Almanyayi tekrar Avrupa
  ekonomisine entegre edebilmek için konfederatif
  bir yapi üzerinde duruyordu. Ancak, 1945te
  Avrupanin Dogu-Bati olarak bölünmeye baslamasi
  bunu sonuçsuz birakti.

16
(No Transcript)
17
Federatif Arayislar (1)

• Nisan 1946da Belçika- Hollanda ve Lüksemburg
  arasinda Benelux ekonomik birlik alani
  olusturuldu.
• 19 Eylül 1946 Winston Churchillin ünlü Zürich
  konusmasi Fransiz-Alman isbirligine dayali,
  federalist çizgide bir Avrupa Birlesik Devletleri
  kurulsun.
• Aralik 1946da Avrupa Federalistler Birligi
  kuruldu.

18
Federatif Arayislar (2)

• 2 Farkli Yaklasim Var
• 1-Avrupa Federalist Hareketi grubu (Italyan
  Altiero Spinelli) Avrupa Kurucu Meclisi
  tarafindan olustutulacak anayasaya göre kurulacak
  tam bir siyasi birlik.(federalistler ulusal
  devletler karsi çiktigi için basarisiz)
• 2-La Federation grubu (Fransa merkezli) önce
  iktisadi birlik, sonra tedrici olarak siyasal
  birlik.(neo-fonksiyonalistler daha çok ragbet
  gördü)
• -Federalist arayis içindeki tüm örgütler Aralik
  1947de Avrupa Birligi Hareketleri Uluslararasi
  Komitesini olusturdu.

19
Churchill ve Spinelli
20
Hizlandirici Etkenler (1)

• Avrupanin Ortak Güvenligi
• -12 Mart 1947de Truman Doktrininin ilani ile
  Soguk Savasin basladigi belgelendi.
• -Subat 1948de Çekoslovakyada komünistlerin
  hükümet darbesiyle iktidara gelmesi.
• -17 Mart 1948de Belçika, Hollanda, Lüksemburg,
  Ingiltere ve Fransa arasinda Brüksel Pakti
  kuruldu. (Kagit üstünde Almanyanin tekrar
  saldirma ihtimaline karsi ama gerçekte SSCB
  tehdidine karsi)
• -1948 yazinda SSCBnin Berlin ablukasi.
• -Nisan 1949da Brüksel Pakti üyelerine Norveç,
  Portekiz, Italya, Izlanda, ABD ve Kanadanin
  katilimiyla NATO kuruldu.

21
Hizlandirici Etkenler (2)

• Avrupanin Ortak Kalkinmasi
• 5 Haziran 1947da ABD Disisleri Bakani George
  Marshallin Marshall Planini ilan etmesi
• Avrupanin savasin yikintilarini ortadan
  kaldirmasi ancak tüm Avrupa ülkelerinin birarada
  yer alacagi, kapsamli bir ekonomik plan
  çerçevesinde olabilir.
• 16 Nisan 1948de, plana dahil olmayi kabul eden
  16 Avrupa ülkesi Avrupa Ekonomik Isbirligi
  Örgütünü (OEEC) kurdu. (Bu daha sonra OECD adini
  alacaktir).

22
(No Transcript)
23
Bütünlesme Yolunda Yeni Adimlar

• Avrupa Birligi Hareketleri Uluslararasi Komitesi,
  8-19 Mayis 1948de La Hayede 16 ülkeden 713
  delegenin katilimiyla, Avrupa Kongresini
  (Congress of Europe) topladi. (W. Churchill
  onursal baskan).
• Toplanti sonunda kabul edilen Avrupalilara
  Mesaj, insanlarin, düsüncenin ve mallarin
  serbestçe dolasacagi bir Birlesik Avrupa istegi
  dile getirildi.
• Avrupa Insan Haklari Sözlesmesinin hazirlanmasi,
  Avrupa Insan Haklari Mahkemesinin kurulmasi ve
  Avrupa Parlamentosunun olusturulmasi
  kararlastirildi.

24
Bütünlesme Yolunda Yeni AdimlarAvrupa Konseyi

• Avrupa Kongresi, Churchill, Paul H. Spaak, Blum
  ve de Gasperinin onursal baskanliklarinda
  sürekli bir örgüte dönüstü. Kongrede alinan
  kararlar, Fransa ve Belçika tarafindan Brüksel
  Paktina getirildi.
• Fransa ve Belçika Avrupa Parlamentosunun
  kurulmasini savunurken, Ingiltere, ulusal
  egemenlik sinirlarini astigi gerekçesiyle
  parlamento fikrine karsi çikti. Uzlasma sonucunda
  Mayis 1949da Avrupa Konseyi (Council of Europe)
  kuruldu.
• Ingiltere, Irlanda ve Iskandinavya ülkeleri
  federalist bir deneye girismek istemediklerinden,
  Konsey, hükümetlerarasi isbirliginin yapildigi,
  etkisiz bir Avrupa Forumu olarak dogdu ve öyle
  kaldi.

