Title: gelisim evrelerine teorik yaklasimlar
1gelisim evrelerine teorik yaklasimlar
2psikoseksüel (Freud) ve psikosoyal gelisim
(Ericson) evreleri
- PSIKO-SOSYAL (1950)
- Oral (0-1 yil)
- Anal (2-3 yil)
- Fallik (4-5 yil)
- Latent (6-11 yil)
- Erinlik ve ergenlik
- Genç yetiskinlik
- Yetiskinlik
- Olgunluk
- PSIKO-SEKSÜEL (1915)
- Oral (0-1 yil)
- Anal (2-3 yil)
- Fallik (4-5 yil)
- Latent (6-13 yil)
- Genital (14-18/23 yil)
3PSIKO-SEKSÜEL GELISIM
-
ORAL DÖNEM - 0-1 yil
- Ihtiyaç, algi,kendini anlatim odagi AGIZ
- Libidanal enerji kendine yönelik
- Temel algilar/duyular
- Açlik
- Susuzluk
- Anne memesi
- Yada meme yerine geçen objelerin olusturdurdugu
hoslanma yaratan dokunma uyarimlari - Yutma ve doymaya iliskin duyular
- Oral dürtülerin iki ögesi
- Oral erotizm
- Oral sadizm
- Oral ihtiyaçlarini karsilanmamasi durumunda
kisilik özellikleri - Abartili iyimserlik
- Özseverlik
- Yogun karamsarlik
- Diger insanlardan asiri beklenti ve ilgi ihtiyaci
ve ihtiyaçlarinin karsilanmasina yönelik egilim - Asiri bagimlilik
4PSIKO-SEKSÜEL GELISIM
- ANAL
DÖNEM - 2-3 yil
- Diskinin tutulmasi ya da bosaltilmasi islevleri
üzerinde DENETIM - Libidanal enerji kendine yönelik
- Anne ile çatismali/karsit duygular
- Bagimlilik
- Ayrilma
- Bireylesme
- Bagimsizlasma
- Anal dürtülerin iki ögesi
- Anal erotizm
- Anal sadizm (diskiöfkekontrol etme/güç)
- Anal dönemin barisçil atlatilmamasi durumunda
kisilik özellikleri - Asiri düzenlilik
- Kati görüslülük
- Inatçilik
- Dik kafalilik
- Cimrilik
- Karsit duygulari birlikte yasama
anal tutucu karakter
anal tepkici karakter
5PSIKO-SEKSÜEL GELISIM
- FALLIK
DÖNEM - 4-5 yil
- Ilgi ve yönelim CINSEL ORGAN ve BÖLGELER
- Libidanal enerji anne/babaya yönelik
- Masturbasyon ve buna bagli suçluluk duygulari ile
hadim edilmeye yönelik kaygilar - Karsit cinsteki ebeveyne yönelik bilinçdisi
/cinsel düsler ve dürtüler - Kendi cinsiyle ÖZDESLESME ve YETISKIN
CINSELLIGININ temellenmesi - Oidipus -electra kompleksi / karsit oidipus
kompleksi - Kastrasyon kompleksi
- Ikili (dual) iliskiden üçlü (trianguler) iliskiye
geçis - Kiz çocuk için anne hem HAZ hem ELEM nesnesi
- Erkek çocuk için anne HAZ baba ELEM nesnesi
- Bu dönemin saglikli atlatilmamasi durumunda
- NEVROZ VE KISILIK BOZUKLUKLARI gelisir
6PSIKO-SEKSÜEL GELISIM
- LATENT
DÖNEM - 6-13 yil
- Kiz ve erkek çocuklar kendi hemcinslerine yönelir
- Cinsellik ve saldirganlik ile ilgili enerji
ÖGRENME, OYUN, ÇEVREYI ARASTIRMA, SOSYAL
ILISKILER üzerine odaklanir - Bu dönemin özelligi kendi cinsinden ebeveyn ile
ÖZDESLESEREK - kendi cinsiyetinden beklenen toplumsal rolün
güçlendirilmesidir - Bu dönemin saglikli atlatilmamasi durumunda
- Içsel dürtüler denetim altina alinamaz ve
enerjisi ögrenme ve beceri gelistirmeye yönelemez - ya da asiri denetim ile kisilik gelisimi
engellenir ve obsesif karakter yapisi yerlesir
7PSIKO-SEKSÜEL GELISIM
- GENITAL
DÖNEM - 14-18/23 yil
- Cinsel nitelikli dürtüler öncelikli olmak üzere
çesitli dürtülerin gücü artar ve önceki gelisim
evrelerindeki çatismalar yeniden canlanir - Bu dönemin özelligi
- Ebeveyne olan bagimliliktan kurtulup disaridaki
karsi cinsten kisilerle olgun iliskiler kurma - Toplumsallasma
- Grup etkilniklerine katilma
- Meslek seçimine yönelik tasarimlar
- Yuva kurma istegi
- Haz odakli çocuktan gerçeklige yönelik toplumsal
yetiskine dönüsüm - Özdesim modellerinin aranmasi
- Toplumsal deger yargilarina uygun varsayimlar
gelistirme - Cinsel rol ve toplumsal rol denemeleri
- Bu dönemin saglikli atlatilamamasi durumunda
- KIMLIK BUNALIMI ve SAPMALAR
8PSIKO-SOSYAL GELISIM
-
- ORAL DUYUM DÖNEMI
- 0-1 yil
- En duyarli organ AGIZ
- güven/ güvensizlik
- Oral dönem tümden atilan geride birakilan bir
dönem degil tüm hayat boyu süren oral davranislar
var yemek yeme, sigara içme, ses çikarma - Anne ile iliski güven/güvensizligi olusturan
