Slayt 1

1
Zehirlendiginizin farkinda misiniz?
Prof. Dr. Ahmet AYDIN IÜ Cerrahpasa Tip
Fak. Çocuk Sagligi ve Hastaliklari
ABD Metabolizma ve Beslenme Bilim Dali
Baskani (www.beslenmebulteni.com) (besahmet_at_yahoo.
com)
2
Gezegenimiz yasanamaz hale geldi

• Üzerinde yasadigimiz gezegeni yasanamaz hale
  getirmek için elimizden geleni ardimiza
  koymuyoruz.
• Daha fazla gelir için her seyin sentetigine
  yönelerek dogal ürünlerden uzaklasmak, üzerinde
  yasadigimiz dünyayi gelecegimizin umutlari
  çocuklarimiz için daha da yasanmaz duruma
  getirmektedir.

3
Hava kirliligi
4
Asit yagmuru
5
Dünyamiz Zehirli Bir Çorba Gibidir

• Bugün, 1940larda olmayan/bilinmeyen, yaklasik
  80.000 sentetik kimyasal madde dünyada
  bulunmakta/kullanilmaktadir.
• Her yil 1.500 kadar yani kimyasal madde piyasaya
  sürülmektedir.
• Bugün vücudumuzda 60 yil önce bilinmeyen/bulunmami
  s yaklasik 400-500 kimyasal madde tasidigimiz
  tahmin edilmektedir.

6
Kimyasal Maddeler-Dünya

• Kimyasal maddeler dünyanin ayni zamanda her
  yerinde bulunabilmekte ve yapimi kimyasallarin
  izlerine/kalintilarina insanlar, hayvanlar,
  bitkiler, toprak ve havada rastlanabilmektedir.
• DDT yillar önce yasaklanmasina karsin hala
  çevrede ve insan vücudunda tespit edilmektedir.
• Bazi kimyasallara maruz kalindiginda kalici ve
  geri dönüsümsüz hasarlar dogabilmektedir.
• Zehirli kimyasallarin etkilesimi ve ortamda
  yogunlasmasi ile ortaya çikan çevre kirlenmesi
  ile ekolojik dengenin bozulmasi telafisi çok zor
  sonuçlara yol açmaktadir.
• Çocuklarimiz, torunlarimiz ve hatta kendimizin
  gelecegi çok büyük tehdit altindadir.

7

• Toksik maddelerin biyokimyasal ve klinik etkileri

8
Toksik maddelerin biyokimyasal etkileri

• Hücre zarini hasara ugratir
• Serbest radikal aktivitesini arttirir.
• Kükürtlü enzimlerin üretimini düsürür.
• Enzimleri okside eder.
• Beyin ve sinir sistemini olumsuz etkiler.
• Sindirim sisteminin florasini ve geçirgenligi
  olumsuz etkiler
• Bagisiklik sistemi olumsuz etkiler
• Proteinleri denatüre eder
• Kanserojendir.
• Mineral ve vitamin eksikliklerine yol açar.

9
Toksik maddelerin klinik etkileri

• Kansizlik
• Kanser
• Beyin hasari
• Hormonal bozukluklar
• Hiperaktivite
• Otizm
• Bagisiklik yetersizligi
• Alerji
• Kalp hastaliklari
• Felçler

• Kronik yorgunluk
• Dogumsal anomaliler
• Gelisme geriligi
• Depresyon
• Konsantrasyon eksikligi
• Karaciger yetersizligi
• Sinir ve kas hastaliklari
• Egzama ve deri tahris bulgulari
• Hazimsizlik

10
Insan vücudunda biriken baslica kimyasal toksinler

• Dioksalat ve furan bilesikleri PVC, endüstriyel
  beyazlatma ve yakma yan ürünleri
• Fitalat Kozmetik malzemeler
• Uçucu organik kimyasallar Ksilol, etil benzen
  vb.
• Agir metaller Kursun, civa, kadmiyum vb.
• Böcek ilaçlari Organik fosfat, organik klor vb.

11

• Tarimda ve insan sagliginda kullanilan böcek
  ilaçlari (pestisitler, insektisitler)

12
Tarimda kullanilan böcek ilaçlari(etkinlik
siralamasi ile)

• 1. Organoklorinler DDT, aldrin
• (kanser, genetik bozukluklar, nöropati)
• 2. Organofosfatlar
• 3. Karbamatlar

13
Gida güvenligi-Böcek öldürücüler- Toksisite

• Tarim alanlarinda her yil Ingiltere 30 bin tonun,
  Amerika ise 200 bin tonun üzerinde pestist
  sikmaktadir.
• Organik tarim yönetmeliklerinde sadece 4 çesit
  kimyasal maddenin oldukça sinirli kosullarda
  kullanimina izin verilirken, konvansiyonel
  tarimda yaklasik 450 farkli kimyasal ilaç
  kullanilmaktadir.
• Sözde kimyasal savasa karsi çikan ABD 1990
  yilinin Mart ve Mayis aylarinda dünya çapinda 60
  bin ton zehirli zirai ilaç ihraç etmis ve en çok
  ilaç ithal eden ülkeler siralamasinda Türkiye
  altinci sirada yer almistir.

http//www.soilassociation.org http//epa.gov/etop
/forum/problem/progressreports/Action20Team20-2
0Pesticide20Spray20Drift20-20Report20-209-16
-06.pdf  
14
Tifus-DDT

• II. Dünya Savasi'nda yüz binlerce kisi tifustan
  ölmüstür.
• Amerikan askeri birlikleri ancak agir temizlik
  kosullari altinda korunuyordu.
• Subat 1944'te 1 milyon 300 bin Napolili ve kent
  sokaklari DDT tozuyla ilaçlandi.
• Tifüs salgini basladigi hizla yok oldu.
• Buna DDT mucizesi dendi!

15
DDT-1948
www.flahumforms.org/FloridaDream/index.htm
16
Evde ve mutfakta DDT kullanilmasi
http//www.knowdrama.com/images/science_ddt.jpg
17
DDT- Van (1949)
Vanda bit ve pirelere karsi DDT kullanilmasi
http//www.kesfetmekicinbak.com/atlasdan/eskiatla
s/00177/
18
DDTnin yasaklanmasi

• DDT özellikle kadinlarda pek çok deri
  hastaliginin yani sira meme kanseri riskini
  artirdigi da ortaya çikarilmisti.
• 1970'lere gelindiginde DDT Avrupa'da yasaklandi.
• DDT kullanimi Türkiye'de 1980'lerin sonlarina
  kadar yasaldi.

19
Kelaynaklar-Pestisitler

• 1954 yilinda Birecikte 600 çiftten fazla
  kelaynak vardi. O yillarda çekirge salginlarina
  karsi yaygin olarak DDT kullanilmis.
• 1962 yilinda toplam kelaynak sayisi 130 çift
  kalmisti ve
• 1973 yilina geldigimizde, sadece 26 çift kelaynak
  kalmisti.
• Azalis devam ediyordu 1982 yilinda sadece 17
  tane kus Afrikadan geri dönmüstü ve 6 çift dogal
  ortaminda üremisti.
• Günümüzde 83 Kelaynak olmakla beraber 13 tane de
  yavru bulunmaktadir.

20
Hekzoklorobenzen

• 1955-1959 yillari arasinda Güneydoguda
  hekzoklorobenzen ile ilaçlanmis tohumluk bugdayin
  ekmeginin yenmesinden ile en az 5000 vatandasimiz
  etkilenmistir.
• Karaciger yetersizligi ve deride döküntülerle
  seyreden bu hastaligin adi porphyria cutanea
  tardadir. Türk porfiryasi olarak da
  bilinmektedir. Halk arasindaki adi pembe yaradir.
  
• Bu ekmegi yiyen emzikli annelerin bebeklerinin
  hemen hemen hepsi (500 kadar) ölmüstür.
• Prof. Dr. Ayhan Çavdarin yaptigi arastirmalara
  göre birkaç nesil geçmesine ragmen bu bölgede
  yasayan insanlarin vücut sivilarinda hala toksine
  rastlanmaktadir.

Gocmen, A., et al. Hexachlorobenzene Episode in
Turkey, Biomedical Environmental Science 1989
2(1) p. 36-43. Cripps, D.J., et al. Porphyria
Turcica Due to Hexachlorobenzene A 20 to 30 Year
Follow-up Study on 204 Patients, British Journal
of Dermatology 1984 111(4) p. 413-422. Peters,
H.A., et al. Epidemiology of Hexachlorobenzene-ind
uced Porphyria in Turkey Clinical and Laboratory
Follow-up After 25 Years, Archives of Neurology
1982 39(12) p. 744-749.
21
Pestisitler-Östrojenler

• Pestistler östrojen benzeri yapidadir yabanci
  östrojenler.
• Pestistler bu özelliklerinden dolayi insan iç
  salgi bezlerinin isleyisinde bozukluklara yol
  açip nedeni belirsiz ve yavas ilerleyen
  hastaliklardan da sorumludurlar.
• Birçok beslenme kliniginin hamile olan veya adet
  düzensizlikleri ya da adet öncesi sendromu (PMS)
  bulunan bayanlara organik gidalara geçmelerini
  tavsiye etmesinin nedeni bundandir.

