Witam Panstwa na wykladzie z podstaw makro-ekonomii, :)

1
Witam Panstwa na wykladzie z podstaw
makro-ekonomii, )
2
WYDATKI A WIELKOSC PRODUKCJI W GOSPODARCE
I (model popytowy gospodarki)
3
John Maynard KEYNES (18831946)
4
Jego glównym dzielem jest Ogólna teoria
zatrudnienia, procentu i pieniadza opublikowana w
1936 roku (wydanie polskie 1956), kwestionujaca
zasady liberalnej mysli ekonomicznej. Teorie
Keynesa byly reakcja na kryzys ekonomiczny lat
30. XX wieku (zapoczatkowany w 1929 roku w USA) i
pomogly ustabilizowac sytuacje gospodarcza w
Europie po II wojnie swiatowej. (). Od lat 70.
XX wieku do dzisiaj monetaryzm i neoliberalizm
wypieraja mysl Keynesa i jego zwolenników
(keynesistów) ze swiadomosci spolecznej. (Za
http//pl.wikipedia.org/wiki/John_Maynard_Keynes).

5
Michal KALECKI (1899-1970)
6
Na trzy lata przed Keynesem opublikowal Próbe
teorii koniun-ktury (1933), w której podjal
kwestie wplywu popytu globalnego na rozmiary i
strukture dochodu narodowego, wskazujac w niej na
decydujaca role inwestycji. Swoje tezy,
wystepujace pózniej w teorii J.M. Keynesa,
poglebil, wbudowujac je w model niedosko-nalej
konkurencji. W Teorii dynamiki gospodarczej
(1954) zawarl synteze badan nad procesami wzrostu
gospodarki rynkowej. Sam Kalecki twierdzil, iz w
duzym stopniu wyprzedzil Keynesa co do zasad
sformulowanych przez niego w Ogólnej Teorii, a
jego arty-kuly z lat 1933-1935 publikowane byly w
jezyku polskim lub francuskim i przez to
pozostaly praktycznie niezauwazone. Byl twórca
teorii koniunktury. Opracowal plan racjonowania
dóbr w warunkach wojennych, wykorzystany
czesciowo w czasie wojny przez rzad Wielkiej
Brytanii wspólpracowal w tym okresie z
Keynesem. ------------------------------------ (Z
a http//pl.wikipedia.org/wiki/MichaC582_Kaleck
i).
7
(No Transcript)
8
Przyjrzyjmy sie dwusektorowej gospodarce (bez
panstwa i za-granicy) o STABILNYCH CENACH i NIE W
PELNI WYKO-RZYSTANYCH MOZLIWOSCIACH
PRODUKCYJNYCH.
W tej gospodarce YPNBPKBPNN
-------- Zakladam, ze kapital rzeczowy sie nie
zuzywa.
9
W tej gospodarce YPNBPKBPNN
-------- Zakladam, ze kapital rzeczowy sie nie
zuzywa.
Pochodne w stosunku do PKB mierniki efektów pracy
spoleczenstwa


