Biyolojik Riskleri Y - PowerPoint PPT Presentation

1 / 99
About This Presentation
Title:

Biyolojik Riskleri Y

Description:

Biyolojik Riskleri Y netmek i in Pratik Uygulamalar S t s r yeti tiricileri i in zoonotik bula man n kontrol eviren: Dr. brahim ET N – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:94
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 100
Provided by: Centerf76
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Biyolojik Riskleri Y


1
Biyolojik Riskleri Yönetmek için Pratik
Uygulamalar
  • Süt sigiri yetistiricileri için zoonotik
    bulasmanin kontrolü
  • Çeviren
  • Dr. Ibrahim ÇETINVeteriner Hekim

2
Biyolojik Risk Yönetimi(BRY)
  • Farkindalik egitimi,
  • degerlendirmesi ve
  • yönetiminin tüm
  • asamalari
  • Enfeksiyon/hastaliklarin kontrolünü gelistirmek
    için tasarlanmistir.
  • Yurtdisi ve yurtiçi hastaliklar
  • Riskleri asgariye indirmek için gerekli araçlari
    saglamak

3
Biyolojik Risk Yönetimi(BRY)
  • Hastalik riski tamamen
  • ortadan kaldirilamaz.
  • Hayvan,onlarin çevresi
  • Maruz kalmayi azaltma
  • Enfeksiyon etken etkilesimleri
  • Hayvanlara ve insanlara olan tehdidi asgariye
    indirmek
  • Tüm sorulari yanitlayacak bir çözüm yolu yoktur.

4
Bulasmanin Yollari
  • Hastalik etkenlerinin yayilmasi
  • Hayvan Insan
  • Farkli bulasma tarzlari
  • Solunum(Aerosol)
  • Direk temas
  • Araç-gereç yoluyla(Fomite)
  • Agiz yoluyla(Oral)
  • Vektör kaynakli

5
A.B.D.de Sigirlarda Mevcut Zoonoz Hastaliklar
  • Anthrax
  • Brucellosis
  • Cryptosporidiosis
  • Dermatophilosis
  • E. coli
  • Giardia
  • Leptospirosis
  • Listeriosis
  • Pseudocowpox
  • Q Fever
  • Ringworm
  • Salmonella
  • Tuberculosis
  • Vesicular stomatitis

6
A.B.D.de bulunmayan Sigir Zoonoz Hastaliklari
  • Bovine Spongiform Encephalopathy
  • Deli Dana Hastaligi
  • Melioidosis
  • Rift Valley Fever

7
Bulasma Yollari
  • Bütün enfeksiyon etkenlerine uygula.
  • Hastaligin gelismesi için insanlar maruz
    kalmalidir.
  • Farkli bulasma yollarini anlaElde etmenin
    kontrolü
  • Risk alanlari ayird edilmelidir.
  • Maruz kalmayi asgariye indirmek için protokoller
    düzenle.

8
Insan-Hayvan Etkilesimi
9
Insan-Hayvan Etkilesimi
  • Evcil hayvan yetistiricileri hergün hayvanlarla
    çalisirlar.
  • Çogu bazi hastaliklara karsi bagisikliga
    sahiptir.
  • Yurtdisindaki hastaliklara karsi bagisikliga
    sahip degillerdir.
  • Daha önce hayvanlara maruz kalmayan isçiler daha
    fazla risk altindadirlar.
  • Bagisikliklari olmayabilir.

10
Risk Faktörleri
  • Degisen saglik durumu,artan yas
  • Çiftçiler zoonozlara daha savunmasizdirlar.
  • Immun sistemi zayif kisilerde risktedirler.
  • Genç ve yasli
  • Kemoterapi
  • Diabetli

11
Risk Faktörleri
  • Zayif hayvan sagligi
  • Zayif hayvan saglik önlemleri
  • Zayif kisisel hijyen
  • Yogun hayvan üretimi
  • Artan maruz kalma

12
Zoonotik Hastaligin Bulasmasi
  • Hayvanlar,hastaligin açik belirtilerini
    göstermeyebilirler.
  • Hastaligin bütün
  • bulasma yollari konusunda farkindalik
    zorunludur.
  • Kendiniz ve isçileriniz için hastalik riskini
    asgariye indirmek için strateji gelistirin.

