Anne - Baba ve

1
Anne - Baba ve ÖgretmenlerinGörev ve
Sorumluluklari
Hülya ÇAM Psikolojik Danisman

• Hazirlayan

2
ÇOCUK EGITIMINDE ANNE,BABA VE ÖGRETMENLERE
ÖNERILER
3

• Yasamin yankisi
• Bir zamanlar bir baba ile ogul daglik bir
  bölgede yürüyüse çikmislardi
• Bir ara nasil olduysa çocugun ayagi kaydi ve
  incindi çocuk aciyla bagirdi
• Aaa hhh!!!........
• Karsi daglarda yanki yapan sesi geri döndü
• Aaa hhh!!!........
• Daha önce böyle bir durumla karsilasmamis çocuk
  bu kez Sen kimsin ? diye sordu
• Cevap gelmekte gecikmedi Sen kimsin ?
• Sinirlenen çocuk Sen bir korkaksin! diye
  bagirdi
• Dagdan Sen bir korkaksin! yanitini aldi.

4

• Bu olanlara bir anlam veremeyen çocuk neler
  oldugunu sordu.Onun gülümsedigini
  gördü.Babasi,simdi dikkatlice beni izle oglum
  dedi ve yüksek sesle bagirdi Hayati çok
  seviyorum!
• Karsi daglardan ayni ses geldi Hayati çok
  seviyorum!
• Baba sana hayranim!
• Yanki sana hayranim!
• Baba sen harikasin!
• Yanki sen harikasin!

5

• Çocugun saskinliginin daha da arttigini
  gören baba, ona durumu söyle açikladi Bu ,
  yanki adi verilen bir tabiat olayidir. Ama hayati
  da çok iyi anlatir. Yani yasamdan ne istiyorsan
  önce onu sen vermelisin. Verdiklerin aldiklarin
  olacaktir. Tatli sözler tatli yankilar olusturur
  sevilmek istiyorsan önce sen sevmelisin. Saygi
  istiyorsan önce sen saygi duymalisin . Anlayis
  bekliyorsan bunu önce sen göstermelisin.
• YANI YASAMDA NEYLE KARSILASMAK ISITIYORSAN,
  YANIKSINI OLUSTURABILMEK IÇIN BUNU ÖNCE SEN
  YAPMALISIN.

6
Çocuklarimizi/Ögrencilerimizi Oldugu Gibi Kabul
Edelim

• Çocuklarimiza/ögrencilerimize sadece insan
  olduklari için deger verelim.
• Basarili, zeki, çaliskan, sari saçli, uzun
  boylu, sessiz, konuskan ...vb. oldugu için
  degerli görüp
  Tembel, yaramaz, siska, kisa ... vb. oldugu için
  degersiz görmeyelim.
• Her kosulda degerli olduklarini onlara
  hissettirelim.

7
Kosulsuz Kabul Çocuga

• Güvenmeyi ve inanmayi gerektirir. Egere
  çocugumuza güvenmez ve inanmazsak onu nasil
  oldugu gibi kabul ederiz?
• Kibar ve nazik olmayi gerektirir. Onlara kaba
  davranirsak bize karsi nasil saygili olmalarini
  bekleriz?
• Çocuk hakkinda olumlu düsünmeyi gerektirir. Eger
  onlar hakkinda olumlu düsünmezsek nasil olumlu
  davranislar bekleriz.
• Içten ve dürüst olmayi gerektirir. Onlara karsi
  dürüst davranmazsak nasil onlardan içten ve
  samimi olmalarini bekleyebiliriz.

8
Çocuklarimizi/Ögrencilerimizi Kosulsuz Olarak
Sevelim

• Çocugumuza duydugumuz sevgiyi ve ilgiyi her hangi
  bir kosula baglamayalim.
• Iyi ki benim çocugumsun Senin
  gibi bir çocugum oldugu için çok mutluyum...
  

9
Çocuklarimizi/Ögrencilerimizi Kesinlikle Hiç
Kimseyle Kiyaslamayalim

• KiyaslamaÇocugu oldugu gibi, bir birey olarak
  kabul etmeme anlamina gelir ve çocugun kisilik
  gelisimini zedeler.
• Her birey farklidir, essizdir, kendine özgüdür.
  Bu nedenle hiç kimse baska biriyle
  kiyaslanmamalidir.
• Çocuklarimizi kardesleriyle, akraba çocuklariyla,
  arkadaslariyla kiyaslamayalim.

