EGITIMDE ETIK

1
EGITIMDE ETIK
2

• AHLAK
• Toplumsal bilinç
• Davranis ve Ideolojik Iliski Biçimi
• Toplumsal Olusuma,Sinifa,Kesime Özgü,Tarihsel ve
  Somut olarak
• belirlenmis törel görüsler, degerler,
• normlar,ilkeler,iliski ve davranis biçimlerinin
  bütünüdür.

3

• ÇIKMIS SORU ( 2008 )
• Belli bir toplumun belli bir döneminde, bireysel
  ve toplumsal davranis kurallarini belirleyen ve
  inceleyen bilim tanimi asagidakilerden hangisine
  aittir?
• Ahlak
• B) Meslek Ahlaki
• C) Etik
• D) Kültür

4
ETIK AHLAK FELSEFESI

• Etik
• - Yol gösterici degerleri,ilkeleri ve
  standartlari
• - Insanlarin degerlere dayali kararlar verdigi
  yargilarini ve bu yargilara ulasma sürecini
• - Insanlarin kurdugu bireysel ve toplumsal
• iliskilerin temelini olusturan degerleri,
  normlari,
• kurallari, iyi- kötü, dogru-yanlis gibi
  durumlarini
• ifade eder.
• - Ödevler, erdemler,ilkeler, toplumun çikarlari
  bütünüdür.

5

• ÇIKMIS SORU ( 2008 )
• Etik degerler ve incelemeler hangi alanlari
  kapsar ?
• Ahlak Kurallari
• Hukuk Kurallari
• Sosyal Kurallar
• Ahlak,din,hukuk ve sosyal kurallar

6

• ÇIKMIS SORU ( 2006 )
• Asagidakilerden hangisi Etik kavraminin
• tanimlarindan degildir? A) Etik, iyi ve
  dogru davranislar için normlar ve standartlar
  koyar. B)Etik, bir ahlak felsefesidir. C)Etik,
  yerel bir kavramdir. D)Etik, degisik ahlak
  ilkelerine ve degerlerine uygun davranislarin ne
  oldugu hakkinda görüsbirligidir.

7
(No Transcript)
8
SORULARININ CEVABINI ARAYAN ETIK NORMATIF ETIKTIR.
9
Ahlak bilgisinin ne tür bir bilgi oldugunu,
onun temelini, dogasini ve yapisini arastirir.
10
UYGULAMALI ETIK SOYUT KAVRAMLARI SOMUTA
ÇEVIRMESOMUTLASTIRMA

• SAYGI ÖRNEK GÖSTERGESI
• GÖRGÜ KURALI YASLILARA YER VERMEK
• HOSGÖRÜ ÖRNEK GÖSTERGESI
• ETIK DEGER FARKLI DÜSÜNCELERE
  SAHIP
  BIREYLERE SÖZ HAKKI VERMEK

11
(No Transcript)
12
Kamu Yönetiminde Etik Altyapi ve Etik Davranisi
Etkileyen Unsurlar

• Siyasi Irade
• Etkili bir yasal altyapi
• Etkin hesap verme mekanizmalari
• Uygulanabilir davranis kurallari
• Mesleki sosyallestirme mekanizmalari
• Kamu yönetimin uygun çalisma kosullari
• Etik konularda esgüdüm saglayan kuruluslarin
  varligi
• Kamu görevlilerini denetleyen etkin bir sivil
  toplum

13

• ÇIKMIS SORU ( 2006 )
• Asagidakilerden hangisi kamu yönetiminde
• etik altyapi ve etik davranisi etkileyen kilit
• unsurlardan degildir? A) Etkili yasal bir
  altyapi B) Dayatma ve yaptirim mekanizmalari
  C) Etik konularda esgüdüm saglayan kuruluslarin
  varligi D) Etkin hesap verme mekanizmalari

14
(No Transcript)
15

• ÇIKMIS SORU ( 2006 )
• Bir eylemin ahlaki dogrulugunun, kisinin
• vicdani tarafindan belirlenmesi hangi etik
• sistemi temsil eder? A) Kisisel etik B) Kural
  etigi C) Toplumsal sözlesme etigi D)
  Amaçlanan sonuç etigi

