Witam Panstwa na wykladzie z podstaw makroekonomii, :)

1
Witam Panstwa na wykladzie z podstaw
makroekonomii, )
2
Bedziemy sie uczyc makroekonomii, ?. CEL
WYKLADOWCY I ASYSTENTÓW - Nauczyc sluchaczy
podstaw makroekonomii na dobrym poziomie.
3
CELE STUDENTÓW- Nauczyc sie makroekonomii. -
Zdobyc jak najlepsza ocene na EGZAMINIE
KONCO-WYM.
4
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest
zaliczenie cwi-czen. ABY ZALICZYC CWICZENIA,
musicie Panstwo na cwi- czeniach i podczas
pisanego przez wszystkich studentów ra-zem
sprawdzianu (tzw. KOLOKWIUM) zdobyc odpowied-nia
liczbe punktów.
5
Aby zaliczyc semestr, wystarczy zebrac 50 ze 100
mozliwych do zdobycia punktów. 1. Do 50 punktów
mozna zarobic, piszac sprawdzian z wykladu i
literatury, czyli tzw. KOLOKWIUM. 2. Nastepne
50 punktów czeka na Panstwa na cwiczeniach.
Pro-wadzacy rozdaje je np. za a/ celne
wypowiedzi, b/ udzial w konkursach, c/
odpowiedzi na pytania w czasie zapowiedzianych z
wyprze-dzeniem krótkich kartkówek. Punkty
przeliczane sa na oceny zaliczeniowe wedle takiej
oto tabeli
6
PUNKTY OCENAlt50 70gt 3 3lt70 90gt 4
4Ponad 90 5
7
ABY ZDAC EGZAMIN, trzeba poradzic sobie z innym
pi-sanym przez wszystkich studentów jednoczesnie
sprawdzia-nem.
8
ZRÓDLA WIEDZY 1. WYKLAD
9
ZRÓDLA WIEDZY 1. WYKLAD 2. PODRECZNIK
10
- B. Czarny Podstawy ekonomii, PWE Warszawa
2011, 694 strony    
11
O konstrukcji typowego rozdzialu podrecznika
12
ZRÓDLA WIEDZY 1. WYKLAD 2. PODRECZNIK 3.
CWICZENIA
13
ZRÓDLA WIEDZY 1. WYKLAD 2. PODRECZNIK 3.
CWICZENIA 4. SERWIS INTERNETOWY 1.
www. podstawyekonomii. plO konstrukcji
serwisu
14
(No Transcript)
15
ZRÓDLA WIEDZY 1. WYKLAD 2. PODRECZNIK 3.
CWICZENIA4. SERWIS INTERNETOWY 1.
www. podstawyekonomii. pl O konstrukcji serwisu
5. SERWIS INTERNETOWY 2. www.
podstawyekonomii.pl/podstawyekonomii/O
konstrukcji serwisu
16
(No Transcript)
17
ZRÓDLA WIEDZY 1. WYKLAD 2. PODRECZNIK 3.
CWICZENIA4-5. SERWISY INTERNETOWE a) www.
podstawyekonomii. pl b) www. podstawyekonomii.
pl /podstawyekonomii/
18
Na przykladNa 1. cwiczenia trzeba sie zapoznac
Z 1. ROZDZIALEM czesci Makroekonomia
PODRECZNIKA pt. Mierzymy do-chód narodowy .
Inaczej nie zrozumiecie Panstwo, o co chodzi
na cwi-czeniach, ) .
19
UWAGA!Do kolokwium i do egzaminu obowiazuje
znajomosc CALE-GO podrecznika i dodatkowo -
INFORMACJI PRZEKA-ZANYCH LUB WSKAZANYCH NA
WYKLADZIE.
20
To juz koniec spraw techniczno-organizacyjnych,
?.
21
21
ZACZNIJMY TAK OTO To, ze ekonomista interesuje
sie róznymi podmiotami (np. czlowiekiem,
przedsiebiorstwem, galezia przemyslu, cala
gospodarka), skutkuje podzialem ekonomii na
MIKRO-EKONOMIE i MAKROEKONOMIE.
22
22
MIKROEKONOMIA zajmuje sie pojedynczymi
podmio-tami (np. firmami). MAKROEKONOMIA bada
zjawiska dotyczace calego spoleczenstwa.
23
PRODUKT KRAJOWY BRUTTO
Studia MAKROEKONOMII zwykle rozpoczyna analiza
sposobu mierzenia EFEKTÓW PRACY CALEGO
SPOLE-CZENSTWA, a zarazem takze POZIOMU ZYCIA
SPOLE-CZENSTWA (przeciez poziom zycia
spoleczenstwa zalezy wlasnie od wielkosci
produkcji gospodarki). Chodzi o
sposób mierzenia tzw. PRODUKTU KRA-JOWEGO BRUTTO
(PKB) i grupy spokrewnionych z PKB mierników
pochodnych (np. PRODUKT NARODOWY BRUTTO, PNB).
24
Oto metoda WYDATKOWA (ang. expenditure approach)
pomiaru PKB. Sumujemy roczne wydatki na nowe
dobra FINALNE (na dobra gotowe, a nie na dobra
POSREDNIE, czyli zuzywa-ne do ich produkcji ).
25
Oto metoda WYDATKOWA (ang. expenditure approach)
pomiaru PKB. Sumujemy roczne wydatki na nowe
dobra FINALNE (na dobra gotowe, a nie na dobra
POSREDNIE, czyli zuzywa-ne do ich produkcji ).
Chodzi o - wydatki konsumentów na konsumpcje,
C,
26

