Title: SPOR%20PAZARLAMASI%20ve%20SPONSORLUK%20EGITIMI%20SERTIFIKA%20PROGRAMI
1SPOR PAZARLAMASI ve SPONSORLUK EGITIMI SERTIFIKA
PROGRAMI
2SPOR PAZARLAMASI ve SPONSORLUK YÖNETIMI
3Nelere deginecegiz?
- Spor endüstrisi ve spor tüketimi.
- Spor pazarlamasi hakkinda genel bilgiler.
- Sponsorluk ve sponsorluk yönetimi hakkinda
bilgiler. - Spor sponsorlugu hakkinda bilgiler.
- Örnek vaka analizleri.
4Spor endüstrisi
- Spor, dünya ekonomisinde 22. sektör
- Tüm sektörler içinde genel ciro
- olarak otomotivin de önünde birinci sirada.
- Sporcular disinda sadece ABDde spor
endüstrisinde 5.5 milyon kisi istihdam ediliyor. - Dünyada televizyonlarda en çok izlenen programlar
spor programlari. - Birinci sirada 2003 yili itibariyle Formula 1,
ikinci sirada Dünya Kupasi bulunuyor. - (Kaynak www.sporbilim.com)
5 Spor endüstrisi nedir?
- Performans(her kategoride yarisma
- boyutunda)
- Rehabilitif(hastalik ve sakatliklarin tedavisi
boyutunda) - Preventif (hastalik ve sakatliklarin önlenmesi
boyutunda) - Rekreatif (serbest zaman etkinlikleri boyutunda)
spor ve bunlarla ilgili mal, hizmet, araç, gereç,
insan, yer ve düsünceler sunan pazarin ismi.
(Kaynak www.sporbilim.com)
6Spor tüketicisi
- Spor tüketimi kavrami spor ile ilgili oyunlari,
resmi isleri, izleme, dinleme, okuma ve
koleksiyon yapma gibi bir çok konuyu kapsar.
Bunlari yapanlar da spor tüketicileridir. - Spor yapmak amaciyla amatörce spor faaliyetlerine
katilanlar. - Sporu meslek olarak kabul eden profesyonel
sporcular. - Spor faaliyetlerini sadece seyredenler ve ilgili
ürünleri satin alanlar. - Hem spor yapanlar hem de seyredenler.
- Spor endüstrisinde çalisanlar ve spor
endüstrisiyle is yapanlar.
7Spor pazarlamasi
- 1) Genel pazarlama yönetimi süreçlerinin ve
yöntemlerinin spor ürünlerine ve spor
etkinliklerine uygulanmasi. - Örnek Takimlar (Galatasaray), sporcular (David
Beckham), ligler (Türkiye Futbol Ligi),
etkinlikler (Yaz olimpiyatlari) - 2) Spor disi ticari ürünlerin (mal ve hizmet)
sporla iliskilendirilerek pazarlanmasi (Tanitim
araci). - Örnek Içecek (Coca-Cola), otomobil (Porsche),
banka (Fortis), telefon karti (Turkcell)
8Spor pazarlamasinin amaçlari
- 1) Takimlar, sporcular, ligler ve spor
etkinlikleri pazarlanirken neler amaçlanir? - Spor karsilasmalarina mevcut ve yeni
taraftarlarin, seyircilerin gelmesini saglayarak,
bilet satislarini artirarak, spor federasyonunun
veya spor kulübünün gelirini artirmak. - Spor dallarina karsi kamuoyunun ilgisini çekerek,
medyada olumlu biçimde gündeme gelerek, yeni
seyirciler/taraftarlar kazanmak. - Sporcularin, kulüplerin, federasyonlarin vb.
lisansli ürünlerinin satisini artirarak kazanç
elde etmek.
9Spor pazarlamasinin amaçlari
- Spor karsilasmasinin veya etkinliginin
TV/Radyoda yayin hakkinin satisini saglamak. - Spor karsilasmasi veya etkinliginin TV/Radyoda
ya da sahada reklam yerinin satisini saglamak. - Nakdi veya ayni sponsor destegi saglamak ve bu
isbirligini sürekli kilmak.
