Slayt 1

1
ARAÇ BILGISI ILE EKONOMIK ARAÇ KULLANMA
2
(No Transcript)
3

• MOTORLU ARACI OLUSTURAN KISIMLAR
• Motor,
• Güç aktarma organlari,
• Fren sistemi,
• Direksiyon sitemi,
• Süspansiyon sistemi,
• Elektrik sistemi,
• Kaporta ( Karoser ),
• Sase motorlu araci olusturan ana kisimlardir.

4
MOTOR (GÜÇ KAYNAGI) Yakittan elde ettigi isi
enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere
motor denir. Motora bagli yakit, atesleme,
sogutma ve yaglama donanimlarindan ibarettir.
5
Yakitlarina göre motorlar, Dizel-Benzin-LPG li
olmak üzere ayrilirlar. Benzinli motorun yakiti
benzin Dizel motorun yakiti Mazot (motorin)
LPG'li motorun yakiti ise LPG gazidir.
6

• 1.Silindir dizilis sekillerine göre motorlar sira
  tipi, v tipi,. yildiz tipi, boksör
  tipi seklindedir.
• 2.Sogutma Sistemine Göre
• a. Hava Sogutmali
• b. Su sogutmali
• 3.Çalisma Zamanina Göre
• 2 zamanli
• 4 zamanli