13
Genel önlem adimlari
  • Genel Bakis
  • Hayvan Sagligi
  • Farkindalik egitimi
  • Kisisel Hijyen
  • Kisisel Koruyucu Ekipman

14
Genel önlem adimlari
  • Hayvan Sagligi
  • Sürüdeki hastaliklarin kontrolü
  • Ekonomik anlaminin olmasi
  • Eger hastalik mevcut olmazsa,insanlar maruz
    kalmaz.

15
Genel önlem adimlari
  • Farkindalik egitimi
  • Sürü veteriner
  • hekimleri ve saha
  • veteriner hekimleri ile çalisin.
  • Zoonotik hayvan riskleri hakkinda hayvanlarla
    çalisan herkesi egitin.
  • Herkesin anladigi dilde anlatin.

16
Genel önlem adimlari
  • Kisisel hijyen
  • Hayvanlari elledikten sonra elleri yikayin.
  • Enfeksiyon yapan etkenleri uzaklastirir.
  • Kisisel koruyucu ekipmanlar
  • Eldivenler,tulumlar,
  • çizmeler
  • Maske, gözlükler

17
Aerosol(Damlacik) Kontrolü
  • Zoonotik Bulasma

18
Damlacik Yoluyla Bulasma
  • Enfekte damlaciklar hava yoluyla hayvandan insana
    geçer.
  • Hapsirik/öksürük
  • Dogum dokulari
  • Diski
  • Idrar
  • Bulasik toprak

19
Damlacik yoluyla bulasma
  • Anthrax
  • Listeriosis
  • Melioidosis
  • Q Fever
  • Rift Valley Fever
  • Tuberculosis

Denotes Foreign Animal Disease
20
Genel önlem adimlari
  • Basit önlem adimlari sunlari içerir.
  • Tozun kontrolü
  • Belli durumlarda maske takmak.

21
Damlacik önlem uygulamalari
  • Kuru arazilerde tozun kontrolü
  • Bulasik toprak, zoonotik hastaliklarin kaynagi
    olabilir.
  • Sinirli miktarlarda su kullanin.

22
Damlacik önlem uygulamalari
  • Su zamanlarda N-95 maskesini takin
  • Enfekte edici hayvanlari veya dokularini
    ellerken
  • Doguma yardim ederken
  • Basinçli yikama esnasinda

23
Damlacik yoluyla bulasma Özet
  • Damlacik yoluyla bulasma çiftliginizde meydana
    gelebilir.
  • Anthrax, listeriosis, Q Fever, tuberculosis
  • Yurtdisinda görülen hayvan hastaliklarinin
    bazilari da damlacik yoluyla bulasabilir.
  • Melioidosis
  • Riskinizi asgariye indirmek için burada tarif
    edilen adimlari size yardimci olabilir.

24
Direk Temas ve Malzemelerin kontrolü
  • Zoonotik Bulasma

25
Direk Temas Yoluyla Bulasma
  • Hayvandaki Patojen (kan,salya,vücud sivilari)
    veya çevre
  • Açik yaralar,müköz membranlar,deri ile temas

26
Malzemeler Yoluyla Bulasma
  • Bulasik Cansiz nesneler
  • Patojenleri tasirlar.
  • Firçalar,igneler,giysiler,yataklik

27
Direk Temas veya Malzemeler yoluyla Bulasma
  • Anthrax
  • Brucellosis
  • Dermatophilosis F
  • Leptospirosis
  • Melioidosis
  • Pseudocowpox F
  • Q Fever
  • Rabies
  • Ringworm F
  • Rift Valley Fever
  • Salmonella
  • Tuberculosis
  • Vesicular stomatitis

Denotes Foreign Animal Disease
F Denotes fomite transmission
28
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari
  • Basit önlem basamaklari sunlari içerir
  • Iyi kisisel hijyeni korumak.
  • Kisisel koruyucu ekipman(KKE)
  • giymek
  • Ekipmani temiz tutmak

29
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari
  • Kisisel hijyen
  • El yikama olanaklarini saglayin.
  • Akan sicak su,sabun, temiz havlular
  • Hayvan temas alanlarina
  • bitisik olarak bulunma.
  • Hayvanlari elledikten sonra ellerin yikanmasini
    hatirlatan isaretleri yapistirmak.
  • Sabun ve havlulari haftalik olarak kontrol etmek.

