Geschiedenis van het Nederlands - PowerPoint PPT Presentation

1 / 106
About This Presentation
Title:

Geschiedenis van het Nederlands

Description:

Geschiedenis van het Nederlands Nieuwnederlands in de 16de eeuw Geschiedenis van het Nederlands Nieuwnederlands in de 16de eeuw Geschiedenis van het Nederlands ... – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:219
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 107
Provided by: ROYE150
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Geschiedenis van het Nederlands


1
Geschiedenis van het Nederlands
  • Nieuwnederlands in de 16de eeuw

2
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
3
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • A. Doorbraak van de volkstaal
  • B. Scheiding Noord en Zuid

4
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Doorbraak van de volkstaal
  • 1. Factoren 2. Gevolgen

5
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Doorbraak van de volkstaal beïnvloed door
    sociaal-economische en culturele veranderingen

6
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Centralisatiepolitiek van Karel V
  • Verenigd in de strijd
  • Reformatie
  • Uitvinding boekdrukkunst
  • Humanisme

7
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Centralisatiepolitiek van Karel V

8
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Centralisatiepolitiek van Karel V
  • Karel V (Gent, 1500 Cuacos de Yuste (Spanje),
    1558)
  • hertog van Bourgondië (1515-1558)
  • koning van Spanje (1517-1556)
  • keizer van het Heilige Roomse Rijk (1519-1558)

9
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Centralisatiepolitiek van Karel V
  • 1548 verenigt de Zeventien Provinciën tot een
    apart onderdeel van het Heilige Roomse Rijk
  • Het Bourgondische Kreitz
  • Omvatte het huidige Nederland, Luxemburg en
    België (zonder Luik!) én een deel van
    Noord-Frankrijk

10
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Centralisatiepolitiek van Karel V
  • 1548 verenigt de Zeventien Provinciën tot een
    apart onderdeel van het Heilige Roomse Rijk
  • Het Bourgondische Kreitz
  • gt toenemend economisch en intellectueel verkeer

11
(No Transcript)
12
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • http//nl.youtube.com/watch?v4mKtcXRuMCgfeature
    related
  • De Stroppendragers/Stroppen

13
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • http//nl.youtube.com/watch?v4mKtcXRuMCgfeature
    related
  • De Stroppendragers/Stroppen ( Gentenaars)

14
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Centralisatiepolitiek van Karel V
  • Het Bourgondische Kreitz
  • Verenigd verzet tegen het beleid van
  • Karel V zijn opvolger Filips II

15
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Verenigd in de strijd

16
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Verenigd in de strijd

17
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Verenigd in de strijd tegen
  • Filips II (1527-1598) koning van Spanje
    (1556-1598) en Portugal (1580-1598), heer der
    Nederlanden.
  • Hertog van Alva (1507 1582) de IJzeren Hertog

18
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Verenigd in de strijd tegen
  • Overcentralisering macht van Filips II
  • Belastingen
  • Inquisitie
  • gt VERZET

19
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Reformatie
  • Niet alleen verzet tegen belastingen (economisch)
  • Het verzet is ook godsdienstig van aard

20
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Reformatie
  • Niet alleen verzet tegen belastingen (economisch)
  • Het verzet is ook godsdienstig van aard
  • Filips II/Alva katholicisme
  • 16de eeuw opkomst protestantisme (vooral
    Calvinisme)

21
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
Johannes Calvijn (1509 1564)
22
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Uitvinding van de boekdrukkunst
  • Revolutionair!

