ELEKTRIK ISLERI ET

1
ELEKTRIK ISLERI ETÜT IDARESI GENEL MÜDÜRLÜGÜ
TÜRKIYE ODALAR VE BORSALAR BIRLIGI
ENERJI VE TABII KAYNAKLAR BAKANLIGI
ELEKTRIK ISLERI ETÜT IDARESI GENEL MÜDÜRLÜGÜ
SANAYIDE ENERJI VERIMLILIGI

• 2000 2004
• ENERJI YOGUNLUGUNUN AZALTILMASINDA
• EN BASARILI TESISLER
• ÖDÜL TÖRENI

www.tobb.org.tr
www.eie.gov.tr
2
ELEKTRIK ISLERI ETÜT IDARESI GENEL MÜDÜRLÜGÜ

• SANAYIDE ENERJI VERIMLILIGI
• ÇALISMALARI, YARISMA VE ÖDÜL
• ALAN TESISLER

3
Enerji Verimliligi Çalismalarinin Tarihçesi
 
Enerji Verimliligi Çalismalari
(Bilinçlendirme, Egitim, Etüt)
UNIDO
Dünya B. I-II
JICA I
Enerji Tasarrufu Projesi / JICA
3. Ülke Egitim Projesi / JICA
AB ISBIRLIGI KAPSAMINDAKI ÇALISMALAR
Enerji Verimliligi Stratejisi / AB
Twinning Projesi / Fransa-Hollanda
4
Sanayide Enerji Verimliligi Çalismalari

• Verimlilik artirici etütler (EIE 65, toplam88)
• 2. Enerji yöneticisi egitimi (49 kurs, 767
  kisi)
• 3. Izleme, degerlendirme ve bilinçlendirme

5
Enerji Verimliligi Etüt Çalismalari

• Enerji verimliligi bilinci olusturmak,
• Enerji Yönetim sistemi olusturmak,
• Tasarruf noktalarini tespit etmek,
• Tasarruf ve yatirim potansiyellerini belirlemek

6
Enerji Yöneticisi Egitim Çalismalari

• Firin
• Açik Brülörler
• Kazan
• Buhar Kapanlari
• Fan ve Pompa
• Basinçli Hava
• Aydinlatma
• Kompanzasyon
• Sogutma

7
JICA Isbirligi Kapsamindaki Çalismalar

• ENERJI TASARRUFU PROJESI
• Egitim ve etüt altyapisinin
  gelistirilmesine yönelik
• 2000 yilinda baslatildi
• Agustos 2005 de sona erecek.
• ÜÇÜNCÜ ÜLKE EGITIM PROGRAMI PROJESI
• Bölge ülkeleri için her yil
  uluslararasi Enerji Yönetici Kursu
  düzenlenmesine yönelik
• 2004 yilinda baslatildi
• 3 Yil süreli

8
AB Isbirligi Kapsamindaki Çalismalar

• ENERJI VERIMLILIGI STRATEJISI
• Yapilanma ile ilgili genel çerçevenin
  belirlenmesine yönelik
• 2003 yilinda baslatildi
• Strateji Raporu Haziran 2004 de
  Bakanligimizca benimsendi
• TWINNING PROJESI
• Idari ve yasal yapinin
  güçlendirilmesine, sektörel potansiyel ve
  göstergelerin belirlenmesine yönelik
• ADEME / Fransa ve SENTERNOVEM /
  Hollanda
• Temmuz 2005 de baslayacak ve 20 Ay
  sürecek

9
Yarisma Hakkinda
AMAÇ Yilda 2000 TEP ve üzeri enerji tüketen ve
son 5 yilda enerji yogunluklarini azaltabilen
isletmelerin sektörel bazda ödüllendirilmesi
amaçlanmistir. KATILIM Yazili ve elektronik
duyurularla hedeflenen 600 civarindaki isletmeden
gelen basvurularin 106 adedi degerlendirmeye tabi
tutulmustur. DEGERLENDIRME En az 5 basvuru
bulunan 7 sektörden birinciler belirlenmistir.
10
Sektörler Bazinda Degerlendirilen Basvurular

• Adet
• ? Gida, Içki ve Tütün Sanayii 28
• ? Dokuma, Giyim Esyasi ve Deri Sanayii 5
• ? Kagit, Kagit Ürünleri ve Basim Sanayii 5
• ? Kimya, Petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik
  Ürünleri Sanayii 7
• ? Tas ve Topraga Dayali Sanayii 33
• ? Metal Ana Sanayii 12
• ? Metal Esya, Makina, Techizat, Ulasim Araci,
  Ilmi ve
• Mesleki Ölçme Aletleri Sanayii 14
• ? Diger 2
• Toplam 106