10Spor pazarlamasinin amaçlari
- 2) Ticari ürünlerin sporla iliskilendirilerek
pazarlanmasinda neler amaçlanir? - Sporun dogasindaki enerjiyi, popülerligi, gücü,
dinamizmi,heyecani ve tutkuyu ürüne/markaya
tasiyarak, tüketicinin zihninde rakiplerinden
ayrismak, begeni, itibar, sadakat ve duygusal
baglilik kazanmak. - Spor dali, spor kulübü, spor etkinligi veya
sporcu ile markayi özdeslestirerek popülerlik ve
prestij elde etmek. - Hayatin içinde sürekli kalabilmeyi, tüketiciyi
elinde tutmayi basarmak ve bu sayede orta ve uzun
vadede ticari kâr saglamak. - En çok hangi yöntemle yapilir? SPOR SPONSORLUGU
11Spor ürünü
- Ana ürün Spor oyununun kendisi.
- Iki takim arasinda oynanacak
- bir basketbol maçi, binicilik yarisi, jimnastik
müsabakasi, futbol ligi gibi faaliyetler. - Yan ürün Bir takim, kulüp veya bir organizasyon
için yaptirilmis promosyonel ürünler (anahtarlik,
sapka, t-shirt), sahada satilan yiyecek, program
brosürü, mesrubat servisi vb.
12Spor pazarlamasi süreçleri
- Müsterilerin/hedef kitlenin ilgi ve
gereksinimlerinin arastirilarak tesbiti. - Bu ilgi ve gereksinimleri karsilayabilecek bir
spor ürünü, ya da program paketinin
gelistirilmesi. - Gelistirilen spor ürünü, ya da program paketinin
fiyatlandirilmasi. - Ürünün dagitimina ya da programin ne zaman,
nerede uygulanacagina karar verilmesi. - Gelistirilen spor ürünü, ya da program paketi
hakkinda hedef kitleyi bilgilendirmek, tanitmak,
ikna edici iletisim etkinlikleri düzenlemek. - Ürün ya da program paketini satmak.
13Spor pazarlamasinda neler yapilabilir?
- 1) Dogrudan gelir getirici etkinlikler
- Saha veya salon reklamlari
- Forma reklami
- TV yayin haklari
- Alinan ücretsiz TV reklam hakkinin pazarlanmasi
- Bilet/Kombine bilet satislari
- VIP tribünü satislari
- Forma satisi
- Promosyonel ürünlerin satisi (sapka, sort,
gömlek, kupa, anahtarlik, kalem vb.) - Piyango
- 2) Sponsorluk anlasmalari/paketleri
14Sponsorluk nedir?
- Sponsorluk ne degildir?
- Karsilik beklemeden, sadece hayir için tek
tarafli yapilan bagis, hibe, yardimseverlik
degildir! - Kelimenin Latince kökeni, sponsoris/sponsio
Sözlesmelerde, müzakerelerde ve ortakliklarda
iki taraf arasindaki merasimli sorumluluk.
15Sponsorluk yönetimi
- Bir kurumun, pazarlama ve kurumsal iletisim
hedeflerine ulasmak amaciyla, - kendi kurumsal ve marka kimligine/özüne uygun
baglantili spor, kültür-sanat, çevre, egitim vd.
sosyal konular - gibi gelistirilmeye, desteklenmeye ihtiyaç
duyulan alanlardaki kisi, kurulus veya
etkinlikler için verdigi - para, malzeme, teçhizat, mekan vd. tüm
destekleyici faaliyetlerin planlanmasi,
uygulanmasi ve denetlenmesi süreçlerini kapsayan, - taraflar arasinda belirli bir süre boyunca
karsilikli olarak birbirlerine fayda saglamaya
yönelik bir is anlasmasidir.
16Sponsorlugun özellikleri
- Bir alis-veris ihtiyaciyla ortaya çikar.
- Iki tarafin oldugu, karsilikli yarar
(kazan-kazan) üzerine kurulu bir anlasma. - Sponsor, karsi tarafi para, teçhizat, malzeme,
mekan veya hizmet gibi faaliyetlerle destekler. - Sponsorlugu yapilan taraf da sponsorun kendine
yaptigi katkiyi medya yardimiyla tanitir ve
dolayli olarak sponsorun iletisim hedeflerini
destekler. - Sponsorlugu sadece ticari kurumlar degil, kâr
amaci olmayan kurumlar, kamu kuruluslari veya
sahislar da yapabilir.