25
Bütünlesme Yolunda Yeni AdimlarSchuman
Deklarasyonu (9 Mayis 1950) (1)

• -Almanyanin Ruhr bölgesindeki kömür ve çelik
  üretimi, II. DS sonrasinda müttefikler arasi Ruhr
  Uluslararasi Otoritesinin denetimine sokulmustu.
  Ancak, Marshall Plani sonrasinda Alman sanayiinin
  hizla gelisme hamlesi içine girmesi bu denetimin
  sinirlarini zorluyordu. Bu hiza yetisemeyen
  Fransiz sanayii Almanyanin gerisinde kaliyor ve
  yeniden Alman-Fransiz rekabetini ortaya çikaracak
  siyasal bir sorun ortaya çikiyordu.

26
Bütünlesme Yolunda Yeni AdimlarSchuman
Deklarasyonu (9 Mayis 1950) (2)

• Bu sorunu asmak için Fransa Planlama Teskilati
  baskani Jean Monnetnin gelistirdigi bir fikri,
  Fransa Disisleri Bakani Robert Schuman 9 Mayis
  1950de açikladi. Planin özünde, Avrupada
  düzenin korunmasi, Almanyanin sinirlanmasiyla
  degil, Almanyayi Avrupa içinde asimile etmekle
  mümkündür tezi vardi.

27
Schuman ve Monnet
28
Avrupa Kömür ve Çelik Toplulugunun Kurulmasi 25
Eylül 1952

• AKÇT fikri Jean Monnet ile Alman Prof. Hallstein
  tarafindan gelistirildi.
• AKÇT antlasmasi Benelüks ülkeleri, Fransa,Almanya
  ve Italya (Altilar) arasinda 18 Nisan 1951de
  imzalandi.Ingiltere antlasmaya katilmadi. Onay
  sürecinden sonra AKÇT 25 Eylül 1952de dogdu.

29
AKÇT

• Monnetnin planina uygun olarak AKÇTnin 4 organi
  bulunuyordu
• Yüksek Otorite (Üyeleri ulusal meclisler
  tarafindan seçilmekle birlikte, uluslarüstü bir
  nitelige sahip. AKÇTnin icra organi. Ilk baskan
  J. Monnet)
• Bakanlar Konseyi Karar alma mercii.
• Adalet DivaniIhtilaflarin çözüm yeri.
• Ortak Meclis çok zayif bir nitelikte. Gruplar,
  üye ülkelere göre degil, siyasal egilimlere göre
  sosyalistler, liberaller, Hiristiyan demokratlar
  seklinde kuruldu.

30
Avrupa Savunma Toplulugu Basarisiz Girisimi

• -Federalistler, Avrupa ülkeleri arasinda AKÇTnu
  asan, siyasal birlik arayislarini
  sürdürmekteydiler. Haziran 1950de, Soguk
  Savasin ilk sicak çatismasi olarak Kore Savasi
  çikinca, bekledikleri firsat dogdu Avrupa kendi
  savunma toplulugunu kurmaliydi.
• Ekim 1950de yine J. Monnetin hazirladigi Avrupa
  Savunma Toplulugu antlasmasi, 9 Mayis 1952de
  imzalandi.
• Hemen ardindan da Avrupa Siyasal Toplulugu için
  girisimler baslatildi.
• Ancak Fransa meclisi 1954de Avrupa Savunma
  Toplulugu anlasmasini onaylamadi. Böylece iki
  girisim de sonuçsuz kalmis oldu.

31
AET ve EURATOMun Kurulusu

• Fransa, Avrupa Savunma Toplulugu girisimini
  reddedince Monnet Yüksek Otorite baskanligindan
  istifa etti. Birlesik Avrupa Devletleri için
  Eylem Komitesi (BADEK)adli bir örgütün basina
  geçti.
• BADEKin çalismalari sonucunda, 1 Haziran 1955te
  Altilarin katildigi Messina konferansinda AET ve
  Euraom kurulmasi önerildi.
• 27 Mart 1957de imzalanan Roma Antlasmasiyla, AET
  ve ardindan Euratom kuruldu.

32
Roma Antlasmasi ve AETnin Yapisi (1)

• 1 Ocak 1958de yürürlüge girdi.
• Altilar için gümrük birligi, dolasim serbestligi,
  serbest rekabet, topluluk tivcaret politikasi ve
  topluluk tarim politikasi olusturuldu.
• Toplulugun isleyisinin Roma Antlasmasina
  uygunlugunu Topluluk Adalet Divani
  denetleyecekti.
• Komisyon, AETnin yürütme organi olarak, topluluk
  çikarlarinin bekçiligini yapacak. Komisyon
  üyeleri, üye ülkelerin birlikte seçtikleri 9
  kisiden olusacak, 4 yil görev yapacak ve
  seçildikleri ülkelerden direktif
  almayacaklar.Kararlar oyçokluguna göre alinacak.