30
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari
  • KKE- Eldivenler
  • Hayvanlarla çalisirken latex/nitril eldivenler
    giyin.
  • Hasta veya bilinmeyen saglik durumu, hastalikla
    araniza bariyerler koyun.
  • Özellikle asinmis,çatlamis ve kesik eller için
    önemlidir.
  • Eldivenleri uzaklastirdiktan sonra elleri yikayin.

31
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari
  • KKE-Önlükler
  • Hayvan alanlarinda
  • temiz kiyafetlere
  • ihtiyaç duyulur.
  • Isletme disinda giyilen
  • ile iste/çiftlikte giyilen kiyafetleri ayirin.
  • Hastalik etkenlerinin uzaklasmasini önleyin.
  • Çiftlikte çamasirhane olanaklarini saglayin.

32
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari
  • KKE- Çizmeler
  • Hayvan alanlarinda temiz çizmelere ihtiyaç olur.
  • Temizligi ve atik
  • toplamayi kolaylastirma amaciyla,giriste/çikist
    a çizme banyosu ve çöp tenekesi bulundurun.
  • Çizmeleri çikardiktan sonra ellerinizi yikayin.

33
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari
  • Ekipmanlari temiz tutun.
  • Deri kaybi olan hayvanlarda kullanilir ise,timar
    ekipmanlarini yikayin ve dezenfekte edin.
  • Idrar ve diskiyi yakalamak için siçrama koruyucu
  • Idrar ve diski ile kirlenen salon ekipmanlarini
    bolsu ile yikayin.

34
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari
  • Bazi zoonotik hastaliklar
  • buzagi dogumunda yayilir.
  • Suya dayanikli dis giyim,
  • önlük giyin.
  • Rektal muayene için
  • kolluk ve eldivenler giyin.
  • Bütün dogum dokularini (plesanta,fötal zarlar)
  • hemen uzaklastirin ve yok edin.

35
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari
  • Kirli altligi uzaklastirin.
  • Alani tamamen temizleyin
  • ve yikayin.
  • Ekipmani ve kisisel
  • koruyucu donanimi
  • temizleyin.
  • Dogum bölgesini ve
  • ekipmanlarini dezenfekte edin.
  • Dis giysi ve eldivenleri uzaklastirdiktan sonra
    elleri yikayin.

36
Direk Temas ve Malzemeler yoluyla bulasmanin
önlem uygulamalari-Özet
  • Direk bulasma,malzeme yoluyla bulasma
    çiftliginizde meydana gelebilir.
  • Brucellosis, leptospirosis, ringworm
  • Yurtdisinda bulunan hayvan hastaliklari da direk
    temasla yayilabilir.
  • Melioidosis, Rift Valley Fever
  • Burada anlatilan önlem basamaklari riskinizi
    asgariye indirmede yardim edebilir.

37
Agiz ve malzeme yoluyla bulasmanin kontrolü
  • Zoonotik Bulasma

38
Agiz ve Malzeme yoluyla bulasma
  • Agiz yoluyla alinan bulasik gida ve su
  • Diski,idrar,pastörize edilmemis süt,pismemis
    etler
  • Elleri yikamaksizin hayvanla temastan sonra
    elleri yikamaksizin yeme ve içme.

39
Agiz ve Malzeme yoluyla bulasma
  • Anthrax
  • Brucellosis
  • Bovine spongiform encephalopathy (BSE)
  • Cryptosporidiosis
  • E. coli F
  • Giardia
  • Leptospirosis F
  • Listeriosis
  • Melioidosis
  • Q Fever
  • Salmonella F
  • Tuberculosis

Denotes Foreign Animal Disease
F Denotes fomite transmission
40
Agiz ve Malzeme yoluyla bulasmanin önlem
uygulamalari
  • Basit önlem basamaklari sunlari içerir
  • Çiftlikte bulasmayi önlemek
  • Gübreyi idare etmek
  • Iyi kisisel hijyeni korumak.
  • Evde bulasmayi önlemek.
  • Gidanin uygun sekilde muamele edilmesi,elleçlenmes
    i

41
Agiz ve Malzeme yoluyla bulasmanin önlem
uygulamalari
  • Çiftlikte
  • Gübreyi uygun biçimde tasiyin ve depolayin.
  • Içme suyunu bulasik hale getirmeyin.
  • Kisisel hijyen uygulamalari
  • Hayvanlarla temastan sonra yemeden,içmeden ve
    gida hazirlamadan önce elleri yikamak.
  • Hastalik etkenleri ile temasi asgariye indirmek.

