Stany nagle w psychiatrii

1
Stany nagle w psychiatrii

• Michal Jarkiewicz

2
Czym sie dzisiaj zajmiemy?

• Najczestsze przyczyny
• Nawiazanie kontaktu z pacjentem
• Wykluczenie etiologii somatycznej
• Rozpoznanie wstepne
• Wybór metody leczenia

3
Kiedy potrzebny jest psychiatra?

• Ryzyko samobójstwa
• Zachowanie niebezpieczne dla otoczenia
• Chaotyczne zachowanie
• Lek

4
Epidemiologia stanów naglych

• 1/3 chorób somatycznych przebiega z objawami
  psychicznymi
• 20 pacjentów ma mysli, tendencje samobójcze
• 10 pacjentów jest agresywnych
• 40 pacjentów wymaga hospitalizacji
• Najbardziej pracowite sa noce
• Nie znaleziono zaleznosci miedzy czestoscia
  hospitalizacji lub wizyt w izbie, a pelnia
  Ksiezyca, czy okresem swiatecznym

5
Zadania psychiatry

• Zachowac bezpieczenstwo w miejscu pracy
• Okreslic naglosc stanu pacjenta
• Wyeliminowac podloze organiczne zaburzenia

6
Somatyczne czy psychiczne?

• Choroby tarczycy
• Infekcje osrodkowego ukladu nerwowego
• Uraz glowy
• Ostry zespól wiencowy
• Zatorowosc plucna
• Zaburzenia elektrolitowe
• Encefalopatia watrobowa
• Ostre zapalenie trzustki
• Psychozy steroidowe

• Zaburzenia afektywne
• Zaburzenia swiadomosci
• Napad paniki
• Schizofrenia

7
Gdzie jest problem?
8
Nawiazac kontakt z pacjentem

• Empatia
• Autentycznosc
• Akceptacja
• Unikanie osadzania
• Cierpliwosc i spokój
• Aktywnosc i zdecydowanie

9
Informacje wskazujace na somatyczne podloze stanu
pacjenta

• Ostry poczatek z objawami zwiastunowymi
• Pierwsze tego typu zachowanie pacjenta
• Wiek geriatryczny
• Swiezy uraz lub inna choroba somatyczna
• Naduzycie substancji psychoaktywnej
• Inne niz sluchowe zaburzenia spostrzegania
• Objawy neurologiczne
• Objawy wskazujace na zaburzenia swiadomosci
• Apraksja konstrukcyjna niemoznosc narysowania
  zegara

10
Badanie psychiatryczne

• Wywiad (dokumentacja medyczna
• Aktualny stan psychiczny
• o     Orientacja autopsychiczna i allopsychiczna
• o     Nastrój i naped psychoruchowy
• o     Zaburzenia spostrzegania (zludzenia, omamy)
• o     Zaburzenia myslenia (urojenia)
• o     Pamiec
• o     Krytycyzm
• o     Mysli i tendencje samobójcze

11
Ostre zaburzenia psychiczne

• Mysli, tendencje i zamachy samobójcze
• Zachowania agresywne i gwaltowne
• Zaburzenia spostrzegania, urojenia
• Zaburzenia lekowe

12
Mysli, tendencje i zamachy samobójcze

• Etiologia
• Zaburzenia afektywne
• Zaburzenia lekowe
• Schizofrenia
• Choroba alkoholowa
• Zazywanie substancji psychoaktywnych

13
Mysli, tendencje i zamachy samobójcze

• Epidemiologia
• 15/100.000 w Polsce
• Pacjenci psychiatryczni
• Plec meska
• Wiek gt 45 lat
• Separacja, rozwód, wdowienstwo
• Wczesniejsze próby samobójcze
• Uzywanie substancji psychoaktywnych
• Brak oparcia spolecznego
• Opracowany plan samobójczy
• Chec popelnienia samobójstwa w przyszlosci

14
Mysli, tendencje i zamachy samobójcze

• Wywiad
• Czy ma pani/pan wrazenie, ze zycie jest nic nie
  warte ?
• Czy ma pan/pani mysli o odebraniu sobie zycia?
• Czy ma pani/pan plan popelnienia samobójstwa?
  Jesli tak to jaki?
• Czy kiedykolwiek mial/a pani/pan mysli
  samobójcze?
• Czy kiedykolwiek próbowal/a pani/pan odebrac
  sobie zycie? Prosze o tym opowiedziec.

15
Mysli, tendencje i zamachy samobójcze

• Postepowanie
• Hospitalizacja
• Odebranie niebezpiecznych przedmiotów
• Leki antydepresyjne, stabilizatory nastroju
• Neuroleptyki
• Elektrowstrzasy
• Czesta ocena ryzyka samobójstwa
• Kontakt telefoniczny
• Psychoedukacja rodziny

16
Agresja - etiologia

• Naduzywanie substancji psychoaktywnych
• Przemoc w rodzinie
• Zaburzenia osobowosci
• Niski status socjoekonomiczny
• Urojenia
• Otepienie

17
Wywiad z agresywnym pacjentem

• Chronic siebie i innych!
• Czy kiedykolwiek myslal/a pani/pan o skrzywdzeniu
  kogos?
• Czy kiedykolwiek pani/pan uzyl wobec kogos
  przemocy fizycznej?
• Jaka byla najbardziej agresywna rzecz jaka
  kiedykolwiek pani/pan zrobil?

