SHMYO TIBBI TERMINOLOJI

1
SHMYO TIBBI TERMINOLOJI
Ögr.Gör..Ecz.Sibel Emül sibelemul_at_yahoo.comtr sibe
l.emul_at_yeniyuzyil.edu.tr
2
Alfabe

• A
• B
• C
• D
• E
• F
• G
• H
• I
• J
• K
• L
• M

• N
• O
• P
• Q
• R
• S
• T
• U
• V
• X
• Y
• Z

S veya K
G veya C
I veya Y
KS
Ç, C, J veya Y
I)
3

• Sesli Harfler
• A,E,I (i)O,U,Y
• Difthonglar (Çift Sesliler)
• ae e,
• oe ö, au au, eu eu, ei ei, ui ui.
• Bunlardan en fazla kullanilan (ae) dir.
• Sessiz Harfler
• G,J,Q,X

4
C Harfi

• a, o, udan önce yazilirsa k okunur.
• Cavity-kavite
• Colon-kolon
• Cure-kur(C) ae, oe, y den önce yazilirsa s
  veya ç okunur.
• Caecum-sekum çekum
• Coeliacus-Sölyak çölyak
• (Ch) k okunur.
• Cholesterol-kolesterol

5
Y Harfi
Y) Iki sessiz harfin ortasinda i
okunur. Systema-sistem Symbiozis-simbioz Synapse-s
inaps
6

• Sessiz Harfler
• G harfi a, o, u önünde (g), e ve i önünde (j)
  gibi okunur.
• Generic Gonad
• Gigantisme Gastroenteroloji
• Geriatry
• J harfi bazan (C) bazan (J) veya (Y) gibi
  okunur.
• Q harfi'nden sonra daima (u) harfi gelir. (qu
  kv) okunur. Ör a - qua a - kwa
• X harfi çift seslidir. (KS) sesini verir,
• ra - dix ra - diks.
• Xerosis-zerozis

7
Çift Ünsüzlerin Okunus Kurallari

• (Th ) t
• Thallassemia
• (Ps) s okunur.
• Psychology-saykoloji
• (Ph) f okunur.
• Nephroptosis-nefrotozis
• (Pt) t okunur.
• Nephroptosis-nefrotozis

8
Çift Ünsüzlerin Okunus Kurallari

• (Rh) r okunur.
• Rhythm-ritim
• (Rrh) r okunur.
• Hemorrhoid-hemoroid
• (Sch) s okunur.
• Schizophrenia
• Bronch

9
Örnekler

• Gastroscopia
• Gastritis
• Gastroenteritis
• Gingivitis
• Gynecology
• Gynecomastia
• Gangrene

• Chronic
• Chemotherapy
• Colitis
• Colonoscopia
• Chronometer
• Pharenx

10
Sözcüklerin Tekil ve Çogul Biçimleri

• Çogul
• Son hece Örnek Anlamlari
• -ae vertebrae omurlar
• -es diagnoses tanilar
• -mata condylomata sigiller
• -a phenomena belirtiler
• -a bacteria
  bakteriler
• -i fungi
  mantarlar

• Tekil
• Son hece Örnek
  Anlamlari
• -a vertebra
  omur
• -is diagnosis
  tani
• -ma condyloma sigil
• -on phenomenon belirti
• -um bacterium
  bakteri
• -us fungus
  mantar

11
Sözcüklerin Tekil ve Çogul Biçimleri

• Tekil
• Son hece Örnek Anlamlari
• -ex apex
  uç
• -ix appendix ek
  parça
• -y pathy
  anormal
• 
  durum

• Çogul
• Son hece Örnek Anlamlari
• -ices apices uçlar
• -ices appendices ek
  parçalar
• -ies pathies
  anormal
• 
  durumlar

12
ÖN EK, KÖK, SON EK
13
Ön ek Kök Son ek
Tibbi terimler 3 ana parçadan olusur.
14
KÖK.

• KÖK NEDIR Bir kelimenin daha küçük parçalara
  ayrilmayan, anlamli en küçük parçasina denir.

