Slayt 1

1
Risk yönetimi döngüsü...
PLANLAMA
SINIFLANDIRMA
DENETIM, IZLEME ve GÖZDEN GEÇIRME
BILGI veVERI TOPLAMA
RISK DEGERLENDIRMESÜRECI
RAPORLAMA
TEHLIKELERI TANIMLAMA
ÖNLEMLERIBELIRLEME
RISK ANALIZI
RISKDEGERLENDIRME
Kaynak RISK DEGERLENDIRMESI TEBLIGI
2
1
Asamalari...
PLANLAMA
3

• Risk degerlendirmesi çalismalari, mevcut mevzuat
  ve isyeri kosullari çerçevesinde planlanir.

PLANLAMA
4
Risk Arastirmasi
Ileriye dönük yöntemler
Geriye dönük yöntemler

• Kaza incelemeleri
• Bir kazanin incelenmesi
• Kazalarin esas noktalarinin arastirilmasi

Ise bagli hastalanmalarin incelenmesi
Yürütme
Nesneye yönelik risk arastirmasi
Is akisina yönelik risk arastirmasi
5
2
Asamalari...
SINIFLANDIRMA
6
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
...

• Isyerinde yürütülmekte olan veya yürütülecek olan
  faaliyetler özelliklerine göre siniflandirmaya
  tabi tutulur. Siniflandirmada, sürekli olmamakla
  birlikte periyodik olarak veya degisen
  araliklarla yürütülen bakim ve onarim gibi
  faaliyetler de dikkate alinir. Siniflandirmada,
  isyerinin içinde ve disinda yürütülen isler,
  üretim veya hizmet sürecinin asamalari,
  planlanmis veya ani faaliyetler, çalisanlarin
  görev tanimlari gibi unsurlardan da
  yararlanilabilir.

7
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
... Örnek saha listesi
1 Dinamit deposu
2 Ocaklar
3 Stok sahalari
4 Kirici konkasör
5 Bant yollari
6 Gezervinç
7 Farin degirmeni
8 Farin silolari
9 Kömür degirmeni
10 Ön isitici siklon intikal
11 Döner firin
12 Sogutma
13 Elektro filtre
14 Ambar
15 Mekanik atölye
16 Bakim planlama
8
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
... Saha listesi...
ÇELIKHANE MÜDÜRLÜGÜ ÇLK - EAO ELEKTRIK ARK
OCAGI ÇLK - PB POTA BAKIM ÇL - SD SÜREKLI
DÖKÜM ÇLK - PO POTA OCAGI ÇLK - PT POTA
HAZIRLAMA ÇLK- KT KARBON TESISI ÇLK - HZ HURDA
HAZIRLAMA
9
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
... Saha listesi...
MEKANIK BAKIM MÜDÜRLÜGÜ MBM - TT TOZ TUTMA MKM -
KB KONTIYU BAKIM MKM - PD POMPA DAIRESI MKM - MA
MEKANIK ATELYE MKM - OT OKSIJEN TESISI MKM VBA
VINÇ BAKIM ATÖLYESI MKM IMB IS MAKINALARI BAKIM
10
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
... Saha listesi...
ÜRETIM PLANLAMA VE KALITE MÜDÜRLÜGÜ ÜPM - KT
KÜTÜK TASLAMA ÜPM - Y YÜKLEME / SEVKIYET ÜPM L
LABARATUAR
11
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
... Saha listesi...
ELEKTRIK BAKIM MÜDÜRLÜGÜ EBM - EBA ELEKTRIK BAKIM
ATÖLYESI
12
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
... Saha listesi...
SATINALMA MÜDÜRLÜGÜ SM - A AMBAR
13
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
... Saha listesi...
MÜTEAHHIT ATÖLYELERI MA - Ç ÇALISAL MA - T TIM
MÜHENDISLIK
14
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
.. Ambar / faaliyetler

• Firmadan gelen malzemenin teslim alinmasi
• Teslim alinan malzemelerin irsaliyeye göre miktar
  teknik bilgilerinin ve hasarli olup olmadiginin
  kontrol edilip koltuk ambarina yerlestirilmesi
• Ambar giris ve çikislarinin yapilmasi,
  raporlanmasi
• Girisi yapilan malzemelerin raf ve gözlere
  tasnifinin yapilmasi
• Ambardan alinan malzemelerin raf ve gözlerden
  alinarak isteyen kisiye verilmesi
• Akaryakit tankerinden yer alti tankina akaryakit
  bosaltilmasi
• Akaryakit pompalarindan araçlara yakit ikmalinin
  yapilmasi
• Ambar temizliginin yapilmasi
• Ambar ve raf göz ve sahalarda gerektiginde
  yeniden tasnif yapilmasi
• Sayimlarda sayim ekibine yardim edilmesi
• Ambar kapilarinin mühürlenmesi
• Ambar belgelerini imza islerinin takip edilmesi
• Kimyasal maddelerin depolamasi
• Cam malzemelerin depolanmasi
• Akaryakit deposunun temizlenmesi
• Oksijen lpg tü depolanmasi
• Madeni yag depolanmasi