33
Roma Antlasmasi ve AETnin Yapisi (2)

• Konsey, üye devletleri temsilen birer bakanin
  katilmasiyla olusur. AETnin asil karar
  organidir. Kararlar oybirligiyle alinir.
• Avrupa Parlamentosu, oldukça güçsüz bir
  yapidaydi. Üyeler dogrudan seçimle geliyordu.
  Komisyon üyelerinin atanmasini etkileyemiyordu.
  Komisyon ve Konseyin kararlarina etkisi tavsiye
  düzeyindeydi.
• Adalet Divani, antlasmalarin uygulanmasinda
  hukukun üstünlügünü koruyacakti. Üye devletlerin
  birlikte seçtigi 7 yargiçtan olusuyordu.

34
Romadan Lizbona
35
AET, AT VE AB ANTLASMALARININ GENEL IÇERIGI VE
TEMEL DÜZENLEME (POLITIKA) ALANLARI

• ORTAK PAZAR VE EKONOMI POLITIKALARININ
  YAKINLASTIRILMASI
• ORTAK TARIM, BALIKÇILIK, TASIMACILIK VE TICARET
  POLITIKALARI
• TOPLULUGUN KURUMSAL YAPISI
• REKABET, TEKELLER, DEVLET YARDIMLARI, VERGI
  POLITIKALARI

36
ABYE GIDEN YOL (1)BÜTÜNLESME YÖNTEMLERI

• 1.   EKONOMIK BÜTÜNLESME EKONOMININ TEK BIR
  SEKTÖRÜNDE BASLAYAN VE YARATILAN KARSILIKLI
  BAGIMLILIK VE ISLEVSELLIK SONUCU DIGER
  SEKTÖRLERDE YAYILAN ARDINDAN SIYASI BÜTÜNLESMEYE
  DE DOGRU GÖTÜRECEK TEDRICI BÜTÜNLESME MODELI
  NEO-FONKSIYONALIZM, SPILL OVER ETKISI

37
ABYE GIDEN YOL (1)BÜTÜNLESME YÖNTEMLERI

• 2. ULUSLARÜSTÜ BÜTÜNLESME YETKI DEVRI YA DA
  PAYLASILMASI KURUMSAL YAPIDAKI ULUSLARÜSTÜLÜK
• 3. HUKUKI BÜTÜNLESME HUKUKUN ARAÇ OLARAK
  KULLANILDIGI VE ORTAK BIR HUKUK DÜZENI YARATMAK
  YOLUYLA ÜYE ÜLKELERIN BIRBIRINE BAGLANDIGI BIR
  BÜTÜNLESME TESIS ETME
• AB BÜTÜNLESMESI SÜRECINDE BU ÜÇÜ BIRLIKTE
  KULLANILMISTIR.

38
ABye GIDEN YOL (2)GENISLEME

• BIRINCI DALGA INGILTERE, IRLANDA, DANIMARKA
  (1973)
• IKINCI DALGA YUNANISTAN (1981)
• ÜÇÜNCÜ DALGA ISPANYA, PORTEKIZ (1986)
• DÖRDÜNCÜ DALGA AVUSTURYA, ISVEÇ, FINLANDIYA
  (1995)
• BESINCI DALGA ESTONYA, LETONYA, LITVANYA,
  POLONYA, MACARISTAN, ÇEK CUMHURIYETI, SLOVENYA,
  SLOVAKYA, MALTA, KIBRIS R.K. (2004)
• ALTINCI DALGABULGARISTAN, ROMANYA (2007)

39
ABNIN GENISLEME HARITASI-1
40
ABNIN GENISLEME HARITASI-2
41
ABNIN GENISLEME HARITASI-3
42
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESME

• Derinlesme bir yandan, bütünlesmenin yetki ve
  faaliyet alanlarindaki artisi diger yandan da,
  mevcut kurumsal yapi içindeki degisiklikleri
  ifade eder. Üye ülkelerin mevcut ya da yeni yetki
  alanlarini Avrupa Bütünlesmesine devri biçiminde
  ortaya çikar.
• Derinlesme, iki nedenle olusur.
• .
• 1-Kurumsal Yapida Duyulan Reform Ihtiyaci
  Dolayisiyla
• a-Üye Sayisinin Artisina Bagli Olarak
• b-Yetki Alanlarinin Artisina Bagli Olarak
• 2-Avrupa Bütünlesmesinin Dinamik Niteligi
  Dolayisiyla

