KANSERDE BESLENME TEDAVISI

1
KANSERDE BESLENME TEDAVISI

• Zeynep Parlak
• Ahmet Sancak

2
BESLENME DURUMUNUN DEGERLENDIRILMESI

• Beslenme durumunun degerlendirilmesindeki amaç
• Beslenme destegine ihtiyaci olan ve
  malnütrisyonlu hastalarin belirlenmesi,
• Vücut kompozisyonlarinin hem tüm vücut içerigi,
  hem de yag içeriginin degerlendirilmesi,
• Beslenme desteginin etkinliginin izlenmesidir

Yildirim T. Kanserli Çocuklarda Beslenme
Durumunun Degerlendirilmesi, Uzmanlik Tezi.
ISTANBUL, 2004
3
Beslenme Durumunun Degerlendirilmesinde
Kullanilan Parametreler

• Antropometrik ölçümler
• Visseral protein durumu
• Hücresel immünite durumu
• Diyetle alinan miktar

4
Beslenme Desteginde Amaç

• Hastanin agirlik kaybini önlemek,
• Genel durumunun bozulmasini önlemek
• Malnütrisyonlu hastalarda hayati tehlike
  yaratabilecek komplikasyonlarin gelismesini
  önlemektir.

Basaran GA. Kanser Hastalarinda Beslenme, Klinik
Gelisim Dergisi, Sayi17 , 24-32, 2004
5
Beslenme Destegine Baslanmasi Için Gerekli
Kriterler

• Hastalik öncesi döneme göre 5in kilo kaybi
• Boya göre kilo oraninin 90in olmasi veya boya
  göre kilonun 10 persentilin altinda olmasi
• Serum albumin düzeyinin 3.2 g/dlin olmasi
• DKK yasa ve cinse göre 5 persentilin olmasi 7

Yildirim T. Kanserli Çocuklarda Beslenme
Durumunun Degerlendirilmesi, Uzmanlik Tezi.
ISTANBUL, 2004
6

• Hastaligin prognozu, evresi, tedaviye bagli
  gelisen yan etkiler ve hastanin genel durumu göz
  önünde bulundurularak her hastaya özel bir
  beslenme programi olusturulmalidir.

TPN
EN
7
PROSURE (ABBOTT)

• Omega 3 ve antioksidantlarla zenginlerstirilmis,
  vitamin E, vitamin C, folik asit, Mg, P ve Zn
  düzeyleri artirilmis FOS içerikli onkolojik
  hastalarin ihtiyaçlarina göre hazirlanmis.
• FORTICARE (NUTRICIA)

• Yüksek dozda omega3 (EPA 5970mg/l, DHA
  3000mg/l), yüksek eneji,yüksek protein Gluten ve
  laktoz içermez
• Onkoloji hastalarinda kaseksinin diyet yöntemi

8
IMPACT (ABBOTT)

• Arginin, omega3 ya. , RNA(diyet nükleotitleri)
  glutamin ve liflerle zenginlestirilmis
  nutrisyonel olarak tam immünonutrisyon ürünüdür.

9
ALITRAQ(ABBOLT)

• Alitraq nutrisyonel durumun idamesine yardimci
  olur ve gastrointestinal sistemin beslenmesi ve
  katabolik disfonksiyon esnasinda gerekli
  seviyelerin temini için ilave glutamin içerir.

10
ENERJI GEREKSINMESI

• Günlük enerji gereksinmesi (kkal/gün)
• BMR aktivite faktörü stres faktörü
• BMR(bazal metebolizma hizi)
• Haris-Benedict Formülü Cinsiyet, boy, vücut
  agirligi, yas dikkate alinmaktadir.

11

• Long formülü Cinsiyet, agirlik ve boy dikkate
  alinmaktadir.
• Schofield Formülleri
• Yas,Cinsiyet Ve Agirliga Göre Schofield
  Formülleri
• Yas, Cinsiyet, Agirlik Ve Boya Göre Schofield
  Formülleri

12

• STRES FAKTÖRÜ
• Konishi faktörleri
• Kanser, kemoterapi,radyoterapi BMR 1.35

• AKTIVITE FAKTÖRÜ
• Scrimshaw faktörleri

13

• Pratik olarak kanser hastalarinin beslenmesinde
  hastaligin seyrine, cinsine, vücut yapisina ve
  harcamalarina göre günde aldigi enerjiye
  1000-1200 kkal ek yapilmasi uygundur.