22
Pestisit-Erken ergenlik-Meme büyümesi-Sperm sayisi

• Danimarkada yapilan 15,000 erkegin incelendigi
  bir arastirma, pestist çözeltisine daha çok maruz
  kalan erkeklerin son 50 yil içerisinde sperm
  kalitesinin ve sayisinin bariz olarak düstügünü
  gözler önüne sermektedir.
• Pestist çözeltisine daha çok maruz kalan kiz
  çocuklarin erken ergenlige girdigi, erkek
  çocuklarin ise memelerinin büyüdügü (jinekomasti)
  bilinmektedir.
• Üreticilerin pestisitleri ürünlerin üzerine
  gelisigüzel serpmeleri sorunu daha da çetrefilli
  hale getirmektedir.

http//www.soilassociation.org/ http//bizimkahve.
gazetevatan.com/haberdetay.asp?hkat1hid13539ya
zGC3BCncel
23
Anne sütü-Pestisitler

• Prof. Dr. Mine Yurttagil beslenme dengesizligi
  bulunan Izmir bölgesinde alinan 30 anne sütü
  örneginde inek sütüne göre daha fazla pestisit
  çözeltisi saptamistir.
• Bu nedenle özellikle bebek emziren annelere
  organik gidalari önermektedir.

http//www.bugday.org/article.php?ID227
24
Meyve-sebze-Soyma-Pestisitler

• Patates, elma ve brokoli ile yapilan bir
  arastirmada en titiz yikama usulleri sonrasinda
  bile pestistlerin nerdeyse 93ünün
  temizlenemedigi görülmüs.
• Arastirmacilar sebze ve meyveleri soymanin ya da
  sap ve kökleri kesip atmanin bu riski az da olsa
  azaltabilecegini (ki bu bölgeler bitkinin besin
  açisindan en zengin yerleridir) ancak hiçbir
  zaman tamamen yok edemeyecegini vurguluyorlar.
• Bunun nedeninin de zehirin sadece bitkinin yüzeye
  yakin bölümlerinde degil, artik tamamen bütün
  dokularina yayilmis olmasi oldugunu
  belirtiyorlar.

http//www.soilassociation.org/
25
Pestist kalintisi Içeren Bazi Gidalar
Yüksek Oranda Pestist Kalintisi Içeren Gidalar Düsük Oranda Pestist Kalintisi Içeren Gidalar
Çilek Dolmalik Biber (Yesil, Kirmizi) Ispanak Kiraz ve Visne Seftali Kereviz Elma Kayisi Taze Fasulye Armut Salatalik Patates Avokado Misir Sogan Karnabahar Üzüm Muz Erik Taze Sogan Karpuz Brokoli Brüksel Lahanasi Ananas
26
Meyve-Sebze-Ilaç kalintilari

• Zaman zaman Avrupa, Rusya ya da baska ülkelere
  ihraç ettigimiz domatesler,salataliklar, armut
  gibi meyve ve sebzeler ilaç kalintilari nedeni
  ile geri dönmektedir.
• Bu dönemlerde iç piyasada meyve ve sebzeler
  anormal bir sekilde bollasmakta ve fiyatlari
  ucuzlamaktadir (Ucuzdur var bir illeti!).
• Yapilan arastirmalar Türkiyede tarim ürünlerine
  gereginden iki kat fazla ilaç verildigini
  göstermektedir.

27
Güve kovucular

• Birçok güve kovucu naftalin esaslidir.
• Naftalin agir bir sinir toksinidir hamile
  kadindan bebegine geçebilir.
• Güve kovucularin hemen hepsi uçucu ve zehirli gaz
  çikartan paradiklorobenzen içerirler.
• Bu madde istahsizlik, göz yanmasi, bulanti ve
  solunum yolu tahrisi yapar.
• Çare Lavanta, biberiye ve sediragaci kabugundan
  güve kovucu yapabilirsiniz.

28
Sivrisinek kovuculari

• Genellikle dietiltoluamid (DEET) içerir.
• Bu madde konusma bozukluklari, denge bozukluklari
  ve halsizlige neden olabilir.
• Çare Cibinlik, yatak odasinda feslegen saksisi,
  sirke

29
Ilaç tüketimi

• 1950 yilinda ABDde 200 ton olan antibiyotik
  tüketimi 1990da 20.000 tona çikmis, yani
  yaklasik 100 kat artmistir.
• ABDde 1990 yilinda reçeteli ilaçlara ödenen para
  40 milyar dolardan, 2002 yilinda 165 milyar
  dolara çikmistir.
• 2012 yilinda bu rakamin 450 milyar dolara
  çikacagi sanilmaktadir. Bu kadar ilaç
  kullanilmasina ragmen kronik hastaliklarin orani
  hizla artmaktadir.
• Lüzumsuz ilaç kullanilmasi onu kullananlari
  kronik olarak zehirlerken, ilaçlari seker
  zannedip yiyen çocuklarin ise ölümüne neden
  olabilmektedir.

30
Halojenler

• Kansizlik, kanser, beyin hasari, hormonal hasar,
  hiperaktivite, bagisiklik sistemi zayifligi vb.
  bozukluklara yol açar.
• Klor bilesikleri Böcek ilaçlari, su
  dezenfeksiyonu, beyazlatma
• Flor bilesikleri Böcek ilaçlari, dis macunlari,
  flor tabletleri
• Brom bilesikleri Organobromin

31

• Gida katki maddeleri

32
Güvenli katki maddeleri

• Alginat ve propilenglkolalginat
• E vitamini (alfa-tokoferol)
• C vitamini(askorbik asit)
• Bata-karoten
• Ca ve Na propionat
• Kazein ve sodyum kazein
• Sitrik asit ve sodyum sitrit
• Ferröz glukonat
• Fumarik asit
• Jelatin
• Gliserin
• Guar gum

• Gum arabik (arap zamki)
• Gum tragacanth
• Invert seker
• Karaya
• Laktik asit
• Lesitin
• Mannitol
• Potasyum sorbat
• Sodyum benzoat
• Sorbik asit
• Sorbitol
• Vanilya

33
Güvenligi kuskulu katki maddeleri

• Suni lezzetlendiriciler
• Carrageenan
• Misir surubu
• CMC
• EDTA
• Fosfat
• Fosforik asit
• Green number 3
• Hepatil paraben
• Modifiye nisasta
• Monogliserid ve digliserid
• Yellow number 5

34
Güvensiz katki maddeleri

• Aspartam
• BHA
• BHT
• Blue number 1
• Brominated vegetable oil (BVO)
• Citrus red number 1
• Mono sodyum glutamat
• Propil gallat

• Red number 1
• Red number 40
• Sakkarin
• Na nitrit
• Sülfit
• TBHQ
• Yellow number 6
• Kinin

35
MONO SODYUM GLUTAMAT (MSG)

• Yiyeceklere katildiginda, o yiyecegin tadinin
  beyin tarafindan lezzetli olarak algilanmasini
  sagliyor.
• Tatli, tuzlu, aci, kötü hiç fark etmiyor.
• O yüzden gida üreticilerinin bir çogu MSGyi
  karli oldugu için kullaniyorlar Salam, sosis,
  hazir çorba hamburger, cipsler vb..

36
MSGnin zararlari (Çin lokantasi sendromu)

• Epilepsi
• Gözde retina tabakasi hasari
• Insülinde artis ve buna bagli diyabet, obezite .
• Böbrek ve karacigerde ciddi hasarlar.
• Kalsiyum kanallarini açarak tansiyonu yüksekligi
• Astim, alerjik hastaliklar

http//www.sptimes.com/2005/09/25/Perspective/Want
_full_disclosure_.shtml
37
MSGnin hastalik belirtileri

• Ensede kollarda yanma hissi
• Ensede hissizlik
• Yüzde ve boyunda karincalanma
• Yüzde gerilme hissi
• Gögüs agrisi
• Bas agrisi
• Bulanti
• Çarpinti
• Astim
• Uyuklama
• Halsizlik

38
Kirmizi et kanser yapar mi?

• Fazla kirmizi et yiyenlerde kanserin daha çok
  görüldügü iddia edilmistir.
• Yaslari 16-89 yil arasinda degisen 76,172 erkek
  ve kadin ortalama 10 yil izlenmis. Bunlardan
  27,808i vejetaryen imis (et-balik).
• Çalismanin sonunda 8330 ölüm olmus. Fakat kirmizi
  et yiyen ve yemeyenler arasinda kanser bakimindan
  bir farklilik bulunmamis.

