Karag

1

• Karagöz Oyunu
• Karagöz, bir gölge oyunudur.
• Bu oyun, deriden kesilen ve tasvir adi verilen
  birtakim sekillerin (insan, hayvan, bitki, esya
  vb.) arkadan isiklandirilmis beyaz bir perde
  üzerine yansitilmasi temeline dayanir.
• Gölge Oyunun önce Çin'de (M.Ö. 2. yüzyil) veya
  Hint'te çiktigi söylentileri vardir.
• Evliya Çelebi ise Karagöz ve Hacivatin Anadolu
  Selçuklu Hükümdari Alaaddin Keykubat zamaninda
  (13. yüzyil) yasamis gerçek kisiler oldugunu
  belirtir.
• Halk arasindaki bir söylentiye göre ise Karagöz
  ile Hacivat, Sultan Orhan (14. yüzyil) zamaninda
  Bursa'da bir cami yapiminda çalismis isçilerdir.
• Ikisi arasindaki nükteli konusmalar, diger
  isçileri oyaladigi için Sultan Orhan tarafindan
  öl dürtülmüslerdir.Daha sonra Seyh Küsteri,
  Hacivat ve Karagöz'ün deriden yapilmis
  tasvirlerini oynatmis ve onlarin sakalarini
  tekrarlamistir.
• Bu nedenle Karagöz perdesine Küsteri Meydani da
  denir.

2

• Karagöz oyunlari dört bölümden olusur. 
• 1.Mukaddime (Giris)
• 2.Muhavere (Söylesi-Atisma)
• 3.Fasil
• 4.Bitis

3

• 1.Mukaddime (Giris) Oyunun baslangiç bölümüdür.
  Perdede görüntü verilmeden önce müzik baslar.
  Sonra konuya uygun olarak bir görüntü verilir.
  Hacivat Of... hay, Haak! diyerek perde gazeline
  baslar.
• 2.Muhavere (Söylesme) Karagöz ile Hacivat
  arasinda geçer. Muhavere iki bölüme ayrilir
  Bunlar, fasilla iliskisi olan ve fasilla iliskisi
  olmayan bölümlerdir. Muhaverede yalniz, Hacivat
  ve Karagöz bir oyun oynar. Bu oyun, önce
  olmayacak bir olayin gerçeklesmis gibi
  anlatilmasiyla baslar, sonra bunun düs oldugu
  anlasilir.
• 3.Fasil (Oyun) Oyunun kendisidir. Hacivat ve
  Karagöz'den baska oyun kisileri fasilda
  görünürler. Karagöz oyunlari genellikle adlarini
  bu bölümün içeriginden alir.
• 4.Bitis Bu bölüm çok kisadir. Karagöz, oyunun
  bittigini haber verir, kusurlar için özür diler,
  gelecek oyunu duyurur. Karagöz'le Hacivat
  arasinda kisa bir söylesme geçer. Bu söylesmede
  oyundan çikarilacak sonuç da belirtilir.

4

• HACIVAT
• Asil adinin Haci Ivaz oldugu söylenir.
• Hacivat karakteri düzeni temsil eder.
• Nabza göre serbet verir.
• Kisisel çikarlarini her zaman ön planda tutar. Az
  buçuk okumuslugundan dolayi yabanci sözcüklerle
  konusmayi sever.
• Perdeye gelen hemen herkesi tanir, onlarin
  islerine aracilik eder.
• Alin teriyle çalisip kazanmaktan çok Karagözü
  çalistirarak onun sirtindan geçinmeye bakar. Rol
  icabi degisik kiyafetler içinde Keçi Hacivat,
  Çiplak Hacivat, Kadin Hacivat, Kahya Hacivat gibi
  farkli tasvirleri vardir.

