ANAFLAKSI VE AKUT ALLERJIK REAKSIYONLAR

1
ANAFLAKSI VE AKUT ALLERJIK REAKSIYONLAR
2
IÇERIK

• Tanim
• Epidemiyoloji
• Etyoloji
• Patofizyoloji
• Klinik Bulgular
• Tani
• Ayirici Tani
• Tedavi
• Diger Allerjik Problemler

3
TANIM

• Anaflaksi, duyarli kisilerde aglerle temas
  sonrasi hizla gelisen immünolojik reaksiyondur.
• Asagidakilerden en az 2si ile beraberdir.
• - Ödeme bagli hava yolu tikanmasi
• - KVS kollapsina bagli hipotansiyon
• - Ürtiker, anjioödem gibi cilt bulgulari

4
EPIDEMIYOLOJI

• Yas,cins,meslek,cografik faktörler riski
  arttirmaz
• Astim,allerjik rinit,atopik dermatit riski
  arttirmaz
• Anaflaksi riskini arttiran tek faktör önceden
  ayni agne maruziyettir.

5
EPIDEMIYOLOJI

• Tekrarlayan maruziyetlerde 100 rekürrens olmaz.
  Rekürrens
• - böcek isirmalarinda 40-60
• - kontrast maddede 20-40
• - penisilinde 10-20

6
EPIDEMIYOLOJI

• Fatal anaflaksi 4 /10 milyon kiside görülür.
• En sik neden antibiyotiklerdir.
• Penisilin her yil 100-500 ölüme sebep olmaktadir.
  

7
ETYOLOJI

• ILAÇLAR
• (penisilin, aspirin, TMP/SMX, NSAID, ACE inh)
• BESINLER
• (findik, fistik, bugday, süt, yumurta, kabuklu
  deniz ürünleri)
• DIGER
• (böcek isiriklari, kontrast maddeler)

8
PATOFIZYOLOJI

• Tip 1 hipersensitivite reaksiyonudur.
• Temel mekanizma mast hücre degranülasyonu ve
  mediatörlerin salinimidir. (histamin, bradikinin,
  prostoglandin, lökotrienler)

9
PATOFIZYOLOJI

• Ilk allerjen alinir.
• IgE allerjenle tanisir.
• Hasta benzer allerjenle tekrar karsilasir.
• Duyarlanan IgE mast hücre yüzeyine yapisir.
• Mediatörler salinir.

10
PATOFIZYOLOJI

• Degranülasyonu Tetikleyenler
• IgE- Ag birlesmesi
• Anaflaktoid maddelerin direk etkisi
• Kompleman aktivasyonu
• Arasidonik asit yolunun inhibisyonu
• Nonimmünolojik aktivatörler
• Idiopatik

11
KLINIK

• Allerjik reaksiyonlar lokalize kasintidan
  anaflaktik sok ve ölüme kadar uzanan genis bir
  klinik gösterir.
• Pek çok sistemi tutabilir.
• Lokal ve sistemik bulgu verebilir.
• Bulgular genelde ilk 60 dkda ortaya çikar.

12
KLINIK
KUTANÖZ Terleme , kizariklik, kasinti, piloereksiyon, ürtiker,anjioödem
BAS, KULAK,GÖZ, BOGAZ Konjoktivit, rinore, nazal dekonjesyon, metalik tat, ses kisikligi, stridor
PULMONER Takipne, dispne, öksürük, wheezing
13
KLINIK
KVS Tasikardi, disritmi, hipotansiyon
GIS Karin agrisi, bulanti, kusma, diyare
NÖROLOJIK Degismis mental durum, bas dönmesi, nöbet
14
TANI

• Öykü ve FM ile konur.
• Labaratuvarin yeri yoktur.

15
AYIRICI TANI

• Astim
• Karsinoid sendrom
• SVO
• Ilaç intoksikasyonu
• Herediter anjioödem
• Hiperventilasyon

• Hipoglisemi
• Hipovolemik sok
• MI
• Pulmoner emboli
• Nöbet
• Vasovagal senkop

16
TEDAVI

• Anaflaksi gerçek bir acildir.
• Hizli müdahale edilmelidir.
• Etken uzaklastirilmalidir.
• ABC- vitaller- damar yolu- O2- monitör- pulse

17
TEDAVI

• ERKEN ENTÜBASYON
• EGER HIPOTANSIF ISE IV BOLUS SIVI

18
TEDAVI

• 1.Basamak Tedavi
• - O2
• - iv sivi
• - epinefrin
• 2.Basamak Tedavi
• - antihistaminikler
• - steroid
• - B2 agonist ve aminofilin
• - glukagon

19
EPINEFRIN

• Ciddi bronkospazm, larengeal ödem,
• Üst hava yolu tikanikligi bulgulari,
• Solunum arresti veya sok bulgulari varsa iv
  epinefrin uygulanir.
• 1/1000lik adrenalinin 0,1mlsi 10 ml içinde
  5-10 dkda verilir.
• Gerekirse 10-20 dkda tekrarlanir.
• Hipotansiyon varsa iv bolus sivi verilmelidir.
  

20
EPINEFRIN

• Hipotansiyon olmaksizin azalmis KB (SKBgt90)
• Semptomatik dispne, karin agrisi, ürtiker varsa
  sc epinefrin uygulanir.
• 1/1000 adrenalin 0,3-0,5 ml uygulanir.