Key TJ, Fraser GE, Thorogood M, Appleby PN, Beral
V, Reeves G, Burr ML, Chang-Claude J,
Frentzel-Beyme R, Kuzma JW, Mann J, McPherson K.
Mortality in vegetarians and non-vegetarians a
collaborative analysis of 8300 deaths among
76,000 men and women in five prospective studies.
Public Health Nutr. 19981(1)33-41.  
39
Hangi kirmizi et kanser yapar?

• Haftada bes kez ya da daha fazla domuz pastirmasi
  yiyenlerde daha fazla mesane kanseri oldugu
  saptanmis.
• Islenmemis etler ile kanser arasinda böyle bir
  iliski görülmemis.

Michaud DS, Holick CN, Giovannucci E, Stampfer
MJ. Meat intake and bladder cancer risk in 2
prospective cohort studies. Am J Clin Nutr.
200684(5)1177-83.
40
Et-kanser

• Nitrat ve nitritler özellikle sucuk, sosis, salam
  ve pastirma gibi islenmis et ürünleri ve balikta
  koruyucu, renklendirici, lezzet arttirici ve
  mikrobiyal  stabiliteyi kontrol amaciyla yaygin
  olarak kullanilmaktadir.
• Nitrozamine dönüsen nitritlerin hayvan
  modellerinde mesane kanserine yol açtigi
  gösterilmistir.

Bryan GT. The pathogenesis of experimental
bladder cancer. Cancer Res1977 37 2813 6. Nair
J, Ohshima H, Nair UJ, Bartsch H. Endogenous
formation of nitrosamines and oxidative
DNA-damaging agents in tobacco users. Crit Rev
Toxicol1996 26 149 61. Bartsch H, Ohshima H,
Pignatelli B, Calmels S. Endogenously formed
N-nitroso compounds and nitrosating agents in
human cancer etiology. Pharmacogenetics1992 2
272 7. Stickler DJ, Chawla JC, Tricker AR,
Preussmann R. N-nitrosamine generation by urinary
tract infections in spine injured patients.
Paraplegia1992 30 855 63. Scanlan RA.
Formation and occurrence of nitrosamines in food.
Cancer Res 1983 43 2435S 40S. Lijinsky W.
N-Nitroso compounds in the diet. Mutat Res1999
443 129 38. Wilkens LR, Kadir MM, Kolonel LN,
Nomura AM, Hankin JH. Risk factors for lower
urinary tract cancer the role of total fluid
consumption, nitrites and nitrosamines, and
selected foods. Cancer Epidemiol Biomarkers
Prev1996 5 161 6.
41
Nitrat-kanser

• Nitratli gübrelerin asiri kullanilmasi nedeni ile
  sulardaki nitrat düzeyleri yükselmistir (gt 5
  mg/L).
• Soyanin modern islenme yöntemleri de nitrat
  miktarini artirmaktadir.
• N-Nitrozamin sigara dumaninda ve idrar yolu
  iltihabi olan kisilerin idrarinda bulunur.
• 40000 kadin üzerinde yapilan Iowa Kadin Sagligi
  Çalismasinda nitrat tüketimi arttikça mesane ve
  yumurtalik kanseri olma olasiligi da artmaktadir.
  

Yücel A, Çagis N Et teknolojisinde nitrat ve
nitritin rolü ve halk sagligi yönünden önemi. Et
ve Balik Endüstrisi Derg 1987(40) 27-34. Weyer
PJ, Cerhan JR, Kross BC, Hallberg GR, Kantamneni
J, Breuer G, Jones MP, Zheng W, Lynch CF.
Municipal drinking water nitrate level and cancer
risk in older women the Iowa women's health
study. Epidemiology. 200111(3)327-338.
42
Aflatoksin-kanser

• Özellikle küflenmis bulgur, misir, yer fistigi,
  pirinç, bugday, findik, pulbiber ve diger yagli
  tohumlarda üreyen küfler ve onlarin toksinleri
  (aflatoksin) kansere neden olabilmektedir.
• Yüksek miktarda aflatoksin içeren gidalari
  yiyenlerde karaciger kanseri sik görülmektedir.
  60li yillarda süt tozu ile okullarda yapilan
  kampanyalar karaciger kanserini artirdigi için
  terk edilmistir.
• Insanlarda ve hayvanlarda yapilan çesitli
  çalismalarda diyetteki aflatoksin miktarlarinin
  azaltilmasinin DNA bozukluklarini ve dolayisiyla
  da kanser oranlarini azalttigi gösterilmistir.

Dashwood R, Yamane S, Larsen R. Study of the
forces of stabilizing complexes between
chlorophylls and heterocyclic amine mutagens.
Environ Mol Mutagen. 199627(3)211-8.Egner PA,
Wang JB, Zhu YR, et al. Chlorophyllin
intervention reduces aflatoxin-DNA adducts in
individuals at high risk for liver cancer. Proc
Natl Acad Sci U S A. 200198(25)14601-6. Kensler
TW, Groopman JD, Roebuck BD. Use of aflatoxin
adducts as intermediate endpoints to assess the
efficacy of chemopreventive interventions in
animals and man. Mutat Res. 1998402(1-2)165-72.
Breinholt V, Arbogast D, Loveland P, et al.
Chlorophyllin chemoprevention in trout initiated
by aflatoxin B(1) bath treatment An evaluation
of reduced bioavailability vs. target organ
protective mechanisms. Toxicol Appl Pharmacol.
1999158(2)141-51.
43
Kirmizi biber-Aflatoksin-Kanser

• Nemli ortamda uzun süre kurutulan kirmizi biberde
  küfler ve onlarin toksinleri (aflatoksin)
  üremekte ve kansere (karaciger) neden
  olabilmektedir
• Kaliteli ve saglikli kirmizi biberin nemsiz
  ortamda kurutulup, daha sonra da zeytin yagla
  yaglanarak saklanmasi bu rizikoyu ortadan
  kaldirmaktadir.
• Satin alinirken kirmizi biberin topak topak
  olmamasi ve küf kokmamasina dikkat edilmelidir.

44
Kirmizi biber-kanser

• Aci kirmizi biberdeki kapsaisin maddesinin,
  hücrelerin enerji üreten isi odasi mitokondriye
  saldirarak, kanser hücrelerinin ölümünü
  tetikledigi belirlenmistir.
• Kapsaisindeki molekül ailesi vaniloidler, kanser
  hücrelerindeki mitokondrilerin proteinlerine
  yapisarak apostosisi, yani hücre ölümünü
  tetikliyor.
• Vaniloidler, bunu yaparken, etraftaki saglikli
  hücrelere zarar vermiyorlar.
• Kapsaisini akciger ve pankreas kanser
  hücrelerinde deneyen bilim adamlari, bu etken
  maddenin tümörlü hücrenin tam kalbine
  saldirdigini belirmektedirler (nokta atisi).

Athanasiou A, Smith PA, Vakilpour S et al.
Vanilloid receptor agonists and antagonists are
mitochondrial inhibitors How vanilloids cause
non-vanilloid receptor mediated cell death.
Biochemical and Biophysical Research
Communications (BBRC) doi10.1016/j.bbrc.2006.12.
179  
45
Ekmek-Kanser

• Kalitesiz sarimsi bugdaydan beyaz un elde etmek
  için benzoil peroksit (E928) ve potasyum bromat
  (E924) gibi zararli maddeler kullanilmaktadir.
• Bu maddeler kanserojendir.

http//www.cspinet.org/new/bromate.html http//www
.eastparkresearch.com/benzoyl_peroxide_warning.htm
46
Hormonlu gida-Kanser

• Türkiyede domates, patlican, patates, kabak,
  üzüm, elma, kavun, bugday, arpa, yulaf, çavdar ve
  çeltikte hormon kullanilmaktadir.
• Gidacilar tarafindan hazirlanan pek çok raporda,
  iddialarin aksine salatalik, çilek ve tavukta
  hormon kullanilmadigi, büyüme faktörü!
  kullanildigi söylenmektedir.

http//www.gidaraporu.com/hormonlu-sebze-meyve_p.h
tm http//www.thehealthnews.org/tr/news/1935/hormo
nlu_gidalar.htm
47
Hormonlu gida-Kanser

• Bu gidalar hizli büyüdügü için vitamin ve
  mineraller içerigi azalmaktadir.
• Tip çevrelerindeki yaygin görüse göre, hormonlu
  bitki ve etler, sürekli tüketildiginde vücuttaki
  hormon dengesini ve bagisiklik sisteminin bozarak
  kesinlikle kanitlanmamis olsa bile- kansere
  neden olabilir.
• Ama siz mevsiminde sebze ve meyve yiyerek bu
  potansiyel tehlikeden uzak durun.

