Onzekerheidsreductie

1
Onzekerheidsreductie
Maatschappelijke ontwikkelingen
?
Determinanten van problemen
?
Effecten van beleid
?
Uitvoerbaarheid
?
OB hbdo 2-1
2
Maatschappelijke ontwikkelingen
Longitudinaal onderzoek
?
Diverse andere bronnen (secundaire analyse)
?
Scenario-ontwikkeling
?
Toekomststudies
?
Veelal beschrijvend onderzoek
?
OB hbdo 2-2
3
Determinanten
Opsporen van oorzaken
?
Door beleid beïnvloedbaar
?
Probleem structureren
?
Exploratief of toetsend onderzoek
?
OB hbdo 2-3
4
Effecten van beleid
Beleid als causale factor
?
Post hoc evaluatie
?
Ex ante evaluatie
?
Toetsend onderzoek
?
Problemen X Maatregelen
?
OB hbdo 2-4
5
Uitvoerbaarheid
Instrumenten in beleidsnetwerken
?
Interactieonderzoek
?
Beleidstheorie
?
Speltheorie
?
Veelal beschrijvend onderzoek (case study)
?
OB hbdo 2-5
6
Vormen van evaluatie
?
Ex post evaluatie
Toetsen van beleidseffecten
Ex ante evaluatie
?
Voorspellen en afwegen (on-)bedoelde effecten van
beleidsalternatieven
OB hbdo 2-6
7
Een mix van methoden
Per evaluatieonderdeel een methode
Mixing van kwalitatief, casestudy
en quasi-experiment
Modus operandi-methode
Triangulatie of multi-methode
OB hbdo 2-7
8
Stelling
Standaard evaluatieonderzoek voldoet niet, het
combineert de nadelen van zowel ex ante als ex
post evaluatie
OB hbdo 2-8
9
Vragen bij standaard evaluatieonderzoek
Wat is de beleidsinhoud?
?
Wat waren (bedoelde) effecten?
?
Welke zijn wel/niet bereikt
?
Wat zijn hiervoor de oorzaken (modus operandi)?
?
Welke aanbevelingen kunnen gedaan worden?
?
OB hbdo 2-9
10
Argumenten bij stelling
Voor- en nadelen beide vormen
?
Ideeën over evaluatieonderzoek
?
Overeenkomsten beide vormen
?
OB hbdo 2-10
11
Voor- en nadelen
Ex ante
Ex post
voordelen
Nadelen
voor beleidskeuze
na beleidskeuze
weinig bedreigend
bedreigend
compromisvorming
-
nadelen
voordelen
giswerk
geen giswerk
alle effecten gevolg beleid
rivaliserende verklaringen
nadelen
nadelen
self fulfilling/denying
geen neven- en termijneffecten
geen veranderende voorkeuren
veranderende doelen
tijdstip te vroeg
te laat voor besluit
BO 2-11
12
Ideeënklassieke benadering
Klassiek experimenteel model
?
Voornamelijk kwantitatief
?
Gericht op oorzaak en gevolg
?
Officiële doelen en instrumenten
?
OB hbdo 2-12
13
Ideeën adviesbenadering
Gebruiksgericht
?
Kwalitatieve methoden (delphi, scenario, etc.)
?
Ook niet beleidsdoelen
?
Evaluator geeft oordeel
?
OB hbdo 2-13
14
Overeenkomsten
Discussie gaat over uitgebreidheid
?
Kern in alle gevallen
?
?
Bepaal nut van beleid
?
Op grond van criteria
Beleidskeuzen met optimaal nut
?
OB hbdo 2-14
15
Omvattend model
Ex ante
Ex post
Standaard
probleemanalyse
operationaliseren
beleidsalternatieven
beoordelingscriteria
simulatie forecasting
kwalitatieve argumentatie
kengetallen monitoring
case-study
(quasi-) experiment
nutbepaling
rivaliserende verklaringen
wegen criteria
effecten (alternatieven)
afwegen alternatieven
OB hbdo 2-15
16
Probleemanalyse
Krachtenveldanalyse
?
actoren
perceptie
belang
middelen
nut
probleem ervaren
probleem definiëren
oplossing bepalen
uitvoeren
gevolgen ervaren
OB hbdo 2-16
17
Criteria en nut
60
40
30
25
1,5
1,75
10
5
OB hbdo 2-17
18
Evaluatiemethoden
ex ante methoden
discrete methoden
continue methoden
monetair
niet monetair
kosten-baten
overzichtstabellen
kosten-effectiviteit
multicriteria
OB hbdo 2-18