10

• Siz baskalariyla kiyaslandiginizda kendinizi
  nasil hissedersini? (Es olarak, ana baba olarak,
  ögretmen olarak)
• ....nin babasi annesi ögretmeni böyle
  yapiyorlar. Sen neden yapmiyorsun? ...deseler
  ne hissedersiniz? Incinir, hatta kizar, kendinizi
  kötü hissedersiniz degil mi?
• Inanin çocuklariniz/ögrencileriniz daha çok
  inciniyor...Güven duygulari sarsiliyor...
• Kendilerini degersiz hissediyorlar...
• Hiçbir ise yaramadiklarini düsünüyorlar ...

11

• Kiyaslanan çocugun
• Kendine güveni sarsilir,engellenir.
• kisiligi incinir, yara alir.
• Basarmak için çaba harcamaz.
• Saldirgan ya da içedönük davranislar gelistirir.
• Kendisini olumsuz, degersiz degerlendirir.

12
Çocuklarimizin Kendileri Olmalari Için
Firsatlar Olusturalim

• Özgürlüklerini ortaya çikaralim.
• Çocugunuzun/Ögrencilerinizin sizden ayri bir
  kisilik gelistireceginizi kabul edin.
• Onu anlamaya, tanimaya ve aranizda anlamli bir
  sevgi köprüsü olusturmaya özen gösterin.
• O siz degil ... sizin kopyaniz degil.

13

• Sizin yaptiklarinizi yapmak, sevdiklerinizi
  sevmek, sevmediklerinizi sevmemek zorunda
  degiller.
• Çocuklarinizi hem gelisim özellikleriyle hem de
  ilgi ve yetenekleriyle tanimaya, anlamaya
  çalisin.
• Çocuklariniza ben senin yasindayken..., bizim
  zamanimizda..., gibi gereksiz, incitici ve
  asagilayici cümleler kurmayin.

14
Çocuklarimizi/Ögrencilerinizi Olumlu
Davranislariyla, Iyi Özellikleriyle ve
Yapabildikleriyle Fark Edin

• Çocuklarinizin olumsuzluklarini ortaya koymayin.
• Olumlu davranislarini, iyi yönlerini sürekli dile
  getirip ödüllendirerek pekistirelim.
• Olumsuz davranislarini, hatalarini bazen
  görmezden gelerek söndürmeye çalisalim.
• Bazi alanlardaki yeteneksizlerini,
  tecrübesizliklerini kimi basarilariyla gidermeye,
  yenmeye çalisalim.

15
Neyi istediginize odaklanin, neyi istemediginize
degil

• Neyi düsünürseniz onu üretirsiniz istemediginiz
  seylere odaklandiginizda o istemediginiz seyden
  daha fazla gerçeklestirirsiniz ( Yiyerek kilo
  almak gibi)
• Beyin bilgisayar gibidir. Bilgisayara neyi
  yapmamasi komutunu vermezsiniz. Neyi yapmasini
  istiyorsaniz o komutu verirsiniz. Ama yanlis
  komutu uygulama diyemezsiniz. Yanlis komut
  verdiyseniz siler yenisini verirsiniz.

16
Neyi istediginize odaklanin, neyi istemediginize
degil

• Çocuklara bunu yapma sunu yapma dedigimiz halde
  yinede yapilmamasini istedigimiz seyleri
  yapmalari bir itaatsizlik degildir. Onlari yapma
  dedigimiz seylere biz programliyoruz. çocugum
  sözümü dinlemiyor diye sikayet etmeden önce ona
  neler söylediginizi düsünün.Kendinize oldugu gibi
  çocugunuza da yapilmamasi gereken seyleri degil,
  yapilmasini istediginiz seyleri söyleyin.

17
Çocuklarimizin/Ögrencilerimizin Davranislarinda
Düzeltilecek Yanlislar Varsa, Önce Kendimizden
Baslamaliyiz. Iyi, Güzel, Dogruyu Ögretmek Için
Iyi, Güzel ve Dogru Olmaya Çaba Sarf Etmeliyiz.

• Onlar için ne kadar uygun modeliz!...
• Dünyadaki en mükemmel aynalar gümüslenmis cam
  parçalari degil, çocuklardir. Onlara baktiginizda
  kendinizi görürsünüz.
• Onlar için uygun ortamlar hazirlayip, firsatlar
  verebildik mi?