11
DEGERLENDIRME SONUÇLARI Gida, Içki ve Tütün
Sanayii

• BESLER GIDA VE KIMYA SANAYII (ISTANBUL
  FABRIKASI) 52,09
• ÜLKER

1. BOR SEKER FABRIKASI 40,64

1. BAHRI DAGDAS EREGLI SEKER FABRIKASI 35,00

ENERJI YOGUNLUKLARINI AZALTAN DIGER ISLETMELER
TÜRKIYE SEKER FABRIKALARI (ILGIN-ÇORUM-ERZURUM,
ELAZIG VE ANKARA), MARSA KRAFT FOODS SABANCI
GIDA, BIFA BISKÜVI VE GIDA, TEKEL TOKAT SIGARA
FABRIKASI, BUZCULAR UN-ÇELTIK VE YAG, DARDANEL
ÖNENTAS GIDA, ANADOLU EFES BIRACILIK VE MALT
(LÜLEBURGAZ-ANKARA ADANA VE ÇUMRA), EDIRNE YAG
DEGERLENDIRMEYE ALINAN TESISLERIN 2000 YILINDAKI
TOPLAM TÜKETIMLERI 288.610 TEP OLMUSTUR. SON 5
YILDA, ENERJI YOGUNLUKLARINI ARTIRANLAR BU
MIKTARA 6.185 TEP EKLEMISLER, AZALTANLAR ISE BU
MIKTARDAN 42.875 TEP ÇIKARMISLARDIR. BIRINCI
GELEN ISLETME 4.224 TEP TASARRUF SAGLAMIS, AYNI
ZAMANDA SATISLARINI 165 MYTL ARTIRMISTIR.
TEBRIK EDERIZ.
12
DEGERLENDIRME SONUÇLARI Dokuma, Giyim Esyasi ve
Deri Sanayii

1. DENIZLI BASMA VE BOYA SANAYII 6,64

1. COATS TÜRKIYE IPLIK SANAYII 5,99

DEGERLENDIRMEYE ALINAN TESISLERIN 2000 YILINDAKI
TOPLAM TÜKETIMLERI 40.755 TEP OLMUSTUR. SON 5
YILDA, ENERJI YOGUNLUKLARINI ARTIRANLAR BU
MIKTARA 3.300 TEP EKLEMISLER, AZALTANLAR ISE BU
MIKTARDAN 496 TEP ÇIKARMISLARDIR. BIRINCI GELEN
ISLETME 355 TEP TASARRUF SAGLAMIS, AYNI ZAMANDA
SATISLARINI 57 MYTL ARTIRMISTIR. TEBRIK EDERIZ.
13
DEGERLENDIRME SONUÇLARI Metal Ana Sanayii

1. ISKENDERUN DEMIR VE ÇELIK FABRIKALARI 17,26

1. KARABÜK DEMIR VE ÇELIK FABRIKALARI 10,53

1. DÖKTAS DÖKÜMCÜLÜK SANAYII 4,51

ENERJI YOGUNLUKLARINI AZALTAN DIGER ISLETMELER
ÇEMTAS ÇELIK MAKINA, EGE ÇELIK ENDÜSTRI SANAYII
DEGERLENDIRMEYE ALINAN TESISLERIN 2000 YILINDAKI
TOPLAM TÜKETIMLERI 3.215.658 TEP OLMUSTUR. SON 5
YILDA, ENERJI YOGUNLUKLARINI ARTIRANLAR BU
MIKTARA 1.045.635 TEP EKLEMISLER, AZALTANLAR ISE
BU MIKTARDAN 247.460 TEP ÇIKARMISLARDIR. BIRINCI
GELEN ISLETME 198.017 TEP TASARRUF SAGLAMIS, AYNI
ZAMANDA SATISLARINI 362 MYTL ARTIRMISTIR.
TEBRIK EDERIZ.
14
DEGERLENDIRME SONUÇLARI Metal Esya, Makina,
Techizat, Ulasim Araci, Ilmi ve Mesleki Ölçü
Aletleri Sanayii