43
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• 1.  FÜZYON OLAYI
• a)1957de imzalanan Roma Antlasmasiyla ayni
  tarihte imzalanan Avrupa Topluluklarinin Bazi
  Ortak Kurumlarina Dair Sözlesme ile, Avrupa
  Topluluklarinin asli-yapisal organlarindan Meclis
  (parlamento) ve Divanin, her üç topluluk için
  tek bir organ olarak birlestirilmesi.
• b)1965te imzalanan Avrupa Topluluklari Için Tek
  Konsey ve Tek Komisyon Kuran Antlasma ile Konsey
  ve Komisyonun her üç topluluk için tek bir organ
  olarak birlestirilmesi.
•  

44
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• 2.  BÜTÇE ANLASMALARI AVRUPA SAYISTAYININ
  KURULUSU BÜTÇENIN KARARA BAGLANMA YÖNTEMI
  (1970-75)

45
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• 3. AVRUPA TEK SENEDI (1986-87)
• 1960li ve 70li yillarda Avrupa Bütünlesmesi
  süreci önemli sorunlarla karsi karsiya kaldi.
  Genislemeyle birlikte bu sorunlar daha da artti.
  1973 petrol krizini takiben yasanan ekonomik
  durgunluk ve daralma üye ülkeleri zor durumda
  birakti. Korumaci bir anlayisa girme egilimi
  belirdi. Gümrük Birligi 1968de tamamlanmis
  olmasina ragmen, henüz Ortak Pazar asamasina bu
  sorunlar nedeniyle geçilemiyordu. Bu sorunlari
  asmak için Komisyon 1985te bir dizi öneri
  siraladigi Beyaz Kitapi yayinladi. Roma
  Antlasmasinin 236. Maddesine dayanilarak kurucu
  antlasmada degisiklige gidildi. Bu çerçevede
  imzalanan Avrupa Tek Senedi 1 Temmuz 1987de
  yürürlüge girdi.

46
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• TEK SENET ILE KURUMSAL ALANDAKI DEGISIKLIKLER
• -OYBIRLIGINDEN NITELIKLI OY ÇOKLUGUNA GEÇIS
• -KARAR ALMA SÜREÇLERINDE REFORMA GIDILMESI VE
  ISBIRLIGI SÜRECININ ÖNGÖRÜLMESI PARLAMENTONUN BU
  SÜRECE DAHA ETKIN KATILIMININ SAGLANMASI 
• -AVRUPA PARLAMENTOSUNUN YENI ÜYE KABULÜ VE
  ORTAKLIK ANLASMALARININ ONAYI KONUSUNDA
  YETKILENDIRILMESI (Ön Muvaffakat)
• -ILK DERECE MAHKEMESININ KURULMASI

47
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

1. TEK SENET ILE POLITIKA ALANINDAKI DEGISIKLIKLER
2. -AVRUPA TEK PAZARININ KURULMASI (EN GEÇ 31 Aralik
   1992)
3. -SOSYAL POLITIKA, EKONOMIK VE SOSYAL UYUM, ÇEVRE,
   TEKNOLOJIK ARASTIRMA VE GELISTIRME GIBI YENI
   POLITIKA ALANLARININ TOPLULUK YETKISINE VERILMESI
4. -AVRUPA SIYASI ISBIRLIGININ OLUSTURULMASI

48
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• MAASTRICHT ANTLASMASI (10 Aralik 1991-1 Ocak
  1993)VE ABNIN KURULUSU
• 1-Kurumsal Yapidaki Degisiklikler
• SÜTUN YAPISI 1-EKONOMIK BÜTÜNLESME (AT) SIYASI
  BÜTÜNLESME (2-ORTAK DIS VE GÜVENLIK POLITIKASI VE
  3-ADALET VE IÇISLERINDE ISBIRLIGI)
• KARAR ALMA SÜREÇLERINDE DEGISIKLIK ORTAK KARAR
  USULÜNÜN GETIRILMESI PARLAMENTONUN KARAR ALMA
  SÜREÇLERINDE DAHA ETKIN BIR KONUMA GETIRILMESI
• BAKANLAR KONSEYI TARAFINDAN NITELIKLI ÇOGUNLUK
  ILE KARARA BAGLANAN ALANLARIN ARTTIRILMASI (VETO
  EDILEBILECEK ALANLARIN DARALTILASI)

49
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• 1-(Maastricht) Kurumsal Yapidaki Degisiklikler
  (DEVAM)
• AVRUPA PARLAMENTOSUNUN KOMISYONUN ATANMASI
  ALANINDAKI YETKILERININ ARTIRILMASI 
• AVRUPA PARLAMENTOSUNUN ULUSLARARASI ANLASMALAR
  KONUSUNDAKI YETKILERININ ARTIRILMASI
• BÖLGELER KOMITESI, OMBUDSMAN GIBI YENI KURUMLARIN
  OLUSTURULMASI 
• SUBSIDIARITE (YETKI IKAMESI) ILKESI Bir konu
  hangi düzeyde-AB, üye devletler veya yerel düzey-
  daha etkin incelenebilecekse, o düzeyde ele
  alinmasi.

