Slayt 1

1
6. ÜNITE ISLAMIYET VE TÜRKLER
2
1-TÜRKLERIN MÜSLÜMAN OLUSU Eski Türkler,
Göktanri inancina sahiptiler. Bu inanisa göre
Göktanri, göklerin ve bütün evrenin
yaraticisidir. Insanlarin kaderini tayin
eder.Hakani tahta çikarir ve korur, onun yardimi
ile Hakan zafer kazanir. Yardim için ona dua
edilir. Kurban kesilir ve onun adina ant
içilirdi.
Daha sonra Gök Tanri inancina sahip olan
Türkler, Göktürk devletinin yikilmasi ile Budizm,
Zerdüstlük,Manihaizm, Yahudilik ve Hristiyanlik
gibi çesitli dinlerle tanismislardir.
3
Bu dinde Kam ve Saman isminde din adamlari
vardi. Bunlarin Tanri ile iletisim kurduguna
inanilirdi. Türkler, ilk defa
Islamiyetle Hz Osman döneminde tanismislardir.
Topluluklar halinde Müslüman olmalari ise 9. ve
10. yy da Abbasiler zamaninda Talas
savasindan(751) sonra gerçeklesmistir.
4
Mescid-i Gamame - Medine
Ilk Müslüman Türk Devleti olarak Karahanlilar
tarihe geçmistir. Türkler arasinda
Islamiyet fetihler, tüccarlar, alimler ve
dervisler araciligi yayilmistir.
5

• TÜRKLER ARASINDA ISLAMIYETIN YAYILMASINDA ETKILI
  OLAN BAZI SAHSIYETLER
• 1-Ebu Hanife 2-Imam Maturidi 3-Ahmet Yesevi
  4-Yunus Emre
• 5-Ahi Evran 6-Haci Bektas
  Veli 7-Mevlana

1-EBU HANIFE (699/767) Asil adi Numan Bin
Sabittir. Imam-i Azam (Büyük Imam) diye bilinir.
Islam dünyasinin en önemli fikih
bilginlerinden biridir. Hanefilik mezhebi
onun görüslerinden olusmaktadir. Bununla ilgili
olarak Fikhul Ekber adli meshur eseri
bulunmaktadir. Kuran ve sunneti aklin
ilkeleri dogrultusunda yorumlamistir. Daha çok
ibadet hususlarinda hükümler vermistir.
Biz Türklerin ameldeki mezhebidir.
6

• 2-IMAM MATURIDI(852/944)
• Semerkantda dogup ayni yerde ölmüstür.
• En önemli eseri Kitabut Tevhiddir. Eserlerinde
  akla önem vermistir.
• Bulundugu çevre hanefilik mezhebi etkisi altinda
  oldugundan onun görüsleri de bu mezheb
  düsüncesine bagli kalmistir. Imam Maturidinin
  görüsleri Inanç(Itikad) konulari üzerinde
  olmustur.
• Maturidiye göre insan akliyla Allahi bilebilir.
  Biz Türklerin Itikaddaki mezhebimizdir.

7

• 3-AHMET YESEVI (1093/1167)
• Pir-i Türkistan nami ile anilir.
• Türk tasavvuf geleneginin öncüsüdür.
• En önemli eseri Divan-i Hikmettir.
• Yeni Müslüman olmus Türklere Islamiyeti
  tasavvufla anlatmistir.
• Çok faziletli ögrenciler yetistirerek bunlari
  degisik bölgelere göndermis, oradaki insanlarin
  bu güzellikleri görerek müslüman olmalarini
  saglamistir.