• Oto metoda WYDATKOWA (ang. expenditure approach)
  pomiaru PKB.
• Sumujemy roczne wydatki na nowe dobra FINALNE (na
  dobra gotowe, a nie na dobra POSREDNIE, czyli
  zuzywa-ne do ich produkcji ).
• Chodzi o
• - wydatki konsumentów na konsumpcje, C,
• wydatki firm na inwestycje, I,

27

• Oto metoda WYDATKOWA (ang. expenditure approach)
  pomiaru PKB.
• Sumujemy roczne wydatki na nowe dobra FINALNE (na
  dobra gotowe, a nie na dobra POSREDNIE, czyli
  zuzywa-ne do ich produkcji ).
• Chodzi o
• - wydatki konsumentów na konsumpcje, C,
• - wydatki firm na inwestycje, I,
• wydatki panstwa na zakup dóbr, G,

28
Oto metoda WYDATKOWA (ang. expenditure approach)
pomiaru PKB. Sumujemy roczne wydatki na nowe
dobra FINALNE (na dobra gotowe, a nie na dobra
POSREDNIE, czyli zuzywa-ne do ich produkcji ).
Chodzi o - wydatki konsumentów na konsumpcje,
C, - wydatki firm na inwestycje, I, - wydatki
panstwa na zakup dóbr, G, - wydatki zagranicy na
dobra wytworzone w naszym kra-ju, (eksport, X).
29
Sumujemy roczne wydatki na nowe dobra FINALNE.
Y1 C I G X Powstala sume pomniejszamy o
zakupy dóbr zagranicz-nych (import, ZA)
--------------------------------------------------
-------------------------A Dla uproszczenia
zalozymy, ze importowane sa tylko dobra
konsump-cyjne.
30
Sumujemy roczne wydatki na nowe dobra FINALNE.
Y1 C I G X Powstala sume pomniejszamy o
zakupy dóbr zagranicz-nych (import, ZA). Suma
tych wydatków stanowi PRO-DUKT KRAJOWY BRUTTO
(PKB, Y). (Y1) Y1 C I G X - Z
--------------------------------------------------
-------------------------A Dla uproszczenia
zalozymy, ze importowane sa tylko dobra
konsump-cyjne.
31
Sumujemy roczne wydatki na nowe dobra FINALNE.
Y1 C I G X Powstala sume pomniejszamy o
zakupy dóbr zagranicz-nych (import, ZA). Suma
tych wydatków stanowi produkt krajowy brutto
(PKB, Y). (Y1) Y1 C I G X - Z (Y1 C
I G NX)
To jest EKSPORT NETTO, czyli BILANS HANDLOWY.
--------------------------------------------------
-------------------------A Dla uproszczenia
zalozymy, ze importowane sa tylko dobra
konsump-cyjne.
32
A oto metoda DOCHODOWA (ang. income approach)
po-miaru PKB. PKB JEST SUMA DOCHODÓW WLASCICIELI
CZYN-NIKÓW PRODUKCJI (Y2).
33
W danym okresie SUMA WARTOSCI kupionych przez
kon-sumentów, firmy, panstwo i zagranice nowych
DÓBR FI-NALNYCH RÓWNA SIE SUMIE DOCHODÓW
wlascicieli czynników produkcji uzytych w celu
wyprodukowania tych dóbr (Y1Y2).
34
Przeciez Wartosc powstalych w ciagu roku dóbr
finalnych (czyli PKB) sklada sie zA 1. Zysku
wlascicieli kapitalu rzeczowego (maszyny,
urza-dzenia techniczne, budowle, budynkiB).
----------------- A Dalej utozsamiam ziemie z
kapitalem rzeczowym. B Zakladam, ze kapital
rzeczowy sie nie zuzywa.
35
Wartosc powstalych w ciagu roku dóbr finalnych
(czyli PKB) sklada sie zA 1. Zysku wlascicieli
kapitalu rzeczowego (maszyny, urza-dzenia
techniczne, budowle, budynkiB). 2. Plac
pracowników. ----------------- ADalej utozsamiam
ziemie z kapitalem rzeczowym. B Zakladam, ze
kapital rzeczowy sie nie zuzywa.
36
Wartosc powstalych w ciagu roku dóbr finalnych
(czyli PKB) sklada sie zA 1. Zysku wlascicieli
kapitalu rzeczowego (maszyny, urza-dzenia
techniczne, budowle, budynkiB). 2. Plac
pracowników. 3. KOSZTÓW RZECZOWYCH (wartosc
zuzywanych dóbr posrednich 1. rzedu
bezposrednio zuzywanych do produkcji dóbr
finalnych. ----------------- A Zakladam, ze
ziemia jest rodzajem kapitalu. B Zakladam, ze
kapital rzeczowy sie nie zuzywa.
37
Jednak wartosc dóbr posrednich 1. rzedu (WDP1)
tez sklada sie z 1. Zysku. 2. Plac. 3.
KOSZTÓW RZECZOWYCH, czyli tym razem wartosci
dóbr posrednich 2. rzedu, zuzywanych do