50
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

1. 2- Politika Alanindaki Degisiklikler
2. EKONOMIK VE PARASAL BIRLIK Ortak Pazara ek
   olarak, para ve makroekonomi politikalarinda
   bütünlesmenin saglanmasi. Üye ülkelerin parasal
   alandaki yetkilerinin Avrupa Merkez Bankasina
   devredilmesi. 1 Ocak 2002de Tek Paraya geçis.
3. ORTAK DIS VE GÜVENLIK POLITIKASI Avrupa Güvenlik
   ve Savunma Politikasinin gelistirilmesi, BABa
   islevsellik kazandirilmasi.
4. ADALET VE IÇISLERINDE ISBIRLIGI üye devletlerin
   iç güvenligin saglanmasi ve kamu düzeninin
   korunmasina iliskin isbirliginin kurumsallasmasi.
   Uluslararasi suçlar, yasadisi göç, uyusturucu
   ticareti ve terörle mücadele için Avrupa Polis
   Bürosu (Europol)ün kurulmasi.

51
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• 2- Politika Alanindaki Degisiklikler (DEVAM)
• AVRUPA VATANDASLIGI Tüm üye ülkelerde oturma ve
  serbest dolasim hakki, Avrupa parlamentosu ve
  belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakki,
  üçüncü ülkelerde diplomatik temsilcilikleri
  bulunmayan üye ülke vatandaslarinin, o ülkede
  diger üye ülkelerin korumasindan yararlanmasi,
  Toplulukla ilgili konularda Avrupa Parlamentosuna
  dilekçe verme hakki.

52
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• 2- Politika Alanindaki Degisiklikler (DEVAM)
• SOSYAL POLITIKA ALANINDA ABNIN YETKILENDIRILMESI
  (SOSYAL AVRUPA) Mesleki egitim ve sürekli egitim
  programlarinin düzenlenmesi Nispeten geri kalmis
  4 üye (Yunanistan, Ispanya, Portekiz, Irlanda)
  için Dayanisma ve Uyum Fonunun kurulmasi
  Avrupa çalisma kanunlarinin hazirlanmasina Avrupa
  çapindaki ve ulusal düzeydeki sosyal taraflarin
  katilmasi.

53
ABYE GIDEN YOL (3) DERINLESMENIN ASAMALARI

• 2- Politika Alanindaki Degisiklikler (DEVAM)
• EGITIM, KÜLTÜR, KAMU SAGLIGI, TÜKETICININ
  KORUNMASI, TRANS-AVRUPA ULASIM VE ENERJI AGLARI,
  EKONOMIK VE SOSYAL UYUMUN GÜÇLENDIRILMESI
  ALANLARININ AVRUPA BÜTÜNLESMESI ÇERÇEVESINE DAHIL
  EDILMESI
• TEMEL HAKLARIN AB DÜZEYINDE KORUNMASI KONUSUNUN
  KURUCU ANTLASMALARA GEÇIRILMESI

54
ABDE DERINLESME

• AMSTERDAM ANTLASMASI (17 Haziran 1997-1 Ocak
  1999)
• 1-Kurumsal Yapidaki Degisiklikler
• NITELIKLI OY ÇOKLUGU VE ORTAK KARAR USULÜ ILE
  KARARA BAGLANAN ALANLARIN ARTTIRILMASI. AVRUPA
  PARLAMENTOSUNUN YETKILERININ DAHA DA ARTIRILMASI.
• ULUSAL PARLAMENTOLAR ILE AVRUPA BÜTÜNLESMESI
  ARASINDA KURUMSAL DIYALOG KURULMASI
• ESNEKLIK ILKESI Üyelerin çogunlugu tarafindan
  daha yakin bir isbirligi amaciyla benimsenen bir
  faaliyet, diger üyelere de açik olmak kaydiyla,
  belirli kosullarda sürdürülebilecektir.

55
ABDE DERINLESME

1. 2-Politika Alanindaki Degisiklikler
2. AVRUPA BIRLIGININ TEMEL DEGERLERININ ILK DEFA
   AÇIKÇA ANTLASMALARA GEÇIRILMESI 
3. TEMEL HAKLAR VE AB DÜZEYINDE KORUNMALARI ILE
   ILGILI MEKANIZMANIN OLUSTURULMASI 
4. VIZE, SIGINMA, GÖÇ VE KISILERIN SERBEST DOLASIMI
   ILE ILGILI BAZI 3. SÜTUN KONULARININ BIRINCI
   SÜTUNA DAHIL EDILMESI VE SCHENGEN PROTOKOLÜ 
5. SOSYAL POLITIKAKadin ve erkekler için esit ise
   esit ücret ilkesi Komisyon ve üye ülkelerin her
   yil Konseye istihdam raporu sunmalari Istihdam
   konusundaki esgüdümü saglamak için Istihdam
   Komitesinin kurulmasi. 