48

• Tatlandirici-Kanser

49
Hazir yiyecek- Tatlandiricilar

• Mesane kanserine neden olabilecegi için sakkarin
  isimli tatlandirici yasaklanmis, onun yerini
  büyük ölçüde baska bir tatlandirici olan aspartam
  almistir.
• Dünyada yaklasik 6,000 hazir yiyecegin içinde
  aspartam bulunmaktadir.
• Yaklasik 4,000 hazir yiyecekte de diger
  tatlandiricilar kullanilmaktadir.

50
Aspartam içeren tatlandricinin özellikleri

• Aspartamin formülü
• Aspartik asit (40)
• Fenilalanin (50)
• Metil alkol(ispirto) (10)
• Metilalkol, kanserojen formaldehite dönüsür
• Aspartam içeren ticari preparatlar
• Canderel, Sanpa, Aspartil, Diyet-Tat, Nutra-tat
• Aspartam içeren maddeler
• Layt kolalar ve diger diyet ürünleri, bazi
  sekersiz sakizlar, birçok ilacin içinde
  tatlandirici olarak

51
Aspartamin zararli olup olmadigina dair yapilan
arastirmalar
Zarari yok Zararli
Ilaç firmalarin sponsor oldugu arastirmalar (74) Bagimsiz arastirmalar(92) 100 8 - 92
http//www.dorway.com/peerrev.html
52
Fare-aspartam- beyin tümörü

• Çalisma fareler 4 haftalik iken baslamis ve 104
  hafta sürmüstür. Aspartam firmasi tarafindan
  yaptirilan bu çalismanin diger verileri
  açiklanmamistir. FDA bu verilere göre aspartam
  kansere neden olmuyor sonucunu çikarmistir!

Aspartam verilenlerde beyin tümörü Aspartam verilenmeyenlerde beyin tümörü
Erkek Disi 7/155 (4.5) 5/158 (3.2) 1/59 (1.7) 0/59 (0 of 59 (0)

• FDAnin yaptirdigi firma destekli iki çalisma ile
  Japonyada yapilan bir çalismada da aspartamin
  kansere yol açmadigi sonucuna ulasilmistir.
  Yaklasik iki yil süren bu çalismalarin da
  ayrintili verileri ise nedense açiklanmamistir!!!!
  !!

FDA (Food and Drug Administration). 1981.
Aspartame commissioner's final decision. Fed
Reg 4638285-38308. Ishii H, Koshimizu T, Usami
S, Fujimoto T. Toxicity of aspartame and its
diketopiperazine for Wistar rats by dietary
administration for 104 weeks. Toxicology
19812191-94.
53
Fare-aspartam-lösemi-lenfoma

• Ramazzini Kanser Enstitüsü 1600 fare üzerinde
  yaptiklari arastirmada aspartamin insanlarin
  kullandiklarina çok yakin dozlarinda lösemi ve
  lenfomalara neden oldugunu göstermistir.
• Bu çalismada hem fare sayisi çok fazladir hem de
  çalisma süresi iki degil üç yildir (normal fare
  ömrüne yakin).

Soffritti M, Belpoggi F, Esposti DD, Lambertini
L. Aspartame induces lymphomas and leukaemias in
rats. Eur J Oncol. 2005 10 (2)107-16
54
ASPARTAMIN ZARARLARI
Bas agrisi Unutkanlik Eklem agrisi Bulanti Uyusukluk Kas spazmlari Sismanlik(!!!) Döküntü Migren Depresyon Yorgunluk Huzursuzluk Konvülsiyon Uykusuzluk Görme kaybi Isitme kaybi Çarpinti Soluk zorlugu Korku ataklari Agzi dolanma Tat Kaybi Tinnitus Bas dönmesi Parkinson Mültipl skleroz Kanser
55
Baliklar-Toksinler

• Vahsi baliklar da, hatta okyanus baliklari bile
  -daha az da olsa- agir metal (civa, kursun,
  arsenik vb.), polikarbon ve dioksin benzeri
  maddeler gibi insan sagligini olumsuz etkileyen
  toksinleri içermektedir.
• Çiftlik baliklarinda vahsi baliklara göre daha
  fazla toksin vardir.
• Midye, istiridye, karides, istakoz gibi kabuklu
  deniz hayvanlari daha çok toksin barindirirlar.
• Balik ne kadar yasli ve büyük ve yüzeyde
  yasiyorsa ise birikim o kadar fazla oluyor.
• Balik tüketimini sinirlandirmali, yenilecekse
  küçük ya da bebek baliklar tercih etmelidir.
• Hamilelerin ve süt çocuklarinin balik ya da deniz
  ürünü tüketmemeleri daha iyidir.

Haglund P, Malmvarn A, Bergek S, Bignert A,
Kautsky L, Nakano T, Wiberg K, Asplund L.
Brominated dibenzo-p-dioxins a new class of
marine toxins? Environ Sci Technol. 2007 May
141(9)3069-74. Berntssen MH, Giskegjerde TA,
Rosenlund G, Torstensen BE, Lundebye AK.
Predicting World Health Organization toxic
equivalency factor dioxin and dioxin-like
polychlorinated biphenyl levels in farmed
Atlantic salmon (Salmo salar) based on known
levels in feed.Environ Toxicol Chem. 2007
Jan26(1)13-23.
56
Soyanin zararlari

• Bagirsaktan kalsiyum, demir ve çinko emilimini
  azaltir (fitatlar).
• Tiroid hormonu sentezini bozar.
• Erken ergenlik belirtileri, kisirlik ve adet
  düzensizliklerine yol açabilir.

• D vitamini eksikligi, Osteoporoz
• Hazimsizlik
• Bagisiklik yetersizligi
• Bunama
• Kanser
• Kalp kasi hastaligi

57
Soya-kanser

• Soyanin içerdigi bitkisel östojenler fazla
  tüketilirse bazi kanserleri önledigi
  gibi bazilarina sebep olabilir de.
• Bu bilgilerin isigi altinda soya kanseri önler
  iddiasi asiri tüketim halinde tehlike
  yaratabilir.
• Arastirmalardan kesin bir sonuç alincaya kadar
  insanlarin soya sütünden ve yapay olarak yüksek
  düzeyde soya östrojeni içeren diger gidalardan
  uzak durmalari uygun olacaktir.
• Soyanin kendisinden çok islenme tarzi kansere yol
  açabilir.

58
Soya proteini izolati üretimi yapilirken eklenen
ya da yapim sirasinda olusan toksinler
Madde Özellik
Nitritler Lizinoalanin Alüminyum Flor Bilesikleri Serbest glütamik asit ya da MSG Kanserojen Bir toksin Soyali mamalarda sütlü olanlara göre 10 kat daha fazla Soyali mamalarda çok yüksek Bir nörotoksin
59
Hangi soya tüketilmemeli?

• Islendigi zaman içine nitrat katilan soya
  ürünlerini (tofu, soya sütü, soya yogurdu, soya
  dondurmasi, soya proteininden yapilmis salam,
  sosis gibi et çesitleri) kullanmayiniz.
•  
• Az miktarda olmak kosulu ile soyanin geleneksel
  fermente soya ürünlerini (miso, soya salçasi,
  natto, tempeh vb) yiyebilirsiniz.
• Zaten Uzak Dogulularda abartildigi kadar soya
  tüketmezler., tükettiklerinde de fermente soya
  ürünlerini yerler.

60
Süt verimini artirmak sagmal hayvanlara büyüme
hormonu verilmesi

• IGF1 faktörü dogal inek sütünde vücudumuzun
  kullanabilecegi oranlarda bulunurken, ne yazik ki
  pastörizasyon-homojenizasyon sonrasindaki sütte
  artar.
• Ama en büyük tehlike hayvanlarda süt verimini
  artirmak için büyüme hormonunun (rbGH)
  kullanilmasidir.
• Büyüme hormonu aktifleserek IGF-1 olmakta o da
  büyümeyi artirmaktadir. Bu durumda IGF-1
  vücudumuzun kullanabilecegi oranlarin çok üstüne
  çikar.

Mepham TB, Schofield PN, Zumkeller W, Cotterill
AM. Safety of milk from cows treated with bovine
somatotrophin. The Lancet, 1994 344(16)197-98
Juskevich JC. Guyer CG. Bovine growth hormone
human food safety evaluation. Science, 1990
249875-84 Epstein SS. Unlabeled milk from cows
treated with biosynthetic growth hormones a case
of regulatory abdication. International Journal
of Health Services, 199626(1)173-85 Serkan
Yimsel. Dikkat hormonlu sütler kanser yapabilir!
http//www.beslenmebulteni.com/beslenme/modules.ph
p?nameNewsnew_topic65 http//members.tripod.co.
uk/AllThingsChildren/MilkCancer.htm
61
Hormonlu Süt-Türkiye

• Her ne kadar ABD FDA teskilati büyüme hormonu
  kullanimina izin vermisse de bildigimiz kadari
  ile Türkiyede yasalar böyle bir izni
  vermemistir.
• Ama firmalarin hepsinin bu yasaga uyup uymadigi
  bilinmemektedir.
• Yiyecek ve ilaç konusunda endüstrisi ilerlemis
  ülkeleri taklit etmeye yeni yeni baslayan ülkemiz
  için de tehlike sinyallerini görmemezlikten
  gelemeyiz.