42
Agiz ve Malzeme yoluyla bulasmanin önlem
uygulamalari
  • Evde
  • Pastörize edilmis
  • süt ve meyve suyu için.
  • Yemeden önce çig meyve ve sebzeleri yikayin.
  • Donmus etleri buzdolabinda çözün.

43
Agiz ve Malzeme yoluyla bulasmanin önlem
uygulamalari
  • Çig etle temastan sonra
  • Elleri,kaplari,kesme
  • tahtalarini,mutfak yüzeylerini
  • sicak sabunlu su ile yikayin.
  • Sigir /sigir eti ürünlerini
  • tam olarak pisirin.
  • 160oF iç sicakliginda olacak
  • sekilde
  • Pismis gidayi hemen tüketin.
  • Arta kalanlari pisirdikten sonra 2 saat içinde
    buzdolabina koyun.
  • Kolay sogumasi için sig kaplarda saklayin.

44
Agiz ve Malzeme yoluyla bulasma-Özet
  • Agiz ve Malzeme yoluyla bulasma çiftliginizde
    olabilir.
  • Crypto, leptospirosis, listeriosis
  • Yurtdisinda görülen hayvan hastaliklari daagiz
    yoluyla bulasabilir.
  • BSE, melioidosis
  • Burada anlatilan önleme basamaklari riskinizi
    asgariye indirmede yardim edebilir.

45
Vektör Kontrolü
  • Zoonotik Bulasma

46
Vektör Yoluyla Bulasma
  • Böcekler
  • Patojeni bir hayvandan alirlar.
  • Bir insana bulastirirlar.
  • Biolojik vektörler
  • Keneler,sivrisinekler
  • Mekanik vektörler
  • Sinekler, hamam böcekleri

47
Vektör Yoluyla Bulasma
Horsefly
  • Anthrax
  • Sinekler
  • Q Fever
  • Keneler
  • Rift Valley Fever
  • Sivrisinekler

Tick
Mosquito
Denotes Foreign Animal Disease
48
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Kaynagi azaltma
  • Sinekler,Sivrisinekler
  • Olgunlari kontrol etmek
  • Sinekler, sivrisinekler, keneler
  • Böceklerle iliskiyi asgariye indirmek
  • Kisisel korunma

49
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Kaynagi azaltma,sinekler
  • 4 yasam devresi
  • Yumurta, larva, pupa, olgun
  • Sicak havada 10 gün kadar kisa döngü
  • Organik maddelere yumurtalar yumurtlanir.
  • Gübre,yem,islak altlik
  • Gelismeyi önlemek için haftalik olarak rahatsiz
    edin
  • Dökülen yemleri ve yemlikleri temizleyin.

50
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Kaynagi azaltma, sinek larvasitleri
  • Yem katkilari
  • Çiftlikteki tüm hayvanlar,sezon öncesi 3 hafta
  • Parazitik esek arilari,sinek pupalari ile
    beslenirler.
  • Yirtici akarlar,böcekler larvalarla beslenirler.
  • Adulticides(Olgun zehirleri)
  • Yüksek yogunluklarda, sinek öldürücüler
    kullanilabilir.
  • Tavan ve duvarlarda rezidüeller kullanilabilir.
  • Diger metodlarla birlikte Yemler, sinek tuzaklari

51
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Olgun sinekleri kontrol
  • Çiftlikte,kilit hedef alanlari
  • Sagim alanlari, buzagi barakalari
  • Ahirlar
  • Hayvanlar

52
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Kaynagi azaltma, sivrisinekler
  • Nemli topraga tek tek yumurta birakirlar.
  • Suyun yüzeyine yumurtalarini birakirlar.
  • Larvalar ve pupalar, suda bas asagi yasarlar.
  • Su yüzeyinde sifon tüpleri ve trumpet denilen
    aygitlari yoluyla nefes alir.
  • Larvalar gelismeleri için organik maddelere
    ihtiyaç duyarlar.