14
Hastanin Adi D. U.Dogum Tarihi 1984(?23)Mede
ni Hali Evli, 2çocukluMeslegi Ev
hanimiYasadigi yer SamsunYatirildigi Klinik
Hematoloji- OnkolojiTani AML-M2
15

• AGEBMRstres fak.aktivite fak.
• BMR için Schofield formülü
• BMR14.8A4871493
• Stres için konishi faktör
• BMR1.35
• Aktivite için Scrimshaw faktör
• BMR25
• AGE2373kalori

16
PROTEIN GEREKSINMESI

• Enerji/Azot Oranina Göre
• Total enerji/ azot 3501 1001
• Azot olmayan enerji/ nitrojen 3251 75 1

17
Meme Kanserli Ve Saglikli Kisilerde ?-Karoten, A
Vitamini Ve E Vitamini Düzeylerinin incelenmesi
amaciyla
(n10) saglikli Yas 29-58 (42.85 8.58)
n23 Meme ca Yas32- 60 (44.06 9.08)
18
Özden Y, Meme Kanserli Ve Saglikli Kisilerde
?-Karoten, A Vitamini Ve E Vitamini Düzeylerinin
Üç Ayri Parametresiz Test Araciligiyla
Karsilastirilmasi Istanbul Üniversitesi Çocuk
Sagligi Enstitüsü, 34390, Çapa, Istanbul. ,11
Mayis 2004
19
Akciger kanserli hastalarda serum askorbik asit
düzeyinin arastirilmasi amaciyla yapilan bir
çalismada
Akciger ca. n53 Erkek 47 Kadin 6 45-60yas

• Kontrol grubu
• n25,
• erkek20
• kadin 5
• 57.77 525
• (50-82)

n16 45-60yas 525

• n37
• 60-80yas
• 525

20
Serum Askorbik Asit Düzeyleri
Aysenur ATAY, Akciger Kanserli Hastalarda Serum
Askorbik Asit Düzeyinin Arastirilmasi XVI.
Ulusal Biyokimya Kongresi Ve II. Uluslar Arasi
Biyobilim Günleri 23-27 Ekim 2000, Izmir
21
ENTERAL BESLENME

• Kanserli bir hastanin aldigi besinler enerji
  gereksinimini karsilamakta yetersiz kaliyorsa ve
  eger gastrointestinal sistemi fonksiyonel ise,
  beslenme destegi için ilk tercih enteral yoldur.

Yildirim T. Kanserli Çocuklarda Beslenme
Durumunun Degerlendirilmesi, Uzmanlik Tezi.
ISTANBUL, 2004
22
GIS kanserli hastalara ek olarak verilen
solüsyonun antropometrik ölçümlerine, laboratuvar
bulgularina ameliyat sonrasi komplikasyonlar
oranlarina etkisi
50 ca hastasi 30-81 yas
25denek Ensure 15gün
25kontrol normal diyetlerini
23

• Ek beslenme yapilan denek grubundaki hastalarin
  antropometrik ölçümleri ve laboratuar
  bulgularinda artis kaydedilmis ve gruplar
  arasindaki fark önemli bulunmustur(plt0.05)
• Ek beslenme yapilan denek grubunda ameliyat
  sonrasi komplikasyon orani 2 olarak
  belirlenirken, kontrol grubundaki hastalarda 20
  olarak bulunmustur.

Yilmaz Ü. Kanser Hastalarina Verilen Ek Enteral
Beslenmenin Antropometrik Ölçümlere Laboratuar
Degerlerine Ve Ameliyat Sonu Komplikasyonlara
Etkisi Beslenme Ve Diyetetik Programi Bilim
Uzmanligi Tezi Ankara,1992
24
TOTAL PARANTERAL BESLENME

• Sivi ve enerji ihtiyaci yasa, vücut agirligina
  göre ayarlanmali, tümörün getirdigi ek gereksinim
  dikkate alinmalidir.
• TPN içerigi 10-20 protein, 20-30 lipid ve
  50-60 karbonhidrat içermelidir.

Yildirim T. Kanserli Çocuklarda Beslenme
Durumunun Degerlendirilmesi, Uzmanlik Tezi.
ISTANBUL, 2004
25

• Protein için sentetik aminoasit kaynagi
• Karbonhidrat olarak da çogunlukla glikoz
• Lipit kaynagi olarak 10luk veya 20lik lipit
  solüsyonlari uygulanmaktadir.