Serkan Yimsel. Dikkat hormonlu sütler kanser
yapabilir! http//www.beslenmebulteni.com/beslenme
/modules.php?nameNewsnew_topic65
62
Hormonlu Süt-Türkiye

• Türkiye'de hayvan basina yillik ortalama süt
  üretimi 1.7 tondur. Fakat son yillarda Ödemis'te
  kurulan bazi çiftliklerde hayvan basina 6.5-7 ton
  süt alinmaya baslanmistir.
• Ödemis mucizesi denilen bu olayda ineklere büyüme
  hormonu verilip verilmedigi mutlaka
  arastirilmalidir.

http//www.onsayfa.com/forum/haber-arsivi/294062-o
demis-mucizesi-model-olusturdu.html
63
Trans yag asitleri-Kanser

• Margarin ve sicak preslenmis poliansatüre yaglar
  (misir, ayçiçegi, soya, pamuk) islenirken cis
  seklinde olan yag moleküllerinin önemli bir
  bölümü bozularak trans yag asitlerine dönüsür.
• Trans yag asitlerinin bütün dokularda
  yozlastirici etkileri vardir ve çok sayida kronik
  dejeneratif hastaliga neden olur.
• Trans yag asidi tüketimi artisinin meme,
  kalinbagirsak ve prostat kanseri ile iliskili
  olabilecegi bildirilmistir.
• Trans yaglar bir tümör baskilayicisi olan p53
  geni aktivitesini azaltir.

King IB, Kristal AR, Schaffer S, Thornquist M,
Goodman GE. Serum trans-fatty acids are
associated with risk of prostate cancer in
beta-Carotene and Retinol Efficacy Trial. Cancer
Epidemiol Biomarkers Prev. 200514(4)988-92.
Kohlmeier L, Simonsen N, van't Veer P, et al.
Adipose tissue fatty acids and breast cancer in
the European community multicenter study on
antioxidants, myocardial infarction, and breast
cancer. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev
1997670510 Kohlmeier L. Biomarkers of fatty
acid exposure and breast cancer risk. Am J Clin
Nutr 199766154856S. Slattery ML, Benson J, Ma
KN, Schaffer D, Potter JD. Trans-fatty acids and
colon cancer. Nutr Cancer 2001391705.
Slattery ML, Curtin K, Ma K, et al. Diet,
activity, and lifestyle associations with p53
mutations in colon tumors. Cancer Epidemiol
Biomarkers Prev 2002115418.
64

• Pisirme-Toksik maddeler

65
Pisirme sekli-kanser

• Yemekler kendi suyunda agir agir pisirilmeli
  geleneksel yöntemler (bugulama, buharda pisirme)
  yaninda turbo firinlar da kullanilabilir.
• Böylece besin ögeleri fazla zarar görmez.
• Hizli pisirme yöntemleri (mikrodalga gibi) besin
  kayiplarina yol açar ayrica kanserojen
  olabilirler.

66
Teflon-kanser

• Teflonun hammaddesi içerisinde yer alan
  kimyasallardan PFOAnin (Perfluorooktanoik asit)
  kanserojen oldugu ileri sürülmüstür.
• Hayvan deneylerinde PFOAnin kanser yaptigi
  kanitlanmistir.
• Üretici firma olan DuPont'un PFOA'nin zararlarina
  iliskin uyarilara ürünlerinde yer vermedigi için
  hakkinda mahkeme açilmistir..
• Pisirme için en iyisi toprak ve cam kaplardir.
  Çelik ve kalayli bakir ikinci tercihlerdir.

Teflon Tavalar Kanser Mi Yapiyor? 22 Temmuz 2005
Cuma Vatan
67
Kizartma izgara-kanser

• 41,836 kisi üzerinde yapilan Iowa Kadin Sagligi
  Çalismasinda fazla izgara ya da fazla kizartma
  yiyenlerdeki meme kanseri riski az pismis et
  yiyenlere göre 4.6 kat daha fazladir.
• Yiyeceklerin yüksek isilarda muamele görmesi gen
  mütasyonuna neden olan heterosiklik aminlerin
  olusmasina yol açar.
• Heterosiklik aminler ile prostat, meme, kalin
  bagirsak, yemek borusu, akciger, karaciger ve
  diger kanserler arasinda iliski saptanmistir

Zheng W, Gustafson DR, Sinha R, et al. Well-done
meat intake and the risk of breast cancer. J Natl
Cancer Inst. 1998 90(22)1724-9. Madrigal-Bujaida
r E, Velazquez-Guadarrama N, Diaz-Barriga S.
Inhibitory effect of chlorophyllin on the
frequency of sister chromatid exchanges produced
by benzoapyrene in vivo. Mutat Res.
1997388(1)79-83. Terry PD, Lagergren J, Wolk A,
et al. Dietary intake of heterocyclic amines and
cancers of the esophagus and gastric cardia.
Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
200312(9)940-4. Turesky RJ. Heterocyclic
aromatic amine metabolism, DNA adduct formation,
mutagenesis, and carcinogenesis. Drug Metab Rev.
200234(3)625-50.
68
Akrilamid-Kanser
Çogunlukla hazir ve kizartilmis gidalarda bulunan
akrilamid adli kimyasal maddenin ile kanser
arasinda dogrudan bir baglanti saptanmistir.
Pisirme ve kizartma sirasinda ortaya çikan
akrilamid, özellikle fast-food restoranlarindaki
gidalarda, cips, bisküvi, kahvalti gevrekleri,
kahve ve kizarmis patateste bulunuyor.
04 Aralik 2007 Ntv-msnbc
69
Plastik bardaklar

• Maliyeti düsürmek ve daha çok kâr elde edebilmek
  için üretilen çok ince plastik bardak ve
  tabaklar 70-90 derece sicakligindaki sivilar
  içine kondugunda tehlike yaratir.
• Sicak sivi, plastik malzemeyi eritir. Toksik
  maddeler ilk önce siviya sonra agiz yoluyla
  vücuda geçer ve kansere yol açabilir.
• Kagit bardaklar için toksinlerin sicak suya geçme
  ihtimali düsüktür.
• Özellikle ABD, Ingiltere ve Avrupa Birliginde
  yaygin olarak plastik bardak yerine kagit bardak
  kullaniliyor.

Radyokimyager Dr. Memduh Sami Taner. Evdeki
kimyasal silahlarPoset çay ve damacana
07.01.2007 Vatan-Pazar
70
Metal zimbali poset çaylar

• Dünya zimba telli poset çaylari terk etmesine
  ragmen (zimba yerine posete, ip, dogal
  yapistirici ya da dikis ile tutturuluyor)
  Türkiyede hâlâ metal zimbali poset çaylari
  satiliyor.
• Metal zimbali poset çay, sicak suyun içine
  girdiginde ve uzun süre bekletildiginde, çay
  posetindeki metal çözünüyor. Bu da vücutta metal
  birikimine yol açmaktadir.
• Vücutta biriken agir metal iyonlari karaciger,
  beyin, akcigerde çesitli sorunlara ve kansere
  neden olabilmektedir.

Radyokimyager Dr. Memduh Sami Taner. Evdeki
kimyasal silahlarPoset çay ve damacana
07.01.2007 Vatan-Pazar
71
Poset Çaylar-Kanser

• Dokundugunuzda naylon hissi veren metal zimbali
  poset çaylari almayin.
• Onun yerine lifli, dogal malzemeden yapilan, ipi
  dikisle ya da dogal yapistiricilar ile
  tutturulmus çaylari tercih edin.
• Önce sekeri atin. Çünkü seker suyu sogutacak ve
  metalin çözülmesini engelleyecektir. Su mümkün
  oldugunca ilik olmali.
• Eger kullanilacaksa metal zimbali poset çay su
  içerisinde iki dakikadan fazla bekletilmemeli.

Radyokimyager Dr. Memduh Sami Taner. Evdeki
kimyasal silahlarPoset çay ve damacana
07.01.2007 Vatan-Pazar
72
Alüminyum folyo-Streç film/Alzheimer

• Alüminyum folyo ve streç film bazi maddelerle bir
  araya geldiginde reaksiyona geçip çözünür.
• Özellikle uzun süre alüminyum folyoda kalan
  sicak, sulu, asitli yiyecekler asinmaya neden
  olabilir.
• Bu malzemelerin sürekli kullanimi halinde ise
  Alzheimer ve kanser gibi birçok ciddi saglik
  sorununa neden olabilir.