18

• Çocuklarimiz için tutarli bir ortam olusturalim.
• Sizin davranislariniz tutarli olsun ki onlarda
  tutarli bir gelisim göstersinler.
• Çocuklarimizin sorumsuz olduklarindan mi
  sikayetçiyiz?...
• Çok mu daginiklar?...
• Ödevlerini yapmiyorlar mi, tembeller mi?...
• Çocuklarinizin yalan söylemesinden mi
  sikayetçisiniz?...
• Hiç söz dinlemiyorlar mi?...
• Çocuklara verilen sözler eksiksiz olarak yerine
  getirilmelidir. Aksi halde çocugun size olan
  güvenini ve saygisini yok etmis olursunuz.

19
Çocuklarimizin/Ögrencilerimizin Her Zaman Dogru
Davranmalarini Dogru Düsünmelerini ve Mükemmel
Olmalarini Beklemeyelim

• Çocuklarinizi en iyiyi yapmaya motive etmekle
  onlarin giristikleri her iste iyi ve mükemmel
  olmalarini isteme bekleme yanlisi arasinda ince
  bir çizgi vardir.
• Çocuklarimizin hatalar yapabileceklerini
  düsünelim.
• Hatalarina karsi esnek olalim.
• hata yapmanin normal oldugunu, sizin bile kimi
  zaman hata yaptiginizi göz önünde bulundurarak
  yaptiklari hatalarda çocuklarimiza anlayis
  gösterelim.

20
Çocuklarimizin/Ögrencilerimizin Yasadiklari
Olumlu ve Olumsuz Duygulari Ifade Etmelerine
Imkan Saglayalim

• Daha fazla olumlu duygularin ifade edilmesine
  imkan taninir.
• Çocuk ......seviyorum dedigi zaman hosumuza
  gider.
• .....yi sevmiyorum, istemiyorum, nefret
  ediyorum, okulu sevmiyorum ... dedigi zaman
  kabullenmeliyiz. Panikler ve susturmaya
  çalisiriz.
• Çocuklarimizin olumsuz duygularini yok sayariz.
• Çok ayip hiç insan .....yi sevmez mi?, aslinda
  sen onu seviyorsun.

21

• Hiç insan bu kadar basit bir nedenden dolayi
  kizar- aglar mi?
• ÇOCUKLARIMIZ/ÖGRENCILERIMIZ TIPKI BIZLER GIBI
  SEVGIDEDE, NEFRETTEDE ÖZGÜRDÜRLER. ONLARI
  KISITLAMAK DUYGUSAL BIR TACIZDIR.
• Çocuklarinizin olumsuz duygularini da
  belirtmelerini saglayin ve düzeltebilmek için
  mutlaka onlara ikna edin.

22
Çocuklarinizi/Ögrencilerinizi Onlarin Içinde
Bulunduklari Kosullarla Birlikte, Onlarin Bakis
Açisiyla Görmeye Çalisin. Onlari Anladiginizi
Fark Ettirin, Hissettirin

• Çocuklarinizin duygularini anlamaya çalisin ve
  onlara anladiginizi iletin.
• Sik sik kendinizi onlarin yerine koyun. Olaylara
  onlarin penceresinden bakmaya çalisin.
• Çocuklarimizin esyalarini, oyuncaklarini
  kardesleriyle, arkadaslariyla paylasmamalarindan
  yakiniriz.
• Peki acaba biz kendi esyalarimizi,
  oyuncaklarimizi baskalariyla rahatlikla
  paylasabiliyor muyuz?
• Kaçimiz arabamizin anahtarini gönül rahatligi ile
  baskalarina veririz.
• Kaçimiz takilarimizi, pirlanta yüzügümüzü,
  küpelerimizi baskalariyla paylasiriz.

23

• Sizin için arabaniz, bilezikleriniz ne kadar
  önemliyse çocugunuz içinde oyuncak arabasi,
  kamyonu, bebegi,... o kadar önemlidir.
• Çocuklarimiz paylasmadiklari için onlara kötü
  duygular yasamayalim.
• Ayip degil mi? Ne kadar bencilsin, kiskançsin,
  bir daha sana hiçbir sey almayacagim,...vb.
• Eger çocugumuzun paylasmasini istemiyorsak bunun
  belirli bir süreç içerisinde olusacagini
  unutmayalim. Model olalim.
• Paylasmanin verdigi mutlulugu fark ettirelim. Bu
  tür deneyimleri sikça yasatalim.