produkcji dóbr posrednich 1. rzedu. (WDP2 -
utarg producentów dóbr posrednich 2. rzedu) I
tak dalej
38
W D F
Z P WDP1
Z P WDP2
........
gdzie WDF - utarg producenta dowolnego dobra
finalnego. Z zysk. P place. WDP1 - utarg
producentów dóbr posrednich 1. rzedu. WDP2 -
utarg producentów dóbr posrednich 2. rzedu.
.. i tak dalej.
39
Posuwajac sie w glab procesu produkcji
dowolnego dob-ra finalnego, odkrywamy w koncu, ze
producent dóbr pos-rednich kolejnego rzedu nie
zuzywa dóbr posrednich. Wartosc tych dóbr
posrednich ostatniego rzedu w ca-losci sklada
sie z dochodów wlascicieli czynników.
40
Wynika stad, ze WARTOSC DÓBR FINALNYCH SKLADA
SIE Z ZYSKU, PLAC, czyli wynagrodzenia pracy I Z
WYNAGRODZENIA WLASCICIELI dóbr posrednich
ostatniego rzedu, czyli (w praktyce) np. BOGACTW
NATURALNYCH.
41
Jest jeszcze metoda PRODUKCYJNA (ang. production
approach) liczenia PKB. PKB jest suma tzw.
WARTOSCI DODANEJ w gospodarce. WARTOSC DODANA
(ang. value addad) jest RÓZNICA WAR-TOSCI
SPRZEDANYCH DÓBR I KOSZTU KUPIONYCH W CELU ICH
WYPRODUKOWANIA DÓBR POSREDNICH.
42
Na rysunku tworzonej przez kolejnych producentów
wartosci dodanej odpowiadaja zsumowane zysk i
place powstajace przy produkcji, kolejno, dóbr
finalnych, dóbr posrednich pierwszego rzedu,
dóbr posrednich drugiego rzedu itd. Poniewaz
wartosc dóbr posrednich ostatniego rzedu, WDPO,
sklada sie wylacznie z wartosci dodanej, suma
wartosci dóbr finalnych jest równa sumie wartosci
dodanej.
43
A zatem PKB obliczony metoda wydatkowa (Y1) jest
rów-ny PKB obliczonemu metoda dochodowa (Y2).
Y1Y2 Ulatwia to sporzadzenie RYSUNKOWEGO MODELU
POWSTAWANIA I DZIELENIA PKB w gospodarce.
44
Chodzi o tzw. model RUCHU OKREZNEGO WYDAT-KÓW I
DOCHODÓW W GOSPODARCE.
45
Ruch okrezny wydatków i dochodów w gospodarce
OZNACZENIA C wydatki gospodarstw domowych na
konsumpcyjne dobra final-ne S oszczednosci
gospodarstw domowych Z import (zgodnie z
zalozeniem czesc konsumpcji gospodarstw domowych
X eksport I inwestycje prywatnych
przedsiebiorstw Td podatki bezposrednie G
wydatki panstwa na zakup dóbr B zasilki
wyplacane przez panstwo (NT Td B) podatki
netto Y1 suma wydatków na dobra finalne
wchodzace w sklad PKB Y2 równa Y1 suma
dochodów wlascicieli czynników Yd dochód do
dyspozycji gospodarstw domowych.
46
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
47
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
48
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
b) Na powstalym rysunku wskaz nastepujace
strumienie pieniadza (i) Dywidenda wyplacona
przez firme VSME akcjonariuszom.
49
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
b) Na powstalym rysunku wskaz nastepujace
strumienie pieniadza (i) Dywidenda wyplacona
przez firme VSME akcjonariuszom. Dochód
gospodarstw domowych z tytulu wlasnosci firm, Y2.
(ii) Podatek od dochodow osobistych, który
zaplacili Twoi rodzice.
50
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
b) Na powstalym rysunku wskaz nastepujace
strumienie pieniadza (i) Dywidenda wyplacona
przez firme VSME akcjonariuszom. Dochód
gospodarstw domowych z tytulu wlasnosci firm, Y2.
(ii) Podatek od dochodow osobistych, który
zaplacili Twoi rodzice. Podatki bezposrednie,
Td. (iii) Zaplata za bulgarski dzem z pigwy
kupiony w sklepie na rogu.
51
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
b) Na powstalym rysunku wskaz nastepujace
strumienie pieniadza (i) Dywidenda wyplacona
przez firme VSME akcjonariuszom. Dochód
gospodarstw domowych z tytulu wlasnosci firm, Y2.
(ii) Podatek od dochodow osobistych, który
zaplacili Twoi rodzice. Podatki bezposrednie,
Td. (iii) Zaplata za bulgarski dzem z pigwy
kupiony w sklepie na rogu. Wydatki gospodarstw
