1 ? EHSAL

1
HOOFDSTUK 10Samenwerken communiceren

• Samenwerken
• - Groepsoefening
• - Groepen en teams
• 2. Communiceren

2
NASA-groepsoefening

• Lees de instructies op de handout

3
NASA-groepsoefening

• Lees de instructies op de handout
• Vul individuele rangorde in (kolom 1) 5

4
NASA-groepsoefening

• Lees de instructies op de handout
• Vul individueel je rangorde in (kolom 1)
• Maak in groep een consensusrangorde door overleg
  (kolom 2) 20

5
NASA-groepsoefening

• Lees de instructies op de handout
• Vul individueel je rangorde in (kolom 1)
• Maak in groep een consensusrangorde door met
  elkaar te overleggen (kolom 2)
• Beantwoord in groep de reflectievragen
• 15

6
NASA-groepsoefening

• Lees de instructies op de handout
• Vul individueel je rangorde in (kolom 1)
• Maak in groep een consensusrangorde door met
  elkaar te overleggen (kolom 2)
• Beantwoord in groep de reflectievragen
• Docent geeft expertscores

7
NASA-groepsoefening

• Lees de instructies op de handout
• Vul individueel je rangorde in (kolom 1)
• Maak in groep een consensusrangorde door met
  elkaar te overleggen (kolom 2)
• Beantwoord in groep de reflectievragen
• Docent geeft expertscores
• Bereken kolom 1 kolom 3 (kolom 4)
• Bereken kolom 2 kolom 3 (kolom 5)
• Maak de somscores voor kolom 4 5

8
Reflectievragen

• Was het doel voor iedereen duidelijk? Hoe werd er
  begonnen?
• Wat verliep goed en minder goed?
• -Zegde ieder zijn mening?
• -Wie sprak veel/weinig
• -Wie had meeste invloed, was er leider?
• -Hoe gingen jullie om met menings-verschillen
  omtrent de rangorde?
• -Welke zijn verschillen in deelname
• Hoe kwam de groep tot besluiten?

9
Reflectievragen

• Maak een inschatting van de kwaliteit van jullie
  groepsresultaat en van de aanvaarding ervan
• Q
• A

10
Synergie

• brede betekenis groepsresultaat is beter dan
  het gemiddeld resultaat van de individuen
• sterke betekenis groepsresultaat is beter dan
  dat van het beste individu

11
Vraag

• Werd er in jullie groep synergie bereikt? In
  welke betekenis?
• Welke factoren hielpen of belemmerden het bekomen
  van je groepsresultaat? Inventariseer in twee
  kolommen. Kijk ook terug naar de antwoorden op de
  reflectievragen.

12
Gewenst organisatiegedrag

• INDIVIDU
• Sterk betrokken en gemotiveerde mensen
• Effectieve leidinggevenden
• Arbeidssatisfactie en enkel positieve stress
• GROEP
• High performing teams
• SYSTEEM
• Constructieve samenwerking tussen teams
• Doorleefde structuur, cultuur en verandering
• Lerende organisatie

13
Groepen in de organisatie

• Groepen zijn een tussen-niveau tussen het
  individu (motivatie en leiderschap) en de
  organisatie
• Leider als linking pin (Likert)

14
Kernelementen van een groep

• Twee of meer personen
• Interactie en communicatie (face to face?)
• Continuïteit en regelmaat
• Gemeenschappelijke doelen
• Onderlinge afhankelijkheid
• Sociale identiteit

15
Soorten groepen

• Formele groepen (van buitenaf)
• Stuur- en overleggroepen
• Taakgroepen
• Informele groepen (van binnenuit)
• Belangengroepen
• Vriendschapsgroepen
• Teams
• Synergie
• Complementariteit en interafhankelijkheid
• Gedeelde doelen
• Gedeelde verantwoordelijkheid

16
Functie van groepen

• Bestudeerd vanuit
• Management en organisatiekunde teamwork als
  succesfactor voor org.
• Sociale psychologie
• Ontwikkelingspsychologie
• ? Mens én Organisatie !

17
Team

• Formele groep
• Collectieve gt individuele
• Synergie
• Complementaire doelen
• Complemantariteit in leden
• Samen verantwoordelijk
• normatief concept

18
Het belang van teamworkVoorbeeld ziekenhuis

• Team rondom een kankerpatient
• Chirurg
• Internist
• Radio-therapeut
• Chemo-therapeut
• Radioloog
• Oncoloog
• Wat gebeurt er wanneer de communicatie fout loopt?