53
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Kaynagi azaltma, sivrisinekler
  • Sivrisinek larvalarinin
  • yerlestigi yerleri yokedin.
  • Agaç bosluklarini doldurun.
  • Su bulunduran konteynerleri
  • haftalik olarak bosaltin.
  • Gölcükleri ve su tanklarini
  • sirküle edin.
  • Silaj yiginlari için yarim
  • lastik kullanin veya lastiklere delikler açin.

54
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Sivrisinek larvasitleri
  • Kaynagi azaltma ve biyolojik kontrol fizibl
    olmadigi zaman kullanin.
  • Daha etkili ve hedefe özel
  • Olgunlari öldüren ilaçlardan daha az
    tartismalidir.
  • Daha küçük cografi alanlarda uygulanir.
  • Larvalar belli bölgelerde yogunlasir.

55
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Olgun sivrisinek öldürücü ilaçlari
  • Kaynaklari azaltmadan daha az etkilidir.
  • Çoklu uygulamalara ihtiyaç duyulur.
  • Uygun çevre kosullarina ihtiyaç duyarlar.
  • Hafif rüzgar,yagis olmamasi
  • Olgunlara temas için küçük damlaciklar.

56
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Mümkünse sivrisineklerden sakinin.
  • Sivrisineklerin çok aktif olduklari gece boyunca
    içerde kalin.
  • Uzun kollu ve paçali giysiler giyin.
  • Repellent kullanin.
  • DEET
  • Etiket yönlendirmelerini takip
    edin.
  • Petlerde,DEET kullanmayin.

57
Vektör Yoluyla Bulasma önlem uygulamalari
  • Kene kontrolü
  • Hayvanlarin düzenli gözlenmesi
  • Çayirlarin biçilmesi
  • Akarisidler
  • Kisisel korunma
  • Uzun kollu giyinin.
  • Paçalari çoraplara sokun.
  • Repellent
  • Keneleri acilen uzaklastirin.

58
Vektör Yoluyla Bulasma- Özet
  • Çiftliginizde vektör yoluyla bulasma meydana
    gelebilir.
  • Anthrax, Q Hummasi
  • Yabanci hayvan hastaliklari vektörler araciligi
    ile de yayilabilir.
  • Rift Vadisi Hummasi
  • Burada bahsedilen önlem adimlari riskinizi en aza
    indirmeye yardim edebilir.

59
Sigirlarin zoonoz hastaliklari
60
Sigirlarda Anthrax
  • Bakteri Bacillus anthracis
  • Spor olusturur.
  • Toprakta onlarca yil kalabilir.
  • Hayvan hastaligi
  • Vücud içinde yayilir.
  • Hizli ölüm

61
Insanlarda Anthrax
  • Hastaligin üç formu
  • Deri (direk, vektör)
  • Barsaklara ait (oral)
  • Solunum (aerosol)
  • Deri lezyonlarinin çogu kendi kendine kaybolur.
  • Riskteki kisiler
  • Enfekte derileri,yünleri ve kürkleri elleyenler

62
Sigirlarda Brusellozis
  • Bakteri Brucella abortus
  • Üçüncü üç aylik dönem yavru atmalari
  • 80e kadar çikabilir.
  • Plasentanin yangisi
  • Ölü dogum/Zayif buzagilar
  • Kalan plasenta
  • Düsük süt verimi
  • Geçici sterilite
  • Yasam boyu sütte bakteri yayma

63
Insanlarda Brusellozis
  • Sindirim (oral)
  • Solunum (aerosol)
  • Direk temas
  • Degisken (inip çikan) ates
  • Basagrisi, Zayiflik, Eklem agrisi, depresyon,
    agirlik kaybi, yorgunluk, karaciger problemleri

64
Sigirlarda Bovine Spongiform Encephalopathy(BSE)
  • BSE prionlar tarafindan meydana getirilir.
  • Ilk vaka Ingilterede, 1986
  • Uzun inkubasyon süresi 4-5 yil
  • Belirtiler görüldükten sonra ölüme hizla ilerleme
  • Arka ayaklarin koordinasyonsuzlugu, titremeler,
    düsme, davranis degisiklikleri
  • Tedavisi yoktur.