15

• REN
• NEPHRON
• URE
• TENSION
• LIPID
• GLUCOSE (GLUKOZ)
• NAZUS ,RINUS

• PHARYNX (FARINKS)
• GASTER
• CARDIA
• BRONCH
• INTESTINE
• VAS
• SPLEN
• CRANIUM
• PULMONARIUS, PLEUMON

16
ÖN EK..

• ÖN EK NEDIR Tibbi sözcük kökünün önüne gelerek
  sözcüge belirli bir anlam katan ektir.
• Örnegin
• Hyper protein emia
• ön ek kök son ek

Hypo
17
Örnek

• Hyperglycemia
• Hyper glucose emia
• Hyponatremia
• Hypo Natrium emia

18

• Ure emia
• kök son ek

ÜremiaÜremi
19

• Hyper Tension

ÖN EK ..
kök
ön ek
Yüksek
Tansiyon
20

• a.
• eksiklik, yokluk
• aplasia, bir organin yoklugu
• an.
• ..siz
• anemia, kansizlik
• ante..
• antenatal,
• dogumdan önce

• pre..
• Ön, önce,evvel,
• preanesthetic,
• anesteziden önce
• pro..
• Prognosis
• hastaligin seyrini öngörme
• post..
• sonra,arkasinda
• postnatal
• dogum sonrasi

21

• exo..
• ötesinde, disinda
• exocardial, kalbin dis yüzü
• extra
• fazladan
• extrasistol,
• Fazla kasilma
• Enendo
• iç, içi,içerde ,içine
• encranial,kafatasi içine
• endoderm,derinin dis tabakasi

• anti..
• karsi, zit
• antibiotic,bacterilere karsi
• contra..
• karsi, zit
• contraception,
• Gebelige karsi
• circum peri
• çevresinde
• circumoral agiz çevresinde
• pericardiac,
• ecto..
• Dis, disari
• ectoderm,derinin dis tabakasi

22

• hypo..
• altinda,az,
• hypotansiyon, tansiyon
• infra..
• alt,altinda,
• infraaxillar,
• Koltuk altinda
• super..
• Asiri,fazla,üst
• superexciatation,
• asiri,fazla
• asiri heyecan

• intra..
• iç,içeride,içi
• Intraarticular
• eklem içi
• hemi.. semi..
• yarim
• hemialgia,
• Yarim vücut agrisi
• semicanal,yarim kanal
• hyper.. asiri,fazla
• hyperactivity

23

• Syn..
• birarada,birlesik
• syndactylia,
• Parmaklarin birbirine yapisik olmasi
• tachy..
• çabuk,hizli
• tachycardia,
• kalp atim sayisinin normalden hizli olmasi

• supra..
• üst,yukari
• suprarenal,
• böbrek üstü
• sym..
• beraber,birlikte
• symbiosis,
• Birlikte yasamak

24
. SON EKLER

• Son ek kökün sonuna eklenir.
• Son ekler isim fiil veya sifat formu olarak köke
  gerçek anlamini kazandirir.
• Iki tip son ek vardir
• -basit
• -bilesik

25
Basit Son Ekler

• -itis
• Iltihabi durum
• Gaster
• Mide
• Gastr itis
• Gastritis
• Cardia
• Carditis

• -ic -ac
• ait olmak
• Gaster
• Mide
• Gastr ic
• Gastric
• Cardia
• Cardiac

26
Bilesik Son Ek

• Apendix Ec tomy
• Apendectomy

27
Örnekler

• gastrectomy midenin ameliyatla çikarilmasi
• Hysterectomy uterusun ameliyatla çikarilmasi
• Vasectomy damarin ameliyatla çikarilmasi

28

• Semptomatik Son Ekler
• Diagnostik Son Ekler
• Operatif Son Ekler
• Referans Son Ekler

Semptom
Diagnose
Operasyon
Referans
29
SEMPTOMATIK SON EKLER

• Sözcügün sonuna
• geldiginde sözcüge
• Hastaliginbelirtilerini
• tanimlayan, bir
• sözcükanlami verir.