15
Isyerinde yapilan çalismalarin siniflandirilmasi
... Bakim Planlama / faaliyetler

• Valsli pres vals ölçümü
• Elavatör uzama asinma ölçümü
• Gezervinç ray ölçümü
• Döner firin ring dönmelerinin kontrolü
• Döner firin manto sicaklik ölçümü
• Kovali bant sekmen tölçümü
• Klinger kirici çekiç ölçümü
• Degirmen plakalari asinma kontrolü
• Elavatör tambur segmenti asinma kontrolü

• Ofis çalismalari
• Elavatörden titresim ölçümleri
• Makinalarin titresim ölçümleri
• Fanlarin balans ayarinin yapilmasi
• Sertlik ölçümü
• Kalinlik ölçümü
• Devir ölçümü
• Kirici çekiç ölçümü
• Farin degirmeni vals ayari
• Kömür degirmeni vals ayari

16
3
Asamalari...
BILGI VE VERI TOPLAMA
17
Bilgi toplama...

• Isyerinde yürütülen isler,
• bu islerin süresi ve sikligi,
• isin yürütüldügü yer,
• isin kim veya kimler tarafindan yürütüldügü,
• yürütülen isten etkilenebilecek olanlar,
• alinmis olan egitimler,
• isin yürütümü için ön izin gerekip gerekmedigi,
• isin yürütümü sirasinda kullanilacak makina ve
  ekipman, bu makina ve ekipmanlarin kullanim
  talimatlari,
• kaldirilacak veya tasinacak malzemelerle bunlarin
  özellikleri,
• kullanilan kimyasallar ve özellikleri, mevcut
  korunma önlemleri,
• daha önce meydana gelmis olan kaza veya meslek
  hastaliklari gibi unsurlar dikkate alinir.

18
Bilgi kaynaklari...

• Yasal talepler
• kanunlar, tüzükler, - kazalarin önlenmesine
  iliskin mevzuatlar )

Sinir Degerler(tehlikeli madde,gürültü, )
Deneyimler
Riskleri degerlendirmek
Uzmanlarin görüsü- dahili,- harici
Ölçümler
Meslek Odalari veya sanayi denetiminden talep etme
19
Ekipman Özellikli Bilgi Bankasi
Materyal Özellikli Bilgi Bankasi
Proses Ünitesi Bilgi Bankasi
Kaza Senaryolari Bilgi Bankasi
Yapi Malzemesi Bilgi Bankasi
MAKRO ANALIZ SONUÇLARI
Ekipman Gözetleme Algoritmasi
Ekipman Davranis Analiz Algoritmasi
Kaza Senaryosu Sonuç Algoritmasi
20
4
Asamalari...
TEHLIKELERIN TANIMLANMASI
21
Tedbirde kusur eden takdire bahane bulur...
22
RISK FAKTÖRLERI - TEHLIKE
Yangin ve patlama tehlikesi ile ilgili faktörler
aydinlatma
Biyolojik Çalisma maddeleri
Tehlikeli maddeler
Elektrik akiminin olusturdugu riskler
Isik ve renk
Klima
Insanlar
Mekanik Faktörler
Fiziksel Faktörler
Ruhsal Faktörler
Dalgalar
Isil risk faktörleri
Mekanik titresimler
Isimalar, radyasyon
Hayvanlar
Yüksek veya alçak basinçta çalisma
Çok faktörlü riskler
23
Tehlikelerin tanimlanmasi ...