18
Agresje mozna zmierzyc

• Agresja slowna
• Agresja fizyczna skierowana przeciw przedmiotom
• Agresja fizyczna skierowana przeciw sobie
• Agresja fizyczna skierowana przeciw innym

19
O czym nie mozna mówic o tym trzeba . .
.Ludwig Wittgenstein
20
Zastosowanie przymusu bezposredniego

• Art. 18.
• 1. Przymus bezposredni wobec osób z zaburzeniami
  psychicznymi mozna stosowac tylko wtedy, gdy
  osoby te dopuszczaja sie zamachu przeciwko zyciu
  lub zdrowiu wlasnemu, zyciu lub zdrowiu innej
  osoby, bezpieczenstwu powszechnemu badz w sposób
  gwaltowny niszcza przedmioty znajdujace sie w ich
  otoczeniu.

21
Zastosowanie przymusu bezposredniego

• Przytrzymanie
• Unieruchomienie
• Izolacja
• Przymusowe podanie leków

22
Zastosowanie przymusu bezposredniego

• Przygotowac dostateczna liczbe osób i srodków
• Przemyslec plan dzialania (demonstracja sily,
  zaskoczenie)
• Zachowanie osób bioracych udzial w
  unieruchomieniu nie moze miec cech agresji, czy
  odwetu
• Podac leki uspokajajace
• Nalezy pacjentowi wyjasnic motywy dzialania
• Poinformowac pacjenta o aktualnie wykonywanych
  czynnosciach
• Przez caly czas unieruchomienia zapewni
  pacjentowi opieke
• Unieruchomienie powinno trwac najkrócej jak to
  mozliwe

23
Zaburzenia spostrzegania, myslenia - etiologia

• Srodki psychoaktywne
• - intoksykacja
• - zespoly abstynencyjne
• Spektrum schizofrenii
• Zaburzenie urojeniowe
• Zaburzenia afektywne

24
Wywiad

• Czy zdarzalo sie pani/panu slyszec glosy, gdy
  nikogo nie bylo w poblizu?
• Czy zdarzalo sie widziec niezwykle rzeczy,
  których istnienia nie sposób wyjasnic?
• Nie wdawac sie w spory na temat urojen
• Nie osadzac zachowania
• Poznaj tresc urojen i halucynacji
• Jesli pacjent zapyta czy mu wierzymy
• - Wierze, ze wszystko co pan/pani mówi
  rzeczywiscie pan/pani przezyl/a i ze mówi pan
  szczerze i zgodnie z wlasnymi przekonaniami.
• - Nawet jesli ja osobiscie nie wierze, w
  niektóre z wypowiedzi to jednoczesnie jestem
  przekonany, ze pani/pan tego faktycznie
  doswiadczyl/a.

25
Sedacja

• 1. Haloperidol i.m. Lub p.o. 2,5 5 mg
• - co 30 60 min
• - podawac do sedacji lub dawki 20 30 mg
• 2. Promazyna i.m. 50 100 mg
• - co 60 min.
• - sedacja lub 200 300 mg
• Jesli pacjent do tej pory nie byl leczony
  neuroleptykiem do kazdej dawki klasycznego
  neuroleptyku nalezy dodac lek antycholinergiczny
  np. benzatropine 0,5 mg 2 mg p.o.

26
Sedacja

• 1. Rysperydon p.o. 0,5 mg 2 mg
• - co 60 min.
• - sedacja lub 6 10 mg/24h
• 2. Zyprasydon p.o. lub i.m. 10 20 mg
• - co 2 4 h
• - sedacja lub 40mg/24h
• 3. Lorazepam p.o. lub i.m. 0,5 2 mg
• - co 30 60 min
• - sedacja lub 10 - 15 mg

27
Zaburzenia lekowe - etiologia

• Atak paniki
• Zespól stresu pourazowego
• Ostra reakcja na stres
• Przyjmowanie substancji psychoaktywnych
• Lek moze towarzyszyc innym chorobom psychicznym

28
Zaburzenia lekowe

• Objawy somatyczne objawy wegetatywne(zaczerwienie
  nie bladosc, tachykardia, potliwosc), bóle,
  zawroty glowy, parestezje, wzmozone odruchy,
  trudnosci polykania, hiperwentylacja
• Objawy psychiczne bezsennosc, rozpraszalnosc
  uwagi, zamartwianie sie

29
Leczenie

• 1) Doraznie benzodiazepiny
• - alprazolam 0,25 - 1mg p.o. 3x24h
• - lorazepam 0,5 2mg p.o.3x24h
• 2) Przyczynowe
• - SSRI
• - trójcykliczne antydepresanty
• - psychoterapia

30
Podsumowanie

• Chronic siebie i innych
• Prawidlowe zastosowanie srodków przymusu
  bezposredniego
• Nie lekcewazyc mozliwosci samobójstwa

31
Bibliografia

• Nancy C. Andreasen, Introductory textbook of
  psychiatry
• Bilikiewicz A., Psychiatria
• Grzesiuk L., Psychoterapia
• Jorge R. Petit, Psychiatria ratunkowa
• Sadock Benjamin J., Kaplans and Sadocks
  Synopsis of Psychiatry

32
Dziekuje za uwage