16

• ÇIKMIS SORU ( 2006 )
• Insanlarin kendi aralarindaki iliskilerinde ve
  insanin dogadaki diger canlilarla kurdugu
  iliskilerde uymasi gereken kurallar vardir. Bu
  kurallar hangi etik sistemde vardir?
• A) Kisisel etik B) Sosyal Yasma Etigi
  C) Amaçlanan Sonuç Etigi
• D) Kural Etigi

17
(No Transcript)
18
ETIK KURAMLARI

• 1-Teleolojik Kuramlar Bir Eylemin Sonuçlariyla
  Ilgilenen Kuramlar
• 2-Deontolojik Kuramlar Eylemlerin sonuçlari ile
  ilgilenmeyen birçok kurali içeren kuramlar
• 3-Teleolojik ve Deontolojik Kuramlarin Karmasi
  Bir eylemin sonuçlariyla ilgilenmeyen birçok
  kurali içeren kuramlar
• 4-Faydacilik Kuramlari
• 5-Kisisel Haklarla Ilgili Kuramlar
• 6-Hakkaniyet Kuramlari

19
MESLEK ETIGI

• Meslek etigi mesleki davranisla ilgili neyin
  dogru, neyin yanlis, neyin hakli, neyin haksiz
  oldugu hakkinda inançlara dayali ilkeler ve
  kurallar toplulugu mesleki uygulamalarda
  kanunlara uygun islemlerin yani sira, toplumun
  deger yargilarina önem vererek, güvenilir
  bilgilerin topluma sunulmasi olarak
  tanimlanabilir.

20

• Mesleki etik kurallarin amaci kapsamina giren
  personelin ve birimlerin performansi, hareket ve
  davranislari ile ilgili merkeze ve birime özgü
  standartlari belirlemektir. Bu kurallar
  görevlerini yerine getirirken iç denetim
  biriminin bütün mensuplarindan beklenen davranis
  standardini açikliga kavusturmayi
  hedeflemektedir. Bu kurallar, denetim
  standartlarina uymasi gereken bütün personeli ve
  birimleri kapsamaktadir.

21

• ÇIKMIS SORU ( 2006 )
• Meslek etigi egitiminin amacini en iyi
  asagidakilerden hangisi tanimlamaktadir?
• A) Meslek elemanlarina meslege ait kurallari ve
  ilkeleri ögretmektir.
• B) Bireyin meslegi hakkindaki yenilikleri ve
  gelismeleri ögrenmesinde etkili bir süreçtir.
• C) Bireyin meslegi ile toplumsal sorumluluklari
  arasinda bag kurmasini ve bu bagi güçlendirmesini
  saglamada etkili, sürekli ve tutarli bir yol
  izlemesine iliskin anlamli bir süreç
  olusturmaktir.
• D) Meslek ile ilgili bilgiler vererek, görev ve
  yetkilerini en iyi sekilde ögrenmesini
  saglamaktir.

22

• Mesleki gruplar ne kadar saglam ve örgütlü
  olurlar ise mesleki etik de o kadar gelisir ve
  sayginlik kazanir. Mesleki etik kurallari olarak
  belirlenen ve üyelerinin genel ve ortak olan
  davranislarini tanimlayan ilkelerin temel
  islevleri sunlardir
• 1. Meslek içi rekabeti düzenlemek 2.
  Yetersiz ve ilkesiz üyeleri ayirmak
• 3. Hizmet ideallerini korumak
• 4.Mesleki disiplini saglamak
• 5.Baglilik duygusunu gelistirmek

23

• ÇIKMIS SORU ( 2009 )
• Mesleki etik ilkelerinin belirlenmesinde
• üç temel islev vardir. Asagidakilerden
• hangisi bu islevlerden degildir?
• A) Yetersiz ve ilkesiz üyeleri ayirmak B)
  Meslek içi rekabeti düzenlemek C) Hizmet
  ideallerini korumak D) Sürekli özelestiri
  yapmak

24
MESLEK ETIGI KODLARI

• Mesleki etik kodlar, evrensel etik ilkelerin
  özel olarak bir meslegin uygulama alanindaki
  hizmetlerle sinirli olarak düzenlendigi yazili
  dizgelerdir. Kaynagi evrensel etik degerlere
  dayali olmasi nedeniyle, mesleki etik kodlarin en
  önemli özelliginden biri, dünyanin neresinde
  olursa olsun, ayni meslekte çalisan bireylerin bu
  davranis kurallarina uygun davranmalarinin
  gerekli olmasidir.