10
1. RÓWNOWAGA KRÓTKOOKRESOWA W NAJPROST-SZEJ
GOSPODARCE
RÓWNOWAGA KRÓTKOOKRESOWA nazywamy stan, kie-dy
przedsiebiorstwa produkuja tyle dóbr finalnych,
ile wszyscy chca kupic. YEAEPL YE
odpowiadajaca równowadze produkcja w gospodarce.
AEPL zagregowane wydatki (ang. aggregated
expenditures, AE) w gospodarce.
11
YEAEPL YE odpowiadajaca równowadze produkcja w
gospodarce. AEPL zagregowane wydatki (ang.
aggregated expenditures, AE) w gospodarce.
Zwróc uwage na STABILNOSC tej sytuacji!
12
YEAEPL Uwaga! Chodzi o RZECZYWISTA produkcje,
Y, w gospodarce, a nie o produkcje POTENCJALNA,
Yp RZECZYWISTA PRODUKCJA stanowi ilosc dóbr
naprawde wytworzona w gospodarce. Natomiast
POTENCJALNA PRO-DUKCJA odpowiada hipotetycznemu
calkowitemu wykorzysta-niu zasobów tej
gospodarki.
13
POTENCJALNA PRODUKCJA odpowiada hipotetycznemu
calkowitemu wykorzystaniu zasobów tej gospodarki.
Kiedy rzeczywista produkcja w gospodarce równa
sie produkcji potencjalnej, na rynkach czynników
nie ma ani nadwyzki oferowanej ilosci zasobów nad
zapotrzebowa-niem na zasoby, ani nadwyzki
zapotrzebowania na zasoby nad ich zaoferowana
iloscia. Oznacza to, ze na rynkach czynników
panuje równowaga.
14
DYGRESJA W dlugim okresie zmiany potencjalnej
produkcji, Yp, stanowia WZROST GOSPODARCZY. W
okresie krótkim, którego dotyczy nasz model
popytowy gospodarki, zmiany zagregowanych
wydat-ków, AEPL, powoduja, ze rzeczywista
wielkosc produkcji, YE, waha sie wokól wielkosci
produkcji potencjalnej, YP.
15
DYGRESJA W dlugim okresie zmiany potencjalnej
produkcji, Yp, stanowia WZROST GOSPODARCZY. W
okresie krótkim, którego dotyczy nasz model
popytowy gospodarki, zmiany zagregowanych
wydat-ków, AEPL, powoduja, ze rzeczywista
wielkosc produkcji, YE, waha sie wokól wielkosci
produkcji potencjalnej, YP.
KONIEC DYGRESJI
16
YEAEPL

• W opisanej sytuacji planowane zagregowane wydatki
  w gospodar-ce, AEPL maja dwa zródla
• - Planowane WYDATKI KONSUMPCYJNE gospodarstw
  domo-wych (ang. consumption, CPL)
• Planowane WYDATKI INWESTYCYJNE prywatnych
  przedsie-biorstw, IPL (ang. investment, I).
• AEPL CPL IPL