domowych na konsumpcje, C (lub import Z). (iv)
Akcyza ukryta w cenie paliwa.
52
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
b) Na powstalym rysunku wskaz nastepujace
strumienie pieniadza (i) Dywidenda wyplacona
przez firme VSME akcjonariuszom. Dochód
gospodarstw domowych z tytulu wlasnosci firm, Y2.
(ii) Podatek od dochodow osobistych, który
zaplacili Twoi rodzice. Podatki bezposrednie,
Td. (iii) Zaplata za bulgarski dzem z pigwy
kupiony w sklepie na rogu. Wydatki gospodarstw
domowych na konsumpcje, C (lub import Z). (iv)
Akcyza ukryta w cenie paliwa. W tym uproszczonym
modelu podatki posrednie, Te, nie istnieja. (v)
Nie podzielone zyski spólek akcyjnych.
53
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
b) Na powstalym rysunku wskaz nastepujace
strumienie pieniadza (i) Dywidenda wyplacona
przez firme VSME akcjonariuszom. Dochód
gospodarstw domowych z tytulu wlasnosci firm, Y2.
(ii) Podatek od dochodow osobistych, który
zaplacili Twoi rodzice. Podatki bezposrednie,
Td. (iii) Zaplata za bulgarski dzem z pigwy
kupiony w sklepie na rogu. Wydatki gospodarstw
domowych na konsumpcje, C (lub import Z). (iv)
Akcyza ukryta w cenie paliwa. W tym uproszczonym
modelu podatki posrednie, Te, nie istnieja. (v)
Nie podzielone zyski spólek akcyjnych. Dochody
do dyspozycji gospodarstw domowych, Yd,
przeznaczone na oszczednosci (gospodarstwa domowe
zdecydowaly sie zostawic te srodki w dyspozycji
przedsiebiorstw, których sa akcjonariuszami). (vi)
Wydatki na utrzymanie wiezienia we Wronkach.
54
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
b) Na powstalym rysunku wskaz nastepujace
strumienie pieniadza (i) Dywidenda wyplacona
przez firme VSME akcjonariuszom. Dochód
gospodarstw domowych z tytulu wlasnosci firm, Y2.
(ii) Podatek od dochodow osobistych, który
zaplacili Twoi rodzice. Podatki bezposrednie,
Td. (iii) Zaplata za bulgarski dzem z pigwy
kupiony w sklepie na rogu. Wydatki gospodarstw
domowych na konsumpcje, C (lub import Z). (iv)
Akcyza ukryta w cenie paliwa. W tym uproszczonym
modelu podatki posrednie, Te, nie istnieja. (v)
Nie podzielone zyski spólek akcyjnych. Dochody
do dyspozycji gospodarstw domowych, Yd,
przeznaczone na oszczednosci (gospodarstwa domowe
zdecydowaly sie zostawic te srodki w dyspozycji
przedsiebiorstw, których sa akcjonariuszami). (vi)
Wydatki na utrzymanie wiezienia we Wronkach.
Wydatki panstwa, G. (vii) Pieniadze wydane przez
firme przewozowa na nowa ciezarów-ke.
55
ZADANIE a) Narysuj ruch okrezny dóbr i platnosci
w gospodarce otwartej.
b) Na powstalym rysunku wskaz nastepujace
strumienie pieniadza (i) Dywidenda wyplacona
przez firme VSME akcjonariuszom. Dochód
gospodarstw domowych z tytulu wlasnosci firm, Y2.
(ii) Podatek od dochodow osobistych, który
zaplacili Twoi rodzice. Podatki bezposrednie,
Td. (iii) Zaplata za bulgarski dzem z pigwy
kupiony w sklepie na rogu. Wydatki gospodarstw
domowych na konsumpcje, C (lub import Z). (iv)
Akcyza ukryta w cenie paliwa. W tym uproszczonym
modelu podatki posrednie, Te, nie istnieja. (v)
Nie podzielone zyski spólek akcyjnych. Dochody
do dyspozycji gospodarstw domowych, Yd,
przeznaczone na oszczednosci (gospodarstwa domowe
zdecydowaly sie zostawic te srodki w dyspozycji
przedsiebiorstw, których sa akcjonariuszami). (vi)
Wydatki na utrzymanie wiezienia we Wronkach.
Wydatki panstwa, G. (vii) Pieniadze wydane przez
firme przewozowa na nowa ciezarów-ke.
Inwestycje, I.
56
PRZYPLYWY (ang. injections) I ODPLYWY (ang.
leakages) DO I Z RUCHU OKREZNEGO (ang. circular
flow)
57
PRZYPLYWY I ODPLYWY DO I Z RUCHU OKREZNEGO
(1) Y1 CIGX-Z
58
PRZYPLYWY I ODPLYWY DO I Z RUCHU OKREZNEGO