1. MKE KURUMU KIRIKKALE BÖLGE MÜDÜRLÜGÜ 37,91

1. OTOYOL SANAYII 30,82

1. MKE KURUMU AGIR SILAH VE ÇELIK FABRIKASI 15,90

ENERJI YOGUNLUKLARINI AZALTAN DIGER ISLETMELER
TOFAS TÜRK OTOMOBIL FABRIKASI, PARSAN MAKINA
PARÇALARI SANAYII
DEGERLENDIRMEYE ALINAN TESISLERIN 2000 YILINDAKI
TOPLAM TÜKETIMLERI 72.090 TEP OLMUSTUR. SON 5
YILDA, ENERJI YOGUNLUKLARINI ARTIRANLAR BU
MIKTARA 23.025 TEP EKLEMISLER, AZALTANLAR ISE BU
MIKTARDAN 7.819 TEP ÇIKARMISLARDIR. BIRINCI GELEN
ISLETME 3.436 TEP TASARRUF SAGLAMIS, AYNI ZAMANDA
SATISLARINI 1 MYTL ARTIRMISTIR. TEBRIK EDERIZ.
15
DEGERLENDIRME SONUÇLARI Kimya, Petrol, Kömür,
Kauçuk ve Plastik Ürünleri Sanayii

1. PETLAS LASTIK SANAYII 25,70

1. TÜRKIYE PETROL RAFINERILERI (BATMAN
   RAFINERISI) 8,85

1. GEMLIK GÜBRE SANAYII 6,57

ENERJI YOGUNLUKLARINI AZALTAN DIGER ISLETMELER
ETI MADEN ISLETMELERI GENEL MÜDÜRLÜGÜ BANDIRMA
BOR VE ASIT FABRIKALARI
DEGERLENDIRMEYE ALINAN TESISLERIN 2000 YILINDAKI
TOPLAM TÜKETIMLERI 252.473 TEP OLMUSTUR. SON 5
YILDA, ENERJI YOGUNLUKLARINI ARTIRANLAR BU
MIKTARA 13.238 TEP EKLEMISLER, AZALTANLAR ISE BU
MIKTARDAN 9.060 TEP ÇIKARMISLARDIR. BIRINCI GELEN
ISLETME 3.540 TEP TASARRUF SAGLAMIS, AYNI ZAMANDA
SATISLARINI 18 MYTL ARTIRMISTIR. TEBRIK EDERIZ.
16
DEGERLENDIRME SONUÇLARI Tas ve Topraga Dayali
Sanayii

1. SET ITALCEMENTI GROUP AFYON ÇIMENTO SANAYII 19,26

1. EGE SERAMIK SANAYII (KARO FABRIKASI) 16,22

1. AKÇANSA ÇIMENTO SANAYII BÜYÜKÇEKMECE FABRIKASI
   12,68

ENERJI YOGUNLUKLARINI AZALTAN DIGER ISLETMELER
LADIK, MARDIN, SET ANKARA ADANA, BASTAS, OYSA
NIGDE, NUH, BOLU, OYSA ISKENDERUN ÇIMENTO
FABRIKALARI, KONYA SELÇUKLU KROM MAGNEZIT VE
TUGLA, ECZACIBASI YAPI GEREÇLERI SANAYII BOZÜYÜK
FABRIKASI, TRAKYA CAM FABRIKASI, BARKISAN, EGE
SERAMIK VITRIFIYE FABRIKASI
DEGERLENDIRMEYE ALINAN TESISLERIN 2000 YILINDAKI
TOPLAM TÜKETIMLERI 1.914.380 TEP OLMUSTUR. SON 5
YILDA, ENERJI YOGUNLUKLARINI ARTIRANLAR BU
MIKTARA 111.100 TEP EKLEMISLER, AZALTANLAR ISE
BU MIKTARDAN 52.946 TEP ÇIKARMISLARDIR. BIRINCI
GELEN ISLETME 6.105 TEP TASARRUF SAGLAMIS, AYNI
ZAMANDA SATISLARINI 10 MYTL ARTIRMISTIR. TEBRIK
EDERIZ.
17
DEGERLENDIRME SONUÇLARI Kagit, Kagit Ürünleri ve
Basim Sanayii