17
KONSUMPCJA I OSZCZEDNOSCI
CPL KSK Yd Ca Dla róznych wielkosci dochodu
do dyspozycji gospodarstw do-mowych, Yd, funkcja
konsumpcji wskazuje wielkosc planowanej
konsumpcji calkowitej, CPL.
18
Funkcja konsumpcji opisuje zaleznosc CPL od Y (i
YD). Wielkosc konsumpcji zalezy od poziomu KSK i
Ca. Zmiany YD powoduja przesuniecia wzdluz
wykresu funkcji konsumpcji, a np. zmiany
wielkosci majatku gospodarstw domowych przesuwaja
caly ten wy-kres. KONSUMPCJA
AUTONOMICZNA, Ca, jest to konsumpcja, która nie
zalezy od biezacej wielkosci produkcji i dochodu,
Yd.
19
Dla róznych wielkosci dochodu do dyspozycji,
Yd, funkcja osz-czednosci wskazuje wielkosc
planowanych oszczednosci, SPL.
SPL KSOYd - Ca
20
Funkcja oszczednosci opisuje zaleznosc SPL od Y
i YD. Na SPL jest przeznaczana stala czesc YD,
której wielkosc zalezy od KSO.
21
INWESTYCJE
Funkcja inwestycji opisuje zaleznosc IPL firm
od Y i YD. W da-nym okresie inwestycje nie zaleza
od Y i YD.
22
Wazne czynniki wplywajace na IPL - Przewidywana
stopa zysku - Wysokosc stopy procentowej - Tempo
i kierunki postepu technicznego - Ceny dóbr
inwestycyjnych i koszty ich eksploatacji -
Oczekiwania producentów - Stopien wykorzystania
majatku produkcyjnego
23
USTALAMY WIELKOSC PRODUKCJI, KTÓRA OD-POWIADA
RÓWNOWADZE W GOSPODARCE, YE
YE AEPL (1)
24
USTALAMY WIELKOSC PRODUKCJI, KTÓRA OD-POWIADA
RÓWNOWADZE W GOSPODARCE, YE
YE AEPL (1) i AEPL CPL IPL
(2)
25
USTALAMY WIELKOSC PRODUKCJI, KTÓRA OD-POWIADA
RÓWNOWADZE W GOSPODARCE, YE
YE AEPL (1) i AEPL CPL IPL
(2) to YE CPL IPL (3)
26
A teraz posluzymy sie rysunkiem Na rysunku (a)
linia 45 sklada sie z punktów, w których Y jest
równa AEPL (YE AEPL).
27
A teraz posluzymy sie rysunkiem Na rysunku (b)
AEPL zaleza od Y. Na AEPL skladaja sie CPL i
IPL (AEPL CPL IPL).
AEPL CPL IPL
CPL
28
A teraz posluzymy sie rysunkiem Na rysunku (a)
linia 45 sklada sie z punktów, w których Y jest
równa AEPL. Na rysunku (b) AEPL zaleza od Y. Na
AEPL skladaja sie CPL i IPL.
29
A teraz posluzymy sie rysunkiem Na rysunku (a)
linia 45 sklada sie z punktów, w których Y jest
równa AEPL. Na rysunku (b) AEPL zaleza od Y. Na
AEPL skladaja sie CPL i IPL.
AEPL
AEPL CPL IPL
45
A
CPL
AEPL
0
Y
YA
YE AEPL (1) i AEPL CPL IPL
(2) to YE CPL IPL (3)
30
Tylko w punkcie przeciecia sie linii 45 z
wykresem funkcji plano-wanych zagregowanych
wydatków (tzw. krzyz keynesowski ) Y jest równa
AEPL, czyli gospodarka znajduje sie w stanie
krótkookreso-wej równowagi (YEAEPL).
31
Istnieje tylko jedna wielkosc produkcji, Y, przy
której planowane zagregowane wydatki w
gospodarce, AEPL, zrównuja sie z ta wlas-nie
wielkoscia produkcji, Y.
32
PRZYKLAD LICZBOWY CPL0,7Y i IPL60
33
PRZYKLAD LICZBOWY CPL0,7Y i IPL60 wiec
YAEPL CPLIPL0,7Y60
34
PRZYKLAD LICZBOWY CPL0,7Y i IPL60 wiec
YAEPL CPLIPL0,7Y60 Y200
35
MNOZNIK W GOSPODARCE BEZ PANSTWA I HAND-LU
ZAGRANICZNEGO (procesy mnoznikowe, mnoznik-liczba)
36

• MNOZNIK W GOSPODARCE BEZ PANSTWA I HAND-LU
  ZAGRANICZNEGO
• ?I

37

• MNOZNIK W GOSPODARCE BEZ PANSTWA I HAND-LU
  ZAGRANICZNEGO
• ?I
• KSK?I

38

• MNOZNIK W GOSPODARCE BEZ PANSTWA I HAND-LU
  ZAGRANICZNEGO
• ?I
• KSK?I
• (KSK ?I)KSKKSK2?I

39

• MNOZNIK W GOSPODARCE BEZ PANSTWA I HAND-LU
  ZAGRANICZNEGO
• ?I
• KSK?I
• (KSK ?I)KSKKSK2?I
• KSK2?IKSKKSK3?I

40

• MNOZNIK W GOSPODARCE BEZ PANSTWA I HAND-LU
  ZAGRANICZNEGO
• ?I
• KSK?I
• (KSK ?I)KSKKSK2?I
• KSK2?IKSKKSK3?I
• Caly przyrost wydatków i produkcji, ?Y, wywolany
  pierwotnym wzrostem prywatnych inwestycji o ?I,
  jest zatem SUMA WYRA-ZÓW CIAGU GEOMETRYCZNEGO,
  którego pierwszy wyraz równa sie ?I, a iloraz
  wynosi KSK.