1. Y1 CIGX-Z
2. Y1Y2

59
PRZYPLYWY I ODPLYWY DO I Z RUCHU OKREZNEGO

1. Y1 CIGX-Z
2. Y1Y2
3. Yd Y2 - NT

60
PRZYPLYWY I ODPLYWY DO I Z RUCHU OKREZNEGO

1. Y1 CIGX-Z
2. Y1Y2
3. Yd Y2 NT
4. Yd C S.

61
PRZYPLYWY I ODPLYWY DO I Z RUCHU OKREZNEGO

1. Y1 CIGX-Z
2. Y1Y2
3. Yd Y2 NT
4. Yd C S.

NTSZIGX
62

1. Y1 CIGX-Z
2. Y1Y2
3. Yd Y2 NT
4. Yd C S.

ODPLYWY (ang. leakages) dochody gospodarstw
domo-wych nie wydane na konsumpcje dóbr
wyprodukowanych w kraju.
63

1. Y1 CIGX-Z
2. Y1Y2
3. Yd Y2 NT
4. Yd C S.

PRZYPLYWY (ang. injections) - dochody firm nie
bedace wydatkami (krajowych) gospodarstw domowych
sfinan-sowanymi dzieki sprzedazy czynników
produkcji.
64

1. Y1 CIGX-Z
2. Y1Y2
3. Yd Y2 NT
4. Yd C S.

Z równania opisujacego równosc prezyplywów i
odplywów wynika wiele waznych wniosków
dotyczacych STRUKTURY przeply-wów pienieznych w
gospodarce. Na przyklad
NTSZIGX S-I (G-NT) (X-Z)
65
NTSZIGX S-I (G-NT)
(X-Z) W danym okresie sektor prywatny w
gospodarce moze oszczedzac wiecej niz inwestuje
(S-Igt0), pod warunkiem, ze nadwyzke te
sfinan-suje panstwo (G-NTgt0) i (lub) zagranica
(X-Zgt0).
66

Pomówmy teraz o pochodnych w stosunku do PKB
mier-nikach efektów pracy (i poziomu zycia!)
spoleczenstwa
67
PKB jest suma wartosci dóbr finalnych powstalych
NA TERYTO-RIUM KRAJU. To nie to samo, co suma
wartosci dóbr finalnych powstalych dzieki
wykorzystaniu naszych (narodowych) czynni-ków
produkcji. PRZECIEZ ZDARZA SIE, ZE NA NASZYM
TE-RYTORIUM PRACUJA OBCE CZYNNIKI, A NASZE
CZYNNI-KI PRACUJA ZA GRANICAA!

------------------------------------ A Do tej
pory nie uwzglednialismy takiej mozliwosci.
68
Saldo dochodów z tytulu wynagrodzenia naszych i
obcych czynników produkcji

69
Dochód narodowy brutto w Polsce (2000-2007 mld
zl, ceny biezace) a Stanowi saldo
wynagrodzen, dochodów z inwestycji bezposrednich
i portfe-lowych oraz pozostalych dochodów i
odsetek. Zródlo Rocznik Statystyczny RP 2008,
GUS, Warszawa 2008, s. 682.
2000 2005 2006 2007
Ogólem 741,7 964,6 1 033,1 1 132,9
PKB 744,4 983,3 1 060,0 1 175,3
Dochód z zagranicy (saldo)a -2,7 -18,7 -26,9 -42,4
70
Pochodne w stosunku do PKB mierniki efektów pracy
i poziomu zycia spoleczenstwa

71
Pochodne w stosunku do PKB mierniki efektów pracy
i poziomu zycia spoleczenstwa

72
Pochodne w stosunku do PKB mierniki efektów pracy
spoleczenstwa


Inna nazwa dochód narodowy (ang. national income)
73
Pochodne w stosunku do PKB mierniki efektów pracy
spoleczenstwa