56
ABDE DERINLESME

• 2-(Amsterdam) Politika Alanindaki Degisiklikler
  (DEVAM)
• ORTAK DIS VE GÜVENLIK POLITIKASI ALANINDA
  GELISMELERKonsey Genel Sekreterinin, Konsey
  Dönem Baskanina, Yüksek Temsilci sifatiyla
  yardim etmesi. Genel Sekretere bagli yeni,
  siyaset planlama ve erken uyari biriminin
  kurulmasi. Savunma ve Güvenlik politikalarina,
  insani amaçli baris faaliyetleri, kriz yönetimi,
  dis sinirlarin korunmasi gibi yeni unsurlarin
  eklenmesi.  Ortak Dis ve Güvenlik Politikasinda
  kararlarinin alinmasinda, çekimser oylar kararin
  alinmasini engellemeyecektir. Bununla birlikte
  çekimser oylarin agirliginin üçte birden fazla
  olmasi halinde karar geçersiz olacaktir.

57
ABDE DERINLESME

• 2-(Amsterdam) Politika Alanindaki Degisiklikler
  (DEVAM)
• ADALET VE IÇISLERI ALANINDAKI GELISMELERÖzellikle
  irkçilik, yabanci düsmanligi, örgütlü suçlar,
  özellikle terörizm, insan ve uyusturucu
  kaçakçiligi, çocuklarla ilgii suçlar, silah
  kaçakçiligi, yolsuzluk ve dolandiricilik gibi
  suçlarda yakin isbirliginin gelistirilmesi
  Gümrük, polis ve adalet kurumlarinin ortak
  operasyonlar düzenlemesi Bu kurumlar arasinda
  bilgi degisimi Sinir kontrollerinin kaldirilmasi
  amaciyla Schengen Anlasmasinin Topluluk
  hukukunun bir parçasi haline getirilmesi
  (Ingiltere ve Irlanda hariç) ABnin özgürlük,
  demokrasi, insan haklari ve temel
  özgürlükleresaygi ve hukuk devleti ilkeleri
  üzerine kurulu oldugu antlasmada yer almistir.

58
ABDE DERINLESME

• 2-(Amsterdam) Politika Alanindaki Degisiklikler
  (DEVAM)
• AVRUPA VATANDASLIGI Avrupa vatandasligi
  tamamlayici mahiyettedir ve ulusal vatandasliga
  halel getirmeyecektir AB vatandaslari Toplulugun
  12 resmi dilinden birinde Topluluk kurum ve
  organlariyla yazisabilme ve cevap alma hakkina
  sahiptir.

59
AMSTERDAMDA GENISLEME KONUSU

• Roma Antlasmasindaki Her Avrupa devleti
  Birlige üyelik için basvurabilirseklindeki hüküm
  yeniden düzenlendi. Birligin temellerini
  olusturdugu ifade edilen, özgürlük, demokrasi,
  hukuk devleti ve insan haklari ile temel
  özgürlüklere saygi ilkelerine bagli her Avrupa
  devletinin üyelik için basvurabilecegi hükmü
  getirilmistir.

60
ABDE DERINLESME

• NICE ANTLASMASI (10 ARALIK 2000)
• 1-Kurumsal Yapidaki Degisiklikler
• (27 üyeli bir ABye göre)
• AVRUPA BIRLIGI KARAR SÜREÇLERININ YENI GENISLEME
  DALGASINA HAZIRLANMASI
• AVRUPA BIRLIGI KURUMLARININ YENI GENISLEME
  DALGASINA HAZIRLANMASI

61
NICE ANTLASMASI

• 2-POLITIKA ALANLARINDAKI DEGISIKLIKLER
• AB TEMEL HAKLAR SARTININ HAZIRLANMASI VE AB
  KURUMLARI TARAFINDAN IMZALANMASI
•  
• MEVCUT POLITIKA ALANLARININ GELISTIRILMESI

62
Avrupa Birligi 2009

• 27 Üye
• 480 Milyonluk nüfus (ABD ve Rusyanin toplam
  nüfusundan daha fazla)
• 2004-2006 döneminde yeni üyelere 21.6 milyar Euro
  harcandi
• 80 bin sayfalik müktesebat
• Yeni komsular Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya,
  Moldova ve Akdeniz dünyasi

63
Avrupa Birligi 1 Mayis 2004

• ZENGINLER VE FAKIRLER (Kisi Basina Milli Gelir
  Açisindan)
• Lüksemburg (189) Irlanda (125) Danimarka
  (115) Hollanda (113) Avusturya (110) Belçika
  (108) Finlandiya (104) Ingiltere (103) Almanya
  (103) Italya (103) Isveç (102) 15 AB ÜLKESI
  ORTALAMASI (100)  Ispanya (84) Slovenya (74)
  Kibris (72) Portekiz (69) Yunanistan (66) Çek
  Cumhuriyeti (60) Macaristan (57) Malta (55)
  Slovakya (47) Estonya (42) Polonya (39)
  Litvanya (39) Letonya (35).