41

• ?I
• KSK?I
• (KSK ?I)KSKKSK2?I
• KSK2?IKSKKSK3?I
• Caly przyrost wydatków i produkcji, ?Y, wywolany
  wzrostem pry-watnych inwestycji o ?I, jest zatem
  SUMA WYRAZÓW CIAGU GEOMETRYCZNEGO, którego
  pierwszy wyraz równa sie ?I, a iloraz wynosi KSK.
  
• Mozna ja obliczyc, poslugujac sie wzorem
• PIERWSZY WYRAZ CIAGU/(1-ILORAZ CIAGU)
• ?I/(1-KSK) ?I/KSO

42
Mnoznik, M, to liczba, równa stosunkowi
zapewniajacej utrzy-manie krótkookresowej
równowagi zmiany wielkosci produkcji, ?Y, do
bedacej jej przyczyna zmiany zagregowanych
wydatków, AEPL.
43
Mnoznik, M, to liczba, równa stosunkowi
zapewniajacej utrzy-manie krótkookresowej
równowagi zmiany wielkosci produkcji, ?Y, do
bedacej jej przyczyna zmiany zagregowanych
wydatków, AEPL. Np. M (?YE ?AEPL)/?I
44
M(?YE?AEPL)/?I ?I/(1-KSK)/?I
45
M(?YE?AEPL)/?I ?I/(1-KSK)/?I 1/(1-KSK)
46
M(?YE?AEPL)/?I ?I/(1-KSK)/?I 1/(1-KSK) 1/K
SO.
47
Pamietacie Panstwo? CPL0,7Y i IPL60
48
Pamietacie Panstwo? CPL0,7Y i IPL60
M(?YE?AEPL)/?I ?I/(1-KSK)/?I 1/(1-KSK) 1/K
SO 1/0,3 3,(3)!
49
(No Transcript)
50
2. RÓWNOWAGA KRÓTKOOKRESOWA W GOSPO-DARCE Z
PANSTWEM
Na arene wkracza panstwo i nasz model
(uproszczony obraz) gos-podarki staje sie
trzysektorowy TE D (TD-B)
PANSTWO G
TE podatki posrednie. TD podatki
bezposrednie. D dochody panstwa z wlasnosci.
B zasilki (platnosci transferowe). G
wydatki panstwa na zakup dóbr.
51
Niczym gospodyni domowa panstwo planuje swoje
dochody i wy-datki BUDZET PANSTWA jest to
plan dochodów i wydatków panst-wa w jakims
okresie (zwykle roku). Powiedzmy, ze nie ma
podatków posrednich (TE0), i ze panstwo nie jest
wlascicielem firm (D0).
(TD-B)
PANSTWO G
52
BUDZET PANSTWA (TD-B)-GNT-G
Podatki netto NT(TD-B)
53
POLITYKA STABILIZACYJNA PANSTWA
(TD-B)-GNT-G
Zmieniajac wydatki i wplywy budzetowe, panstwo
prowadzi POLITYKE BUDZETOWA. Jej celem jest
EFEKTYWNOSC i SPRAWIEDLIWOSC.
54
DYGRESJA Gospodarujacy ludzie pragna 1.
EFEKTYWNOSCI (ang. effi-ciency) 2.
SPRAWIEDLIWOSCI (ang. equity).
55
EFEKTYWNOSC dotyczy rozdzialu (alokacji) dóbr
mie-dzy rózne zastosowania, czyli kwestii Co i
jak jest produkowa-ne?. Efektywnosc rosnie,
kiedy z posiadanych zasobów (np. pracy)
spoleczenstwo wytwarza wiecej dóbr, które
mozliwie najlepiej od-powiadaja potrzebom ludzi.
56
Natomiast SPRAWIEDLIWOSC dotyczy kwestii Dla
ko-go jest produkowane?, czyli podzialu dochodów
(majatku, szans). Ludzie spieraja sie, jaki
podzial jest SPRAWIEDLIWY. Wielu za sprawiedliwy
ma taki podzial dochodów, w przypadku którego
