G

1
GÖLGE OYUNUNDA TIPLEMELER
VE KISISEL ÖZELLIKLERI

• Prepared by Esra Alagöz

A Deep Approach to Turkish Teaching and
Learning Wisconsin Center for Education Research,
University of Wisconsin-Madison
2
KARAGÖZ

• Oyunun basrol oyuncusudur. Okumamis bir halk
  adamidir. Hacivatin kullandigi yabanci
  kelimeleri anlamaz ya da anlamaz görünüp, onlara
  yanlis anlamlar yükleyerek ortaya çesitli
  nükteler çikarirken bir taraftan da Türkçe dil
  kurallari ile yabanci kelimeler kullanan Hacivat
  ile alay eder.

Nükte Joke Yanlis anlam yüklemek to
purposefully misconstrue Alay etmek to mock
3
KARAGÖZ

• Her ise burnunu sokar sokakta olmadigi zaman da
  evinin penceresinden uzanarak, ya da içerden
  seslenerek ise karisir. Dobra, zaman zaman
  patavatsiz yapisindan dolayi zor durumda kalsa da
  bir yolunu bulup isin içinden siyrilir. Çogu
  zaman issizdir, Hacivatin buldugu islere girip
  çalisir.

Herseye burnunu sokmak to be nosy Dobra
outspoken Patavatsiz imprudent Isin içinden
siyrilmak to get out of (a messy situation)
4
HACIVAT

• Tam bir düzen adamidir. Nabza göre serbet verir.
  Kisisel çikarlarini her zaman ön planda tutar.
  Okumuslugundan dolayi yabanci sözcüklerle
  konusmayi sever.

Düzen adami a tidy person Nabza göre serbet
vermek handle people tactfully Kisisel çikar
personal benefit Ön planda tutmak to give
priority to something
5
HACIVAT

• Perdeye gelen hemen herkesi tanir, onlarin
  islerine aracilik eder. Alin teriyle çalisip
  kazanmaktan çok Karagözü çalistirarak onun
  sirtindan geçinmeye bakar.

Perde stage (in the context of theatre) Aracilik
etmek to work as a mediator Alin teriyle
kazanmak to earn by working hard (for
it) Sirtindan geçinmek to live off someone
6
ÇELEBI

• Istanbul agzi ile kusursuz bir Türkçe konusur.
  Bazi oyunlarda zengin bir bey, bazi oyunlarda bir
  mirasyedi, bazi oyunlarda ise zevk düskünü bir
  çapkindir. Nazik ve çitkirildim bir tiptir.

Mirasyedi someone who inherited money (bad
connotation) Çapkin flirtatious Çitkirildimweak
7
ZENNE

• Zenne eski dilde kadin demektir. Karagöz
  oyunundaki bütün kadinlara genel olarak Zenne
  denir. Bir elinde yelpaze , çiçek ya da semsiye
  tasir.

Yelpaze hand fan
8
ZENNE

• Oyunlarda genellikle genç zenneler gönül
  islerinde kosar, yasli olanlar ise dirdirci ve
  kocalarini usandiran tiplerdir

Dirdirci Grumpy
9
TUZSUZ DELI BEKIR

• Tuzsuz Deli Bekirin bir elinde içki sisesi, bir
  elinde tabanca ya da kama vardir. Mahallenin
  kabadayisidir , belali bir adamdir. Olaylarin
  karmasiklastigi anda gelip kaba kuvvetle olayi
  çözer.

Kama a type of knife Kabadayi bully
10
BEBERUHI

• Altikulaç Beberuhi ya da pisbop lakabiyla anilir.
  Yasi büyük akli küçük aptal, cüce bir tiptir.
  Yaygaracidir.

Yaygaraci loud and noisy
11
TIRYAKI

• Afyon yutup pineklemekle ömür geçiren, olayin en
  can alici yerinde uyuklayan bir tiptir. Elinde
  genellikle tütün çubugu bulunur. Karagöz
  perdesinin önemli tiplemelerindendir

Afyon a type of weed Pineklemek to spend time
idly Olayin en can alici yeri most crucial part
of a phenomenon
12
ACEM

• Halicilikla ugrasan zengin Iranli tiplemedir.
  Eglenmekten ve kendisine dalkavukluk
  yapilmasindan hoslanir. Bol bol para dagitir.
  Siire düskündür, söyledigi farsça siirlere
  Karagöz ayni uyaklarla saçma sapan cevaplar verir.

Dalkavuk a person who flatters others (bad
connotation) Uyak rhyme
13
LAZ

• Karagöz oyunlarinda Laz tiplemesi, çabuk
  öfkelenen, çabuk çabuk konusan agzi kalabalik,
  çok hareketli bir tiplemedir. Laz karsisindakine
  konusma firsati vermez, hep kendi konusmak ister.

Resource Text and pictures are used with
permission of Emin Senyer (www.karagoz.net)