Program Rozwoju Obszar

1
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007
2013Os Leader
Krzysztof Kwatera Renata Bukowska
LM Consulting, Krzysztof Kwatera
2
Zródlo finansowania PROW
Krajowy Plan Strategiczny dla obszarów wiejskich
Strategia Rozwoju Rybo³ówstwa
Narodowa Strategia Spójnoœci 2007-2013 (NSS)
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
PO Kapita³ ludzki
16 Regionalnych PO
PO Pomoc techniczna
PO Zrównowaony rozwój sektora rybo³ówstwa i
nadbrzenych obszarów rybackich
PO Innowacyjna gospodarka
PO Rozwój Polski Wschodniej
PO Infrastruktura i œrodowisko
PO Europejskiej Wspó³pracy Terytorialnej

• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich finansowany
  jest ze srodków Europejskiego Funduszu Rolnego
  na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFFROW)

3
Osie PROW

• Os 1 Poprawa konkurencyjnosci sektora rolnego i
  lesnego
• Os 2 Poprawa srodowiska naturalnego i obszarów
  wiejskich
• Os 3 Jakosc zycia na obszarach wiejskich i
  róznicowanie gospodarki wiejskiej
• Os 4 Leader.

4
Os 1 Poprawa konkurencyjnosci sektora rolnego i
lesnego

• Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w
  rolnictwie i lesnictwie
• Ulatwianie startu mlodym rolnikom
• Renty strukturalne
• Modernizacja gospodarstw rolnych
• Zwiekszanie wartosci dodanej podstawowej
  produkcji rolnej i lesnej
• Poprawianie i rozwijanie infrastruktury zwiazanej
  z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i lesnictwa
• Uczestnictwo rolników w systemach jakosci
  zywnosci
• Dzialania informacyjne i promocyjne
• Grupy producentów rolnych
• Korzystanie z uslug doradczych przez rolników
  oraz posiadaczy lasów

5
Os 2 Poprawa srodowiska naturalnego i obszarów
wiejskich

• Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i
  innych obszarach o niekorzystnych warunkach
  gospodarowania (ONW)
• Platnosci dla obszarów Natura 2000 oraz
  zwiazanych z wdrazaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej
  (2000/60/WE)
• Program rolnosrodowiskowy (Platnosci
  rolnosrodowiskowe)
• Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie
  gruntów innych niz rolne
• Odtwarzanie potencjalu produkcji lesnej
  zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie
  instrumentów zapobiegawczych

6
Os 3 Jakosc zycia na obszarach wiejskich i
róznicowanie gospodarki wiejskiej

• Róznicowanie w kierunku dzialalnosci nierolniczej
• Podstawowe uslugi dla gospodarki i ludnosci
  wiejskiej
• Odnowa i rozwój wsi
• Tworzenie i rozwój mikroprzedsiebiorstw

7
Cel osi 4 - Leader

• Celem osi czwartej jest przede wszystkim
  budowanie kapitalu spolecznego poprzez
  aktywizacje mieszkanców oraz przyczynianie sie do
  powstawania nowych miejsc pracy na obszarach
  wiejskich, a takze polepszenie zarzadzania
  lokalnymi zasobami i ich waloryzacja, w skutek
  posredniego wlaczenia lokalnych grup dzialania w
  system zarzadzania danym obszarem.
• Pomocne w osiagnieciu celów osi beda równiez
  projekty wspólpracy.

8
Os Leader, a pozostale osie

• Pierwsze trzy osie obejmuja wertykalnie
  dzialania
• Leader - jest osia horyzontalna - mozna przez
  nia realizowac takze dzialania z co najmniej
  jednej z pozostalych trzech osi
• W Polsce podobnie, jak w wielu innych krajach,
  poprzez podejscie Leader bedzie sie realizowac
  wybrane dzialania osi 3

9
Dzialania w osi 4 - Leader

• Wdrazanie lokalnych strategii rozwoju
• Wdrazanie projektów wspólpracy
• Funkcjonowanie lokalnej grupy dzialania,
  nabywanie umiejetnosci i aktywizacja