8
4-YUNUS EMRE (1240/1320) Türkçeyi çok sade
bir dille kullanmistir. Dolayisiyla büyük bir
Türkçe ustasidir. Düsünce ve eylem bakimindan
Ahmet Yesevinin Anadoludaki devamidir.
Islamiyetin Anadolu da yayilmasinda büyük
katkisi vardir. Yunus Emre, Türk boylarini
Allah sevgisi etrafinda birlestirmeye
çalismistir. Yaratilani sev, Yaradan dan ötürü
meshur söz Yunusa aittir.
9
5-AHI EVRAN (1171/1262) Anadoludaki Ahilik
teskilatinin kurucusu olarak kabul edilir.
Esnafligin piri olarak kabul edilmistir. AHILIK
Esnaf, zanaatçi,çiftçi gibi bütün çalisma
kollarini içine alan ocaktir. Ahilikte Bazi
Ahlak Kurallari 1-Iyi huylu ve güzel ahlakli
olmak 2-Isinde ve hayatinda dogru ve güvenilir
olmak. 3-Sözünde ve sevgisinde vefali
olmak 4-Güler yüzlü olmak 5-Nefsine hakim
olmak 6-Allahin buyrularina uymak 7-Misafirperver
olmak 8-Kötü söz ve hareketlerden kaçinmak.
10
6-HACI BEKTAS VELI (1209/1270) -Ahmet Yesevi
tarafindan baslatilan tasavvuf geleneginin bir
temsilcisidir. -Tasavvuf yoluyla Anadolu nun
müslümanlasmasina katkida bulun- mustur. -Ahilik
teskilati içerisinde de yer almistir. -Yeniçeri
ocaginda çok sevilmesinden dolayi Yeniçeri Piri
olarak kabul edilmistir. Gelin canlar bir
olalim Bir olalim, iri olalim, diri
olalim diyerek toplumda düzenin ve birlik,
beraberligin saglanmasini istemistir.
11
7-MEVLANA CELALEDIN-I RUMI (1207/1273)
-Asil adi Muhammed Celalleddindir. Afganitanin
Belh sehrinde dogdu. -Babasi Sultanul Ulema diye
bilinirdi. -En meshur eseri Mesnevidir. Bu
eserle tasavvufun ana konulari anlatilmaktadir.
Cömertlik ve yardimseverlikde akarsu gibi
ol Svkat ve merhamette günes gibi ol Hiddet
ve asabiyette ölü gibi ol Tevazu da toprak gibi
ol Hosgörülükte deniz gibi ol Ya oldugun
gibi görün, ya da görün-dügün gibi ol
12
TÜRKLERIN ISLAM MEDENIYETINE KATKILARI
Türkler, müslüman olduktan sonra bilim,
sanat, edebiyat ve mimarlik alanlarinda
kendilerine has bir anlayis gelistirerek Islam
medeniyetinin gelismesine öncülük etmislerdir.
-Türkler, dini ilimlerin yaninda felsefe,
astronomi ve tip gibi alanlarda da çok önemli
çalismalar yapmislardir. Bununla Ilgili
Yazilan Eserler 1-Kutadgu BiligYusuf Has
Hacip 2-Divanü Lugati TürkKasgarli
Mahmut 3-Muhakemetül LugateynAli Sir
Nevai 4-Atabetül Hakayik E. Ahmet
Yükneki -Türkler, Islam inancini sanat
eserlerinde somutlastirdilar. -Islam mimarisinin
de (Cami,çesme, han, saray, köprü) gelismesinde
önemli katki saglamislardir.
13
TÜRKLERIN BILIME KATKILARI
-Türkler, medreseler araciligi ile bilime önemli
katki saglamistir. Bunun nedeni ise Islamin
bilime verdigi önem. Bu Konuda Hizmet Veren
Tarihdeki En Önemli Türk Bilginleri ve
Eserleri 1-Buhari Sahih-i Buhari
(Hadis) 2-Farabi Erdemli Sehir (Felsefe) 3-Ibni
SinaSifa (Tip) 4-Biruni (Astronomi ve
matematik) 5-Harezmi(Cografya, matematik,Tabiat) 6
-Zemahseri Edebiyatçi, Kelam ve Kuran
yorumcusu.

7-Ulug Bey Astronomi 8-Ali Kusçu Matematik,
Astronomi. 9-Kinalizade Ali Çelebi Din
Bilimleri, Matematik, Astronomi
14
TÜRKLERIN PEYGAMBER VE EHLIBEYT SEVGISI

• -Türkler, müslüman olduktan sonra Hz
  Peygamberi canlarindan çok sevmisler, ona ait
  esyalari Onun hatirasi oldugu için asirlardir
  büyük bir titizlikle korumuslardir.
• -Türkler, Hz Peygamberin soyundan gelenlere de
  büyük bir saygi göstermis ve onlar için ayrica
  soy defteri tutulmustur. Iste bu yüzden Hz
  Hasanin soyundan gelenleri Serif, Hz
  Hüseyinin soyundan gelenlere de Seyyid olarak
  defterlere yazilmistir.
• - Ona karsi saygida kusur etmemek için
  Muhammed ismi yerine Arapça ayni kökten gelen
  Mehmet ismini kullanmislardir.

15
TÜRKLERIN PEYGAMBER VE EHLIBEYT SEVGISI

• -Onun ismi anildiginda Allahümme salli ala
  Muhammed denilerek salavat getirilirdi.
• -Ona karsi sevgiyi ifade eden yüzlerce Naat
  yazmislardir.(mevlidi Serif gibi)
• -Ayrica Sevgili Peygamberimizin dogumu her yil
  Nisan ayinda Kutlu Dogum Haftasi adi altinda
  çesitli etkinliklerle kutlanmaktadir. (1989)
• -Ehlibeyt, Sevgili Peygamberimizin ev halki
  anlamina gelmektedir.
• Yani ehlibeyt Hz Muhammedin aile fertleri
  ile Hz Ali ve Hz Fatmanin ailesinden meydana
  gelmektedir. Bu nedenle Hz Peygamberin bütün
  ailesine karsi sevgi ve saygida kusur
  etmemeliyiz.
• -Yine Ona karsi sevgi ve bagliliklarini ifade
  etmek için ehlibeytteki isimleri kendi
  çocuklarina vermisler ve vermeye de devam
  etmektedirler.

16
ÜNITE BITTI

• EV ÖDEVI
• HAFTAYA ÜNITE SONU
• ÜNITEMIZI DEGERLENDIRELIM
• ADLI SORULAR
• CEVAPLANDIRILACAK.