64
1 MAYIS 2004

• Estonya, Letonya, Litvanya, Malta, Macaristan,
  Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya,
  Güney Kibris Rum Yönetimi

65
AVRUPA ANAYASASI

• Üye sayisi 2004 Mayis'inda 15'ten 25'e yükselen
  ABnin bu yeni yapi içinde yönetim
  mekanizmalarinin artan yük nedeniyle tikanmamasi
  için sistemi yeniden düzenlemek gerekiyordu.

66
AVRUPA ANAYASASI

• Devlet ve Hükümet Baskanlari Nice Zirvesinde
  Birligin gelecegi üzerine daha genis ve daha
  derin bir tartismanin baslatilmasi ve kurucu
  antlasmalarin daha ciddi biçimde revize edilmesi
  konusunda görüs birligine vardilar

67
AVRUPA ANAYASASI

• Nice Antlasmasina ekli 23 numarali deklarasyonda
  bu süreç için 3 asama öngörüldü

68
AVRUPA ANAYASASI

• Birinci asamada açik bir tartisma ortami
  olusturulacak ve buna her kesimden kisi ve
  kuruluslarin katilmasi saglanacakti

69
AVRUPA ANAYASASI

• Aralik 2001 tarihli Laeken Zirvesinde AB'nin
  gelecegine iliskin Deklarasyon kabul edildi.
• Bu deklarasyonla Birligin daha demokratik, saydam
  ve etkin olmasi ve Avrupa yurttaslari için bir
  Anayasa hazirlanmasi yönünde karar alinmistir.
  Anayasanin hazirlanmasi için de bir Kurultayin
  toplanmasina karar verilmistir.

70
AVRUPA ANAYASASI

• 8 Subat 2002'de toplanan Kurultay 15 aylik bir
  çalismanin ardindan 13 Haziran 2003'te
  çalismalarini tamamladi.

71
AVRUPA ANAYASASI

• Taslagin, Birligin taniminin, ilkelerinin,
  kurumlarina iliskin hükümlerin yer aldigi I.
  Bölümüyle, Temel Haklar Sarti'nin yer aldigi II.
  Bölüm Kurultay Baskani Valery Giscard D'Estaing
  tarafindan 20 Haziran 2003'te Selanik Zirvesinde
  Devlet ve Hükümet Baskanlarina sunuldu.

72
AVRUPA ANAYASASI

• Avrupa Konvansiyonu Valery Giscard D'Estaingin
  baskanliginda, iki baskan yardimcisi, on bes üye
  devletten on bes bakan, on üç aday ülkeden on üç
  bakan, on bes üye devlet parlamentolarinin her
  birinden ikiser olmak üzere toplam otuz
  parlamenter, on üç aday ülkenin her birinden
  ikiser olmak üzere toplam yirmi alti parlamenter,
  iki Komisyon üyesi, on alti Avrupa Parlamentosu
  üyesi olmak üzere toplam yüz bes kisiden meydana
  gelmekteydi.

73
Avrupa Kovansiyonu

• Bu çerçevede olusturulan Avrupa Kovansiyonunun
  hazirladigi Avrupa Anayasasi 29 Ekim 2004 günü
  Romada imzalandi ve daha sonra üye devletlerin
  onayina sunuldu.

74
Fransa ve Hollanda Referandumlari

• AB Anayasasi, önce 29 Mayis 2005 tarihinde
  Fransada daha sonra 1 Haziran 2005 tarihinde
  Hollandada yapilan referandumlar sonunda büyük
  bir darbe yedi

75

• Fransa 55 hayir

76

• Hollanda

77
Genel olarak her iki ülkenin AB Anayasasini
reddetme nedenleri ise su sekildedir

• AB üyeleri ekonomik gelecekleri hakkinda
  belirsizlik yasiyorlar. Fransa, Almanya ve
  Hollanda ekonomik sorunlarini çözemedi.
• Kurumsal konularla çok fazla ugrasilip ekonomik
  ve sosyal konularla hiç ilgilenilmedi
• Euro bölgesi içinde de ekonomik ve politik birlik
  saglanamadi.