10
4.1 Wdrazanie lokalnych strategii rozwoju

• Projekty z zakresu trzech dzialan osi 3
• Róznicowanie w kierunku dzialalnosci nierolniczej
• Odnowa i rozwój wsi
• Tworzenie i rozwój mikroprzedsiebiorstw
• Male projekty - niekwalifikujace sie do
  wsparcia w ramach dzialan osi 3 PROW 2007-2013
  przyczyniajace sie do osiagniecia celów osi 3,
  tj. poprawy jakosci zycia i/lub wiekszego
  zróznicowania dzialalnosci gospodarczej na
  obszarze dzialania LGD
• Na kazde z czterech zródel finansowania min. 10
  budzetu na dzialanie 4.1

11
Dzialania z osi 3 przez LGD

• Róznicowanie w kierunku dzialalnosci nierolniczej
  dla rolników i ich rodzin do 100 tys. zl max.
  50 kosztów projektu
• Odnowa i rozwój wsi dla gmin, organizacji
  pozarzadowych i zwiazków wyznaniowych do 500
  tys. zl max. 75 kosztów projektu
• Tworzenie i rozwój mikroprzedsiebiorstw dla
  mikroprzedsiebiorstw (do 10 prac. obrót lt2 mln
  Euro) do 300 tys. zl w zaleznosci od ilosci
  nowych miejsc pracy max. 50 kosztów projektu

12
Male projekty

• Wysokosc dofinansowania do 25 tys. zl, lecz nie
  wiecej jak 100 tys. zl w ciagu calego okresu
  finansowania
• Beneficjenci - osoby fizyczne, organizacje
  pozarzadowe, osoby prawne i jednostki
  organizacyjne zwiazków wyznaniowych i kosciolów,
  posiadajace siedzibe na obszarze dzialania LGD
  lub dzialajace na obszarze LGD
• Wklad wlasny min. 30, w tym 10 pracy wlasnej

13
Zakres dzialan dla rolników i przedsiebiorców (1)

• uslugi dla gospodarstw rolnych lub lesnictwa
• uslugi dla ludnosci
• sprzedaz hurtowa i detaliczna
• rzemioslo lub rekodzielnictwo
• roboty i uslugi budowlane oraz instalacyjne
• uslugi turystyczne oraz zwiazane ze sportem,
  rekreacja i wypoczynkiem
• uslugi transportowe
• uslugi komunalne

14
Zakres dzialan dla rolników i przedsiebiorców (2)

• przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych
  produktów lesnych
• magazynowanie lub przechowywanie towarów
• wytwarzanie produktów energetycznych z biomasy
• rachunkowosc, doradztwo lub uslugi informatyczne.

15
Zakres dzialan z Odnowy Wsi (1)

• budowa, przebudowa, remont lub wyposazenie
  obiektów
• pelniacych funkcje publiczne, spoleczno-kulturalne
  , rekreacyjne i sportowe,
• sluzacych promocji obszarów wiejskich, w tym
  propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa
  historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury,
• ksztaltowanie obszaru przestrzeni publicznej
• budowa, remont lub przebudowa infrastruktury
  zwiazanej z rozwojem funkcji turystycznych,
  sportowych lub spoleczno-kulturalnych

16
Zakres dzialan z Odnowy Wsi (2)

• zakup obiektów charakterystycznych dla tradycji
  budownictwa w danym regionie, w tym budynków
  bedacych zabytkami, z przeznaczeniem na cele
  publiczne
• odnawianie, eksponowanie lub konserwacja
  lokalnych pomników historycznych, budynków
  bedacych zabytkami lub miejsc pamieci
• kultywowanie tradycji spolecznosci lokalnej oraz
  tradycyjnych zawodów.