24
Çocuklarinizla/Ögrencilerinizle Konusurken
Duygularinizi Içtenlikle Ifade Edin

• Onlara dair korkularinizi, üzüntülerimizi,
  endiselerimizi oldugu gibi yansitmak mi daha
  etkili olur, baski ve korku içeren ifadelerle
  onlari engellemeye çalismak mi daha etkili
  olur?...
• Okulun, evin disina çikarsan bacaklarini kirarim
  senin!...
• O çocukla oynadigini bir daha görmeyeyim!...
• Odani dagitirsan gebertirim!...
• Bu sekilde giyinemezsin!...
• Saçini böyle kestiremezsin, bu müzigi (Eminemi)
  dinleyemezsin!...

25
Çocuklariniza/Ögrencilerinize Özel Zaman Ayirin.
Çocuklariniza Ayirdiginiz Zamanin Süresi Degil
Niteligi Önemlidir

• Çocugunuza ayirdiginiz zamanlarda sadece ona ait
  olun.
• Oynayin, sohbet edin.

26
Çocuklarinizi/Ögrencilerinizi Etkili Bir Sekilde
Dinleyin

• Çocuklarinizi dinlerken
• Baska islerle mesgul olmayi.
• Çocugun yüzüne bakin.
• Onlarin sözlerini kesip bilgiçlik taslamayin.
• Çocuklarinizla konusurken ayni seviyede olun.
• Jest ve mimiklerinizle onu dinlediginizi
  gösterin.
• Fiziksel temas kurun.
• Onu konusmasinda cesaretlendirin.
• Onunla konusurken bir büyükle konusuyormus gibi
  dikkatli ve özenli olun.
• Onu anladiginizi belirten ifadelerle geri
  bildirim saglayin.

27

• arkadasinin bu davranisi seni üzdü gibi.
• Aglamaya basladiklarinda tedirgin olmayin.
• Zitlasmayin ve tartismayin.
• Saldirgan tavirlar takinmayin.
• Yargilamayin ve elestirmeyin.
• Savunmaya geçmeyin sadece dinleyin.
• Gerçekçi ve belirli önerilerde bulunun.
• Yumusak bir sesle ve acele etmeden konusun.
• Anlatilanlara gülmeyin, çocuklari utandirmayin.

28
Çocuklariniza/Ögrencilerinize Bulunduklari
Ortamin Vazgeçilmez Bir Üyesi Olduklarini
Hissettirin

• Siz bu sinifin, okulun, ailenin çocugu
  (ögrencisi) olmaktan mutluluk duyar miydiniz?
  Empati kurun.

29
Ögrencilerinize/Çocuklariniza Sorumluluklar Verin

• Sorumluluk ile kendine güven birbirini tamamlayan
  2 durumdur.
• Sorumluluk duygusu gelismis olan çocuklarin
  kendilerine güvenleri de yüksektir.
• Çocuk yaptigi her is, aldigi her sorumlulugun
  sonunda anne, baba ve ögretmeninden aldigi
  tepkiye göre kendisine güç toplar.
• Çocugun yaptigi hiçbir is begenilmez, taktir
  edilmez ve her zaman daha mükemmeli beklenirse
  çaba harcama, mücadele etme gücü kirilir. Ne
  yaparsam yapayim ....memnun edemiyorum seklinde
  düsünmeye baslar. Bu düsünce daha sonra ben
  yapamam inancini dogurur ve çocuk sik sik bu
  cümleyi kullanmaya baslar.

30

• Çocuklarinizda sorumluluk duygusunun gelismesi
  için
• Çocuklarinizin yerine her seyi siz yapmayin.
• Sende bu ailenin önemli bir üyesisin, artik bazi
  isleri yapabilecek hale geldin, senin yardimina
  ihtiyacimiz var seklinde mesajlar verin.
• Çocuklariniza 3 yasindan itibaren yasina ve
  cinsiyetine uygun sorumluluklar verin
  (oyuncaklarini toplama, yemek yeme, giyinme,
  getirip götürme,...vb.). Alabilecegi
  sorumluluklar için birlikte karar verin. Hatta
  önce kendisinin karar vermesini saglayin. Bu
  sekilde çocuk kararlarini kendisinin verdigini
  düsünecek ve sorumluluklarini yerine getirmesi
  daha kolay olacaktir.
• Alinan sorumluluklari yerine getirebilmesi için
  önce ögretin.
• Basardikça mutlulugunuzu paylasin, basarilarini
  ödüllendirin.

