terapija parkinsonizma

1
PARKINSON-OVA BOLEST
2
RIGIDITET MUSKULATURE
TREMOR
BRADIKINEZIJA
3
- selektivni gubitak dopaminergickih neurona
- gubitak pojedinih holinergickih neurona -
degeneracija GABAergickih neurona
4
UZROCI PARKINSONSKOG SINDROMA
Parkinson-ova bolest - degenerativne promene u
Supstatia nigra Jatrogeni parkinsonizam -
neuroleptici, metildopa, reserpin Postencefalitick
i parkinsonizam Trovanje teškim metalima Anoksija
CNS-a - trovanje CO Postraumatski
sindrom Cerebrovaskularna oboljenja -
multi-infarktna demencija Alzheimer-ova
bolest Trovanje MPTP (metil-fenil-tetra-piridin)
- produkt koji nastaje kod ilegalne
proizvodnje petidina
5
POVECANJE NIVOA DOPAMINA
LEVODOPA - brzo se resorbuje iz GIT - hrana
usporava resorpciju - Cmax se javlja nakon 1-2
sata - plazmatsko t1/2 iznosi 1-3 sata
6
LEVODOPA KARBIDOPA
LEVODOPA - metaboliše se kao dopamin - oko 3
aplikovane doze ulazi u CNS
KARBIDOPA - inhibiše dopa dekarboksilazu - ne
prodire u CNS - fiksna kombinacija ko-kareldopa
(14 ili 110)
KLINICKA PRIMENA - terapija pocinje malim dozama
(14) - nishodna regulacija receptora - potrebna
intermitentna terapija - tremor otporan na
terapiju - slabo dejstvo na demenciju -
KONTRAINDIKACIJE psihoze, galukom uskog ugla,
peticki ulkus
7
NEŽELJENA DEJSTVA KO-KARELDOPE
GASTROINTESTINALNI EFEKTI - muka i povracanje -
ne treba davati fenotijazine KARDIOVASKULARNI
EFEKTI - srcana aritmija, tahikardija,
ventrikularne ekstrasistole, retko atrijska
fibrilacija - posturalna hipotenzija, retko
hipertenzija DISKINEZIJE - simptom se pogoršava
tokom terapije PONAŠANJE - depresija,
anksioznost, halucinacije, nocne more, nesanica,
somnolencija, konfuzija, agitacija,
euforija, promene raspoloženja ili
licnosti - terapija klozapinom
8
DOPAMINSKI AGONISTI
BROMOKRIPTIN
- agonist na D2 receptorima - prvenstveno se
koristi u terapiji hormonalnih poremecaja
amenoreja galaktoreja, prekidanje laktacije,
tumori hipofize (akromegalija i
hiperprolaktemija), - koristi se kod pacijenata
refrakternih na kombinaciju levodope i
karbidope - KONTRAINDIKACIJE psihoticni
pacijenti, preboleli infarkt miokarda,
periferna vaskularna oboljenja, pepticki ulkus
9
NEŽELJENA DEJSTVA BROMOKRIPTINA
GASTROINTESTINALNI EFEKTI - anoreksija, muka i
povracanje, opstipacija, dispepsija,
refluksni ezofagitis, krvarenje iz
ulkusa KARDIOVASKULARNI EFEKTI - posturalna
hipotenzija, retko hipertenzija - srcana
aritmija DISKINEZIJE PONAŠANJE - halucinacije,
konfuzija, OSTALO - glavobolja, kongestija
nosne sluznice, retroperitonealna i pleuralna
fibroza, plucni infiltrati, eritromegalija,
10
INHIBITORI MONOAMINO OKSIDAZE
SELEGILIN - selektivni inhibitor MAO-B - ne
daje se sam - najcešce u kombinaciji sa
levodopom - neželjena dejstva ista kao i kod
dopaminskih agonista
INHIBITORI COMT
TOLKAPONE I ENTAKAPONE - daje se uz levodopu -
tolkapone ima centralne i periferne efekte -
entakapone ima samo periferno dejstvo
11
BLOKATORI ACETILHOLINA
BENZATROPIN I BIPERIDEN
- popravljaju tremor i rigiditet - slabo deluje
na bradikineziju - neželjena dejstva su anti-
muskarinska (paraliza akomodacije, suva usta,
opstipacija, retencija urina, pospanost,
mentalna usporenost, konfuzija, agitacija,
halucinacije, promene raspoloženja) -
KONTRAINDIKACIJE glaukom, hiperplazija
prostate, stenoza pilorusa
BENZATROPIN
12
AMANTADIN
- antivirotik - povecava oslobadanje dopamina iz
neurona - daje se uz levodopu - otklanja
bradikineziju, tremor i rigiditet - neželjena
dejstva su nemir, depresija, iritabilnost,
nesanica, ekscitiranost, halucinacije,
konfuzije - predoziranje izaziva akutnu toksicnu
psihozu - ne sme se koristi kod osoba kod kojih
su postojale konvulzije ili zastojno oboljenje
srca
13
OSTALI POREMECAJI POKRETA
TREMOR - esencijalni tremor leci se
b-blokatorima - intencijski tremor - posledica
hronicne intoksikacije alkoholom ili hronicne
primene fenitoina nema zadovoljavajuce
terapije
HUNTINGTON-OVA BOLEST - male doze reserpina -
GABA - blokatori postsinaptickih dopaminskih
receptora (fenotijazini ili butirofenoni)
14
ALZHEIMER-OVA BOLEST
15
PRESENILNA DEMENCIJA - cerebralna ishemija -
degeneracija i propadanje neurona - propadanje
prvenstveno holinergickih neurona nedostatak
acetilholina u CNS-u - nagomilavanje b-amiloida
16
TERAPIJA TAKRIN - inhibitor obe
holinesteraze - inhibiše muskarinske M1 i M2
receptore - ulazi u CNS, efekt traje 6-8 sati -
inhibiše MAO, povecava oslobadanje GABA,
povecava oslobadanje NA, 5-HT i dopamina -
ispoljava holinomimeticka neželjena dejstva -
može izazvati hepatocelularnu nekrozu sa
žuticom DONAPEZIL - noviji inhibitor
holinesteraze - t1/2 oko 70 sati -
holinomimeticki efekti su indirektni
17
OSTALA TERAPIJA
VAZODILATATORI - dihidroergotoksin -
pentoksifilin NOOTROPNI LEKOVI - piracetam -
delotvornost nije klinicki dokazana CISTACI
SLOBODNIH RADIKALA - ekstrakt Ginkgo
biloba-e NEUROTROPNI FAKTORI - nervni faktor
rasta (NGF) - produžava preživljavanje
neurona, za sada u fazi ispitivanja