1. VIKING KAGIT VE SELÜLÖZ SANAYII 9,43

1. KARTONSAN KARTON SANAYII 8,80

DEGERLENDIRMEYE ALINAN TESISLERIN 2000 YILINDAKI
TOPLAM TÜKETIMLERI 91.568 TEP OLMUSTUR. SON 5
YILDA, ENERJI YOGUNLUKLARINI ARTIRANLAR BU
MIKTARA 18.125 TEP EKLEMISLER, AZALTANLAR ISE BU
MIKTARDAN 5.060 TEP ÇIKARMISLARDIR. BIRINCI
GELEN ISLETME 616 TEP TASARRUF SAGLAMIS, AYNI
ZAMANDA SATISLARINI 26 MYTL ARTIRMISTIR.
TEBRIK EDERIZ.
18
ENERJI YOGUNLUGUNUN AZALTILMASINDA EN BASARILI
ENDÜSTRIYEL TESISLER NASIL BASARDILAR
19
GIDA, IÇKI VE TÜTÜN SANAYII
BESLER GIDA VE KIMYA SANAYII ISTANBUL FABRIKASI

• Ülker Grubunun 17. sirketi olarak 1992 de üretime
  basladi
• Üretimleri
• Rafine ayçiçek ve misirözü yaglari, zeytinyagi
  ve margarin,
• Üretim Kapasitesi
• 250.000 Ton / Yil
• Çalisan sayisi
• 300

20
NASIL BASARDI ?

• Kojenerasyon tesisi kurdu.
• Basinçli hava sistemlerinde yüksek verimli
  kompresör kullandi.
• Buhar jeneratörlerinde yakit olarak mazottan
  dogal gaza geçti.
• Aydinlatmada elektronik balast kullandi,
  iyilestirmeler yapti.
• Klimalarin isletilmesinde tedbirler aldi, sogutma
  yükünü azaltti
• Buhar vanalarinin yalitimini yapti.
• Fanlarda degisken hiz sürücüsü uyguladi.
• Hidrofor sisteminde iyilestirmeler yapti.
• Atik isilari kullandi.
• Buhar kaçaklarini önledi.

21
DOKUMA GIYIM ESYASI VE DERI SANAYII
DENIZLI BASMA VE BOYA SANAYII

• 1973 de üretime basladi
• Üretimleri
• Pantolon ve ev tekstili
• Üretim Kapasitesi
• 37.000.000 Metre / Yil
• Çalisan sayisi
• 760

22
NASIL BASARDI ?

• Degisken hiz sürücüsü uyguladi.
• Isi yalitimlarini yapti.
• Buhar kaçaklarini önledi.
• Flas buhar ile proses suyunu isitti.
• Ramöz makinalarinda kaçaklari giderdi ve baca
  gazinda nem kontrolünü yapti.
• Yikama makinalarinda su ve buhar tasarrufu yapti.
• Atik isilari kullandi.
• Aydinlatmada iyilestirmeler yapti.
• Buhar kazani besi suyu pompasini oransal hale
  çevirdi.
• Kondens geri kazanimini artirdi.

23
METAL ANA SANAYII
ISKENDERUN DEMIR VE ÇELIK FABRIKALARI

• 1975 de üretime basladi
• Üretimleri
• Pik, blum, kütük ve insaat çelikleri
• Üretim Kapasitesi
• 2.200.000 Ton / Yil
• Çalisan sayisi
• 5.925

24
NASIL BASARDI ?

• Kok kuru söndürme sisteminde iyilestirmeler
  yapti.
• Aydinlatmada, yüksek firin sobalarinda, yanma
  havasi hatti yalitiminda, mevcut kükürt gidermede
  iyilestirmeler yapti.
• Sinter makinalarinda iyilestirmeler yapti.
• Çelikhanede iyilestirmeler yapti.
• Haddehanede iyilestirmeler yapti.
• Enerji tesislerinde Buhar kazanlarinda ve oksijen
  tesislerinde iyilestirmeler yapti.
• Elektrik dagitim sisteminde iyilestirmeler yapti.
• Su tesislerinde iyilestirmeler yapti.
• Isletmede iyilestirmeler yapti.

25
METAL ESYA, MAKINA, TECHIZAT, ULASIM ARACI, ILMI
VE MESLEKI ÖLÇME ALETLERI SANAYII
MKE KURUMU KIRIKKALE BÖLGE MÜDÜRLÜGÜ

• 1925 de üretime basladi
• Üretimleri
• Buhar Üretimi
• Üretim Kapasitesi
• 150.000 Ton / Yil
• Çalisan sayisi
• 257

26
NASIL BASARDI ?

• Buhar sistemlerinde düzenli bakim yapti.
• Isi yalitimi yapti.
• Kondens geri kazanimini artirdi.
• Kazan besi suyunu iyilestirdi.
• Yanma verimini iyilestirdi.
• Isi geri kazanim sistemlerinin düzenli
  temizligini yapti.
• Elektrik sistemlerinde iyilestrimeler yapti.
• Atik isi geri kazanimi yapti.
• Egitim ve bilinçlendirme çalismalari yapti.