65
Insanlarda Bovine Spongiform Encephalopathy
  • Sindirim (oral)
  • Ingilterede Dünyadaki 185 vakanin 158i
    Ingilterede meydana geldi.
  • Varyant Creutzfeldt-Jakob hastaligi
  • Hastalarin ortalama yasi26
  • Ruh hali ve davranista degisiklikler
  • Koordinasyonsuzluk
  • Bunaklik
  • Ölümcül

66
Sigirlarda Cryptosporidiosis
  • Protozoan Cryptosporidium parvum
  • Ilkbahar, Sonbahar sonu/kis basi
  • Buzagilarda ishal
  • lt 3 haftalik
  • Hastalik belirtileri olmaksizin enfekte
    olabilirler.
  • Süt sigiri buzagilarinin 50 ye kadarinin
    crypto yu saçtigi tahmin edilmektedir.

67
Insanlarda Cryptosporidiosis
  • Sindirim (oral)
  • Solunum (aerosol)
  • Belirtiler
  • Bol, sulu,ishal
  • Karin agrisi
  • Genellikle kisiyle sinirli
  • Zayif bagisiklik sistemi olanlarda siddetli

68
Sigirlarda Dermatophilosis
  • Bakteri Dermatophilus congolensis
  • Belirti göstermeksizin bakteriyi tasirlar.
  • Derinin yikimi
  • Uzun süreli islaklik,yüksek rutubet orani
  • Uyuz, kabuklar

69
Insanlarda Dermatophilosis
  • Direk temas
  • Malzemelerle bulasma
  • Belirtiler
  • Eller ve kollarda
    püstüller
  • Yaralar, ülserler
  • Skarlar olusur.

70
Sigirlarda E. coli O157H7
  • Bakteri Escherichia coli
  • Sigirlar tasiyicilardir.
  • Bakteriler diski ile yayilir.
  • Hastalik belirtileri görülmez.

71
Insanlarda E. coli O157H7
  • Sindirim (oral)
  • Kaynaklar
  • Az pismis veya çig hamburgersalam
  • Yonca filizi Marul
  • Pastörize olmamis süt, Elma suyu veya sirke
  • Kuyu suyu
  • Belirtiler
  • Kanli ishal,karin agrisi
  • Hastalarin 2-10 unda böbrek yetmezligi

72
Sigirlarda Giardiasis
  • Protozoan Giardia intestinalis
  • Yetiskin sigir
  • Genellikle hastalik belirtileri göstermez.
  • Buzagilar için hastalik kaynagi
  • Buzagilar
  • Ishal gt4 haftalik
  • Kronik olabilir ve kilo
    kaybeder.

73
Insanlarda Giardiasis
  • Sindirim (oral)
  • Belirtiler
  • Hasta olmayabilirler.
  • Digerlerinde ishal,barsak gazi,mide
    kramplari,bulanti olabilir.
  • Genellikle birkaç ay içinde kendiliginden
    iyilesir.

74
Sigirlarda Leptospirosis
  • Bakteri Leptospira
  • Yetiskin sigir
  • Yavru atmalar
  • Azalan fertilite
  • Azalan süt verimi
  • Atilmayan plasenta
  • Sarilik
  • Buzagilar
  • Ates
  • Yemeyi reddetme
  • Kizarmis gözler
  • Ishal
  • Sarilik
  • Ölüm

75
Insanlarda Leptospirosis
  • Sindirim (oral)
  • Solunum (aerosol)
  • Direk temas
  • Belirtiler
  • Grip benzeri belirtiler Ates, vücud agrilari,
    basagrisi
  • Zayiflik, kusma, zihin karisikligi
  • Sarilik, boyun tutulmasi
  • Karaciger,böbrek veya merkezi sinir sistemi hasari

76
Sigirlarda Listeriosis
  • Bakteri Listeriosis monocytogenes
  • Yüksek pH li kötü kaliteli silaj
  • Hastalik belirtileri
  • Yüz felci, salya akintisi
  • Koordinasyon yoklugu
  • Dönme, basi yaslama
  • Yavru atmalar, ölü dogum
  • Ölüm