23
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Uitvinding van de boekdrukkunst
  • Revolutionair!
  • Reformatie
  • Humanisme

24
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Renaissance Humanisme

25
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Renaissance Humanisme
  • Desiderius Erasmus (1466? 1536)
  • Opm. schreef in het Latijn

26
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Renaissance Humanisme
  • Latijn, Grieks, Hebreeuws
  • (Renaissance!)
  • Maar ook de volkstaal!
  • (modelleren naar het voorbeeld van de
  • klassieke talen)

27
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
28
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Bourgondisch Kreits verenigd in de strijd
  • Samenhorigheidsgevoel
  • 1 Nederlandse taal

29
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Reformatie
  • Bijbel voor iedereen toegankelijk
  • gt Behoefte aan een taal die door iedereen
    begrepen wordt

30
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Boekdrukkunst
  • (commerciële oogmerken)
  • Behoefte aan een taal die door iedereen begrepen
    wordt
  • Cf. Drukkers vaak
  • ook taalvernieuwers

31
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Renaissance humanisme
  • gt Behoefte om de volkstaal te modelleren naar de
    klassieke talen

32
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Mentaliteitswijziging
  • Spelling
  • Grammatica
  • Woordenboeken
  • Nederlands in de wetenschap
  • Opmerking 16de eeuw alleen het begin van het
    standaardisatieproces

33
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Mentaliteitswijziging
  • Volkstalen verdienen ook wetenschappelijke
    aandacht
  • Lappendeken van dialecten blijft, maar er begint
    een algemenere schrijftaal te ontstaan
  • Die schrijftaal wordt in meer en meer domeinen
    gebruikt (i.p.v. Latijn)

34
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Mentaliteitswijziging
  • lt Renaissance humanisme
  • De eigen moedertaal heeft een intrinsieke waarde,
    maar is in slechte staat
  • gt moet verfraaid worden
  • Nieuw belangstelling en verdedigen van de eigen
    moedertaal

35
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Mentaliteitswijziging
  • Cf. Becanus
  • Antwerpse arts
  • Origines Antwerpinae (De oorsprong van
    Antwerpen).
  • Duyts de oudste en beste taal ter wereld

36
(No Transcript)
37
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Mentaliteitswijziging
  • Cf. Becanus
  • Oertaal éénlettergrepige woorden
  • Voorbeeld appel ? ap-fel aphappen, felwreed,
    de combinatie verwijst naar de appel in het
    Paradijs

38
(No Transcript)
39
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Mentaliteitswijziging
  • Desiderius Erasmus (1466? 1536)
  • Noemde het Duyts een van de grondtalen, een
    zustertaal naast het Latijn, waarvan de
    Romaanse talen slechts dochters en dus
    basterdtalen zijn (Janssens 2005 116)

40
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Spelling
  • Begin van een eenvormige spelling
  • Spelling in de middeleeuwen

41
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Spelling
  • Begin van een eenvormige spelling
  • Spelling in de middeleeuwen vooral volgens de
    uitspraak
  • vs. Spelling in de 16de eeuw men begint te
    letten op consequentheid en systematiek
  • Cf. Humanisme vormdiscipline
  • (opm. nog meer in de volgende eeuwen)

42
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Spelling

Voorbeeld ltlandgt (vs. ME ltlantgt) lthoofdgt (vs.
ME lthooftgt)
43
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Spelling
  • Systematiek enk. mv.
  • Duidelijkheid, herkenbaarheid

Voorbeeld ltlandgt (vs. ME ltlantgt) lthoofdgt (vs.
ME lthooftgt) Cf. landen, hoofden
44
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Spelling
  • Joos Lambrecht
  • Gentse drukker
  • Nederlandsche
  • Spellijnghe (1550)

45
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Niet dat myn meaninghe of verstand zy, dat de
    Hollanders of Bràbanters haar eighen manieren van
    uutsprake, op de Vlaamsche wize, of de
    Vlamijnghen en de Vriezen haar pronunciacië, op
    de Brabantsche, of Hollandsche uutsprake
    veranderen zullen maar dat elc in tsine zulke
    termen of silleben van spràken, als hy in zijnder
    moeder tàlen ghebruukt, de zelve déghelic, ende
    met zulken letters alsser toe dienen, spellen
    magh. (Joos Lambrechts)