temel iliskidir - ANAL KAS DÖNEMI
- 1-3 yil
- Tutma birakma tutumlari
- Tutma ve birakma tutumlari ile ben ve
öteki-digerleri kaynasir - Özerklik/utanç-kararsizlik
- Ebeveynler asiri koruyucu degil ve gerekli ortami
saglar ise çocuk - Seçim yapan
- Özerkligine sahip
- Bagimsiz
- Kendi kadar çevresini de kontrol edebileceginin
farkina varan biri olur - aksi takdirde
9PSIKO-SOSYAL GELISIM
-
- FALLIK DÖNEM
- 3-5 yil
- girisim / suçluluk
- Evin disinda,bahçe-sokak-kres- ve büyüklerin
dünyasi - Kendi basina ögrenme
- Merak
- Kendi basina girisimde bulunma
- Girisimler engellenir elestirilirse, ilerde
girisimlerinden dolayi suçluluk duyma egilimi
gösteren kisilik gelistirir - LATENT DÖNEM
- 5-11 yil
- beceri / asagilik duygusu
- Yetiskin alet, araç vb. gibi seyleri kullanma
denemeleri - Sürekli etkinlik durumu yapma, yaratma,ortaya
çikarma, - Bu çabalara karsi gelinirse
- Yaptiklarini degersiz kendini de basarisiz görür
ve asagilik duygusu gelisir - Bu engelleme sadece anne-babadan degil okuldaki
otorite figürlerinden de olabilir
10PSIKO-SOSYAL GELISIM
-
- ERINLIK ve ERGENLIK
- Ego kimligi / rol karmasasi
- Kimlik gelisimi
- kahramanlar,
- ögretiler ve
- karsi cinse tutulma
- Dis görünüme önem
- Kararsizlik ve saskinlik
- Dayanisma gruplari, klikler
- Çocukluktaki kurallar ile yetiskin degerleri
arasinda bocalama - GENÇ YETISKINLIK
- yakin iliskiler / soyutlanma
- YETISKINLIK
- üretkenlik / kisirlik
11YASLILIK bütünlük X yilginlik
ERISKINLIK Üretkenlik X kisirlik
GENÇ ERISKINLIK yakinlik X yalniz kalma (soyutlanma)
ERGENLIK GENÇLIK zamani kavrama X zaman kargasasi kendinden emin olma X kendiyle ugrasma rol deneme X role saplanma çömezlik X çalisma felci kimlik X kimlik bocalamasi cinsel kutuplasma X cinsel bocalama önderlik ardillik X otorite karmasasi Ideolojiye baglanma x degerler kargasasi
LATENT (Beceri )is yapicilik X asagilik duygusu görev belirleme X ise yaramazlik duygusu
FALLIK girisim X suçluluk rolleri sezinleme X rol ketlenmesi
ANAL özerklik X utanç duygusu Kendi olma iradesi X Kendinden kusku
ORAL güven X güvensizlik karsilikli benimseme X içe kapanma
UMUT IRADE GÜCÜ AMAÇ YETERLILIK SADAKAT SEVGI BAKIM VERME BILGELIK
k
12Borderline ergenlerde psikopatolojik semptomlar
- Depresyon
- Disa vurum
- Okuldan kaçma
- Madde kullanimi
- Diger
13disa vurma depresyon
- Disa vurumlar, depresyona karsi bir savunma
düzenegidir. - Depresyonun kaynagi
- egonun gelisiminde duraklama ve
- annenin ego destekleyici rolünde yetersizlik ile
ortaya çikan - TERK EDILME BUNALIMI ya da DEPRESYONU
- olarak yasanir.
- Tedavi Savunmalarla yüzlestirme
14Mastersonun gelisim asamalarina yaklasiminda
temel noktalar
- 1-3 yil ayrilma bireylesme evresinde annenin
libidanal yoklugu - iç ruhsal yapinin nesne iliskileri kurami
- zihinsel isleyisin iki ilkesi
- borderline hastalarin iyilestikçe daha depresif
olmasina yönelik klinik gözlemler
15borderline 3lüsü ya dakendilik 3lüsü
bozukluklari (DEK)
- kendini harekete geçirme
- anksiyete depresyon
- savunmalar
DOGA genetik özellikler EGITIM annenin
çocugun egosunu desteklemesi KADER hassas
ayrilma/bireylesme evresinde ortaya çikan dis
baskilar
16Bowlbyin baglanma stilleri arastirmasi (1969-73)
- 0-10 ay anne çocuk arasinda baglanma yok
- Çocuk anneden ayrildiginda
- karsi çikma ve yeniden birlesme arzusu
- Umutsuzluk
- Kopma
- tepkileri gösterir.
17Mahlerin ayrilma/bireylesme kurami (1975)
- Otistik (0-2 ay)
- Sembiyotik (3-18 ay)
- Ayrilma-bireylesme (18-36 ay)
- Farklilasma
- Uygulama
- Yeniden yakinlasma
- Nesne sürekliligine ulasim
18Ainsworthun baglanma stilleri arastirmasi
(1978-1991)
19Stern (1985)
- Çocuk dogustan itibaren anneden ayri bir varlik
oldugunu bilir ancak duygusal ayrisma konusunda
bu kadar net degildir - Çocugun dört evreden olusan gelisimi, ortak
düzenlenmede AKTIF tir