5

• KARAGÖZ
• Oyunun hiç süphesiz basrol oyuncusu Karagözdür.
  Okumamis bir halk adamidir.
• Hacivatin kullandigi yabanci kelimeleri anlamaz
  ya da anlamaz görünüp, onlara yanlis anlamlar
  yükleyerek ortaya çesitli nükteler çikarirken bir
  taraftan da Türkçe dil kurallari ile yabanci
  kelimeler kullanan Hacivat ile alay eder.
• Her ise burnunu sokar,her ise karisir, sokakta
  olmadigi zaman da evinin penceresinden uzanarak,
  ya da içerden seslenerek ise karisir.
• Dobra, zaman zaman patavatsiz yapisindan dolayi
  ikide bir zor durumlarda kalirsa da bir yolunu
  bulup isin içinden siyrilir.
• Çogu zaman issiz, geçim derdindedir.Hacivatin
  buldugu islere girip çalisir.
• Basinda iskirlak adi verilen oynak bir sapka
  vardir.Ve Hacivatta böyle taninir.

6

• Karagözle Hacivat arasindaki bazi farklar...
• Karagöz doguludur, Hacivat batili.
• Karagöz dürüsttür, Hacivat sinsi.
• Karagöz dogrucudur, Hacivat yalanci.
• Karagöz cesurdur, Hacivat korkak.
• Karagöz kabadir, Hacivat nazik.
• Karagöz egitimsizdir, Hacivat entelektüel.
• Karagöz sinirlidir, Hacivat sakin.
• Karagöz eylemcidir, Hacivat teorisyen.
• Karagöz mutludur, Hacivat mutsuz.
• Karagöz kavgacidir,  Hacivat uyumlu.
• Karagöz öz Türkçe konusur, Hacivat yabanci
  sözcükler kullanir.
• Karagöz evlidir, Hacivat bekâr.
• Karagöz küfür eder, Hacivat etmez.
• Karagöz hiç dinlemez, Hacivat hiç susmaz.

7

• Hacivat ve Karagöz Oyunundaki Karakterler
• Karagöz Hacivat Himmet Aga Tiryaki

8

• Arap Zenne Frenk Zeybek

9

• Çelebi Arnavut Tuzsuz Deli
  Bekir

10

• Karagöz Oyununun Özellikleri
• Islam uygarligi etkisindeki Osmanli toplumunun
  dilini, inançlarini, gelenek - görenek ve
  zanaatlarini, siyasal ve sosyal olaylara bakisini
  yansitan zengin bir kaynaktir. 
• Karagöz, halkin ortak malidir. Konulari kimin
  düzenledigi belli degildir.
• Belli sayidaki ortak konularin sözlerini, her
  sanatçi, oyun aninda kendine göre ayarlar. Yani
  oyunun önceden hazirlanmis bir metni yoktur, oyun
  dogaçlamaya dayalidir.
• Oyunda Karagöz, cahil halk tipini, Hacivat ise
  aydin kisileri temsil eder. 
• Oyunda her meslek, yöre ve siniftan insan rol
  alir herkes kendi sivesiyle konusur. Bu
  kisilerden bazilari sunlardir Çelebi (genç bir
  mirasyedi), Beberuhi (cüce ve aptal), Tuzsuz Deli
  Bekir (sarhos), Efe (zorba), Zenne (kadin),
  Kayserili (pastirmaci), Arnavut (bahçivan), Acem
  (zengin), Yahudi (bezirgan)., vb.
•   Karagöz oyunu baslangiç (Hacivatin Sahneye
  gelisi), muhavere (Karagözle Hacivatin
  karsilikli konusmasi), fasil (asil konu) ve bitis
  (perdeden çekilme) gibi dört bölümden olusur.

11

• Baslica Karagöz Fasillari
• Kanli Nigar
• Kanli Kavak
• Karagözün yaziciligi
• Karagözün Gelinligi
• Karagözün Yalova Safasi
• Timarhane
• Ters Evlenme
• Kayik
• Mandira
• Hamam
• Meyhane
• Ferhat ile Sirin
• Salincak Safasi vb..