Yildirim T. Kanserli Çocuklarda Beslenme
Durumunun Degerlendirilmesi, Uzmanlik Tezi.
ISTANBUL, 2004
26

• TPN ürünlerindeki yag emülsiyonlari yag
  asitlerinin gliserol ile birlesmesinden olusan
  trigliseritleri içerir. Kullanilan ürünlerdeki
  trigliseritler uzun (LCT) veya orta zincirli
  (MCT) trigliseritlerdir.

Gündogdu H. Hastaliklara özel beslenme destegi.
Enteral- Parenteral beslenme egitim semineri. TDD
yayinlari, Çagin Matbaasi, 8.baski 96-102.
Ankara 1995
27

• Kanserli hastalarda yag metabolizmasindaki
  bozukluga bagli olarak karnitin eksikligi
  görülmektedir. Ancak bu maddenin TPN solüsyonuna
  eklenmesi genellikle ihmal edilmektedir.

Yildirim T. Kanserli Çocuklarda Beslenme
Durumunun Degerlendirilmesi, Uzmanlik Tezi.
ISTANBUL, 2004
28

• TPN alan hastalara eser elementler ve vitaminler
  de eklenmelidir.
• Günde 12.5 mg demir kayiplari karsilamak için
  gereklidir.
• Glikoz homeostazini saglamak için insülin de
  düzenli olarak verilmelidir.

Gündogdu H. Hastaliklara özel beslenme destegi.
Enteral- Parenteral beslenme egitim semineri. TDD
yayinlari, Çagin Matbaasi, 8.baski 96-102.
Ankara 1995
29
KANSER VE O-3 YAG ASITLERI

• Balik yaglarinin kanser hastalari üzerinde
  direkt tedavi edici etkisinden çok, hastaliktan
  korunma ve agrilari dindirici etkisi
  görülmektedir.
• Bunun yaninda kanserli hücrelerle mücadele
  etmede ?-3 yag asitlerinin büyük etkisi vardir.

Kaya Y, Balik Yag Asitlerinin Insan Sagligi Için
Önemi. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi Cilt 21, Sayi
(3-4) 365 370, 2004
30

• Yapilan çalismalar kanda bulunan EPA ve DHA gibi
  balik yaglarinin seviyesi ile prostat kanseri
  arasinda bir iliskinin oldugunu ortaya koymustur.
• Balik yaglarinin meme kanserinden korunmada da
  önemli etkisi vardir.

Kaya Y, Balik Yag Asitlerinin Insan Sagligi Için
Önemi. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi Cilt 21, Sayi
(3-4) 365 370, 2004
31

• Karsinojen bir madde olan dietilnitrozamin (DEN)
  enjekte edilerek ve kismi hepatotektomi
  uygulanarak karaciger kanserinin uyarildigi bir
  çalismada
• Ratlara farkli oranlarda ?-6/?-3 yag asiti içeren
  gida verilmis.

Atakisi E, Dietilnitrozamin Verilen Ratlarda
Omega-3 YagAsitlerindenZengin Balik Yaginin
Koruyucu Rolünün Arastirilmasi. Türk Biyokimya
Dergisi 30 (4) 279-284,2005
32

• Çalisma sonunda balik yagindaki ?-3 yag
  asitlerinin ratlarda karaciger kanseri olusum
  asamasinda lipid peroksidasyonunu düsürerek,
  mikrozomal membran stabilizasyonunu ve karaciger
  mikrozomal monooksijenaz sistemini uyararak
  koruyucu bir rol oynayabilecegi ileri sürülmüstür.

Atakisi E, Dietilnitrozamin Verilen Ratlarda
Omega-3 YagAsitlerindenZengin Balik Yaginin
Koruyucu Rolünün Arastirilmasi. Türk Biyokimya
Dergisi 30 (4) 279-284,2005
33

• ?-3-yag asitleri ile ilgili olarak randomize
  klinik çalismalarda elde edilen kanitlar
  çeliskili oldugundan beslenme durumu veya
  fiziksel fonksiyonun iyilestigine dair kesin bir
  sonuca ulasilamamistir.
• Ilerlemis kanserde ?-3 yag asitlerinin sag kalimi
  arttirmasi olasi gözükmemektedir.