Radyokimyager Dr. Memduh Sami Taner. Evdeki
kimyasal silahlarPoset çay ve damacana
07.01.2007 Vatan-Pazar
73
Alüminyum folyo-Isitma

• Alüminyum folyoyu tamamen koruma amaçli olarak
  kullanmak, yani yiyecegi folyoya sarip
  buzdolabina koymak sagliklidir.
• Ancak saklanacak gidanin islak, çok tuzlu ya da
  limonlu olmamasi gerekiyor.
• Alüminyum folyoya isitma islemi uygulamak, balik
  v.s yiyecegi alüminyum folyoya sarip firinda
  pisirmek sakincalidir.
• Alüminyum folyo yerine mumlu kagit tercih
  edilmelidir.

Radyokimyager Dr. Memduh Sami Taner. Evdeki
kimyasal silahlarPoset çay ve damacana
07.01.2007 Vatan-Pazar
74

• Içme suyu-Toksinler

75
Yipranmis damacanalar

• Damacanalarin hammaddesinde fosgen adi verilen,
  savaslarda yaygin sekilde kullanilan kimyasal
  zehirli bir gaz bulunmaktadir.
• Yiprandiginda ve içinde uzun süre su
  bekletildiginde, damacanayi olusturan plastikteki
  birçok tehlikeli kimyasal suya karisabilmektedir.
  
• Bu kimyasallar mide, karaciger, sinir sistemi ve
  akciger dokusunda tahribata yol açiyor, kansere
  neden olabiliyor.
• Bu yüzden evinize gelen damacananin yipranmamis
  olmasina özen gösterin.

Radyokimyager Dr. Memduh Sami Taner. Evdeki
kimyasal silahlarPoset çay ve damacana
07.01.2007 Vatan-Pazar
76
Klorlu su-mesane kanseri

• Klorlu içme sularinda bulunan trihalometan (THM)
  mesane kanserine yol açabilmektedir.
• THMnin deri yolu ile (banyo yapmak, havuza
  girmek) ya da solunum yolu ile alinmasi da ayni
  rizikoya sahiptir.

Cantor KP. Drinking water and cancer. Cancer
Causes Control 1997 8292308. Koivusalo M,
Pukkala E, Vartiainen T, et al. Drinking water
chlorination and cancera historical cohort study
in Finland. Cancer Causes Control 1997
8192200. Doyle TJ, Zheng W, Cerhan JR, et al.
The association of drinking water source and
chlorination by-products with cancer incidence
among postmenopausal women in Iowa a prospective
cohort study. Am J Public Health 1997
87116876. Cantor KP, Hoover R, Hartge P, et
al. Bladder cancer, drinking water source, and
tap water consumption a case-control study. J
Natl Cancer Inst 1987 79126979. King WD and
Marrett LD. Case-control study of bladder cancer
and chlorination by-products in treated water
(Ontario, Canada). Cancer Causes Control 1996
7596604. Cantor KP, Lynch CF, Hildesheim ME,
et al. Drinking water source and chlorination
byproducts. I. Risk of bladder cancer.
Epidemiology 9218. Lynch CF, Woolson RF,
O'Gorman T, et al. Chlorinated drinking water and
bladder cancer effect of misclassification on
risk estimates. Arch Environ Health
1989442529. Koivusalo M, Hakulinen T,
Vartiainen T, et al. Drinking water mutagenicity
and urinary tract cancers a population-based
case-control study in Finland. Am J Epidemiol
1998 14870412. Villanueva CM, Cantor KP,
Cordier S, et al. Disinfection byproducts and
bladder cancer. A pooled analysis. Epidemiology
2004 1535767.
77
Yeralti sulari-Nitrat

• Bornova ovasinda, yer alti suyu kirliligi
  konusunda yapilan çalismada, bazi kuyularda
  nitrat konsantrasyonunun arttigi gösterilmistir.
• Bir baska sig kuyuda ise nitrat konsantrasyonunun
  TSEce sinir deger olarak verilen 45 mg/L
  degerine ulastigi belirlenmistir.Bursa ovasinda
  açilmis olan sondaj kuyularindan bir tanesi de
  yapilan periyodik kontrollerde normal olarak
  kuyudaki nitrat birikimi 16-20 mg/L iken,
  gübrelemenin yapildigi mevsimlerde bu degerin
  110-150 mg/L'ye çiktigi gözlenmistir.

http//w3.gazi.edu.tr/web/alperal/cevre1.htm http
//www.turkcemiz.net/cevre-kirliliginin-tanimlanmas
i-t2532.html
78
Izmir'de arsenikli su kabusa dönüstü (gazeteler,
27 Agustos 2008 )

• Izmir Büyüksehir Belediyesinin, susuzluk
  yüzünden, haziran ayinda yüksek arsenik orani
  nedeniyle kapattigi Göksu ve Sarikiz kuyularini
  yeniden devreye alirken, bu sularin içilmemesi ve
  yemeklerde kullanilmamasi uyarisi yapmasinin
  ardindan, vatandaslar kaynak suyu damacana suyu
  satis yerlerine yöneldi.
• Bazi vatandaslar, zorda kalirlarsa sebeke suyu,
  içebileceklerini söyledi.

79
Tuz

• Türkiye'nin en büyük oranda tuzunu karsilayan Tuz
  Gölü maalesef kanalizasyonlar ve kirletici
  sularla kirletilmistir.
• Tursu kurdugunuz kaya tuzu daha az kirlidir ve
  rafine olmadigi için vitamin ve minerallerden
  zengindir.

80

• Temizlik ürünleri

81
Temizlik ürünleri

• Tüm Dünyada temizlik ürünleri üreten üreticiler,
  ürünlerin içinde bulunan toksik maddelerin olasi
  zararlarini bildirmek zorunda degillerdir!

82
Bulasik makinesi deterjanlari

• Birçok bulasik makinesi deterjani su ile temas
  ettiginde aktive olarak toksik klor gazi
  çikarirlar.
• Bu gazlarin mutfakta yogunlasmasi halinde bas
  agrisi, yorgunluk ve göz yanmasi olabilir.
• Bulasiklar iyice durulanmadan makineden
  çikarilmamali ya da klorsuz bulasik deterjani
  kullanilmalidir.
• Iki yemek kasigi yemek sodasi 2 yemek kasigi
  boraks kullanarak kendi bulasik deterjaninizi
  yapabilirsiniz.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
83
Deterjanlar

• Deterjanlarin içerdigi petrokimyasal ürünler,
  agarticilar, beyazlaticilar ve koku veren
  maddeler çevre kirliligine neden olurlar.
• Bazi sivi deterjanlarda bulunan etoksi-alkol (1-4
  dioksan) kanserojen olabilir.
• Çare Pamuk, keten, tül, yün ve ipekten mamul
  kumaslar dogal (granül) sabunla yikayin.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
84
Kuru temizleme

• Kuru temizlemede kullanilan perkloretilen
  buharlari solunuldugunda kanser, karaciger
  hasari, depresyon, bas agrisi, halsizlik,
  istahsizlik, ve uykusuzluga neden olabilir.
• Kuru temizlemede kullanilabilen klorin,
  formaldehit, trikloretilen ve ksilol gibi
  kimyasallar da benzer sorunlara yol açabilir.
• Kuru temizlemeden eve getirilen esyalar açik
  havada saatlerce havalandirilmalidir.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
85
Firin temizleyicileri

• Firin temizleme maddelerinin çogu kostik ve
  amonyak içerirler.
• Sprey seklinde olanlar havada zerrecikler
  olusturarak cilde, gözlere ve solunum yollarina
  zarar verebilirler.
• 2 yemek kasigi likit sabun 2 yemek kasigi
  boraks sicak su ile spreyinizi kendiniz
  hazirlayiniz.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
86
Hali ve döseme sampuanlari

• Birçok hali ve döseme sampuanlarinda kanserojen
  olan perkloretilen, naftalin, etanol ve amonyak
  gibi toksik maddeler bulunur.
• Bu durum halida oyun oynayan çocuklar için büyük
  bir tehlikedir.
• Çare halinizin üzerine yemek sodasi ya da boraks
  serpin ve en az 1 saat bekletin ve elektrik
  süpürgesi ile tozlari alin.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
87
Eviye ve tuvalet açicilari

• Burada kullanilan sodyum hidroksit ve amonyak çok
  korozif ve toksik bir maddedir.
• Bu maddeler göz, deri ve solunum sorunlarina yol
  açabilir.
• Çare Eviye ve tuvaletlere kati madde atmayin,
  tikaniklik olursa pompa ile açin.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
88
Sampuanlar