19
Voordelen van werken in groep

• Kwaliteit van het besluit
• cf. synergie meer kennis en informatie
• meer benaderingswijzen
• Aanvaarding
• Begrip, acceptatie
• Betrokkenheid en motivatie tot implementatie
• ? E Q x A

20
Synergie

• Twee betekenissen
• Brede versie groepsscore is beter dan de
  gemiddelde score van de individuen
• Sterke versie groepsscore is beter dan deze
  van het beste individu
• Een goede balans tussen taakgerichtheid,
  procesgerichtheid en proceduregerichtheid is
  noodzakelijk om synergie te kunnen bereiken

21
Groepsfuncties

• Taak- (inhoud) procedure functies
• Rationeel en logisch zijn
• Werken met feiten en meningen
• Korte termijn perspectief bereiken van
  onmiddellijke doelen
• Ondersteunings- (proces-) functies
• Aandacht voor het proces en interpersoonlijke
  relaties
• Omgaan met het relationele, met emoties en
  gevoelens
• Lange termijn perspectief werken aan een goede
  atmosfeer

22
Groepsfuncties gedistribueerd leidersschap
TAAK

• vragen voor en geven van informatie en
  opinies
• verhelderen en samenvatten

• PROCES
• elkaar aanmoedigen
• bemiddelen tussen mensen
• aandacht voor gevoelens
• toetsen van overeenkomst

• PROCEDURE
• afspraken maken over
• hoe te werken
• hoe beslissen
• time keeping agenda bepalen

23
Ontwikkeling van groepen

• Forming/Vorming
• vraag naar duidelijkheid
• afhankelijkheid
• welwillendheid
• Storming/Vechten
• coalities, allianties
• open confrontatie of onder tafel
• Norming/Afstemming
• overleg
• afbakening respect voor rollen
• gedeelde verantwoordelijkheid
• 4. Performing/Presteren
• effeciëntie doelgerichtheid
• appreciatie ondersteuning van bijdragen

spiraalvormig individuele verschillen
24
Teamwork soorten teams

• Probleemoplossende teams
• Cross-functionele teams
• Virtuele teams
• Zelfsturende teams

25
Zelfsturende (autonome) teams

• Teams die empowered zijn om te beslissen
  aangaande
• Planning
• Uitvoering
• Evaluatie verbetering
• Van de dagelijkse activiteiten

26
Leiderschap en teamwerk
Mate van Autoriteit
Mate van participatie
27
Empowerment en situatie

• Kenmerken van de medewerker willen en kunnen
  (cf. leiderschap Blanchard)
• Aard van de groep
• Soort probleem info, tijd
• Klimaat
• Cultuur

28
Model van Ronald FRY
DOELEN

• - rol ambiguiteit
• rol over- of underload
• rol conflict

ROLLEN
PROCEDURES
INTERPERSOONLIJKE RELATIES
group cohesiveness
29
Teamrollen van Belbin

• Plant
• Bronzoeker
• Voorzitter
• Vormer
• Monitor
• Groepsmedewerker
• Bedrijfsman
• Zorgdrager
• Specialist

heterogene samenstelling werkt indien onzekerheid
ambiguïteit
Model van OFMAN
KWALITEIT
VALKUIL
UITDAGING
ALLERGIE
30

• Voorzitter

31

• Vormer

• Monitor

• Groeps-
• medewerker

32

• Bedrijfsman

• Zorgdrager

• Specialist

33
Teams de ideale omvang

• minimaal 3
• ideaal 7-9
• maximaal 12
• afhankelijk van aard taken
• zwakste schakel?
• ideeën genereren
• autonoom werken
• kwaliteit van besluitvorming
• even of oneven?
• indien besluitvorming door
• meerderheidsbeslissing

34
Nadelen van teamwerk

1. Wij en zij kliekvorming
2. Groepsdruk
3. Group think
4. Social loafing
5. Vergaderitis
6. Teams hiërarchie een contradictie?

35
De Asch-experimenten
36
Verdere nadelen van teamwerk

• Soms moeilijk en bevat risicos
• Tijdsintensief
• Win-lose spelletjes, conflicten, coalities

37
HOOFDSTUK 10Samenwerken communiceren

• Samenwerken
• - Groepsoefening
• - Groepen en teams
• 2. Communiceren

38
Communiceren

1. Functie
2. Componenten
3. Patronen
4. Richting
5. Axiomas (5)

39
Functie in organisaties

• Sturen, coördineren, controleren, beslissen
• Motiveren, emotieregulering, vormen gemeenschap
• Imagovorming
• ? Vaak aparte afdelingen in bedrijven

40
Componenten
rijkheid van medium evenredig met complexiteit
van situatie
41
Communicatiepatronen

• 3 ? 3
• 5 ? 10
• 6 ? 15
• 20 ? 190
• bijvoorbeeld
• wiel
• compleet netwerk
• gecentraliseerd netwerk
• satisfactie bij statusgelijkheid
• dissatisfactie aan de uiteinden van netwerken

42
Richting van communicatie

• vertikaal
• top-down
• bottom-up
• lateraal
• transversaal

43
Axiomas van communiceren (Watzlawick)

1. Men kan niet niet communiceren
2. Elke communicatie bezit een inhouds- en
   relatieaspect
3. Relaties worden bepaald door de interpunctie
   tussen de communicerende personen
4. Mensen communiceren digitaal en analoog
5. Communicatie is altijd of symmetrisch of
   complementair