Arends J. et al. ESPEN Enteral Beslenme
Rehberleri Cerrahi Disi Onkoloji
34

• Agirlik, fonksiyon ve sag kalimi degerlendiren
  plasebo kontrollü randomize bir çalismada EPAnin
  sagkalimi anlamli düzeyde uzattigi gösterilmistir
  ancak beslenme durumu üzerine etkilerine
  deginilmemistir. Ancak baska hiçbir arastirma
  EPAnin sag kalim üzerindeki avantajindan
  bahsetmemistir

Arends J. et al. ESPEN Enteral Beslenme
Rehberleri Cerrahi Disi Onkoloji
35

• Kisa süreli (lt2 hafta) plasebo kontrollü bir
  çalismada da kilo kaybeden 60 kanser hastasi
  incelenmis ve 1,8 g EPA/gün ile istah,
  yorgunluk,bulanti, kendini iyi hissetme,
  beslenme durumu veya fonksiyon üzerine bir etki
  olmadigini göstermistir.

Arends J. et al. ESPEN Enteral Beslenme
Rehberleri Cerrahi Disi Onkoloji
36
prebiyotikler

• Prebiyotikler kolondaki yararli mikroflora
  (Lactobacillus, Bifidobacterium gibi) tarafindan
  selektif olarak kullanilir iken toksin üreten
  Clostridiumlar, proteolitik Bacteriodesler ve
  toksijenik E. coli gibi potansiyel patojen
  mikroorganizmalarin çogalmasini engellemektedir1

Coskun T. Fonksiyonel Besinlerin Sagligimiz
Üzerine Etkileri Çocuk Sagligi Ve Hastaliklari
Dergisi 2005 48 69-84
37
Prebiytiklerin yararli etkileri

• - Mikrofloranin kompozisyonunu ve aktivitesini
  olumlu yönde etkiler
• - Bagirsak hareketlerini düzenler
• - Minerallerin (Ca ve Mg gibi) emilimini ve
  biyoyararlarini artirir.
• - Kan kolesterol ve trigliserid düzeylerini
  olumlu yönde düzenler

Coskun T. Fonksiyonel Besinlerin Sagligimiz
Üzerine Etkileri Çocuk Sagligi Ve Hastaliklari
Dergisi 2005 48 69-84
38

• - Kolon kanser geliflim riskini azaltir
• -Patojen mikroorganizmalarin çogalmasini
  önleyerek intestinal ve ekstraintestinal
  enfeksiyonu gelisme riskini azaltir
• - Konaçinin immün sistemini güçlendirir1

Coskun T. Fonksiyonel Besinlerin Sagligimiz
Üzerine Etkileri Çocuk Sagligi Ve Hastaliklari
Dergisi 2005 48 69-84
39

• GIS motilitesinin düzenlenmesinin yani sira,
  mukozanin kan akimini artirarak, kolon epiteli
  üzerinde trofik etki göstermektedirler.
• Günde 4-10 gram fruktooligosakkarit alindiginda
  bifidojenik etki göstermektedir.

Inanç N. , Sahin H. , Çiçek Betül
Probiyotiklerin Ve Prebiyotiklerin Saglik
Üzerine Etkileri Erciyes Tip Dergisi 27(3)
122-127, 2005
40
GLUTAMIN

• esansiyel olmayan (insan vücudu tarafindan
  sentezlenebilen) bir amino asittir ve amino asit
  havuzunda en çok bulunan amino asittir.

Yoshida S. Effects Of Glutamine Supplements
And Radiochemotherapy on Systemic Immune and Gut
BarrierFunction in Patients With Advanced
Esophageal Cancer Vol. 227 No. 4, 485-491
1998
41

• Saglikli insanlar günlük diyetlerinde 5-10 gram
  glutamin almaktadirlar ve genellikle suplemente
  gerek duymamaktadirlar.
• Glutamin iskelet kasinda, karacigerde beyinde,
  akcigerde ve midede yüksek konsantrasyonlarda
  bulunmaktadir.

Decker G. Glutamine Indicated in Cancer Care
Clinical Journal of Oncology Nursing Volume 6
Number 2, March/ April 2002
42

• Glutamin
• bir takim sentez yollari için nitrojen verici
• asit baz dengesini düzenleyici
• nörotransimitterler için öncü
• lenfosit, makrofaj ve fibroblast gibi immün
  sistem hücreleri ve enterositler için öncelikli
  enerji kaynagidir.