• Yüksekten Çalisma,
• Cisimlerin düsmesi,
• Gürültü ve titresim,
• Uygun olmayan durus ve çalisma sekilleri,
• Radyasyon ve ultraviyole isinlar,
• Seyyar el aletlerinin kullanimi,
• Sabit makine ve tezgahlarin kullanimi,
• Hareketli erisim ekipmanlari (Merdivenler,
  platformlar),
• Mekanik kaldirma araçlari,
• Ürünler, emisyonlar ve atiklar,
• Yangin, parlama ve patlama,
• Elle tasima isleri,
• Elektrikli aletler,
• Basinçli kaplar,
• Aydinlatma,
• Ekranli araçlarla çalisma,
• Termal konfor kosullari (Sicaklik, nem,
  havalandirma),

• Kimyasal faktörler (Toksik gaz ve buharlar,
  organik solventler ve tozlar),
• Biyolojik Ajanlar (Mikroorganizmalar, bakteriler,
  virüsler),
• Rutin çalisma,
• Isyeri yerlesim plani,
• Is stresi,
• Kapali yerlerde çalisma,
• Yalniz çalisma,
• Motorlu araçlarin kullanimi, tasimacilik ve
  yollar,
• Su üzerinde veya yakininda çalisma,
• Siddet, hakaret veya tacize maruz kalma,
• Istenmeyen insan davranislari (Dikkatsizlik,
  yorgunluk, aldirmazlik, anlama güçlügü, öfke,
  kavga etmek),
• Isyeri kosullarina göre diger tehlike kaynaklari.

24
Tehlikelerin tanimlanmasi ... Örnek...
Tehlike kaynagi Olasi etki
Girisler çikislar Çarpma ,takilma, burkulma
Kapali saha Bogulma, karanlik, gaz sikismasi
Elektrik çarpmasi Yanma, yaralanma,ölüm
Yanici parlayici ortamlar Patlama , yanma, yaralanma
Düsen parçalar Yaralanma
Yüksekte çalisma Düsme, yaralanma, ölüm
Titresim Eklem rahatsizliklari
Gürültü Isitme kaybi, stres,yüksek tansiyon,iktidarsizlik
Çöplük Mikrobik hastalik, kemirgen hasere
Radrasyon Kanser
Yetersiz aydinlatma Göz rahatsizliklari, is kazasi
25
5
Asamalari...
RISK ANALIZI
26
Risklerin analizi ...

• Tehlikelerin verebilecegi zarar,
• hasar veya yaralanmanin siddeti
• olasiligi belirlenir.
• Risk analizinde,
• tehlikeye maruz kalan kisi sayisi,
• tehlikeye maruziyet süresi,
• kisisel koruyucularin sagladigi korunma ve
  güvensiz davranislar
• gibi unsurlar dikkate alinir.

27
RISK OLASILIK x SIDDET DERECESI RISK O x S

R I S K
O L A S I L I K
S I D D E T (Hasar, Zarar)
28
6
Asamalari...
RISK DEGERLENDIRMESI
29
Risk degerlendirilmesi ...

• Risklerin agirlik oranlari hesaplanarak
  derecelendirme yapilir ve önlem alinmasinin
  gerekli olup olmadigina karar verilir.

30
Kinney metodu...
Yöntemler
31
Kinney metodu

• Olasilik ( Sans )
• Frekans
• Siddet

32
KINNEY METODU
33
SIDDET

• Siddet puanlamasinda zarar kisminda ölüm var ise
  puanlamanin buna uygun sekilde 40 puan (tek ölüm)
  veya 100 puan (birden çok ölüm) olarak yapilmasi
  gerekmektedir. Ayrica siddet degerlendirmelerinde,
  herhangi bir süphe oldugu durumda, daha yüksek
  puan verilmelidir.

34
FREKANS

• Isin yapilma sikligi degil, isi yaparken
  tehlikeye maruz kalma sikligidir.
• Rutin olmayan bir faaliyet degerlendirilirken,
• o faaliyet sirasinda tehlikeye maruz kalma
  sikligi düsünülmelidir (2 saat süren bir
  faaliyette, 2 saat içinde maruz kalma sikligi)

35
SANS (OLASILIK)

• Ilk yapilan risk degerlendirmesinde hiçbir
  kontrol önlemi dikkate alinmamalidir, bundan
  dolayi da olasiliklar hep en kötü olasilik olarak
  düsünülmelidir.
• Yapilan düzeltici faaliyetler frekans veya
  siddeti etkilemez, etkileyecegi tek degisken
  olasiliktir. (Yüksekte emniyet kemersiz çalisan
  bir isçinin kemer takmasi sadece düsme
  olasiligini etkiler, düserse ölüm riskini
  azaltmaz veya tehlikeye maruz kalma sikligini
  etkilemez)