46
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Niet dat ik van mening ben dat de Hollanders of
    de Brabanders Vlaams moeten gaan praten, of dat
    de Vlamingen en de Friezen hun uitspraak moeten
    veranderen in Brabants of Hollands, maar dat
    iedereen zijn eigen moedertaal correct spelt, met
    de letters die we daarvoor hebben. (Joos
    Lambrechts)

47
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Spelling
  • Joos Lambrecht
  • een uniforme fonetische spelling van de
    verschillende streektalen
  • Bijv. ltjoasgt(Gents)

48
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Grammatica
  • Taalbouwers ontwerpen grammaticale regels
  • Streven naar zuivering (purisme) en verfijning
  • Naar het model van de klassieke talen

49
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Grammatica
  • H.L. Spiegel
  • Twe-spraack vande
  • Nederduitsche letterkunst
  • ófte Vant spellen ende
  • eyghenscap des
  • Nederduitschen taals
  • (1584)

50
(No Transcript)
51
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • maar zó die twe an elck ander verknócht
    wordende een wóórd uytmaken/ neemt menze bey
    inden noemer als/ slaapmuts, hemdrock, borstlap,
    handschoen, hozeband, voormou, knóópghat,
    slaapkamer, woonhuis, bóómghaard, appelbóóm,
    schryfpen, zandbus, ende dierghelyke ontellike
    alzó tzamenghelascht in zulcker voeghen maghmer
    daghelycks veel t'samenzetten/ die gróte cieraat
    ende ryckheid inbrenghen/ ende zyn te
    verstandigher om datter de betekenis beyder
    wóórden in is/ hier in hebben wy ghelyck de
    Grieken meerder ryckheid als de Latynen/ (H.L.
    Spiegel)

52
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Voorbeeld
  • lt Het zevende capittel. Vande t'samenvoeghing
    ende ryckheyd des taals.
  • Over samentrekkingen
  • Rijkheid van de taal
  • Verheerlijking van de eigen moedertaal!
  • Streven naar opbouw en verbetering van de
    volkstaal

53
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Grammatica
  • H.L. Spiegel, Twe-spraack vande Nederduitsche
    letterkunst (1584)
  • Verheerlijking van de moedertaal
  • Pleidooi voor taalzuivering
  • Bijdrage tot opbouw en verbetering van de
    volkstaal op het gebied van de grammatica, naar
    het model van het Latijn
  • gt veel invloed!!

54
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Woordenboeken
  • Inventariseren neologismen
  • Weren van vreemde woorden (uit klassieke talen en
    prestigieuze talen zoals het Frans! gt vgl.
    Attitude t.o.v. Grammatica anders!)

55
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Woordenboeken
  • Cornelis Kiliaan
  • Dictionarium Teutonico-
  • Latinum (1574)
  • Bij drukker Plantijn
  • in Anterpen

56
(No Transcript)
57
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Woordenboeken
  • Cornelis Kiliaan
  • Dictionarium Teutonico-Latinum (1574)
  • Een mijlpaal!
  • Het eerste wetenschappelijke woordenboek van de
    Nederlandse taal
  • Internationaal niveau
  • Tot ca. 1700 alle vertaalboeken erop gebaseerd

58
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Woordenboeken
  • Cornelis Kiliaan
  • Dictionarium Teutonico-Latinum (1574)
  • Dialectische oorsprong aangeven
  • Vertalingen in het Latijn en het Duits

59
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Nederlands in de wetenschap
  • Steeds meer Nederlands i.p.v. Latijn

60
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Nederlands in de wetenschap
  • Simon Stevin
  • (Brugge, 1548
  • Den Haag of Leiden, 1620)
  • Brugse wiskundige,
  • fysicus ingenieur

61
(No Transcript)
62
(No Transcript)
63
(No Transcript)
64
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Nederlands in de wetenschap
  • Simon Stevin
  • Publiceerde in het
  • Nederlands!
  • Neologismen!
  • Waardering Ndl.