31

• Sorumluluklarini yerine getirmesi için uygun
  ortamlar hazirlayin.
• Sorumluluklarini açik ve net bir sekilde ifade
  edin.
• Gösterdigi çabayi taktir edin, övün.
• Zorlayici olmayin, baski uygulamayin.
• Istedigini giyinebilen, yemegini baskisiz giyen,
  istedigi etkinligi (resim, müzik, spor, ...vb.)
  yapabilen, hareketlerine kati sinirlamalar
  getirilmeyen çocuk kisiligine saygi
  gösterildigini düsünecek bu da çocugun sorumluluk
  almasini kolaylastiracak ve basariyla
  sonuçlandiracaktir.

32

• Sorumluluklarini yerine getirmediginde
  yaptiriminizi uygulayin. Yaptirimlarinizi
  sorumluluklari kararlastirirken belirleyin
  (sevdigi seylerden uzaklastirma, daha fazla
  sorumluluk yükleme, ...vb.)
• YAPTIRIMLAR
• Yanlis davranisin sonucunda olmalidir.
• Hataya uygun ve adil olmalidir.
• Çocuk dinlenilmeden uygulanmamalidir.
• Yanlis davranis net olarak ortaya konduktan sonra
  uygulanmalidir.
• Sorumluluk almanin avantaj sagladigini, sorumsuz
  davranmanin avantajlarini kaybettirdigini
  bilmelidir.
• Yaptirim uygulama hiçbir zaman sevgi ve saygi
  geri çekme seklinde olmamalidir.

33
Çocuklarinizin/Ögrencilerinizin Kendine Güven
Duymasini Saglayin

• Çocugun öz güven duygusunun gelisimi, kendine
  güvenmesi yakin çevresinin tutum ve
  davranislarina baglidir (AILE, ÖGRETMEN).
• Özgüven gelisimi yasamin ilk anindan itibaren
  olusmaya baslar.
• Özgüven gelisimi daha çok anne-baba tutumlari ve
  kisiligi ile ilgilidir.

34
ANNE BABA TUTUMLARI
35
Mükemmeliyetçi Anne - Babalar

• Bu anne babalari memnun etmek çocuklar için
  oldukça zordur.
• Çocuk çirpinip çabaladikça anne baba daha
  fazlasini (en mükemmelini) ister.
• Zamanla çocuk asiri kaygi, stres, tedirginlik,
  hayal kirikligi gibi duygulari yasamaya baslar.
  Tirnak yeme, kekemelik, alt islatma, yalan,
  çalma, ...gibi davranis sorunlariyla kendini
  ifade eder.
• Anne babadaki mükemmeliyetçilik sadece çocuga
  yönelik degil tüm aile yasantisinda kendini
  gösterir (düzenli, titiz, kati, kuralci, ...vb.).

36
Otoriter, Elestirici Anne - Babalar

• Çocuklari üzerinde baski kurarlar.
• Çocuklarinin çabalarini göremezler.
• Çocuklarini dinlemezler.
• Sürekli elestiren, yargilayan, suçlayan anne,
  babalardir.
• Sadece kendi kurallari, istekleri, duygulari ön
  plandadir.
• Her zaman hakimiyet anne babadadir.
• Çocuk ne yaparsa yapsin hep elestirilir,
  suçlanir.

37

• Bu tarz anne baba tutumu çocuklarda
• Kendini, duygularini ifade edememe,
• Içine kapaniklik, güvensizlik,
• Saldirganlik ve davranis sorunlari
• davranislarini gelistirir.

38
Asiri koruyucu Anne - Babalar

• Çocuklarina hayat tecrübesi yasama firsati
  tanimazlar.
• Çocuklarinin büyüdügünü fark etmeyip bebekmis
  gibi davranirlar.
• Çocuklarina hiçbir is ve sorumluluk vermezler,
  her seyi kendileri yaparlar.
• Bu anne baba tutumunda çocugun
• Özgüven duygusu gelisemez.
• Kendi basina hiçbir sey yapamaz, yapacagina
  inanmaz.
• Dolayisiyla huzursuz ve kaygili olur.