17Sponsorlugun özellikleri
- Spor, sanat, sosyal veya çevre koruma
alanlarindan tekil sahislara, gruplara,
etkinliklere ve kurumlara sponsor olunabilir. - Belirli bir süreyle ve bir is anlasmasina
dayanilarak yapilir. - Sponsorluk, sponsor markanin diger iletisim
araçlarina entegre edilmesi gereken bir pazarlama
iletisimi aracidir.
18Sponsorluk biçimleri
- Ana sponsor
- Asil destegi veren markadir. Tek basina sponsor
olabilecegi gibi baska yan sponsorlarla da ortak
olabilir. - Ana sponsor için belirlenmis bir kategori de
olabilir. Ör Resmi içecek sponsoru Coca-Cola,
resmi iletisim sponsoru Turkcell - Ortak sponsor
- Birden fazla sponsorun bir faaliyeti
desteklemesi. Öne çikan marka yoktur, herkesin
kendi kategorisi de olabilir. Yan sponsor da
denir.
19Sponsorluk biçimleri
- Tek tarafli sponsorluk
- Kurumlarin sadece belirli alanda (ör sadece
kültür-sanat veya spor) sponsorluk yapmalari. - Çok tarafli sponsorluk
- Bir kurumun kültür-sanat, spor, çevre vd. farkli
faaliyetleri ayni zamanda desteklemesidir.
20Sponsorluk biçimleri
- Pasif sponsorluk
- Bir kurum, belirledigi bir alanda küçük bir
meblagla, sponsorluktan fazla bir beklentisi
olmadan bir faaliyeti destekler. Bir kez
denemekle ve bekleyip ne sonuç alacagina
bakar. Bazi dönemler hiç sponsorluga girmez. - Aktif sponsorluk
- Bir kurum, pazarlama iletisimi bütçesinde sürekli
sponsorluga yer ve önem verir, uygular. Bütün
uygun teklifleri dinlemeye hazirdir. - Odaklanmis sponsorluk
- Bir kurumun sponsorlugu yapilmamis veya az
yapilmis alanlarda, stratejik hedeflerine ulasmak
için arastirmaya dayali planli ve sürekli
sponsorluk yapmasi.
21Bumerang etkisi
22Markalar neden sponsor olurlar?
- Reklamlarinin etkisini artirmak.
- Reklami yasak olan ürünlerini duyurmak.
- Rakiplerinden ayrismak, farkli olmak/fark
edilmek. - Kurum kimligini pekistirmek, kurumsal itibarini
artirmak. - Toplumun sempatisini kazanmak.
- Medyanin ilgisini çekmek, basinda haber olmak.
- Taninirligini artirmak, popüler olmak, daha fazla
gündeme gelmek. - Tüketicilerle etkinliklerde sicak temas kurmak.
- Tüketicileri isin içine katmak, markanin parçasi
yapmak. - Satislarini artirmak.
- Çalisanlarinin motivasyonunu, kuruma bagliligini
artirmak.
23Spor sponsorlugu
- Sponsorluk türleri arasinda hem sayica hem de
tutar olarak dünyada hâlâ en genis yeri spor
sponsorlugu aliyor. - Spor, tüm dünyada anlasilan, insanlarin ayni dili
konustuklari bir alan. - Sporda sponsorlugun ilk ticari kullanimi 1896
Olimpiyat Oyunlarinin resmi programinda
ilanlarin yer almasi. - Örnek ürün dagitimi haklarini ilk kez 1928
Olimpiyatlarinda Coca-Cola aldi. - Ingilterede 1898de Nottingham Forest futbol
takimini destekleyen Bovril mesrubat sirketi ilk
resmi sponsor oldu. - Modern kurumsal spor sponsorlugu dünyada 1975ten
sonra, Türkiyede ise 1990larin basindan
itibaren artti.