7
(No Transcript)
8
(No Transcript)
9
(No Transcript)
10
(No Transcript)
11
Benzinli ve Diesel Motorun Ortak parçalari
12
Karter Motor yaglama yaginin deposudur.
Silindir Blogu Krank mili ve pistonlara
yataklik yapar. Silindir Kapagi Bujiler veya
enjektörler, subaplar, emme ve egzoz
manifoltlarinin baglandigi ve silindir blogunun
üst kismidir. Supap Muhafaza Kapagi Motorun en
üst kismi olup, motor yaglama yagi supap muhafaza
kapaginin üzerindeki yag kapagindan konur.
13
Volan Motora ilk hareketin verilmesi için mars
motoru tarafindan döndürülen büyük disli parça
volandir. Krank Mili Pistonlarin dogrusal
hareketini dairesel harekete çevirir.
14
Piston Silindir içerisinde dogrusal hareket
ederek 4 zamani olusturur Emme-Sikistirma-Atesle
me-Egzoz
15
(No Transcript)
16
Piston Kolu Pistonu krank miline baglar. Sekman
Sizdirmazligi saglayan piston üzerindeki çelik
halkalara sekman denir. Kompresyon ve yag sekmani
olmak üzere iki çesit sekman vardir. Subap 4
zamanin olusumu sirasinda emme ve egzoz
islemlerinin olusturulabilmesi için açilip
kapanan kapakçiklara subap denir. Eksantrik mili
tarafindan çalistirilir.Silindir basina bir emme
ve bir egzoz olmak üzere en az iki adet subap
bulunur.
17
Eksantrik (Kam) mili Asil görevi subaplarin
açilip kapanmasini saglar.Bunun yaninda eksantrik
mili yag pompasi, distribütör ve yakit
otomatigini de çalistirabilir.Dört zamanin
olusumu sirasinda krank mili 2 tur dönerken
eksantrik mili 1 ( bir ) tur döner.
18
Yag Pompasi Eksantrik milinden aldigi hareketle
karterden emdigi motor yagini motorun yaglanacak
kisimlarina pompalar. Radyatör Motor Sogutma
suyunun deposu ve ayni zamanda suyun
sogutulmasini saglar. Devri daim ( su pompasi )
V kayisi ile krank kasnagindan almis oldugu
hareketle Sogutma suyunu motor içerisinde ve
radyatörde basinçli bir sekilde dolasimini
saglar. Vantilatör veya FAN Radyatördeki
sogutma suyunun sogutulmasini saglar.
19
Termostat Önce motorun erken isinmasini saglar,
motor isindiktan sonra motorun çalisma
sicakligini sabit tutar. Mars Motoru
Akümülatöden aldigi elektrik enerjisi ile motora
ilk hareketi veren elektrik motoruna mars motoru
denir.
20
Sarj Dinamosu(Alternatör) Motor çalisirken araç
için gerekli olan elektrigi üretir. Mekanik
enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. Emme
Manifoltu Silindirler içerisine taze hava veya
taze benzin-hava karisiminin gönderilmesini
saglayan kanallardir.
21
Egzoz Manifoltu Silindirlerden çikan Egzoz
gazlarinin toplanarak egzoz borusuna ve
susturucusuna iletilerek disari atilmasini
saglar. Egzoz borusunda veya Susturucuda delik,
çatlak vs. varsa araçtan anormal bir sekilde
sesler çikar. Egzozunda katalitik konverter
bulunan araçlarda kursunsuz benzin kullanilmasi
gerekir.
22
Filtreler Hava filtresi Motora giden havayi
temizler. Yag Filtresi Motor yaglama yagini
temizler. Yakit filtresi Benzin veya mazotu
temizler.
23
b. Benzinli Motorun Diger Parçalari Benzinli
motorun çalisabilmesi için yakit sistemi ve
atesleme sisteminin birlikte çalismasi gerekir.
Yakit sistemi parçalari Yakit sitemi
Silindirler içerisine benzinle hava karisimi
gönderir. Besleme Pompasi(Benzin Otomatigi)
Benzin deposundan emdigi benzini karbüratöre
iletir.
24
Karbüratör Motor için gerekli olan benzin ve
hava karisimini hazirlar. Karisim yaklasik ( 1/15
) oranindadir. Atesleme Sistemi Atesleme
sistemi sikistirma islemi bitmek üzereyken bujiye
yüksek voltaji göndererek ateslemeyi
saglar. Endüksiyon Bobini 12V akü voltajini
15.000 25.000 Va kadar yükselterek bu yüksek
voltaji distribütöre verir.
25
Distribütör Endüksiyon bobininden gelen yüksek
voltaji atesleme sirasina göre bujilere dagitan
parçadir. Eksantrik milinden hareket alir. Buji
Distribütörden gelen yüksek voltajla atesleme
saglar.
26
c. Diesel Motorun Diger Parçalari Diesel motor
emis sirasinda silindirlere sadece hava emer,
hava sikistirilir ve sikistirilmis havanin
üzerine enjektörle mazot püskürtülerek atesleme
yapilir. Besleme Pompasi (Mazot Otomatigi)
Depodan mazotu emerek enjeksiyon pompasina verir.
27
Enjeksiyon Pompasi(Mazot Pompasi) Besleme
pompasindan gelen mazotu çok yüksek basinçlarda
püskürtme sirasina göre enjektörlere
gönderir. Enjektör Mazotu ince zerreler ve toz
halinde sikistirilmis havanin üzerine püskürterek
ateslemeyi saglar.
28
MOTORLARDA 4 ZAMANIN OLUSUMU Motorlarin çalisa
bilmesi için her silindirin 4 islemi
(Emme-Sikistirma-Atesleme-Egzoz) yapmasi gerekir.
Motorlar çalisma zamanlarina göre 2 ve 4 zamanli
olarak ikiye ayrilir. Zamanlarin olusumu
sirasinda 4 zamanli motorda piston dört kez
hareket eder, krank milinin iki devrinde bir
atesleme yapilir.                               
                                   
29
EMME ZAMANI
30
SIKISTIRMA ZAMANI
31
IS ZAMANI
32
EGSOZ ZAMANI
33
iki zamanli motorda zamanlarin olusumu sirasinda
piston 2 kez hareket eder, krank milinin her
devrinde bir atesleme yapilir.
                              