17
Male projekty (1)

• podnoszenie swiadomosci mieszkanców wsi, w tym
  poprzez organizacje szkolen i innych
  przedsiewziec o charakterze edukacyjnym i
  warsztatowym dla ludnosci z obszaru objetego LSR
  
• podniesienia jakosci zycia ludnosci na obszarze
  dzialania LGD, w tym poprzez
• udostepnianie na potrzeby spolecznosci wiejskiej
  urzadzen i sprzetu komputerowego, w tym urzadzen
  i sprzetu umozliwiajacego dostep do Internetu
• organizacje imprez kulturalnych, rekreacyjnych,
  sportowych na obszarze objetym dzialalnoscia LGD
  
• rozwój aktywnosci spolecznosci lokalnej, w tym
  poprzez
• promocje lokalnej twórczosci ludowej, kulturalnej
  i artystycznej z wykorzystaniem lokalnego
  dziedzictwa kulturowego, historycznego oraz
  przyrodniczego
• kultywowanie miejscowych tradycji, obrzedów i
  zwyczajów
• kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosla

18
Male projekty (2)

• rozwój agroturystyki i turystyki na obszarach
  wiejskich, w tym poprzez
• utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji
  turystycznej oraz stron WWW, przygotowanie i
  wydanie folderów i innych publikacji
  informacyjnych dla obszaru objetego Lokalna
  Strategia Rozwoju
• budowe/odbudowe malej infrastruktury
  turystycznej, w szczególnosci punktów
  widokowych, miejsc wypoczynkowych i biwakowych,
  tras narciarstwa biegowego i zjazdowego, tras
  rowerowych, sciezek spacerowych, dydaktycznych
• zachowanie lub odtworzenie, zabezpieczenie i
  oznakowanie cennego dziedzictwa przyrodniczego i
  krajobrazowego ze szczególnym wskazaniem na
  obszary chronione w tym obszary objete siecia
  Natura 2000

19
Male projekty (3)

• zachowanie dziedzictwa kulturowego i
  historycznego, w tym poprzez
• prowadzenie badan, gromadzenie danych, odbudowa
  lub renowacja, zabezpieczanie, uporzadkowanie i
  oznakowanie niewielkich obiektów kulturowych i
  historycznych waznych lub charakterystycznych dla
  danej miejscowosci
• odnawianie, uporzadkowanie i oznakowanie
  prywatnych budynków i obiektów charakterystycznych
  dla budownictwa i krajobrazu danego regionu
• remont swietlic wiejskich i zakup ich
  wyposazenia
• rozwój lokalnej aktywnosci gospodarczej poprzez
  inicjowanie powstawania, rozwoju, przetwarzania,
  wprowadzenia na rynek oraz podnoszenia jakosci
  produktów i uslug bazujacych na lokalnych
  zasobach, w tym naturalnych surowcach lub
  produktach rolnych i lesnych, oraz tradycyjnych
  sektorach gospodarki.

20
4.2. Wdrazanie projektów wspólpracy

• Projekty z partnerami z innych LGD krajowe i
  miedzynarodowe
• Przynajmniej jeden sposród partnerów bioracych
  udzial w projekcie wspólpracy musi byc Lokalna
  Grupa Dzialania wybrana w ramach realizacji
  zalozen osi 4 PROW 2007-2013 i tylko koszty
  zwiazane z uczestnictwem tego partnera w
  projekcie sa kosztem kwalifikowalnym i moga byc
  pokryte ze srodków osi Leader
• Beneficjent LGD, 100 finansowania

21
Funkcjonowanie lokalnej grupy dzialania,
nabywanie umiejetnosci i aktywizacja

• Zakres pomocy
• badania nad obszarem objetym LSR
• informowanie o obszarze dzialania LGD oraz o
  LSR
• szkolenie kadr bioracych udzial we wdrazaniu LSR
  
• wydarzenia o charakterze promocyjnym zwiazane z
  obszarem dzialania LGD
• szkolenie lokalnych liderów
• animowanie spolecznosci lokalnych
• Beneficjent LGD 100 dofinansowania
• Koszty biezace LGD max. do 15 wartosci
  wszystkich dzialan przeprowadzonych przez LGD w
  okresie realizacji LSR.