27
KIMYA, PETROL, KAUÇUK VE PLASTIK ÜRÜNLERI SANAYII
PETLAS LASTIK SANAYII

• 1989 da üretime basladi
• Üretimleri
• Kara tasitlari dis Lastigi, uçak lastigi, iç
  lastik ve kolon
• Üretim Kapasitesi
• 36.000 Ton / Yil
• Çalisan sayisi
• 935

28
NASIL BASARDI ?

• Flas buhar enerjisini kullandi.
• EMS Ekstrüder hatti milini azaltti.
• Degisken hiz sürücüsü uyguladi.
• Uçak ve iç lastik vakum hatlarini iyilestirdi.
• Degisik alanlarda otomasyonu ve proses-isletme
  iyilestirmelerini gerçeklestirdi.
• Isi yalitimi yapti.
• Buhar kaçaklarini giderdi.
• Bakim duruslarini ve ekipmanlarin bosta çalisma
  sürelerini azaltti.
• Kompanzasyonu iyilestirdi.
• Sogutma suyu pompalarinda termostat uygulamasi
  yapti.
• Egitim ve bilinçlendirme çalismalari yapti.

29
TAS VE TOPRAGA DAYALI SANAYII
SET ITALCEMENTI GROUP AFYON ÇIMENTO SANAYII

• 1957 de üretime basladi
• Üretimleri
• Klinker ve çimento
• Üretim Kapasitesi
• Çimento 450.000 Ton / Yil
• Klinker 430.000 Ton / Yil
• Çalisan sayisi
• 105

30
NASIL BASARDI ?

• Döner firinda ön isitma sistemi kurdu.
• Döner firina ait mekanik ve elektirik
  tesisatlarinda iyilestirmeler yapti.
• Buhar ve isitma amaçli kullanilan kazanlarda
  yakit dönüsümü yapti. (fuel oil ? kömür)
• Farin degirmeni elektro-filtresini torbali tip
  flitreye çevirdi.
• Çimento degirmeni iç plaka dizaynini degistirdi.
• Fabrika enerji nakil hattinin yeniledi, kayiplari
  azaltti.

31
KAGIT, KAGIT ÜRÜNLERI VE BASIM SANAYII
VIKING KAGIT VE SELÜLÖZ SANAYII

• 1971 de üretime basladi
• Üretimleri
• Temizlik kagitlari ve endüstriyel kagitlar
• Üretim Kapasitesi
• 45.000 Ton / Yil
• Çalisan sayisi
• 415

32
NASIL BASARDI ?

• Üretim kaybina yol açan ariza duruslarinin
  giderdi.
• Kazanlarda fuel oil yerine dogal gaz kullandi.
• Kazanlarda besi suyu ön isitma sicakligini
  artirdi.
• Hava kaçaklarinin azaltti.
• Elektrik, elektronik ve mekanik sistemlerde
  mevcut atil ekipmanlarin etkin hale getirilmesi
  ile tasarruf sagladi.

33
2005 Yili Yarismasina Davet www.eie.gov.tr
Duyuru Temmuz 2005 Müracaatlar EIE Idaresi
Genel Müdürlügü 15 Eylül 2005 Kategoriler
Enerji Verimliligi Uygulama Projesi (EVUP) En
basarili proje uygulamalari Enerji Verimli
Endüstriyel Tesis (EVET) Enerji yogunlugunun
azaltilmasinda en yüksek performansa sahip
En iyi enerji yogunlugu degerine
sahip Ödüller Enerji Yöneticisi Kurslarina
Indirimli Katilim Proje Yetkilisine Para Ödülü
34

• KATILIMINIZDAN DOLAYI TESEKKÜR EDERIZ

ENERJI VE TABII KAYNAKLAR BAKANLIGI ELEKTRIK
ISLERI ETÜT IDARESI GENEL MÜDÜRLÜGÜ
Iletisim Bilgileri uetm_at_eie.gov.tr www.eie.gov.tr
Tel No 90 312 295 52 20 Faks No 90 312
295 50 05