Agri

1
Agri
Prof. Dr. M. Erdal GÜZELDEMIR
2
Agrinin Nöroanatomi ve Nörofizyolojisi
3
Agri

• Kuvvetli doku harabiyetine bagli olan veya
  olmayan,
• insanin geçmiste edindigi sübjektif
  primitif protektif deneyimleri ile ilgili,
• sensoryal ve emosyonel bir duygudur.

4
Nosisepsiyon

• Doku harabiyetinde lokal olarak salinan mediyatör
  ve aljezikler nosiseptörleri uyarip iletilme
  saglandiktan sonra, MSS ve nöral yapilarda
  degerlendirilen zararli uyaranin algilanmasi ve
  buna karsi gerekli fizyolojik, biyosimik ve
  psikolojik önlemlerin harekete geçirilmesidir.

5

• Nosiseptörler, Çevresi, Primer Afferent
  Nöronlar
• Omurilik Dorsal Boynuz Nöronal Sistemi
• Nosiseptif Çikici Yolaklar
• Serebral Korteks
• SSSdeki Agri Kontrol Sistemleri

6
Nosiseptörlerin Siniflandirilmasi

• Mekanik nosiseptörler
• Mekono-termal nosiseptörler
• Polimodal nosiseptörler

Akut Keskin Batici Lokalize Birincil
Agri Kronik Diffüz Yanici Donuk Ikincil Agri
Myelinli A Delta Lifleri Myelinsiz Ince A
Beta ve C Lifleri
Ileti Hizi 5 - 30m/ sn Ileti Hizi 0.5 - 2 m/sn
7
Agri Mediyatörleri(Aljezik Maddeler)

• Dokudan Serotonin, histamin, potasyum,
  lökotrienler, prostaglandinler
• Plazmadan Kininler
• Sinir uçlarindan P Maddesi

8
Nosisepsiyonun Baslatilmasi

• Nosiseptörlerin dogrudan aktive edilmesi
• Nosiseptörlerin duyarliliginin artirilmasi
• Vazodilatasyon ve ekstravazasyon ile ödem ve
  hiperaljeziye yol açilmasi

9
MEG
Zararli Uyaran
Deri
Hücre
Damar
Trombosit
Koagülasyon Faktörleri
5-HT


K

PGE
2
Kallikreinojen
Kallikrein

Hücre
Bradikinin
Bradikininojen

P

Mast Hücresi

Histamin
Nosiseptör
Lökotrien
Sinir Lifi
Deriye Uygulanan Zararli Bir Uyaranin Yarattigi
Periferik Nosisepsiyon
10
MEG
Eksitan Kisa Devre (Ephatic geçis)
Afferent Sinir Lifi
Algojenik Mediyatör
Efferent Sinir Lifi
Kapiller
Lezyon Yeri
NA
NA
Kozaljinin olus mekanizmasinda ephatik geçis
teorisi
Deri
11
Periferal Duyarlilik

• Santral Duyarlilik

12

• Nosiseptörler, Çevresi,
• Primer Afferent Nöronlar
• Omurilik Dorsal Boynuz Nöronal Sistemi
• Nosiseptif Çikici Yolaklar
• Serebral Korteks
• SSSdeki Agri Kontrol Sistemleri

13
Dorsal Boynuz Nöronlari

• Projeksiyon (Santral geçis) Nöronlari
• Eksitatör ara nöronlar
• Inhibitör ara nöronlar

14

• Glutamat
• Nöropeptid
• NK-A
• CCK
• CGRP

15

• Nosiseptörler, Çevresi,
• Primer Afferent Nöronlar
• Omurilik Dorsal Boynuz Nöronal Sistemi
• Nosiseptif Çikici Yolaklar
• Serebral Korteks
• SSSdeki Agri Kontrol Sistemleri

16
MEG
Serebral Kortex
Talamus
Spino Talamik
Mezensefalon
Pons
Spino Mesensefalik
Bulbus
Spino Retiküler
Nosiseptif Çikici Sistemler
OMURiLiK
17

• Nosiseptörler, Çevresi,
• Primer Afferent Nöronlar
• Omurilik Dorsal Boynuz Nöronal Sistemi
• Nosiseptif Çikici Yolaklar
• Serebral Korteks
• SSSdeki Agri Kontrol Sistemleri

18
Serebrumda Agri Ile Ilgili Bölümler

• Birinci Duyusal Alan
• Posteriyor, Pariyetal ve Frontal Bölgeler
• Frontal Lobun 9. ve 12. Alanlari

19

• Nosiseptörler, Çevresi,
• Primer Afferent Nöronlar
• Omurilik Dorsal Boynuz Nöronal Sistemi
• Nosiseptif Çikici Yolaklar
• Serebral Korteks
• SSSdeki Agri Kontrol Sistemleri

20
SSSdeki Agri Kontrol Sistemleri

• Kapi Kontrol Sistemi
• Inici Kontrol Sistemi
• Endorfin Sistemi

21
MEG
Kognitif (Bilissel) Kontrol
Inen Inhibitör Kontrol
Kalin Lifler
Periferden Gelen Input
Aksiyon Sistemi
SG
Transmisyon
Kapi Kontrol Sistemi
Ince Lifler
22
MEG
Korteks
ED
Diensefalon
Mezensefalik Periakuaduktal gri cevher
ED
Ek
Ek
5-HT
NA
Pons-Bulbus
MR
Dorso-Lateral fasikulus
Omurilik
EK
Inici Inhibitör Sistemin Komponentleri
23
MEG
Enkefalin Ara Nöron
III. Yapi
Enkefalin
I. Duyusal Nöron
Enkefalin Reseptörleri
P Maddesi
P Maddesi Reseptörleri
I. Yapi
II. Yapi
Substantia Jelatinozada Duyusal Ileti
24
MEG
C, A Delta Lifleri
Beyin Sapi Inici Yollari
C, A Delta Lifleri
Somatostatin
Serotonin
F-Maddesi Neurotensin
Noradrenalin
A Beta Lifleri
Dorsal Boynuz Hücresi
Enkefalin
Glutamat
GABA
Glisin
Ek Maddeler AK, ADH, OKSiTOSiN ANJiOTENSiN-II
Eksite Edici
Inhibe Edici
Dorsal boynuzdaki inhibitör ve eksitatör
sinapslar ve transmitterleri
25
Tedaviye YönelikNosiseptif Mekanizmalarin
Sentezi
26
MEG
Hipotalamo Hipofizer Endorfin
Korteks
Talamus
Limbik Sistem
Beyin Sapi EK
Dolasim
5-HT
NA
Lemniskal Sistem
E
Anterolateral Sistem
Dorsal Boynuz Hücresi
D
Ab
Aa, C
B
Spinal Ek
Nosiseptör
Sempatik Refleks
A
Agri Olus Mekanizmasinin Tedaviye Yansimasi
C
Fleksör Refleks