36
Kinney metodu ---- Degerlendirme sonucu -----
RISK DEGERI RISK DEGERLENDIRME SONUCU
400 lt R Tolerans gösterilemez risk (hemen gerekli önlemler alinmali / veya isin durdurulmasi, tesisin, binanin kapatilmasi vb. düsünülmelidir.)
200 lt R lt 400 Esasli risk (kisa dönemde iyilestirilmelidir birkaç ay içerisinde)
70 lt R lt 200 Önemli risk (uzun dönemde iyilestirilmelidir yil içerisinde)
20 lt R lt 70 Olasi risk Gözetim altinda uygulanmalidir
R lt 20 Önemsiz risk (önlem öncelikli degildir.)
37
DIKKAT EDILECEK HUSUSLAR

• Risk degerlendirmelerinde
• 0-20 arasi çikan riskler için herhangi bir
  kontrole referans olmayabilir ancak bazen
  herhangi bir riskin 0-20 arasinda olmasi için de
  uyguladigimiz kontroller olabilir. Bu durumda
  referans gösterebiliriz.
• 20-70 arasi uygulamada risklerin büyük
  çogunlugunun çiktigi araliktir. Bu araliktaki
  riskler için eger herhangi bir yasal gerek yoksa,
  önlem almamiz gerekmemektedir. Ancak olasi risk
  kavrami hemen hemen mutlaka varolan bir önlemin
  sonucu olarak ortaya çikmaktadir. Istisnalar
  beklense de, riskin 20-70 arasi çikmasi
  durumunda, riskin bu seviyede tutulmasini
  saglayan kontrol yöntemine bir referans olmasi
  beklenmektedir. Bu referans
• 1. Talimata
• 2. Prosedüre
• 3. Uyari levhasina
• 4. Egitime
• 5. KKE kullanimina olabilir.
• 70ten yüksek çikan riskler için mutlaka bir
  düzeltici faaliyet planlanmalidir.

38
DIKKAT EDILECEK HUSUSLAR

• 70 puan ve üstü olan risklerle ilgili olarak
• Planlanan aksiyonlar için sorumlular, terminler,
  maliyetler vb. çikartilmalidir.
• Tüm önlemler alinmis ve yeni önlemler alinamiyor
  ise risk degerlendirme prosedürüne bu tip
  durumlarda tehlikenin bilinerek çalisilacagi vb.
  bir ifadenin konulmasi gerekmektedir.
• 400ün üzerindeki tehlikelere yönelik
  aksiyonlarin terminleri gözden geçirilerek acil
  çözümler bulunmali, bu aksiyonlar
  gerçeklestirilene kadar geçecek sürede
  çalisilacaksa nasil çalisilacagi tarif
  edilmelidir.
• Iyilestirme aksiyonlari tamamlandiktan sonra
  puanlama gözden geçirilmelidir.
• Iyilestirmeler sonrasi puani hala 70 ve üzeri
  olanlar için önlemlerin garanti altina alinarak
  faaliyetlere devam edilebilir.
• Tüm önlemlere ragmen 400 puan ve üzeri olan
  risklerle ilgili faaliyetlerin mutlaka Genel
  Müdür ile paylasilmasi gerekmektedir.
• AKSIYON PLANLARI ILE RISK DEGERLENDIRME FORMLARI
  ARASINDA ILISKI KURMAK ISIN KOLAYLIGI AÇISINDAN
  ÇOK ÖNEMLIDIR.

39
DIKKAT EDILECEK HUSUSLAR

• Taseron çalismasi, gece çalismasi vb. mevcut
  tehlikeleri arttiran tehlikeler tek basina
  degerlendirilebilecegi gibi asagidaki sekilde de
  degerlendirilebilir
• Sans(olasilik) sorusu zarara göre
  sorulmalidir, örnegin gece çalismasi yaparken
  yaralanma ihtimali nedir?
• Frekans sorusu faaliyeti gerçeklestirirken
  tehlikeye maruz kalma sikligi olarak
  sorulmalidir, örnegin xxxx faaliyetini gece
  yaparken ne siklikta xxx tehlikesiyle
  karsilasiyoruz?
• Siddet sorusu ise meydana gelebilecek
  zararin boyutuna göre sorulmalidir, örnegin xxxx
  faaliyetinde gece çalisirken ne olur?