24Bireysel sporcularin sponsorlugu
- Bugün veya geçmiste basarili olan veya ilerde
basarili olabilecek amatör veya profesyonel
sporcularin markalarca ihtiyaçlarinin
karsilanmasi veya parasal olarak desteklenmesi. - Örnekler
- Nike Basketbol oyuncusu Michael Jordan (1984)
- Quantum saatleri Dalgiç Yasemin Dalkiliç (1999)
- Vestel Milli atlet Süreyya Ayhan (2003)
- Pepsi Futbolcu David Beckham (2002)
25Spor takimlarinin sponsorlugu
- Sponsorun marka adi, takim mensuplarinin
giydikleri formalarda, çesitli malzemelerinde yer
alir, sponsorun reklam kampanyalarinda takimin
logosu, sporculari vb. görünür. - Bireysel sporcularin sponsorluguna göre daha az
risklidir. - En çok futbol, basketbol dallarinda yapilir.
- Ör 2003te Türk A Milli Futbol takimi ana
sponsorlari Efes Pilsen, Adidas, Türkiye Is
Bankasi, yan sponsorlari Shell, Sarar,
Mercedes-Benz Türk.
26 Spor takimlarinin sponsorlugu
- 2002 Dünya Kupasinda Turkcell, Türk A Milli
Takimi iletisim sponsoru oldu. - Mart 2002deki bir arastirmada futbol denince
akla gelen markalar siralamasinda Turkcell 0.6
ile 11. olurken, Temmuz 2002deki bir arastirmada
Türk A Milli Takiminin sponsorlarinin kimler
oldugu sorusunu cevaplayanlar 31 ile ilk sirada
Turkcelli söylediler. - Motor sporlari / Formula 1 yarislarina sadece
motor ve araba ekipmanlari üretenler degil baska
sektörler de sponsor oluyor. Ör Benetton, HP,
FedEx - Takimlarin veya liglerin isim hakkini alarak
sponsorluk. - Ör Fortis Türkiye Kupasi, Vestel Manisa Spor
27Spor organizasyonlarinin sponsorlugu
- Maliyeti yüksek oldugundan daha çok büyük
kuruluslar tarafindan üstlenilir. - Sponsor marka, kendi adiyla bir spor etkinligi
düzenleyebilir veya ulusal/uluslararasi bir
etkinlige ana/yan sponsor olarak katilabilir. - Ör. Heineken Cup, Canon Futbol Ligi, Lancome
Trophy, IBM PC Kupasi - Olimpiyat oyunlari (Yaz-Kis) ana ve ortak
sponsorluklari.
28Spor organizasyonlarinin sponsorlugu
- Amerikan kadin çorabi markasi Leggs, 1978-1989
yillarinda ABD Bayanlar Maratonun sponsoru oldu.
- Basariyla süren sponsorlukta ürünler spor dali
ile çok iyi bütünlesti. - Yarismanin bitis çizgisine konan sponsor logosu
milyonlarca kisi tarafindan izlendi. Bütün PR ve
reklam kampanyalarinda firma bu yarisi ana tema
olarak kullandi. - Bacaklar anlamina gelen Leggs, Adimiz Leggs,
bacaklarimizla kosariz sloganini kullandi. - Firma, sponsorlukla iliskili olarak kadin
sagligi, modern kadinin sorunlari gibi sosyal
konulari da iletisim faaliyetlerinde isledi. - Markanin olumlu algisi, ünü, itibari ve satis
oranlari artti.
29Sponsor markalar ne beklerler/nelere dikkat
ederler?
- Spor dalinin marka kimligiyle/özüyle, hedef
kitlesiyle uyumlu olmasi/örtüsmesi. - Kendi is ve iletisim hedeflerine deger katan
projeler. - Gerçekçi, makul fiyat/bedel.
- Rakipleriyle özel durumlar hariç ayni yerde
olmamak. - Kulübün, organizasyonun, sporcunun prestiji,
basarilari, performansi, ünü, referansi,
güvenilirligi gibi unsurlar. - En az risk almak.
- Kendisine yolunacak tavuk muamelesi
yapilmamasi. - Anlasmalara bagli kalinmasi.
- Profesyonel durus ve dürüst/seffaf yaklasim.
- Tek tarafli sorumluluk almak yerine ortak
sorumlulugu paylasmak.