39

• Anne babaya bagimli olur.
• Sorumluluk duygusu, bilinci gelisemez.
• Içe dönük yada saldirgan olur.
• Davranis bozuklugu (tirnak yeme, kekemelik, alt
  islatma, okul fobisi, yalan, ...vb.) görülür.

40
KENDINE GÜVENI ZAYIF OLAN ÇOCUKLARIN ÖZELLIKLERI
41

• Duygusal Tepkiler
• Çekingenlik
• Utangaçlik
• Içe kapaniklik
• Umutsuzluk
• Karamsarlik

42

• Davranissal Tepkiler
• Hirsizlik
• Saldirganlik
• Okul korkusu
• Yalan söyleme

43

• Vücutsal Tepkiler
• Alt islatma
• Kekeleme
• Tirnak yeme
• Karin agrilari
• Kusmalar

44

• Akademik Tepkiler
• Ögrenme güçlügü
• Meraksizlik
• Isteksizlik
• Mücadeleden kaçma
• Basarisizlik

45
Saglikli ve Etkili Anne - Babalar

• Çocuklarina güvenirler.
• Onlari taktir eder ve överler.
• Küçük yaslardan itibaren sorumluluk verirler.
• Yeni deneyimler yasamalari için
  cesaretlendirirler.

46
Aile Içinde Iletisim

• Aile içinde uygulanan iletisim yöntemleri ve aile
  bireylerinin birbirleriyle olan iliskileri
  çocuklarin özgüven gelisimlerinde en önemli
  belirleyicilerdir.
• Özgüven, kendini ifade edebilme becerisi ile
  yakindan ilgilidir.
• Çocuk, sorunlarini paylasmayi yada paylasmamayi,
  baskasinin ardindan konusmayi, birbirlerine
  bagirmayi ve buna benzer tüm iletisim
  yöntemlerini aileden alir.
• Çocuklarin kendini ve yasamini kontrol edebilme
  becerisi gelistirebilmelerinde en önemli model
  anne- babadir.

47
Kendine Güven Gelisiminde Anne Babalara Öneriler

• Çocuklariniza karsi sabirli olun.
• Çocuklarinizi dinleyin.
• Çocuklariniz ile çatismaya girmeyin.
• Çocuklarinizla konusurken elestirici ve suçlayici
  ifadeler kullanmayin.
• Çocuklarinizi birbirleriyle kiyaslamayin.
• Çocuklariniza üç yasindan itibaren kendi yasina
  uygun sorumluluklar verin.
• Çocugunuzun çabalarini övün.

48

• Aile olarak aldiginiz kararlarda çocugunuzun
  fikrini alin.
• Çocuklariniza sik sik onlari çok sevdiginizi
  söyleyin.
• Çocugunuzla sizin yasam tecrübelerinizi paylasin.
• Çocugunuzun seçimlerine saygi duyun.
• Çocuklarinizin sosyal gelisimleri için onlari
  sosyal etkinliklere yönlendirin. Örnegin müzik
  kurslari, resim, tiyatro, spor, ...vb.
• Çocuklariniza cesaret verin ve ona güvendiginizi
  sik sik ifade edin.
• Çocuklariniza karsi koruyucu davranmayin.

49
Ögrencilerde Kendine Güven/Kendini Sevebilme
Becerilerinin Gelistirilmesinde Egitimcilere
Öneriler

• Siniflarindaki bütün ögrencilerinizi taniyin.
  Unutmayin ki, her bir ögrencinin mutlaka kendine
  özgü bir yetenegi vardir.
• Ögrencilerinizin olumlu davranislarini sözlü yada
  yazili ifadelerle, beden dilinizle ifade edin.
• Her bir ögrencinizle birebir iliskinizde, onun
  kendine özgü hedefler olusturmasina yardim edin.
• Ögrencileriniz hakkinda olumlu bir anlayisa sahip
  olun. Onlara inanin ve güvenin. Ögrencilerinize
  nasil bakarsaniz onlari öyle görürsünüz.