21
ANTIHISTAMINIKLER

• H1 H2 kombinasyonu monoterapiden üstündür.
• Difenhidramin (50 mg) Ranitidin(50 mg)
• Lokal ve orta dereceli reaksiyonlarda po
• Hava yolu tehdidi varsa ve damar yolu
  açilamamissa im
• Ciddi reaksiyonlarda iv uygulanir.

22
STEROIDLER

• Akut tedavide yeri yoktur.
• Rekürrens olusumunu engeller.
• Antienflamatuar etkilidir.
• Mast hücre stabilizasyonu yapar.
• Sistemik reaksiyonu olanlara uygulanir.
• 125 mg iv metilprednizalon uygulanir.

23
B2 AGONISTLER VE AMINOFILIN

• Bronkospazm ve wheezing varsa uygulanir.
• Ventolin nebul
• Ciddi ve dirençli bronkospazmli olgulara 5mg/kg
  iv aminofilin uygulanir.

24
GLUKAGON

• Beta bloker kullananlara
• Tedaviye yanitsiz hipotansiyona
• 1mg iv uygulanir.

25
TAKIP

• Orta dereceli lokal reaksiyonda 30 dk gözlem,
  difenhidraminle taburculuk uygulanir.
• Tedaviye cevap veren sistemik reaksiyonda 6-8
  saat gözlem uygulanir.
• Hipotansiyon, hava yolu tehdidi gibi ciddi
  reaksiyon gösterenlerde 24-48 saat gözlem
  uygulanir.
• B bloker kullanan,yasli,astimli hastalarda gözlem
  süresi daha da uzar.

26
TABURCU

• Difenhidramin
• 25-50 mg po 3x1(2 gün)
• Ranitidin
• 150 mg po 2x1 (2 gün)
• Prednizolon
• 40-50 mg po 3x1 (2 gün)
• 1-2 mg/kg

27
ÜRTIKER

• Akut ürtiker
• Kronik ürtiker
• Ürtikerya pigmentosa
• Rekürrent ürtiker

28
Akut Ürtiker

• 24 saat-6 hafta arasinda
• Tüm yaslarda görülür.
• KE
• 80 idiopatiktir.
• Enfeksiyon, yiyecekler, ilaçlar, çevresel
  nedenlere bagli olarak ortaya çikar.

29
Kronik Ürtiker

• 4-6 haftadan uzun sürer.
• 4.-5. dekatta siktir.
• KgtE
• Sicak, egzersiz, SLE, RA, gebelik nedeniyle
  ortaya çikar.

30
(No Transcript)
31
ANJIOÖDEM

• Lokalize subkutan doku ödemidir.
• Periorbital,perioral ve intraoral meydana gelir.
• Laringeal ödem gelisimi önemlidir.
• Stridor, disfaji olusur.

32
(No Transcript)
33
(No Transcript)
34
(No Transcript)
35
HEREDITER ANJIOÖDEM

• Otozomal dominant
• C1 esteraz inhibitör azligi mevcuttur.
• Üst solunum yolu ve GIS tutulumu mevcuttur.
• Akut atakta C1 esteraz inhibitör replasmani
  uygulanir.

36
ALLERJIK KONTAKT DERMATIT

• Kasintili eritamöz zeminde vezikül, bül vardir.
• Dünyada en sik neden nikeldir.
• Sampuan, losyon, parfüm, tekstil boyalari
• Tedavide etkeni uzaklastirma, oral
  antihistaminikler, steroid kullanilir.

37
Allergic Contact Dermatitis - Potassium
Dichromate Sensitivity - Dorsal Feet- Shoe
Dermatitis
38
BÖCEK ISIRIKLARI

• Ari, yaban arisi, karinca
• Çogunlukla lokal allerjik reaksiyon olusur.
• Sistemik reaksiyon da meydana gelir.
• 1 anaflaksi gelisir.

39
BÖCEK ISIRIKLARI

• Lokal reaksiyon varsa soguk uygulama,po
  difenhidramin, 30 dk takip
• Sistemik reaksiyon veya boyunda lokal reaksiyon
  varsa antihistaminik, iv steroid, iv/sc
  epinefrin
• Sokma bölgesi kontrol edilip igne varsa
  çikartilmalidir.

40
BESIN ALLERJILERI

• Findik, fistik, yumurta, inek sütü
• Dudak, agiz ve farinkste kasinti, sislik
• Bulanti, kusma, ishal
• Ürtiker, anjioödem gelisebilir.

41
ILAÇ ALLERJILERI

• 90ni penisilin allerjisidir.
• Fatal ilca bagli anaflaksilerin 85i penisiline
  baglidir.
• Ates, artralji, bronkospazm, cilt lezyonlari
  görülebilir.
• Ilaç kesilmeli, oral/parenteral antihistaminik,
  steroid uygulanmalidir.

42
ILAÇ ALLERJILERI

• ACE inh ile 0,2 anjioödem görülür.
• Uzun dönem kullanim sonrasinda da görülebilir.
• Hafif, geçici, bas-boyunda lokalize gelisir.
• Ilaç kesilir, epinefrin, difenhidramin, steroid
  uygulanir.

43
(No Transcript)
44
ÖZET

• Riski arttiran önceden ayni agne maruziyettir
• En sik neden antibiyotiklerdir.
• Tip 1 hipersensitivite reaksiyonudur
• Genis bir klinik tablo mevcuttur
• Tani öykü ve FM ile konur
• Gerçek bir acildir
• Erken entübasyon ve iv bolus sivi unutulmamalidir.