25
(No Transcript)
26

• ÇIKMIS SORU ( 2008 )
• Asagidakilerden hangisi mesleki etik
• kavrami içerisinde yer almaz ?
• Karlilik
• Güvenirlik
• Yasallik
• Dogruluk

27
EGITIM YÖNETICILERI VE ETIK

• INSANLAR HER ZAMAN,HER YERDE ACIKMISLARDIRAMA
  HER ZAMAN HER YERDE ERDEMLI OLAMAMISLARDIR.
• SOKRATES

28
Kamu Yönetiminde Etik Davranis Ilkeleri

• Kamu yönetiminde etik ilkeleri, Kamu Görevlileri
  Etik Davranis Ilkeleri Ile Basvuru Usul ve
  Esaslari Hakkinda Yönetmeliginde Yer Almaktadir.

29
ETIK DAVRANIS ILKELERI

• Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti
  bilinci
• Halka hizmet bilinci
• Hizmet standartlarina uyma
• Amaç ve misyona baglilik
• Dürüstlük ve tarafsizlik
• Sayginlik ve güven
• Nezaket ve saygi
• Yetkili makamlara bildirim
• Çikar çatismasindan kaçinma
• Görev ve yetkilerin menfaat saglamak amaciyla
  kullanilmamasi
• Hediye alma ve menfaat saglama yasagi

30
IS HAYATINDA ETIK VE ETIK DISI KONULAR
31
Is Hayatinda Etik Ilkeler

• Profesyonellik
• Adalet
• Esitlik
• Dürüstlük ve Dogruluk
• Tarafsizlik
• Sorumluluk
• insan Haklari
• Hümanizm
• Baglilik
• Hukukun Üstünlügü
• Sevgi
• Hosgörü
• Saygi
• Tutumluluk
• Demokrasi
• Açiklik ( Saydamlik )
• Hak ve Özgürlükler
• Yasa Disi Emirlere Karsi Direnme

32

• ÇIKMIS SORU ( 2007 )
• Verilen kararlarin, yapilan is ve islemlerin
  gizli kapakli degil herkesin bildigi ve kabul
  ettigi bir takim kurallar çerçevesinde yapmak ve
  gerektiginde bu konuda hesap verebilmektir.
  Yukaridaki ifade mesleki etigin temel
  ilkelerinden hangisini açiklamaktadir? A)
  Hümanizm
• B) Açiklik
• C)Tutumluluk
• D) Sorumluluk

33
Yönetimde Etik Disi Davranislar

• Ayrimcilik
• Kayirma
• Rüsvet
• Yildirma
• Sömürü
• Ihmal
• Bencillik
• Iskence
• Yolsuzluk
• Yaranma
• Siddet-baski
• Hakaret
• Taciz
• Kötü aliskanliklar
• Görev ve Yetkinin Kötüye Kullanimi
• Dedikodu
• Zimmet
• Dogmatik Davranis
• Yobazlik-Bagnazlik

34
Etik Örgütlerin Özellikleri

• Açik bir vizyon vardir ve örgütün her
  biriminin seffafligi esastir. Vizyon herkes
  tarafindan benimsenir ve üst yönetimce
  somutlastirilir. Ödül ve ceza sistemi
  objektif, yansiz ve açiktir. Örgütsel politika
  ve uygulamalar açik, anlasilir ve mesajlarla
  uyumludur. Yönetim kararlari etik kodlar,
  ilkeler ve degerlerle çatismaya düsmez.
• Çalisanlarin pusulasi etik degerlerdir.