50

• Ögrencilerinizin gelisimlerini yakindan takip
  edin. Gözlediginiz olumlu yanlari taklit edin.
  Ögrencilerinizin ihtiyaçlarini belirleyerek
  onlara o yönlerde kendilerini gelistirmeleri için
  destek olun.
• Bir ögretmen olarak kendinize olan güveniniz ve
  hayata olumlu bakisinizla, ögrencilerinize
  pozitif modeller olun.

51
Iletisim, Bireyler Arasindaki Karsilikli Bilgi ve
Saygi Paylasimidir, Alisverisidir. Iletisim
Sanattir.

• Çocuklarimizla/ögrencilerimizle etkili ve olumlu
  iletisim kurmaya çalisalim.
• Güçlü ve olumlu iletisimi engelleyen bazi
  faktörler vardir.

52
Iletisim Engelleri

• Emir verme, yönlendirme
• Uyarmak, gözdagi vermek
• Nutuk Çekmek
• -Çocuklarla onlari sikmadan konusun.
• -Onlara her zaman ögüt verir, sürekli bir seyler
  ögretmeye çalisir, nutuk çekerseniz iletisim
  kanallarini kapatmis olur, onlari bunaltmis
  olursunuz.
• -Kendinizi böyle bir durumda onlarin yerine
  koyun. Neler hissederdiniz.
• -Bu iletisim degildir.

53

• Elestirmek,yargilamak, suçlamak
• Iletisimi tamamen engeller.
• Saygisizsin, tembelsin, yaramazsin, aptal geri
  zekalisin, senden adam olmaz, hiçbir ise
  yaramazsin, ...vb. olumsuz yargilarla
  çocuklarinizi etiketlemek iletisimi ortadan
  kaldirmaktir.
• Ayni zamanda çocugun kisiligi ve benligi yara
  alir. Çocuk bu olumsuz ifadeleri kendine
  yakistirirsa olumsuz, uyumsuz bir kisilik
  gelistirir.
• Siz baskalari ile iletisim kurarken neler
  beklersiniz?

54

• Bu Tür Iletisim Engelleri Çocukta
• Konusmayi, duygu ve yasantilarini paylasmayi
  engeller.
• Savunma ve saldiriya geçirir.
• Yetersizlik duygulari yasatir.
• Kizginlik, küskünlük, kin, nefret, ...vb. olumsuz
  duygular yasatir.
• Anlasilmamislik, yalnizlik, güvensizlik, içe
  kapanma, degersizlik ve asagilik duygusu yasatir.
• Iletisim kopar.

55
Iletisimde Sen Diye Baslayan Suçlayici Ifadeler
Yerine Ben Diye Baslayan Duygu Paylasimini
Içeren Ifadeler Kullanalim

• Sen tembelsin... Yeterince ders çalismadigini
  düsünüyorum.
• Çok yaramazsin Ortaligi dagitmandan dolayi çok
  yoruluyor ve üzülüyorum.
• Sen her zaman böylesin Bu tür davranislarin
  beni rahatsiz ediyor.

56

• Bizler ne kadar mükemmel olursak olalim
  çocuklarimiz problemler, ikilemler ve engeller
  karsilasacaktir. Hayatimizda her zaman problemler
  olacak. Onlarin problemlerini çözmede aceleci
  davranmayalim.
• Çocuklarimizin isiltili, masalimsi dünyalarindan
  bizlerde bir seyler ögrenmeye çalisalim.
• Yasami birlikte paylasalim. Sevgiyle ve umutla...
  

57
PULSUZ DILEKÇE

• Sevgili Anne ve Babacigim,
• Bütün duygu ve düsüncelerimi dile
  getirebilseydim, size sunlari söylemek isterdim
• Sürekli bir büyüme ve degisme içindeyim.
  Sizin çocugunuz olsam da sizden ayri bir kisilik
  gelistiriyorum. Beni tanimaya ve anlamaya
  çalisin.
• Deneme ile ögrenirim. Bana ayak uydurmakta
  güçlük çekebilirsiniz. Oyunda, arkadaslikta,
  ugraslarimda özgürlük taniyin. Beni her yerde her
  zaman koruyup kollamayin.
• Davranislarimin sonuçlarini kendim görürsem
  daha iyi ögrenirim. Birakin kendi isimi kendim
  göreyim. büyüdügümü baska nasil anlarim?