78
Genel olarak her iki ülkenin AB Anayasasini
reddetme nedenleri ise su sekildedir

• Iktidardaki Fransiz hükümetinin icraatlarindan
  duyulan hayalkirikligi
• Anayasanin ekonomik açidan "Anglo-Sakson" bir
  yöne dogru kaydigi yolundaki (genelde yersiz)
  kaygilar
• AB'nin gelecegi konusundaki genel kaygilar ve
  Fransa'nin Birlik genelindeki nüfuzunu kaybettigi
  endisesi
• Türkiye'nin birlige olasi üyeligi konusundaki
  kaygilar

79
Genel olarak her iki ülkenin AB Anayasasini
reddetme nedenleri ise su sekildedir

• AB ülke liderleri ve kurumlari, aldiklari
  kararlarda halki dikkate almadilar. Alinan
  kararlarin halkta yarattigi olumsuz tepkiyi
  görmediler, kamuoyundaki egilimlere ilgisiz
  kaldilar. Halk, AB Anayasasini anlamadi. Günlük
  yasamindaki olumsuz unsurlarin tüm sorumlulugunu
  Brüksele yükledi.

80
Genel olarak her iki ülkenin AB Anayasasini
reddetme nedenleri ise su sekildedir

• Siyasiler ise, kolay yolu seçtiler ve kendi
  ülkelerindeki olumsuz durumun sorumlulugunu
  içeriye degil, disariya yüklediler. ABye yönelik
  popülist yaklasimlar sergilediler. Bagimsizlik ve
  egemenlik gibi unsurlari, referandumlarla ilgili
  kampanyalarda kullandilar.

81
1 OCAK 2007

• Bulgaristan ve Romanya

82
AB ADAY ÜLKELER

• TÜRKIYE
• HIRVATISTAN
• MAKEDONYA

83
AB POTANSIYEL ADAY ÜLKELER

• POTANSIYEL ADAY ÜLKELER
• Arnavutluk
• Bosna Hersek
• Sirbistan
• Karadag
• Kosova

84
21 - 22 Haziran 2007 AB Liderler Zirvesi

• 2005 yilinda Hollanda ve Fransa'da düzenlenen
  referandumlarla reddedilmesinin ardindan iki
  yildir devam eden belirsizlik sonrasinda Avrupali
  liderler, AB Anayasasi'nin yerini alacak bir
  Reform Anlasmasi üzerinde uzlastilar

85
21 - 22 Haziran 2007 AB Liderler Zirvesi

• Buna göre artik, 'AB Anayasasi' ifadesinin
  kullanilmasindan vazgeçilerek yerine Reform
  Anlasmasi tabiri kullanilacakti.

86
Lizbon Antlasmasi

• Varilan anlasmaya göre, 2007 Temmuz ayi sonuna
  kadar hükümetlerarasi bir konferansin toplanacak,
  bu konferans yilsonuna kadar çalismalarini
  tamamlayacak ve üzerinde anlasilan metnin 2009
  yili Avrupa Parlamentosu seçimlerine kadar üye
  ülkelerin onayina sunulmasi söz konusu olacakti.

87
AB liderlerinin üzerinde anlastiklari antlasma
metniyle, AB Antlasmasi üzerinde yapilan
degisiklikler

• Antlasmada devlet çagrisimli bayrak, mars gibi
  semboller yer almayacak.
• Antlasma "anayasa" niteligi tasimayacak.

88
AB liderlerinin üzerinde anlastiklari anlasma
metniyle, AB Anlasmasi üzerinde yapilacak
degisiklikler

• AB Disisleri ve Güvenlik Politikasi Yüksek
  Temsilcisi makami olusturulacak. Bu kisi AB
  Komisyonu Baskan Yardimcisi statüsüne sahip
  olacak.
• Iki buçuk yilligina seçilecek olan AB Baskani,
  Dönem Baskani uygulamasinin yerine geçecek.

89
PORTEKIZ AB DÖNEM BASKALIGI

• Reform Antlasmasi 13 Aralik 2007de Lizbonda
  imzalandigi için bu antlasmanin ismi Lizbon
  Antlasmasi olarak da kullanilmaktadir.

90
IRLANDANIN HAYIRI

• Reform Anlasmasi bu sefer de 12 Haziran 2008de
  Irlandada referanduma takildi.

53,7 Hayir
46,3 Evet
91
Reform Anlasmasi

• Irlandada 2 Ekim 2009da yapilan ikinci
  referandumda ise Lizbon Antlasmasi onaylandi.
  Böylece, Antlasmanin onay süreci tamamlanmis
  oldu.

92
Genislemeden Sonra...Wider Europe ?

• ABnin Iç pazarina ve düzenleme alanlarina
  katilim.
• Tercihli ticaret iliskileri
• Daha kolay sinir ötesi isbirligi, bilimsel ve
  kültürel iliskilerde daha yogun iliskiler
• Ortak tehditlere ve krizlerin önlenmesi için daha
  yakin bir isbirligi
• AB ulasim, enerji ve telekom aglarina entegrasyon
• Yatirimlarin tesviki için yeni mekanizmalarin
  gelistirilmesi

93
AVRUPA BÜTÜNLESMESININ TARIHSEL GELISIMI