65
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
Driehoek Vierkant Wortel Loodrecht Evenwijdig Wis
kunde Wijsbegeerte Scheikunde
66
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Opmerking
  • 16de eeuw alleen het begin van
    standaardiseringsproces aanvang van een
    algemene schrijftaal
  • In de volgende eeuwen gaat de standaardisering
    verder
  • Standaardiseringsproces in het Noorden!

67
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • 1. Factoren 2. Gevolgen
  • B. Scheiding Noord en Zuid

68
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • 1. Factoren
  • B. Scheiding Noord en Zuid

69
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Reformatie
  • 1566

70
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Reformatie
  • 1566 Beeldenstorm
  • Begin in (het huidige) Frans-Vlaanderen
  • Reactie van Alva
  • Raad van Beroerte de Bloedraad

71
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Filips II en Alva

72
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Verenigd in de strijd tegen
  • Overcentralisering macht van Filips II (minder
    macht voor de steden)
  • Belastingen
  • Inqusitie
  • gt VERZET

73
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gt De Tachtigjarige Oorlog
  • De Opstand
  • 1568-1648
  • Twaalfjarig Bestand in de jaren 1609-1621
  • Verzet van de Zeventien Gewesten tegen Filips II

74
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
75
(No Transcript)
76
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gt De Tachtigjarige Oorlog
  • Willem van Oranje!
  • (1533 1584)

77
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • 1585

78
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • 1585 Val van Antwerpen

79
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • 1585 Val van Antwerpen
  • gt het Zuidelijke deel van de Nederlanden
    definitief in handen van de Spanjaarden

80
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Republiek der Verenigde Nederlanden
  • gt het Noordelijke deel van de Nederlanden roept
    de onafhankelijkheid uit
  • Vrede van Munster (1648) officieel erkend
    (internationaal)

81
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gt Scheiding Noord Zuid
  • gtVele rijke kooplieden en intellectuelen uit het
    Zuiden immigreren naar het Noorden
  • gt Het economische en culturele centrum
    verschuift van Zuid naar Noord

82
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gt Scheiding Noord Zuid
  • Blokkade Antwerpse haven niet langer economisch
    centrum
  • Contrareformatie gt katholicisme

83
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gtVele rijke kooplieden en intellectuelen uit het
    Zuiden immigreren naar het Noorden
  • brain drain
  • Ook econonomisch verlies voor Zuiden
  • Mede dankzij deze rijke/intellectuele
    immigranten bloei in het Noorden

84
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gtVele rijke kooplieden en intellectuelen uit het
    Zuiden immigreren naar het Noorden
  • Kooplieden
  • Predikanten
  • Geleerden
  • Kunstenaars

85
(No Transcript)
86
(No Transcript)
87
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gtVele rijke kooplieden en intellectuelen uit het
    Zuiden immigreren naar het Noorden
  • Ruim 200.000 mensen ( 10 van de bevolking!)

88
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gtVele rijke kooplieden en intellectuelen uit het
    Zuiden immigreren naar het Noorden
  • Bijvoorbeeld
  • Leiden 12.000 gt 45.000 inwoners
  • Amsterdam 70.000gt 130.000 inwoners
  • vs. Antwerpen 100.000 gt 42.000

89
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • gt Het economische en culturele centrum
    verschuift van Noord naar Zuid
  • Amsterdam i.p.v. Antwerpen

90
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • 2. Gevolgen
  • B. Scheiding Noord en Zuid

91
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Scheiding Noord Zuid
  • Aparte ontwikkeling van het Nederlands Noord
    versus Zuid

92
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Vele rijke kooplieden en intellectuelen uit het
    Zuiden immigreren naar het Noorden
  • Het Hollands geeft de toon aan, maar invloed van
    het Brabants
  • Opm. Statenbijbel! (volgend college)