58

• Büyümeyi çok istiyorsam da arasira yasimdan küçük
  davranmaktan kendimi alamiyorum. Bunu
  önemsemeyin. Ama siz beni simartin. Hep çocuk
  kalmak isterim sonra.
• Her istedigimi elde edemeyecegimi biliyorum.
  Ancak siz verdikçe almadan edemiyorum. Bana yerli
  yersiz söz de vermeyin. Sözünüzü tutmayinca
  sizlere güvenim azalir.
• Bana kesin ve kararli davranmaktan
  çekinmeyin. Yoldan saptigimi görünce beni
  sinirlayin. Koydugunuz kurallar ve yasaklarin
  hepsini begendigimi söyleyemem. Ancak, hiç
  kisitlamayinca ne yapacagimi sasiriyorum.
  Tutarsiz davrandiginizi görünce hem bocaliyor,
  hem de bundan yararlanmadan edemiyorum.

59

• Ögütlerinizden çok davranislarinizdan
  etkilendigimi unutmayin. Beni egitirken arasira
  yanlisliklar yapabilirsiniz. Bunlari çabuk
  unuturum. Ancak, birbirimize saygi ve sevginin
  azaldigini görmek beni yaralar ve sürekli
  tedirgin eder. Çok konusup çok bagirmayin. Yüksek
  sesle söylenenleri pek duymam. Yumusak ve kesin
  sözler bende daha iyi iz birakir. Ben senin
  yasindayken... diye baslayan söylevleri hep
  kulak ardina atarim.
• Küçük yanilgilarimi büyük suçmus gibi basima
  kakmayin. Bana yanilma payi birakin. Beni
  korkutup sindirerek suçluluk duygusu asilayarak
  uslandirmaya çalismayin. Yaramazliklarim için
  beni kötü çocukmusum gibi yargilamayin.
• Yanlis davranisimin üzerinde durup düzeltin. Ceza
  vermeden önce beni dinleyin. Suçumu asmadigi
  müddetçe cezama katlanabilirim.

60

• Beni dinleyin. Ögrenmeye en yatkin oldugum anlar,
  soru sordugum anlardir. Açiklamalariniz kisa ve
  özlü olsun. Beni yeteneklerimin üstünde islere
  zorlamayin. Ama basarabilecegim isleri bekleyin.
  Bana güvendiginizi belli edin. Beni destekleyin
  hiç degilse çabalayin. Beni baskalariyla
  karsilastirmayiniz umutsuzluga kapilirim Benden
  yasimin üstünde olgunluk beklemeyin. Bütün
  kurallari birden ögretmeye kalkismayin bana süre
  taniyin. Yüzde yüz dürüst davranmadigimi görünce
  ürkmeyin. Beni köseye sikistirmayin yalana
  siginmak zorunda kalirim. Sizi çok bunaltsam bile
  sogukkanliliginizi yitirmeyin. Kizginliginizi
  hakli görebilirim, ama beni asagilamayin. Hele
  baskalarinin yaninda onurumu kirmayin. Unutmayin
  ki ben de sizi yabancilarin önünde güç durumlara
  düsürebilirim.

61

• Bana haksizlik ettiginizi anlayinca açiklamaktan
  çekinmeyin. Özür dileyisiniz size olan sevgimi
  azaltmaz tersine, beni size daha çok
  yaklastirir. Aslinda bende sizleri oldugunuzdan
  daha iyi görüyorum. Bana kendinizi yanilmaz ve
  erisilmez göstermeye çalismayin. Yanildiginizi
  görünce üzüntüm büyük olur.
• Biliyorum ara sira sizi üzüyor belki de düs
  kirikligina ugratiyorum. Bana verdikleriniz
  yaninda benden istediklerinizin çok olmadigini da
  biliyorum. Yukarida siraladigim istekler size çok
  geldiyse birçogundan vazgeçebilirim Yeter ki
  beni ben olarak seveceginize olan inancim
  sarsilmasin.

62

• Benden ÖRNEK ÇOCUK olmami istemezseniz, bende
  de sizden kusursuz ana-baba olmanizi beklemem.
  Sevecen ve anlayisli olmaniz bana yeter.
• Sizin çocugunuz olarak dogmak elimde degildi.
  Ama seçme hakkim olsaydi, sizden baska kimsenin
  çocugu olmak istemezdim.
  
•                                                   
                                  Sevgiler
  Çocugunuz...
•  

63
Tesekkür Ederim

• Hülya ÇAM
• Psikolojik Danisman