77
Insanlarda Listeriosis
  • Sindirim (oral)
  • Solunum (aerosol)
  • Belirtiler
  • Gebe kadinlar Fötusun ölümü
  • Yenidoganlar, yaslilar, zayif bagisiklik
    sistemliler
  • Kan dolasimi enfeksiyonu, beyin yangisi

78
Sigirlarda Melioidiosis
  • Bakteri Burkholderia pseudomallei
  • Yabanci hayvan hastaliklari(ABD disi)
  • Vakalarin çogu güney dogu asyada meydana gelir.
  • Sigirlarda nadirdir.
  • Zatürre
  • Sinirsel belirtiler

79
Insanlarda Melioidiosis
  • Sindirim (oral)
  • Solunum (aerosol)
  • Direk temas
  • Belirtiler
  • Zatürre
  • Ates
  • Vücudun her yaninda küçük abseler
  • Kronik olabilir.

80
Sigirlarda Pseudocowpox
  • Virus
  • Hastalik belirtileri
  • Küçük,kirmizi, meme baslarinda/memede
    kabarik yaralar
  • Vesiküller,kabuklar ve
    nodüller olusur.
  • Yüzük veya at nali seklinde yara olusur.
  • Yavas yayilma, tüm sürü etkilenir.
  • Yaygin reenfeksiyon

81
Insanlarda Pseudocowpox
  • Direk temas
  • Temas yoluyla bulasma
  • Belirtiler
  • Sütçü nodülleri
  • Küçük, kirmizi,kabarik, düz yüzeyli noktalar
  • Yaralar sert nodüller olur.
  • Skar birakmadan iyilesirler.

82
Sigirlarda Q Hummasi
  • Bakteri Coxiella burnetii
  • Çogu hiçbir belirti göstermez.
  • Yavru atmalara sebep olabilirler.
  • Çok miktarda bakteri saçilir.
  • Buzagilama (plasenta, fötal sivilar, fötus)
  • Süt
  • Idrar
  • Diski

83
Insanlarda Q Hummasi
  • Solunum (aerosol)
  • Sindirim (oral)
  • Belirtiler
  • Ani olusum grip benzeri, zatürre, karaciger
    hastaligi
  • Uzun süreli kalp komplikasyonlari, kemik
    iltihabi
  • Gebe kadinlar prematüre dogum, fötüsun ölümü
  • Direct contact
  • Ticks (vector)

84
Sigirlarda Kuduz
  • Virus
  • ABD de yilda 100 vaka
  • Hastalik belirtileri
  • Açiklanamayan felç
  • Istahsizlik
  • Sinirli, irrite olan, asiri hassas, istikrarsiz
  • Agresif olabilir.
  • Anormal bögürme
  • 7-10 gün içinde ölüm

85
Insanlarda Kuduz
  • Direk temas
  • Enfekte hayvanin sirigi veya bozulmus cilt
    vasitasiyla
  • Belirtiler
  • Ates,basagrisi
  • Isirik bölgesinin kasinmasi
  • Saskinlik,anormal davranis
  • Yutkunma zorlugu
  • Belirtiler görüldükten sonra 2-10 gün içinde ölüm
  • Belirtiler görülmeden önce asi çok etkilidir.

86
Sigirlarda Ringworm(mantar)
  • Etkeni mantarHastalik dermatofit olarak da
    adlandirilir.
  • Genellikle sadece kil,tirnak ve derinin dis
    tabakasinda ürer.
  • Hastalik belirtileri
  • Kil kaybi,pul pul,kabuklu alanlar
  • Ringworm lezyonlari
  • Kasinti olabilir veya olmayabilir.
  • Tüm vücutta bulunabilen küçük etkilenmis alanlar

87
Insanlarda Ringworm(mantar)
  • Direk temas
  • Temas yoluyla bulasma(ekipman)
  • Belirtiler
  • Görünmesi 1-2 hafta alir.
  • Kasinma
  • Ringworm( yüzük gibi) lezyonlari