74
Pochodne w stosunku do PKB mierniki efektów pracy
spoleczenstwa


UWAGA! Wczesniej Y1 Y2, bo zakladalismy, ze
saldo0, amortyzacja0 i podatki posrednie0.
75
WADY PKB i mierników pochodnych jako miar efektów
pracy i poziomu zycia (dobrobytu) (ang. welfare)
spole-czenstwa gospodarujacego.
76
I. PKB globalny nie informuje zadowalajaco o
poziomie zycia mieszkanców kraju. Rozwiazaniem
jest PKB per capita.
77
PKB globalny a PKB per capita
PKB, ludnosc i PKB per capita w Indiach, Nowej
Zelandii i Polsce w 2002 r. (PKB w mld USD, ceny
biezace, ludnosc w mln osób, PKB per capita w
USD) a W 2001 r. Zródlo Rocznik
Statystyczny RP 2003, jw., s. 651, 653, 654, 761.

Kraje PKB Ludnosc PKB per capita
Indiea Polska Nowa Zelandia 457,0 189,0 59,3 1033,0 38,2 3,9 456 4 944 15 443
78
II. Zmiany PKB nominalnego nie informuja
zadowalajaco o zmianach wielkosci produkcji i
poziomu zycia. Rozwiaza-niem jest PKB realny.
79
(No Transcript)
80
PKB nominalny a PKB realny
81
DEFLATOR jako miara zmiany cen dóbr wliczanych do
PKB miedzy okresem bazowym a okresem docelowym
DEFLATOR (YN/YR)100.
82
DEFLATOR jako miara zmiany cen dóbr wliczanych do
PKB miedzy okresem bazowym a okresem docelowym
DEFLATOR (YN/YR)100.
Zauwaz! Jesli (YN/YR)gt1, to spowodowane jest to
WY-LACZNIE wzrostem cen miedzy okresem, z którego
brano uzyte do obliczen YR ceny stale, a okresem,
z któ-rego pochodzi YN
83
25.
DEFLATOR (YN/YR)100, wiec w naszym przykladzie
DEFLATOR (63/31)100 203,2 Oznacza to, ze
ceny wszystkich dóbr wliczanych do PKB wzrosly
przecietnie o 103,2 (w okresie miedzy momen-tem,
z którego pochodza ceny stale uzyte do obliczenia
YR, a okresem, z którego pochodzi YN).
84
III. Ceny w róznych krajach silnie róznia sie od
siebie (np. cena strzyzenia meskiego w Zürichu i
w Kutnie cena pokoju hotelowego w Katmandu i w
Warszawie), co sprawia, ze WARTOSC PKB NIE
INFORMUJE ZADOWALAJACO O ILOSCI DÓBR SKLADAJACEJ
SIE NA TEN PKB (A WIEC TAKZE O POZIOMIE ZYCIA).
85
Ceny w róznych krajach silnie róznia sie od
siebie (np. cena strzyzenia meskiego w Zurichu i
w Kutnie). Dla ulatwienia porównan
miedzynarodowych statystycy pub-likuja informacje
o PKB w róznych krajach, przeliczajac ich waluty
np. na dolary nie wedlug oficjalnego kursu
walutowe-go, lecz wedlug kursu odzwierciedlajacego
róznice poziomu cen w tych krajach, czyli
odzwierciedlajacego tzw. PARYTET SILY NABYWCZEJ
(ang. purchasing power parity PPP).
86
Okazuje sie wtedy, ze w rzeczywistosci BIEDNI NIE
SA AZ TAK BIEDNI, A BOGACI AZ TAK BOGACI!
PKB per capita w Nowej Zelandii, Polsce i
Indiach kurs oficjalny (2002 r.) i kurs PPP
(2000 r.) Zródlo Dane ONZ.
Nowa Zelandia Polska India
Kurs oficjalny 15443 4944 456
Kurs PPP 20372 9837 2340
87
PKB per capita (USD, PPP) w róznych krajach, 2008
rok POLSKA 17 675 Niemcy 35 652 Rosja 15
922 Bialorus 12 291 Ukraina 7 347 Czechy 24
710 Slowacja 22 081 USA 45 489 Szwecja 37
309 Norwegia 58 390
88
IV. Inne wady PKB i mierników pochodnych
PKB nie uwzglednia produkcji dóbr finalnych w
szarej strefie i w gospodarstwach domowych.
89
V. PKB nie uwzglednia wielu innych zjawisk, od
których za-lezy poziom zycia spoleczenstwa. Na
przyklad a) bezpieczenstwa.
90
b) zlych i dobrych ubocznych skutków czyjegos
gospoda-rowania dla osób postronnych (ang.
externalities) (np. za-nieczyszczenie
srodowiska).
91
c) ilosci czasu wolnego.
92
d) struktury dochodów (sprawiedliwosci).
93
Zadanie o ograniczeniach PKB jako miernika
efektów rocz-nej pracy spoleczenstwa (i nie
tylko o tym)
94
ZADANIE Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc
efektów rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?,
bo PKB nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie
przez kobiety pracy w domuA. a) O jaka prace
chodzi? Podaj przyklady.
---------------------------------------- A/ Na
przyklad, z badan dr hab. Ilony
Blaszczak-Przybycinskiej z SGH w Warszawie