30Sponsorluk yönetimi süreçleri(sponsor açisindan)
- 1) Pazarlama/pazarlama iletisimi/halkla iliskiler
departmaninin sponsorluk ihtiyaç analizi yapmasi,
sponsorluk tekliflerini ve kendi ekibinin
önerilerini incelemesi, hangi faaliyete sponsor
olunacagina karar verilmesi. - 2) Yillik sponsorluk talebinin bir raporla üst
yönetime sunulmasi. - 3) Üst yönetimin bütçeyi ve teklifi onaylamasi.
- 4) Karsilikli sponsorluk paketinin ve anlasmanin
hazirlanmasi, tartisilmasi ve kabul edilmesi. - 5) Sponsorlugun hayata geçirilmesi.
- 6) Etkinligin sürekli izlenmesi, basin
yansimalarinin analizi, sonunda alginin
ölçümlenmesi, gelecekle ilgili kararlar.
31Örnek vaka Lipton IceTea
- Kurum Unilever
- Ürün Soguk çay.
- Marka Lipton IceTea
- Türkiye pazarina girisi 1993.
- 1993-1994 döneminden itibaren reklam, halkla
iliskiler ve sponsorluk faaliyetleriyle hem ürünü
hem markayi tutundurmayi hedefledi. - O dönemde Türkiyede soguk/buzlu çay tüketme
aliskanligi henüz yoktu. - Türkiye pazarinda bir çikis/firlama noktasi
yakalanmasi hedefleniyordu.
32- Ürün özellikleri
- Limon ve seftali meyveleriyle harmanlanmis,
- soguk çay.
- Gazsiz, saglikli, dogal bir ferahlatici.
- Coca-Cola ya da Pepsi gibi gazli içeceklerin
alternatifi degil. - Fiyati ucuz degil.
- Marka kimligi/marka özü
- Genç
- Modern
- Arkadas
- Dogal
- Ferahlatici
- Aktif
33 - Hedef kitle
- Genç (14-30 yas arasi).
- Modern yasam tarzini benimsemis, aktif.
- Orta ve üst gelir seviyesinde.
- Egitimli.
- Dünyadaki trendleri izleyen.
- Is hedefi
- Türkiye pazarina ilk giren soguk çay markasi
olarak potansiyel rakiplerden önce pastadan en
büyük payi almak. - Iletisim hedefi
- Soguk çayin hedef kitle tarafindan taninmasi.
- Soguk çayin Lipton IceTea markasiyla
özdeslesmesi.
34 - Mesaj Lipton IceTea, çay tadini soguk da tatmak
- isteyen dinamik modern gençlerin gazsiz, dogal
- yeni ferahlaticisi.
- Iletisim stratejisi
- Reklam kampanyasinda ürünün daha çok rasyonel
faydalari ve özgünlügünün anlatilmasi. - Sponsorluk faaliyetleriyle marka kimliginin
yansitilmasi. - Sponsorluk alani kriterleri
- Yaz mevsimine özel olmasi.
- Dis mekanlarda yapilabilmesi.
- Genç, aktif bir kitlenin yogun katiliminin
saglanmasi. - Ürünün tüketimine/denenmesine uygun ortamin
olmasi. - Medyaya çekici gelmesi.
35 - Çözüm Spor sponsorlugu.
- Spor dali Plaj Voleybolu.
- Pazarlama bütçesinden 30 oraninda pay
sponsorluga ayrildi. - 1994 yili boyunca çesitli kentlerde düzenlenen
Türkiye plaj voleybolu turnuvalarina nakdi
katkiyla ana sponsor oldu. Diger ortak
sponsorlari onaylama hakki vardi. - Bütün etkinliklerde logosu, afisleri kullanildi,
seyircilere ürün ve Lipton bardaklari dagitildi,
Lipton standlari açildi, basarili sporculara
Lipton para ödülü ve plaket verildi. - Yazili ve görsel basinda turnuvalar ve sponsorlar
genis yer aldi, 138 yazili haber, 490 dak. TV
haberi yayinlandi.
36 - Sonuç
- Lipton IceTeanin Türkiye pazarina girisinde bu
sponsorluk çalismasi itici bir güç, iyi bir
baslangiç oldu. - Ancak daha sonraki yillarda bunu devam ettirmedi.