• Sampuanlar laurylsülfat, EDTA, DCgreen-5,
  DCred-33, FDCblue, green-3, FDCyellow-6,FDCred-4,
  dietilamin (DEA), trietilenamin (TEA), kresol,
  polivinilpirolidon, polisorbat-80, polisorbat-60,
  plietilenglikol ve formaldehit gibi toksik veya
  kanserojen maddeler içerebilirler.
• Yikanirken suyun sicak olmasi toksinlerin saç
  derisinden daha çabuk emilmesine yol açar.
• Çare 30 gram Kastilye sabununu (zeytinyagi
  soda) bir bardak sicak su ile karistirarak
  kendinize sampuan yapabilirsiniz. Ya da klasik
  beyaz sabun ile basinizi yikayin.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
89
Sabunlar

• Sentetik sabunlar fenol, triklosan, triklokarben,
  kloroksilenol gibi toksik veya kanserojen
  maddeler içerebilirler.
• Çare Klasik beyaz ya da esmer sabun kullanin.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
90
Deodoran ve terleme önleyiciler

• Deodoran ve terleme önleyiciler alüminyum klorür,
  zirkonyum klorür, çinko fenol sülfat, zirkonil
  klorür ve paraben gibi maddeler içerebilirler.
• Bu maddeler deride tahris ve iltihaplanmalar
  yapabilir.
• Alüminyum klorür Alzheimera neden olabilir.
• Paraben içeren preparatlar meme kanserine neden
  olabilir.
• Çare Banyo aldiktan sonra koltuk altina bir
  tutam kabartma tozu (yemek karbonati) sürerek
  deodoran etki saglayabilirsiniz.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
91
Tuvalet kagitlari-Kagit havlu- Kagit
mendil-Çocuk bezleri

• Tuvalet kagitlar, kagit havlu, mendil, peçete,
  çocuk bezleri, meyve suyu ve süt kartonlari klor
  ile agartiliyorsa dioksin adli kanserojeni
  içerirler.
• Kagit ürünleri dioksin disinda kadmiyum, civa,
  kursun, toluen, ve benzen gibi en az 40 toksin
  daha içerebilir.
• Çare Agartma isinde klor yerine, oksijen,
  peroksit ve sodyum hidroksit kullanilmalidir
  (daha pahalidir).

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
92
Dis macunlari

• Florürlü dis macunlari etanol, amonyak, sodyum
  benzoat, mineral yaglar, suni renklendiriciler,
  suni kokular, formaldehit, sakarin, dioksan, FDC
  blue-, polisorbat 60, polisorbat 90 ve
  polivinilprolidon(PVP) gibi toksik veya
  kanserojen maddeler içerebilirler.
• Çare Macunsuz firçalama, karbonatla firçalama,
  misvakla firçalama

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
93
Sularin florlamasina karsi çikan Nobel kazanmis
bilim adamlari
Hans von Euler-Chelpin (Kimya, 1929) William P. Murphy (Tip, 1934) Corneille Jean-François Heymans (Tip, 1938) Adolf Butenandt (Kimya, 1939) Artturi Virtanen (Kimya, 1945) James B. Sumner(Kimya, 1946) Sir Robert Robinson (Kimya, 1947) Walter Rudolf Hess (Tip, 1949) Hugo Theorell (Tip, 1955) Nikolai Semenov (Kimya, 1956) Sir Cyril Norman Hinshelwood (Kimya, 1956) Joshua Lederberg(Tip, 1958) Giulio Natta (Kimya, 1963) Arvid Carlsson (Tip, 2000)
94
Arvid Carlsson 2000, Nobel Tip

• Su florlanmasi ihtiyaci olana da olmayana da ayni
  miktarda ilaci verdiginden farmokoterapinin temel
  ilkelerine aykiridir.
• Yapilan çalismalar su florlanmasinin çok kesin
  olmamakla birlikte- mine tahribati, dis çürügünü
  arttirma ve bunun disinda çok sayida semptom ve
  hastalik belirtisine neden oldugu göstermistir.
• Su florlanmasi saniyorum ki yakin bir gelecekte
  tip tarihinin tozlu raflarina kalkacaktir.

Carlsson A. Current problems relating to the
pharmacology and toxicology of fluorides. Journal
of Swedish Medical Association 1978141388-92.
95
Flor-tibbi etik- insan haklarinin ihlali

• Uluslararasi Nuremburg Sözlesmesine göre medikal
  islem uygulanacak bir kisinin islem hakkinda
  bilgilendirilmesi ve bu islem için onayinin
  alinmasi sarttir.
• Sebeke sularin florlanmasi kisinin
  bilgilendirilmeden ve/veya onayi alinmadan
  yapildigindan insan haklarina aykiridir.

Cross DW, Carton RJ. Fluoridation A Violation of
Medical Ethics and Human Rights. Int J Occup
Environ Health 200392429
96
Florun zararlari

• Flor atmistan fazla enzimi inaktive eder
• Flor immün sistemi deprese eder
• Flor kanserojen özelliklere sahiptir.
• Flor toksisitesinde dislerde siyah lekelenmeler
  (florozis), kemik ve dis bozukluklari olur.
• Flor tiroid hormon sentezini azaltarak
  hipotiroidiye yol açabilir.
• Flor zeka geriligi, otizm ve ögrenme güçlügüne
  neden olabilir

97
kalsiyum florür- sodyum florür
Kalsiyum florür Sodyum florür
Kaynagi Intestinal emilim Toksik etki Tablet/macun Dogal Minimal Minimal - Kimyasal artik Var Var
98
Flor mitokondrial bir toksindir ve her görüldügü
yerde ezilmelidir!
Holland, R.I. Fluoride inhibition of protein
synthesis. Cell Biol. Int. Rep. 1979 3701-705
Jope RS. Modulation of phosphoinositide
hydrolysis by NaF and aluminum in rat cortical
slices. J. Neurochem. 1988 511731-1736.
99
Günes yaglari kanser olasiligini azaltabilir mi?

• Günes yaglari günes yanigini önler, fakat birçogu
  deri kanserlerini önlemeyebilir. Çünkü birçok
  günes yagi deri kanserine neden olan Ultra Viyole
  Ayi (UVA) önlemez.
• Fakat D vitamini sentezi yapan UVByi önler. Daha
  uzun dalga boylu olan UVA derinin derinliklerine
  kadar girer UVB ise derinin yüzeyinde kalir.
• UVA isinlari deride serseri mayin gibi dolasan
  serbest kökleri (radikalleri) artirir.
• Serbest radikaller muhtemelen DNA hasari yaparak
  deri kanserine neden olur.

Gasparro FP. Sunscreens, skin photobiology, and
skin cancer the need for UVA protection and
evaluation of efficacy. Environ Health Perspect.
2000108 Suppl 171-8. Dangoisse C.
Dermo-cosmetics and prevention of skin aging. Rev
Med Brux. 200425(4)A365-70.
100
Günes yaglarinda bulunan maddeler kanser yapar
mi?
Para Amino benzoik asit (PABA) Avobenzon Sinoksat Dioksibenzon Homosalat Mentil antranilat Oktosirilen Oktometoksiinnamat Oktil salisilat Oksibenzon Padimat O Fenilbenzimidazol Sulisobenzon Titanium dioksid Tirolamin salisilat Çinko oksit
Bu maddeler genellikle güvenli kabul
edilmektedirler. Fakat yapilan son bir çalismada
bu maddelerin deri yüzeyinde kalmadigi, bütün
deri tabakalarina geçtigi gösterilmistir. Bu
maddelerin bazilarinin uzun vadede kanser yapici
bir etkisinin olup olmadigini söylemek bugün için
mümkün degildir.
Sarveiya V, Risk S, Benson HAE. Liquid
chromatographic assay for common sunscreen
agents application to in vivo assessment of skin
penetration and systemic absorption in human
volunteers. Journal of Chromatography B
2004803(2) 225-31 Mercola J. http//www.mercola.
com/2004/may/26/summer_sun.htm
101
Günes ve deri kanseri

• Açik havada çalisarak düzenli olarak günes
  isigina maruz kalan eriskin ve ev disinda oyun
  oynayan çocuklarda melanom gelisme riski kapali
  ortamda çalisan ya da oynayanlardan çok daha
  düsüktür.
• Düzensiz, arada bir fakat yogun olarak günes
  isigina maruz kalan kisilerde (hele derileri de
  açik renkte ise) tehlike büyüktür.
• Düzenli olarak günes isigina maruz kalanlarda
  melanom tehlikesini azaltan muhtemel faktör, bu
  kisilerde optimal düzeylere yakin olan D vitamini
  düzeylerinin bütün kanser türlerine karsi
  koruyucu olmasidir.