93
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • De Antwerps mode

94
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
Op Brabants op zn Brabants knopen sy zij
haer hun mouwen Op Brabants fronsen zy haer
brouwen wenkbrauwen Op Brabants segghense
zeggen ze jae voorwaer, Op Brabants spreken sy
alle gaer allemaal, Op Brabants singhense haren
sangh, Op Brabants makense haren gangh lopen
ze, Op Brabants Op Brabants Amsterdamse Dochters
doet mijn bescheyt, geef mij antwoord Schaemt
ghy u van de Hollantsche botticheyt? (Roemer
Visscher)
95
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Ook in de taal worden elementen van de
    (prestigieuze!) Brabanders overgenomen
  • Invloed van de Brabanders op de uitspraak van de
    Hollanders beperkt
  • Uitzondering diftongering

96
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Diftongering
  • vb. huis y gt oey
  • vb. wijs i gt ei
  • Verklaring
  • In Holland waren de klinkers al aan het
    diftongeren
  • Proces versterkt door de Brabanders die al veel
    langer diftongen hadden

97
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Diftongering
  • vb. huis y gt oey
  • vb. wijs i gt ei
  • Brabants
  • vb. huis y gt oi
  • vb. wijs i gt ai

98
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
In Brabant sayn de liens mensen ghemaynlijck
exkies verfijnd In kleeding en in dracht, dus
op de Spaansche mode, Als kleyne Konincxkens of
sienelaycke zichtbare Goden. O Kaserlaijcke
stadt Hantwerpen groot en raijck (Bredero,
Spaanschen Brabander)
99
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Opmerking diftongering in het hedendaagse
    Nederlands
  • Standaardtaal versus dialecten
  • Zeer westelijke en zeer oostelijke dialecten
    geen diftongen
  • Bijvoorbeeld het Antwerps andere diftongen oi
    en ai

100
http//www.ned.univie.ac.at/Publicaties/taalgeschi
edenis/nl/diphthong.htmmuis
101
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • http//nl.youtube.com/watch?vOsLevxGguGs

102
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • http//nl.youtube.com/watch?vOsLevxGguGs

't Was een occeuse occasie, tweedehands da is
waar Zai was al mienstens twie- of draiendeirtig
jaar Vindegai mai gat nie te diek in dèze
rok En ik ben beraid dat te herhalen onder
eed Maar oek voer mai was 't een emotioneel
moment
103
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Het economische en culturele centrum verschuift
    van Zuid naar Noord
  • gt Standaardiseringsproces in het Noorden

104
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • Het Noorden een onafhankelijke republiek (met
    godsdienstvrijheid)
  • Men bouwt bewust een algemene Nederlandse
    schrijftaal
  • Patriottische overwegingen
  • Culturele behoeften
  • Economische behoeften
  • Religieuze behoeften (Statenbijbel!)

105
Geschiedenis van het Nederlands ?Nieuwnederlands
in de 16de eeuw
  • VRAAGJES
  • Een aantal externe (politieke, sociale,
    economische, culturele,) factoren hebben de
    doorbraak van de volkstaal in de 16de eeuw
    beïnvloed. Noem deze factoren, en leg uit in welk
    opzicht ze hebben bijgedragen tot de ontwikkeling
    van één Nederlandse (standaard)taal.
  • In de 16de eeuw kan men een gewijzigde houding
    ten aanzien van de volkstaal vaststellen. Leg
    uit.
  • In de 16de eeuw deden verschillende taalbouwers
    een poging om één Nederlandse taal te promoten,
    en dit op verschillende gebieden spelling,
    grammatica, woordenschat (woordenboeken en
    woordenschat in de wetenschap). Leg uit en geef
    telkens een voorbeeld.
  • Voor de constructie van een eenheidstaal werden
    klassieke talen als model gebruikt. Tegelijk
    probeerde men ook om de invloed van de klassieke
    talen (en prestigieuze talen als het Frans) te
    weren. Leg uit.
  • Hoe kwam de scheiding tussen de noordelijke en de
    zuidelijke Nederlanden tot stand? Wat zijn de
    gevolgen voor de ontwikkeling van het Nederlands?

106
Geschiedenis van het Nederlands
  • Nieuwnederlands in de 16de eeuw
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com