do-chody sa proporcjonalne do wyników pracy i
(lub) wysilku i (lub) potrzeb ludzi. KONIEC
DYGRESJI
57
(TD-B)-GNT-G W praktyce
polityka budzetowa przyjmuje forme POLITYKI
STA-BILIZACYJNEJ czyli kontroli poziomu
zagregowanych wydatków, AEPL, dla pelnego
wykorzystania zasobów. Celem jest EFEKTYW-NOSC i
SPRAWIEDLIWOSC. Odmiany polityki
stabilizacyjnej to EKSPANSYWNA i RESTRYK-CYJNA
polityka budzetowa.
58
Prowadzac polityke stabilizacyjna, panstwo wplywa
na wielkosc produkcji, która odpowiada
krótkookresowej równowadze w gos-podarce
AEPLYE. PO PIERWSZE, wydatki panstwa
zwiekszaja zagregowane wydat-ki planowane, AEPL.
PO DRUGIE, panstwowe podatki (TD) i zasilki (B)
wplywaja na za-chowania konsumentów.
59
PO PIERWSZE, wydatki panstwa zwiekszaja
zagregowane wy-datki planowane, AEPL.
60
PO DRUGIE, panstwowe podatki (TD) i zasilki (B)
wplywaja na za-chowania konsumentów.
61
Podatki, YD, i zasilki, B, wplywaja na zachowania
konsumentów Zalozenie TD-BNTtY, gdzie
t to stala stopa opodatkowania netto. Wiec
YDY-NTY-tYY(1-t) , gdzie YD to dochód
do dyspozycji (dochód po opodatkowaniu)
gospodarstw domowych.
62
Zmienia sie zatem funkcja konsumpcji CPLKSKYD
CaKSK(1-t)YCaKSK YCa Gdzie KSK oznacza
krancowa sklonnosc do konsumpcji z PKB (z Y) a
nie z dochodu do dyspozycji (YD). KSK
KSK(1-t).
63
Zmienia sie zatem funkcja konsumpcji CPLKSKYD
CaKSK(1-t)YCaKSK YCa Gdzie KSK oznacza
krancowa sklonnosc do konsumpcji z PKB (z Y) a
nie z dochodu do dyspozycji (YD). KSK
KSK(1-t). KSKltKSK, wiec nachylenie wykresu
funkcji konsumpcji w gospo-darce z panstwem (a
wiec takze nachylenie wykresu AEPL), CPL
KSKYCa, okazuje sie mniejsze niz wykresu
funkcji konsumpcji w gospodarce bez panstwa, CPL
KSK(1-t)YCa.
64

• MNOZNIK W GOSPODARCE Z PANSTWEM
• Tym razem z kazdej zlotówki dodatkowego dochodu
  wydatki na dobra produkowane w kraju zwieksza
  KSK, a nie KSK zlotych.
• ?I
• KSK?I
• (KSK ?I)KSKKSK2?I
• KSK2?IKSKKSK3?I
• Zatem mnoznik w gospodarce z panstwem jest równy
  
• M1/(1-KSK)1/1-(KSK(1-t)

65
M1/(1-KSK)1/1-(KSK(1-t) Mnoznik w
gospodarce z panstwem jest mniejszy niz w
gospodar-ce bez panstwa (podatki powoduja, ze
KSKltKSK!). Obecnosc panstwa w gospodarce
AUTOMATYCZNIE lagodzi wahania pro-dukcji.
(Przekonamy sie, ze podobnie dziala handel
zagraniczny).
66
O podatkach netto i handlu zagranicznym mówi sie
czasem, ze sa AUTOMATYCZNYMI STABILIZATORAMI
gospodarki, zmniej-szajac fluktuacje rzeczywistej
produkcji, YE, wokól produkcji po-tencjalnej, YP.