88
Sigirlarda Rift Vadisi Hummasi
  • Virus, yabanci hayvan hastaligi
  • Afrikada,Saudi Arabistan ve Yemende meydana
    gelir.
  • Sivrisinekler
  • Yavru atma firtinasi
  • Yetiskin sigir
  • Ates, zayiflik, istahsizlik, salya akmasi,
    ishal, sari deri
  • Ölüm orani 10
  • Buzagilar
  • Ates, depresyon, ani ölüm
  • Ölüm orani 10-70

89
Insanlarda Rift Vadisi Hummasi
  • Solunum (aerosol)
  • Direk temas
  • Sivrisinek (vektör)
  • Sindirim (oral)
  • Belirti yoktur veya grip benzeri belirtiler
    görülür.
  • Ates, basagrisi, kas ve eklem agrisi, mide
    bulantisi, kusma
  • 4-7 gün içinde iyilesme
  • 1in de siddetli hastalik

90
Sigirlarda Salmonellosis
  • Bakteri Salmonella
  • Enfekte fakat belirti yoktur.
  • Stres durumunda(tasima,sütten kesim,buzagilama)
    bakterileri saçarlar.
  • Yetiskin sigir
  • Bol ishal, istahsizlik, azalan süt üretimi,
    agirlik kaybi, yavru atma
  • Buzagilar
  • Ishal, eklem enfeksiyonlari, ayaklarin kulak
    uçlarinin ve kuyrugun gangreni

91
Insanlarda Salmonellosis
  • Sindirim (oral)
  • Direk temas
  • Belirtiler
  • Enfeksiyondan sonra 12 - 72 saat
  • Mide bulantisi, kusma, ishal
  • Kramplar, karin agrisi
  • Basagrisi, ates, üsüme
  • Çocuklarda,yaslilarda ve bagisiklik sistemi zayif
    olanlarda siddetli

92
Sigirlarda Tuberküloz
  • Bakteri Mycobacterium bovis
  • 1917 A.B.D. Eradikasyon programi basladi.
  • Daha az enfeksiyon ,fakat
    hala mevcut
  • Hastalik belirtileri
  • Yavas gelisen hastalik
  • Erken asama Asemptomatik
  • Ileri asama Agirlik kaybi, istahsizlik, öksürük,
    solunum güçlügü

93
Insanlarda Tuberküloz
  • Sindirim (oral)
  • Solunum (aerosol)
  • Direk temas
  • Belirtiler
  • Hasta olmayabilir.
  • Akcigerlerin hastaligi Ates, öksürük, gögüs
    agrisi
  • Hastalik yayilabilir Böbrek,omurilik ve
    beyin

94
Sigirlarda Vesicular Stomatitis
  • Virus
  • Hastalik belirtileri
  • Vesiküller Oral, meme bezi, koroner bant, parmak
    arasi bölgesi
  • Salya, topallik
  • Vesiküller vücudun bir bölgesinden izole edilir.
    area of body
  • Agiz veya ayaklar
  • 2 hafta içinde iyilesir.

95
Insanlarda Vesicular Stomatitis
  • Direk temas
  • Inkubasyon süresi 1-6 gün
  • Grip benzeri belirtiler
  • Basagrisi, ates, gözlerin arkasinda agri,
    keyifsizlik,bulanti, kol back ve sirtta agri,
    agizda vesiküller (nadir)
  • Kendiliginden iyilesen hastalik
  • 4-7 gün içinde iyilesme

96
Anahtar Ögrenme Hedefleri
  • Biyolojik risk yönetimi önemlidir.
  • Bütün zoonotik hastaliklar birkaç yaygin yolla
    bulastirilirlar.
  • Hastalik riski yönetilebilir.
  • Farkindalik egitimi zorunludur.
  • Siz kritik bir rol oynayabilirsiniz!

97
Questions?
  • www.cfsph.iastate.edu/BRM
  • brm_at_iastate.edu
  • 515-294-7189
  • CFSPH
  • Iowa State University, College of Veterinary
    Medicine
  • Ames, IA 50011

98
Acknowledgments
  • Development of this presentationwas funded by a
    grant from the USDA Risk Management Agencyto the
    Center for Food Securityand Public Healthat
    Iowa State University.

99
Acknowledgments
Author Ingrid Trevino, DVM, MPH Reviewer
Danelle Bickett-Weddle, DVM, MPH
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com