• ..algia .. ..dynia
• agri
• Renalgia
• (böbrek agrisi)
• Cephelo dynia
• (bas agrisi)
• ..genic olusan
• Cardio genic
• (kalpten kaynaklanan)

30
SEMPTOMATIK SON EKLER

• ..genesis
• Olusum
• Lithogenesis
• (tas olusmasi)
• ..megaly
• asiri büyüme
• splenomegaly
• Dalagin asiri büyümesi

• ..spasm
• kasilma sonucu istem disi agri
• Vasospasm
• Damar Kasilmasina bagli Agri
• --rrhea
• Akinti
• Menorrhea
• Adet kanamasi

31
DIAGNOSTIK SON EKLER

• cele
• fitik
• entrocele barsak fitigi
• emia
• kan
• uremia
• kanda üre bulunmasi
• itis
• iltihap, enfeksiyon
• bronchitis
• brons iltihabi

• ..malacia
• yumusama
• Hepatomalacia
• Karacigerin yumusamasi
• oma
• tümör
• adenoma
• bez epitelinden gelisen tümör

32
CERRAHI SON EKLER

• tomy
• insizyon, kesi
• tonsillotomy
• (bademcige yapilan kesi)
• ..ostomy
• Delmek, agizlastirmak
• Colostomy
• Kalin Barsagin Karin duvarin agizlastirmasi

• centesis
• Ponksiyon igne ile sivi çekme
• pleuracentesis
• plevra ponksiyonu
• ectomy
• Ameliyatla çikarma
• Vasectomy
• Damarin ksilerek çikartilmasi

33
Lomber Ponksiyon
Colostomy
34
CERRAHI SON EKLER

• pexy
• colopexy
• kalin barsagin ameliyatla karin arka duvarina
  tespiti

• plasty
• onarmak , düzeltmek
• rhinoplasty
• burun düzeltme ameliyati
• rrhaphy
• dikis koyma
• herniorraphy
• Fitiga dikis koyma

35
REFERANS SON EKLER

• iatrics
• tibbi tedavi
• pediatrics
• logy
• bilim dali
• cardiology
• logist
• bir konuda özel yetismis uzman
• cardiologist

• gram
• çizilen yazilan,
• cardiogram
• kayit edilen
• graph
• kayit edici alet
• cardiograph
• graphy
• çizelge halinde kaydetme
• cardiography

36
GENEL SON EKLER

• scopy
• incelemek, gözlemek
• gastroscopy

• scope
• inceleme,
• gastroscope
• gözlem amaci ile kullanilan alet

37

• Arthrodyna
• Arthroplasty
• Cardiogenic Shock
• Uterospasm
• Hipernatremi
• Acromegali

• Lomber Ponksiyon
• Colonoscopia
• Nephrectomy
• Renal Angiography
• Anuria
• Enuresis nocturna

38
SÖZCÜK OLUSUMLARININ TEMEL KURALLARI

• Hypo glyce emia
• ön ek kök son ek
• Ech /o/ cardi /o / gram

39
SÖZCÜK OLUSUMLARININ TEMEL KURALLARI

• Köke eklenen son ek eger ünlü ses ile basliyorsa
• birlestirici ünlü ses kullanilmaz.
• Bronch itis
• Hepat /o/ carcinoma
• Ünlü sesle biten ön ek ünlü sesle baslayan
• bir kökle birlestiginde ön ekin ünlüsü
• genellikle düser.
• Para enteral
• Parenteral

40
BIRDEN FAZLA KÖK

• Tip terimleri genellikle
• iki yada daha fazla
• kökten türerler.
• Ünsüzle biten birinci
• kök sözcük,
• ünsüzle baslayan
• ikinci kök
• sözcükle birlesirken
• araya kaynastirici
• ünlü ses o alir.

• Hyper lip /o/ protein
  uria
• Nas /o/ pharing /o/ scopy

41
IKI ÖN EK

• poly hypo menorrhea ( Menore )
• IKI ÖN EK, KÖK VE SON EK
• Kök teriminin önüne iki ön ek ve sonuna bir
• son ek eklenerek olusturulan tibbi terimler.
• sub endo gastr ic