wynika, ze w Polsce wartosc pracy domowej
wy-nosila w 2004 r. okolo 30 PNB. Udzial pracy
domowej kobiet w tej wartosci wyniósl 66, a
udzial mezczyzn 34 (zob. Katarzyna Growiec,
Praca domowa czyli bez kasy na drugim etacie, w
Gaze-ta.pl z 24 lutego 2009 r.).
95
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady. Chodzi m. in. o zwykle
wykonywane przez kobiety - SPRZATANIE,
96
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi m. in. o zwykle
wykonywane przez kobiety - sprzatanie, -
PRZYGOTOWYWANIE POSILKÓW,
97
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi m. in. o zwykle
wykonywane przez kobiety - sprzatanie, -
przygotowywanie posilków, - PRANIE,
98
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi m. in. o zwykle
wykonywane przez kobiety - sprzatanie, -
przygotowywanie posilków, - pranie, -
WYCHOWANIE DZIECI,
99
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi m. in. o zwykle
wykonywane przez kobiety - sprzatanie, -
przygotowywanie posilków, - pranie, -
wychowanie dzieci, - OPIEKA NAD DZIECMI,
100
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi m. in. o zwykle
wykonywane przez kobiety - sprzatanie, -
przygotowywanie posilków, - pranie, -
wychowanie dzieci, - opieka nad dziecmi, -
OPIEKA NAD OSOBAMI CHORYMI,
101
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi m. in. o zwykle
wykonywane przez kobiety - sprzatanie, -
przygotowywanie posilków, - pranie, -
wychowanie dzieci, - opieka nad dziecmi, -
opieka nad osobami chorymi, - OPIEKA NAD OSOBAMI
STARYMI. (Przez chwilke pomysl o
kwalifikacjach potrzebnych do wy-konywania tych
wszystkich prac).
102
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi o wykonywane zwykle
przez kobiety sprzatanie, przygotowywanie
posilków, pranie, wychowanie dzieci, opieka nad
dziecmi, opieka nad osobami chorymi, opieka nad
osobami starymi. b) Czy w Polsce kobiety
dostaja wynagrodzenie za te prace (podaj argument
za i argument przeciw)?
103
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi o wykonywane zwykle
przez kobiety sprzatanie, przygotowywanie
posilków, pranie, wychowanie dzieci, opie-ka nad
osobami chorymi, opieka nad osobami starymi.
b) Czy w Polsce kobiety dostaja wynagrodzenie
za te prace (podaj argument za i argument
przeciw)? ARGUMENT ZA (TAK, DOSTAJA!)
(przyklady) (i) Wynagrodzeniem dla kobiety sa
dobra produkowane przez mezczyzne w ramach
domowego podzialu pracy (np. naprawa kranu).
104
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi o wykonywane zwykle
przez kobiety sprzatanie, przygotowywanie
posilków, pranie, wychowanie dzieci, opie-ka nad
osobami chorymi, opieka nad osobami starymi.
b) Czy w Polsce kobiety dostaja wynagrodzenie
za te prace (podaj argument za i argument
przeciw)? ARGUMENT ZA (TAK, DOSTAJA!)
(przyklady) (i) Wynagrodzeniem dla kobiety sa
dobra produkowane przez mezczyzne w ramach
domowego podzialu pracy (np. naprawa kranu).
(ii) Natura kobiety jest taka, ze zwykle lubi
ona wykonywac te prace, a wynagrodzeniem jest dla
niej zadowolenie mez-czyzny.
105
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi o wykonywane zwykle
przez kobiety sprzatanie, przygotowywanie
posilków, pranie, wychowanie dzieci, opie-ka nad
osobami chorymi, opieka nad osobami starymi.
b) Czy w Polsce kobiety dostaja wynagrodzenie
za te prace (podaj argument za i argument
przeciw)? ARGUMENT PRZECIW (NIE, NIE DOSTAJA!)
(przyklady) (i) To glównie
kobiety wykonuja prace domowe (ZOB. WY-ZEJ), a
obserwacja pokazuje, ze nie dostaja pienieznego
wy-nagrodzenia za te prace. Nie dostaja takze
EMERYTUR z tytulu pracy w gospodarstwie domowym.
106
Ekonomisci uwazaja, ze PKB zaniza wartosc efektów
rocz-nej pracy spoleczenstwa o okolo ?, bo PKB
nie uwzglednia m. in. wykonywanej glównie przez
kobiety pracy w domu. a) O jaka prace chodzi?
Podaj przyklady? Chodzi o wykonywane zwykle