40
Insanlar her faaliyetlerinde, saglik ve
güvenliklerini tehlikeye atan kisisel bir risk
seviyesini GÖZE ALIRLAR.
RISK ANALIZI ANCAK BU GÖZE ALMA SEVIYESININ
DÜSÜRÜLMESI ILE ISE YARAR.
41
Kinney metodu - - - Sans - - - (
Olasilik ) - - -
Sans ( Olasilik ), zararin gerçeklesme
olasiligidir.
Olasilik Olasilik degeri
Beklenir, kesin 10
Yüksek / oldukça mümkün 6
Olasi 3
Mümkün fakat düsük 1
Beklenmez fakat mümkün 0,5
Beklenmez 0,2
42
Kinney metodu - - - Frekans - - -
Frekans, tehlikeye zaman içinde maruz kalma
tekraridir.
Frekans Frekans degeri
Hemen hemen sürekli 10
Sik 6
Ara sira 3
Sik degil 2
Seyrek 1
Çok seyrek 0,5
43
Kinney metodu - - - Siddet - - -
Siddet tehlikenin insan ve/veya çevre üzerinde
yaratacagi tahmini zararidir
Siddet Siddet degeri
Birden fazla ölümlü kaza 100
Öldürücü kaza 40
Kalici hasar, yaralanma, is kaybi 15
Önemli hasar, yaralanma, dis ilkyardim ihtiyaci 7
Küçük hasar, yaralanma, dahili ilk yardim 3
Ucuz atlatma 1
44
7
Asamalari...
ÖNLEMLERIN BELIRLENMESI
45
Önlemlerin belirlenmesi ...

• Ilgili mevzuat ve isyeri kosullari dikkate
  alinarak alinmasi gerekli önlemlere karar
  verilir.
• Riskleri kaynaginda yok etmeye çalismak,
• Tehlikeli olani, daha az tehlikeli olanla
  degistirmek,
• Toplu koruma önlemlerini, kisisel korunma
  önlemlerine tercih etmek,
• Mühendislik önlemlerini uygulamak,
• Ergonomik yaklasimlardan yararlanmak.

46
Risk degerlendirilmesi ...
Önlemlerin belirlenmesi ...
Güvenlik önlemleri olmadan risk
Sinir risk degeri (kabul edilebilir en yüksek
risk)
Kalan risk (artik risk)
Gerekli risk azaltmasi
Gerçek risk azaltmasi
düsük
yüksek
risk
Güvenlik
Tehlike
Farkina varilmis risk Tedbirler Kabul edilen
risk
47
Risk degerlendirilmesi ... Önleme...
Tehlike Çalisan Tehlikenin ortadan
kaldirilmasi Tehlike Çalisan Bireyin tehlikeden
uzaklastirilmasi Tehlike Çalisan Tehlikenin
yalitilmasi Tehlike Çalisan Bireyin korunmasi
Kaynak E.Gniza Zur Theorie der Wege der
Unfallverhütung Arbeitsökonomie und
Arbeitsschutz, Vol.1, 1957
48
Önlemlerin belirlenmesi ...
Önlem Alinirken Izlenen Yol Önlemler
Planlanirken
49
8
Asamalari...
DEGERLENDIRME RAPORUNUN HAZIRLANMASI
50
Risk degerlendirme raporunun hazirlanmasi ...

• Yapilan isin tanimlanmasi,
• Mevcut riskler,
• Risklerden etkilenen çalisanlarin listesi,
• Zarar, hasar veya yaralanmanin siddeti,
• Zarar, hasar veya yaralanmanin meydana gelme
  olasiligi,
• Risk degerlendirmesinin sonuçlari (Risk
  düzeyleri),
• Alinmasi gerekli kontrol önlemleri.
• Risk degerlendirme raporunda, risk
  degerlendirmesini yapan kisilerin ad, soyadi ve
  imzalari ile risk degerlendirmesinin yapildigi
  tarih belirtilir.

51
Risk Degerlendirme Genel Takip Tablosu
Yerin tanimi Degerlendirme konusu Degerlendirmeyi yapan
Tehlike no Isin Sekli / Tehlike Kimler Etkilenebilir? TEHLIKENIN TEHLIKENIN TEHLIKENIN Etkin Kontrol Var Mi? Sonuç
Tehlike no Isin Sekli / Tehlike Kimler Etkilenebilir? Tehlikenin Açiga Çikma Olasiligi Siddet Derecesi Risk Skoru Etkin Kontrol Var Mi? Sonuç









52
9
Asamalari...
DENETIM IZLEME GÖZDEN GEÇIRME
53
Denetim, izleme ve gözden geçirme ...

• Isyerinde gerçeklestirilen risk yönetiminin tüm
  asamalari ve uygulanmasi düzenli olarak
  denetlenir, izlenir ve aksayan yönler yeniden
  gözden geçirilir.