35
Etik Disi Örgütlerin Özellikler

• Uzun vadeli planlar yerine kisa dönemli
  karlara önem verirler. Profesyonel etik
  kodlarin kurulmasina önem vermezler. Etik
  problemlerin çözümünü hafife alirlar. Mali
  açidan kayiplara neden olacak etik konulara
  isteksiz yaklasirlar. Çalisanlara etik disi
  davranislari tesvik edici çevre yaratirlar.
  Etik problemlerin çözümünü hukuk departmanina
  gönderirler, Halkla iliskiler gibi konulari
  etik olarak incelerler. Çalisanlarina
  tüketicilerden farkli davranirlar. Keyfi ve
  haksiz performans degerlendirme standartlari
  uygularlar. Etik problemleri çözümlemede
  referans olabilecek rehberleri kullanmazlar.
  Çalisanlar arasindaki gammazligi ortadan
  kaldirmazlar.
• Çalisanlari kisisel etiklerinden vazgeçme
  konusunda tesvik ederler.

36

• Örgütlerde Etik Disi Davranis Alanlari
• Personel Alimlarinda ve Atamalarda Yas
  Bakimindan Gençlerin Yaslilara Tercih
  Edilmesi Dis Görünüs Terfi ve Egitim

37
Etik Disi Davranislarin Sonuçlari

• A)Kisisel Sonuçlar
• Isini kaybetme Toplumdan soyutlanma Çalisma
  arkadaslariyla iliskilerin bozulmasi ve
  iletisimin zayiflamasi B) Kurumsal Sonuçlar
  Müsterilerini kaybetme Örgüte olan güvenin
  yitirilmesi
• Isbirliginin Zayiflamasi
• Örgüt içinde iletisimin azalmasi
• C)Toplumsal Sonuçlar
• Etik Degerlerin Önemini Yitirmesi Kuralsiz
  (anomik) davranislarin yayginlasmasi
• Yozlasmanin kurumsallasmasi

38
EGITIMDE ETIK

• Egitim, yasam boyunca süren etik bir kendini
  tanima
• sürecidir.
• Her tür egitim etkinliginde temel olarak dört
  boyut yer
• almalidir. Bu boyutlar
• amaç,kapsam,yöntem ve
  degerlendirmedir.
• Niçin? Sorusunun yanitini amaç boyutu
  olusturmaktadir Ne? Sorusunun yanitini ise
  kapsam boyutunda verilir. Nasil? Sorusu yöntem
  boyutunda yanitlanir. Ne oldu? Sorusu ise
  degerlendirme boyutunda elde edilen bilgilerle
  yanitlanabilir.

39
ÖGRETMENLIK MESLEK ETIGI ve ILKELERI

• Ögretmenlik mesleginde çalisanlarin
  ögretmenlige iliskin olusturup korudugu,
  ögretmenlere emreden onlari belirli bir sekilde
  davranmaya zorlayan kisisel egilimlerini
  sinirlayan, yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten
  dislayan, ögretmenlik ideallerini korumayi
  amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür.

40
Ögretmenlik Meslek Etigi Ilkeleri

• Profesyonellik
• Hizmette sorumluluk
• Adalet
• Esitlik
• Saglikli ve güvenli bir ortamin saglanmasi
• Yolsuzluk yapmamak
• Dürüstlük-dogruluk ve güven
• Tarafsizlik
• Mesleki baglilik ve sürekli gelisme
• Saygi
• Kaynaklarin etkili kullanimi

41

• Ögretimsel Liderlik
• Ögretimsel liderlik, okul yöneticisinin bir
  program ve mevzuat yöneticisi olmaktan çok,
  ögretimin yöneticisi oldugunu savunmaktadir.
• Etik Liderlik
• Etik lider olarak okul yöneticisi, etik deger ve
  ilkelere olan bagliligi ile ögretmenleri
  etkileyen ve karar verme sürecinde etik ilkeleri
  temel alan bir davranis sergilemeye çalisir.

42
OKUL YÖNETIMINDE ETIK DEGERLER

• Bütün toplum üyelerine saygi
• Farkli kültür ve düsüncelere hosgörü
• Bireylerin esitligi
• Kaynaklarin esit dagitimi

43
YÖNETIMDE ETIK ILKELER

• HOSGÖRÜ
• SORUMLULUK
• ADALET
• DÜRÜSTLÜK
• DEMOKRASI
• SAYGI

44

• Tesekkürler