• Decker G. Glutamine Indicated in Cancer Care
  Clinical Journal of
• Oncology Nursing Volume 6 Number 2, March/
  April 2002
• Yoshida S. Effects Of Glutamine Supplements And
  Radiochemotherapy on
• Systemic Immune and Gut Barrier Function in
  Patients With Advanced
• Esophageal Cancer Vol. 227 No. 4, 485-491
  1998

43

• Ayrica Glutamin, barsak duvarinin bütünlügünün
  korunmasina yardimci olarak, septisemi ve
  multiple organ yetmezligine yol açabilecek
  bakteriyel translokasyonu önlemektedir.

Öztürk M.E Preoperatif Alanin Glutaminden
Zeginlestirilmis Diyet in Elektif Kolon
Anastomozu Üzerine Etkileri (Deneysel Çalisma)
uzmanlik tezi Istanbul-2004
44

• Metabolik stres durumlarinda katabolik kosullar
  sebebiyle hücre içi glutamin seviyesi 50 veya
  daha fazla azalmaktadir. Tümörün enerji kaynagi
  olarak glutamini kullanmasi sebebiyle kanser
  gelismis hastalarda glutamin tükenmektedir1.

Decker G. Glutamine Indicated in Cancer Care
Clinical Journal of Oncology Nursing Volume 6
Number 2, March/ April 2002
45

• Glutamin supplementasyonu abdominal radyasyon
  sonrasi iyilesmeyi ve sespsisde immün
  fonksiyonlarin artmasini hizlandirmaktadir 2.
  Ayrica abdominal radyasyona maruz kalan ratlarda
  glutamin suplementasyonu mukozal ülserizasyonu
  engellemektedir. 1

46
Oral glikoz suplementinin lenfosit ve gis
mukozasinin fonksiyonlarini koruyabildigini
saptamak
RADYOKEMOTERAPI ÖZOFAFUS CA 13HASTA
6KISI Standart diyet
7KISI 28gün boyunca 30g/gün glutamin
47

• Radyokemoterapide oral glutamin suplementinin
  lenfositleri korudugu ve barsak geçirgenligini
  azalttigi belirtilmistir.

Yoshida S. Effects Of Glutamine Supplements And
Radiochemotherapy on Systemic Immune and Gut
Barrier Function in Patients With Advanced
Esophageal Cancer Vol. 227 No. 4, 485-491
1998
48

• 0.5g/kg/gün glutamin metabolik stres için yeterli
  miktardir.
• Villus uzunlugu dikkate alinarak 14-22 g/gün
  verilen parenteral glutaminin gastroduedonal
  mukoziti azalttigi saptanmistir.

Decker G. Glutamine Indicated in Cancer Care
Clinical Journal of Oncology Nursing Volume 6
Number 2, March/ April 2002
49

• Arastirmacilar kanser tadavisi boyunca glutaminin
  potansiyel yararlarinin ümit verici ancak
  yetersiz oldugunu söylemektedirler.
• Kanser tedavisinde kullanilmasi için tesir
  mekanizmasinin ve yararlarinin dogrulanmasi
  gerekmektedir.
• Espen enteral Glutaminin enteral uygulanmasi
  yetersiz veri nedeniyle tavsiye edilmemektedir.

• Decker G. Glutamine Indicated in Cancer Care
  Clinical Journal of
• Oncology Nursing Volume 6 Number 2, March/
  April 2002

• Arends J. Espen Enteral Beslenme Rehberi
  Cerrahi Disi Onkoloji

50

• Glutamin ile zenginlestirilmis total parenteral
  beslenmede jejunal mukozanin agirligi, DNA ve
  nitrojen içerigi artar ve anlamli olarak villoz
  atrofi azalir. Glutamin ilave edilmis enteral
  diyet ile beslenenlerde metotreksata bagli
  enterokolit daha hafif seyreder ve 5-florourasil
  kullanimi ile olusan mukoza hasari daha çabuk
  iyilesir.

Öztürk M.E Preoperatif Alanin Glutaminden
Zeginlestirilmis Diyet in Elektif Kolon
Anastomozu Üzerine Etkileri (Deneysel Çalisma)
uzmanlik tezi Istanbul-2004