Hakansson N et al. Occupational sunlight exposure
and cancer incidence among Swedish construction
workers. Epidemiology, 2001.12(5) 552-7. Kaskel
P et al. Outdoor activities in childhood a
protective factor for cutaneous melanoma? Results
of a case-control study in 271 matched pairs. Br
J Dermatol, 2001.145(4) 602-9. Elwood J.
Melanoma and sun exposure. Seminars in Oncology,
1996. 23(6) 650-666.
102
Nasil Güneslenelim?

• Amaç yavas, dengeli sekilde yanmak ya da
  haslanmamaktir.
• Yazin mayo ile güneslenirken baslangiçta güneste
  10 dakikadan fazla kalmayin (özellikle
  11.00-15.00 arasi).
• Gölgede oturun, ya da uzun kollu ve bacaklarinizi
  örten giyecekler giyin. Basinizda genis bir sapka
  olsun. Bronzlastikça günler ve haftalar içinde
  güneste kalma sürenizi arttirabilirsiniz.
• Eger illa ki yag sürecekseniz, ki biz tavsiye
  etmiyoruz, bu isi 10-15 dakika güneslendikten
  sonra yapin.
• Kisin günesli havalarda yüz ve eller açik en az
  yarim saat (gözlüksüz olarak) günese maruz
  kalinmali (yazin aksine, isinlar egik geldiginden
  tercihen 11.00-13.00 arasi).

103
Saç boyalari

• Saç boyalarinda otuza yakin toksik veya
  kanserojen madde kullanilmaktadir.
• Bunlardan bazilari sunlardir acid orange-87,
  acid blue-168, solvent brown-44, aci violet-73,
  fenildiamin vb.
• Uzun süre saç boyasi kullanan kisilerde meme
  kanseri, lenf kanseri ve lösemi gibi kanserler
  daha fazla görülmektedir.
• Çare Kina kullanilabilir ve ton için asagidaki
  dogal maddeler ilave edilebilir.
• Kirmizi renk için Kirmizi biber, pancar suyu
• Kahve renk için Hindistan cevizi, sicak kahve
  suyu, zencefil
• Sari saç için Siyah çay, sogan suyu, papatya

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
104
Duvar Boyalari

• Çesitli sentetik boyalarin içinde 300den fazla
  toksik madde, 150den fazla kanserojen
  bulunmaktadir.
• Yagli boyalarda çözücü olarak kullanilan uçucu
  kimyasallarin orani 45-60 arasinda olup,
  kullanilan baslica çözücüler etilen benzen,
  mineral spirit, butil ester ve ksiloldür.
• Bu maddeler erken dönemde bas agrisi bas dönmesi,
  nefes darligi, göz sulanmasi, kasma, burun-bogaz
  tahrisleri ve deri alerjilerine yol açmaktadir.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
105
Boyalar-Kanser

• Boyacilarda mide, böbrek ve akciger kanserleri
  20-40 daha fazla görülmektedir.
• Duvarlarin zimparalanmasi sirasinda çikan kuartz
  tozlari solunum yolu ile kansere neden
  olmaktadir.
• Su bazli boyalar da toksik maddeler içermektedir.
  
• Çareler Boyanan odalar en az 48 saat
  havalandirilmalidir. En iyisi eskisi gibi kireç
  boya yapmaktir.

Mennan Aysan Kuzanli, Nasil Zehirleniyoruz? Nasil
Korunuruz, Dharma Yayinlari, 2008
106
Dioksin-Kanser-PVC

• PVC'nin isinmasi halinde 'dioksin' ve hidrojen
  klorür gibi zararli bir maddeler açiga çikar.
• Dioksin önemli bir kanser sebebidir.
• Sadece soba yaninca degil, günes vuran PVC
  pencere çerçeveleri de evin içine dioksin ve
  hidrojen klorür vermektedir.
• Çare Evler yaz-kis demeden sik sik
  havalandirilmalidir. En iyisi ahsap çerçeve

107

• Agir metaller

108

• Toksik agir metaller yüzyilimizin en büyük
  sorunlarindan biridir.

109
Kursun kaynaklari

• Motorlu araçlarin yaydigi egzoz gazlari
• Kursun borularla evimize ulastirilan sular
• Kalici rujlar
• Vinil okul çantalari
• Ders araçlari,
• Duvar boyalari
• Tekstil boyalari
• Oyuncaklar
• Içme sulari
• Döküm demir
• Pimapenler

• Kirli hava
• Porselen veya çelikten yapilmis banyo küvetleri
• Piller
• Konserve gidalar
• Kimyasal gübreler
• Toz
• Endüstriyel bölgelerde yetismis gidalar
• Saç boyalari
• Kursunlu cam
• Böcek öldürücüler
• Sigara dumani

110
Civa kaynaklari

• Egzoz gazlari ve kirli hava
• Böcek ilaçlari
• Amalgam dis dolgulari
• Içme sulari
• Keçe
• Kulak ve burun damlalari
• Bazi asilar (karma asi, hepatit B, HiB, grip)
• Kan grubu uyusmazligini önleyen ilaçlar (Rhogam)
• Kontakt lens solüsyonlari
• Petrol ürünleri
• Musluk suyu

• Çamasir yumusaticilari
• Deniz ürünleri
• Talk pudrasi
• Kosmetikler (maskara)
• Ahsap koruyuculari
• Yer cilalari ve parlaticilari
• Piller
• Civali idrar söktürücüleri
• Elektrikli aletler
• Patlayicilar
• Fluoresan lambalar
• Boyalar
• Tarim ilaçlari

111
Alüminyum kaynaklari

• Pisirme kaplari
• Folyolar
• Içme sulari
• Antiasitler (mide ilaçlari)
• Asilar (Hepatit A, HPV)
• Deodoranlar

• Gida katkilari
• Rujlar
• Konserve edilmis asidik yiyecekler
• Bazi ishal ilaçlari
• Bazi hemoroit ilaçlari
• Islenmis bazi peynirler
• Tamponlu aspirin

112
Arsenik kaynaklari

• Kirli hava
• Böcek öldürücüler
• Tahta koruyuculari
• Islenmis bazi metaller

• Islenmis et ürünleri
• Içme suyu
• Tarim ilaçlari
• Deniz ürünleri
• Özel cam ürünleri

113
Kadmiyum Kaynaklari

• Sigara dumani
• Kirli hava
• Kadmiyumlu topraklarda yetisen bazi meyve ve
  sebzeler
• Böbrek, karaciger, tavuk gibi et ürünleri

• Böcek öldürücüler
• Karayollarindaki tozlar
• Nikel-kadmiyumlu piller
• Boyalar
• Fosfatli gübreler

114
Nikel kaynaklari

• Elektrik dügmeleri
• Aydinlatma gereçleri
• Seramik
• Soguk saç permasi
• Yemek pisirme kaplari
• Kozmetik ürünler
• Metal paralar
• Dis malzemeleri
• Bazi çikolatalar
• Margarinler
• Endüstriyel alanlarin yakininda üretilmis gida
  ürünleri

• Saç spreyleri
• Endüstriyel atiklar
• Süs esyalari
• Metal rafinerileri
• Metal esyalar
• Nikel-kadmiyum piller
• Ortodonti malzemeleri
• Sampuanlar
• Musluk suyu
• Fermuarlar
• Sigara dumani
• Kakao

115
Çesitli kaynaklardan civa emilimi

• 8 amalgam dolgu 10-120 µg/gün
• Deniz ürünleri 2.3 µg/gün
• Diger yiyecekler, hava, su 0.3 µg/gün
• Asilar

World Health Organization. Environmental Health
Criteria. 118, Inorganic Mercury (Friber I, ed)
WHO Geneva 1991.
116
Asilardaki civa miktari
Yil Asi Civa miktari
1980 ortalari 1980 sonlari 1990 baslari Karma (DTP) Menenjit (HiB) (Hepatit B) Kizamik Kizamik-kizamikcik Kabakulak Çocuk felci 4X25100 µg 4X25100 µg 3X12.5 37.5 µg Içermiyor Içermiyor Içermiyor ----------------- 237.5 µg
Grip asisi 25µg civa içermekte ve her yil
yapilmaktadir. Günümüzde birçok asinin içindeki
civa çikartilmistir.
117
Ölümcül bulusma

• Civa ile temas öncesi nöronlar (sinir hücreleri)gt
• Civa ile temas sirasinda nöronlar gt
• Civa ile temas 30 dakika sonrasi nöronlarin
  tahrip olmasi gt

118
Radyoaktif civa ile dis dolgusu yapildiktan 29
gün sonra civanin koyun vücudundaki yayiliminin
sintigrafik görünümü
Dental "silver" tooth fillings a source of
mercury exposure revealed by whole-body image
scan and tissue analysis Hahn, LJ, Kloiber R,
Vimy MJ,