przez kobiety sprzatanie, przygotowywanie
posilków, pranie, wychowanie dzieci, opie-ka nad
osobami chorymi, opieka nad osobami starymi.
b) Czy w Polsce kobiety dostaja wynagrodzenie
za te prace (podaj argument za i argument
przeciw)? ARGUMENT PRZECIW (NIE, NIE DOSTAJA!)
(przyklady) (i) To glównie
kobiety wykonuja prace domowe (ZOB. WY-ZEJ), a
obserwacja pokazuje, ze nie dostaja pienieznego
wy-nagrodzenia za te prace. Nie dostaja takze
emerytur z ty-tulu pracy w gospodarstwie domowym.
(ii) To nieprawda, ze z natury rzeczy kobiety
lubia te pra-ce. W dodatku praca domowa jest w
powszechnej opinii mniej prestizowa od pracy
zarobkowej wykonywanej poza domem.
107
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
NIE MA pracujaca w domu kobieta (np. DOSTEPU DO
INFORMACJI
108
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
NIE MA pracujaca w domu kobieta (np. dostepu do
informacji, ZDOBYWANIA KAPITALU LUDZKIEGO
109
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
NIE MA pracujaca w domu kobieta (np. dostepu do
informacji, zdobywania kapitalu ludzkiego,
OSIAGANIA PRESTIZU
110
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
NIE MA pracujaca w domu kobieta (np. dostepu do
informacji, zdobywania kapitalu ludzkiego,
osiagania prestizu, NAWIAZYWANIA ZNAJOMOSCI
111
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
NIE MA pracujaca w domu kobieta (np. dostepu do
informacji, zdobywania kapitalu ludzkiego,
osiagania prestizu, nawiazywania znajomosci,
ZATAJANIA DOCHODÓW
112
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
NIE MA pracujaca w domu kobieta (np. dostepu do
informacji, zdobywania kapitalu ludzkiego,
osiagania prestizu, nawiazywania znajomosci,
zatajania dochodów, DECYDOWANIA O PRZEZNACZENIU
ZAROBIONYCH PIENIEDZY).
113
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
nie ma pracujaca w do-mu kobieta (np. dostepu do
informacji, zdobywania kapitalu ludzkiego,
osiagania prestizu, nawiazywania znajomosci,
za-tajania dochodów, decydowania o przeznaczeniu
zarobio-nych pieniedzy). Sugeruja oni, ze sprzyja
to ekonomicznemu uzaleznieniu kobiet od mezczyzn.
Skomentuj te opinie.
114
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
nie ma pracujaca w do-mu kobieta (np. dostepu do
informacji, zdobywania kapitalu ludzkiego,
osiagania prestizu, nawiazywania znajomosci,
za-tajania dochodów, decydowania o przeznaczeniu
zarobio-nych pieniedzy). Sugeruja oni, ze sprzyja
to ekonomicznemu uzaleznieniu kobiet od mezczyzn.
Skomentuj te opinie. Zdania w tej sprawie sa
podzielone oto niektóre opinie
115
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
nie ma pracujaca w do-mu kobieta (np. dostepu do
informacji, zdobywania kapitalu ludzkiego,
osiagania prestizu, nawiazywania znajomosci,
za-tajania dochodów, decydowania o przeznaczeniu
zarobio-nych pieniedzy). Sugeruja oni, ze sprzyja
to ekonomicznemu uzaleznieniu kobiet od mezczyzn.
Skomentuj te opinie. Zdania w tej sprawie sa
podzielone oto niektóre opinie (i) Ci
niektórzy maja po prostu racje czesto jest
wlasnie tak, jak oni twierdza.
116
c) W dodatku niektórzy twierdza, ze praca
zarobkowa stwa-rza mezczyznie mozliwosci, których
nie ma pracujaca w do-mu kobieta (np. dostepu do
informacji, zdobywania kapitalu ludzkiego,
osiagania prestizu, nawiazywania znajomosci,
za-tajania dochodów, decydowania o przeznaczeniu
zarobio-nych pieniedzy). Sugeruja oni, ze sprzyja
to ekonomicznemu uzaleznieniu kobiet od mezczyzn.
Skomentuj te opinie. Zdania w tej sprawie sa
podzielone oto niektóre opinie (i) Ci
niektórzy maja po prostu racje czesto jest
wlasnie tak, jak oni twierdza. (ii) To bzdury!
Przestrzeganie naturalnego podzialu pracy w
rodzinie zapewnia spoistosc i szczescie rodziny,
?.
117
Harding, S. (1995) Can Feminist Thought Make
Economics More Objective? Feminist Economics,
vol. 1, nr 1.
118
Do zobaczenia na cwiczeniach, ?!