37Örnek Vaka Roche Mavi Bisiklet
- Toplumsal sorumluluk projesi
- KUZEYDEN GÃœNEYE MAVI BISIKLETKanserde Erken
Tani Için Yola-çik - Kanser, her yil ortaya çikan 10 milyondan fazla
yeni vaka ile sonuçlari en agir olan
hastaliklardan biri. Gelismis ülkelerde sik
rastlanan ölüm nedenleri arasinda ikinci sirada
yer alan kanser, dünya üzerinde meydana gelen
ölümlerin de 12sini olusturuyor. Her yil teshis
edilen kanser hastaliklarinin 3/1i erken tani
sayesinde etkin bir sekilde tedavi edilebilmekte,
sag kalim sürelerinde kayda deger basarilar elde
edilmektedir.
38- Kanser tedavisi konusunda arastirma ve gelistirme
faaliyetlerine genis kaynaklar ayiran ve ürettigi
ilaçlarla dünyada bu alanda lider olan ROCHE
Türkiyenin ciddi saglik sorunlarindan biri
haline gelen kanser hastaligi konusunda sosyal
sorumluluk anlayisiyla kamuoyunu bilinçlendirme
kampanyasina Türkiye Bisiklet Federasyonu
isbirligiyle iki yildir destek oluyor.
39- Kanserde erken tani konusunda kamuoyunu
bilinçlendirmek amaciyla hazirlanan Mavi
Bisiklet, kanserde erken tani için yola çik
kampanyasinda - Türkiye A Milli Takiminin 12 bay ve 6 bayan
bisikletçisi Istanbul, Kocaeli-Sakarya, Bilecik,
Eskisehir, Sivrihisar, Ankara, Kulu, Konya,
Aksehir, Egirdir, Isparta, Burdur, Alanya ve
Antalya güzergahinda kanser hastaligi ile
mücadele için 2000 kilometre pedal çevirdi. - Düzenlenen halk parkurlarina katilan her
katilimci basina Roche bagista bulundu. Bagislar
bir fon olarak her ilin valiligine T.C. Saglik
Bakanligi Kanserle Savas Daire Baskanligi'nin
belirleyecegi yerlerde erken tani merkezleri,
kurulmasi amaciyla devredilecek.
40- Ayni güzergah boyunca bisikletçilere eslik eden
Roche Mavi Bisiklet Tirinda ise onkoloji
uzmanlari kanserde erken tani konusunda
bilinçlendirme amaçli halka açik toplantilar
yaptilar. - Kampanya, kanser hastalarinin mücadelesine pedal
çevirerek destek vermek isteyen herkese açik.
41(No Transcript)
42- Kampanya süresince www.mavibisiklet.com web
sitesini binlerce kisi ziyaret etti. - Sitede ayrica bisiklet sporunun faydalari ve
Bisiklet Federasyonu ile ilgili ayrintili bilgi
ve haber bulunuyor. - Kampanyanin reklam yayinlari da yapiliyor.
- Basinda konuyla ilgili birçok haber ve röportaj
yayinlandi. - Mavi Bisiklet kampanyasi, Türkiye Halkla
Iliskiler Derneginin (TÜHID) gerçeklestirdigi
2006 Altin Pusula Ödüllerinde Kurumsal Sosyal
Sorumluluk / Saglik dalinda Altin Pusulaya layik
görüldü. - Roche, bu yil ve ilerki yillarda da kampanyanin
sponsoru olmaya devam edecegini açikladi.
43- Sonuç
- Rocheun kurumsal slogani Ortak gelecegimiz
için kesfediyoruz. - Rocheun marka kimligi ve misyonu olan insanlara
ilaçla derman sunmasi, sponsorluk içeriyle
örtüstü. - Rocheun toplumsal sorumluluga önem veren kimligi
ve kurumsal itibari pekisti. - Türkiye Bisiklet Federasyonu, halkin ve medyanin
dikkatini bisiklet sporuna ve federasyona çekti. - Federasyon böyle bir duyarliliga sahip oldugu
için kamuoyu tarafindan takdir gördü. - Federasyonun potansiyel sponsorlari için olumlu,
verimli bir ortam yaratilmis oldu.
44