22
Opis systemu wdrozenia Osi 4

• Instytucja Zarzadzajaca Ministerstwo Rolnictwa i
  Rozwoju Wsi
• Wybór i nadzór nad LGD Samorzad Województwa (SW)
• Wybór projektów (operacji) LGD
• Agencja P³atnicza ARiMR

23
Wybór Lokalnej Grupy Dzialania (LGD)
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa- Agencja Platnicza
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi -
instytucja zarzadzajaca
informacja o wyborze LGD
Samorz¹d Wojewódzki - podmiot wdrazajacy
weryfikacja wniosku oraz ocena LSR,lista
rankingowa
LGD Lokalna Grupa Dzia³ania LSR Lokalna
StrategiaRozwoju
wnioski o wybór LGDwraz z zalacznikami m.in.. LSR
umowa o warunkachi sposoby realizacji LSR
Lokalna Grupa Dzialania
24
Kryteria dostepu dla LGD (1)

• Partnerstwo trójsektorowe skladajace sie z
  sektora publicznego, prywatnego i pozarzadowego.
• Na poziomie decyzyjnym partnerstwa przynajmniej
  50 stanowia partnerzy ekonomiczni i spoleczni,
  jak równie inni przedstawiciele spoleczeñstwa
  obywatelskiego, w szczególnosci przedsiebiorcy,
  rolnicy, kobiety wiejskie, mlodzi ludzie oraz ich
  stowarzyszenia.

25
Kryteria dostepu dla LGD (2)

• 3. LGD przygotowuje Lokalna Strategie Rozwoju.
• 4. Obszar objety strategia LGD jest spójny i
  obejmuje gminy wiejskie lub miejsko-wiejskie z
  wylaczeniem miast powyzej 20 tys. mieszkanców.
  Dla spójnosci obszaru objetego Strategia
  dopuszcza sie wlaczenie gmin miejskich do 5 tys.
  mieszkanców
• 5. Musi przystapic Gmina (uchwala Rady Gminy)

26
Kryteria dostepu dla LGD (3)

• 6. Obszar, na którym realizowana jest Strategia,
  liczy co najmniej 10 tys. i nie wiecej niz 150
  tys. mieszkanców.
• 7. Dopuszcza sie mozliwosc dzialania wy³acznie
  jednej LGD na danym obszarze.
• 8. LGD musi posiadac potencjal administracyjny do
  zarzadzania srodkami publicznymi i zapewnienia
  zadowalajacego funkcjonowania partnerstwa.

27
Kryteria dostepu dla LGD (4)

• 9. Nowo utworzona LGD musi posiadaæ osobowoœæ
  prawna i przybrac forme stowarzyszenia zgodnie z
  zapisami ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o
  wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udzialem
  srodków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz
  Rozwoju Obszarów Wiejskich.
• 10. Dotychczasowe LGD, które zakwalifikowaly sie
  do inicjatyw Leader II lub Leader moga ubiegac
  sie o pomoc w nowym okresie programowania nie
  zmieniajac formy prawnej, pod warunkiem
  spelnienia kryteriów dostepu i wyboru okreslonych
  w PROW 2007-2013 oraz warunków zawartych w
  ustawie z dnia 7 marca 2007, o wspieraniu rozwoju
  obszarów wiejskich z udzialem srodków
  Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
  Obszarów Wiejskich.

28
Kryteria wyboru/oceny LGD

• Na kryteria ogólne oceny LGD sk³ada sie
• Ocena potencjalu organizacyjno-administracyjnego
  LGD
• Ocena Lokalnej Strategii Rozwoju przygotowanej
  przez LGD.
• Ocenia min. dwóch pracowników SW
• LGD musi otrzymaæ 60 pkt. za ocene potencjalu i
  50 pkt. za LSR
• Decyduje Zarzad SW na podstawie listy rankingowej.

29
Ocena potencja³u organizacyjno- administracyjnego

• Struktura LGD (liczba partnerów i ich
  reprezentatywnosc dla poszczególnych sektorów
  oraz znaczenie w srodowisku lokalnym)
• Zasady i procedury funkcjonowania LGD
  (przejrzystosc, demokratycznosc, jawnosc), w tym
  jasne kryteria wyboru zadañ - projektów
  (przedkladanych przez lokalnych beneficjentów) do
  finansowania.
• Potencjal administracyjny LGD
• Dotychczasowa dzialalnosc LGD
• Dotychczasowa dzialalnosc partnerów, w tym takze
  dzialalnosc szkoleniowo doradcza, na rzecz
  innych organizacji i instytucji publicznych

30
Ocena Strategii przygotowanej przez LGD

• Zgodnosc strategii LGD z wymogami IZ.
• Zwiazek i spójnosc kierunków rozwoju z
  uwarunkowaniami.
• Zintegrowany charakter
• Szeroki udzial partnerów i mieszkanców procesie
  przygotowywania i wdrazania.
• Procedura wyboru projektów.
• Innowacyjny charakter rozwiazan i dzialan.
• Ocena budzetu.
• Procedury monitoringu i aktualizacji.

31
Wybór projektów przez LGD

• LGD na podstawie umowy na realizacje
• lokalnej strategii
• rozpowszechnia zalozenia zatwierdzonej LSR
• upowszechnia informacje o warunkach i zasadach
  udzielania pomocy na realizacje projektów
  przedkladanych przez wnioskodawców, kryteriach
  wyboru projektów oraz sposobie naboru wniosków o
  pomoc
• oglasza i prowadzi nabór wniosków o pomoc z
  obszaru dzialania LGD.

32
Finansowanie projektów w ramach osi 3 PROW
2007-2013
informacja o zawarciu umowy
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa- Agencja P³atnicza
Samorz¹d Wojewódzki - podmiot wdraaj¹cy
wnioski o pomoc wybrane do finansowania
wnioski o pomoc wybrane do finansowania
w zaleznosci od dzialan
Organ decyzyjny LGD
wybór wniosków do finansowania w ramach LSR
LGD Lokalna Grupa Dzia³ania LSR Lokalna
StrategiaRozwoju
LGD
weryfikacja wniosku oraz ocena zgodnoœci ze
LSR,sprawdzenie dostêpnoœci œrodków
umowa o dofinansowanie projektu
umowa o dofinansowanie projektu
wniosek o pomoc
Wnioskodawca w ramach dzia³añ osi 3
33
Finansowanie ma³ych projektów w ramach realizacji
LSR
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa- Agencja P³atnicza
informacja o zawarciu umowy
Samorz¹d Wojewódzki- podmiot wdraaj¹cy
wnioski o pomoc wybrane do finansowania
Organ decyzyjny LGD
wybór wniosków do finansowania w ramach LSR,
LGD Lokalna Grupa Dzia³ania LSR Lokalna
StrategiaRozwoju
LGD
weryfikacja wniosku oraz ocena zgodnoœci z
kryteriami dostêpu i wyboru sprawdzenie
dostêpnoœci œrodków
umowa o dofinansowanie projektu
wniosek o pomoc
Wnioskodawca w ramach tzw. ma³ych projektów
Ma³e projekty - projekty przyczyniaj¹ce siê do
poprawy jakoœci ycia lub zrónicowania
dzia³alnoœci gospodarczej na obszarze dzia³ania
LGD, które nie kwalifikuj¹ siê do wsparcia w
ramach dzia³añ osi 3 - Jakoœæ ycia na obszarach
wiejskich i rónicowanie gospodarki wiejskiej
34
Weryfikacje

• Po kazdym roku realizacji przez LGD Lokalnej
  Strategii Rozwoju, SW dokonuje weryfikacji (na
  podstawie zlozonych wniosków o platnosc i
  zgodnosci zrealizowanych dzialan z przedlozonym
  i zaakceptowanym Rocznym Planem Finansowym - RPF)
  realizacji przez LGD Lokalnej Strategii Rozwoju
• Po 3 latach wdrazania SW dokona weryfikacji
  wydatkowania srodków przez LGD i ich zgodnosci z
  Lokalna Strategia Rozwoju

35
Wysokosc budzetu

• Wg ilosci mieszkanców 148 zl /mieszk., z czego
• 116 zl na dzialanie 4.1 Wdrazanie lokalnych
  strategii rozwoju ,
• 3zl na dzialanie Wdrazanie projektów wspólpracy
• 29 zl na dzialanie 4.3 Funkcjonowanie lokalnej
  grupy dzialania
• Max. 15 z wydatków na biezace dzialanie ,
  szkolenie i animacje

36
Dziekuje za uwage

• Krzysztof Kwatera
• Renata Bukowska
• LM Consulting Krzysztof Kwatera
• Tel. [phone]
• e-mail kwatera_at_onet.pl