34
(No Transcript)
35
Terimlere yabanci kalmayin ABS, AC, MSR, ASR,BAS
ne demek?
ESP Elektronik Stabilize Programi (ESP),
sensörler sayesinde otomobilin seyir halinde
çizgisini korumasina yardimci olur. Böylece, araç
savrulmadan stabil bir sekilde seyrini
sürdürür. BAS ya da EBA ''Brake Assist System''
ve ''Emergency Brake Assist''in kisaltmalari olan
BAS ve EBA, sürücünün fren pedalina sert basmasi
halinde devreye girerek, fren gücünü tam olarak
devreye sokar.
36
ABS ''Antiblock Brake System''in kisaltmasi olan
ABS, sürücülere, tekerlekler kilitlenmeden fren
yapma olanagi saglar. Ani frenler veya islak
zeminlerde devreye giren ABS, kullanilan aracin
manevra ve kontrol yetenegini artirarak, sürücüye
yardimci olur. MSR ''Motor Schleppmomenten
Regelung''un kisaltmasi olan MSR, özellikle
kaygan zeminlerde, sürücünün ayagini gaz
pedalindan çekmesiyle olusacak kaymayi, motor
torkunu kullanarak önlemeye çalisir.
37
ASR ''Anti Schlupf Regelung''un kisaltmasi olan
ASR, araçlarin patinaja düsmeleri önler.
Türkçe'ye antipatinaj sistemi olarak
çevrilebilecek ''ASR'', patinaja geçildiginde
çekis olan tekerleklere giden gücü kontrol eder
ve tutunmayi saglar. EBD ''Electronic Brake
Distributor''ün kisaltmasi olan ''EBD'', fren
yapilmasi halinde gücün ön ve arkadaki akslara
dengeli sekilde dagilmasini saglar. Böylece,
güvenli fren yapilmasina yardimci olur.
38
ASCT ''Elektronik çekis kontrol sistemi''
olarak tanimlanan sistem, araci seyir halindeyken
sensörler araciligiyla sürekli takip eder.
Sürücü, tehlike yaratacak durumlarda aracina gaz
verse bile, sistem motor gücünü sinirlar. EPB
veya APB Klasik el freninin yerine geçen bu
sistemde, el freni, anahtar kontak yuvasindan
çikarildiginda otomatik olarak devreye girer.
Sistem, bazi modellerde, motor yeniden
çalistiginda, bazi modellerde de bir butona
basilarak devreden çikarilir. Tiptronic
Araçlardaki sanzimanin manuel ya da otomatik
olarak kullanilmasina olanak saglar.
39
Cruise Control Otomatik hiz kontrol sistemi
olarak tanimlanan ''Cruise Control'' sürücü
tarafindan devreye sokuldugunda, aracin hizini
sabitler. Sistem devreden çikarilmak
istendiginde, gaza, frene ya da sistemi
çalistiran dügmeye yeniden basilmasi gerekir.
Günümüzdeki bazi yeni nesil modellerde
kullanilan, ''Akilli Cruise Control'' ise
sensörler araciligiyla öndeki araçla olan
mesafenin daraldigini tespit eder etmez, araci
yavaslatir ve daha sonra hizi tekrar ayin
seviyeye otomatik olarak getirir.
40
SRS Otomobil kabinindeki sürücü ve yolcularin
bir kaza aninda korunmasi amaciyla gelistirilen
''Airbag'' veya ''SRS (Suplementary Restraint
System)'', Türkçe'ye ''hava yastigi'' olarak
geçti. Emniyet kemeriyle birlikte kullanilmalari
halinde maksimum koruma saglayan hava yastiklari,
çarpisma sirasinda, çok kisa bir süre içinde
otomatik olarak devreye girer.
41
EKONOMIK ARAÇ KULLANMA
42
EKONOMIK ARAÇ KULLANIMINI OLUMSUZ ETKILEYEN
FAKTÖRLER

• Hatali kullanim aliskanliklari,
• Trafikte önsezili, dikkatli ve ustaca araç
  kullanmamak,
• Düsük motor kompresyonu,
• Uygun olmayan yag ve yakit kullanimi,Tikali egzoz
  susturucusu,
• Ayarsiz ve uyumsuz frenler,
• Hatali yükleme,
• Hava akimina engel olan ilave parçalar ve yapilar,

43

• Bakimsiz araç kullanimi,
• Araç hakkinda dogru teknik bilgiye sahip olmamak,
• Yüksek hiz,
• Sert durma ve kalkmalar,
• Hava sartlari,
• Lastik hava basinçlari,
• Bozuk süspansiyon, yol düzeyi ve yapisi,
• Egri sasiler, mekanik ayarsizliklar ( Ayarsiz
  dingiller, balanssiz lastikler vs.)

44
KlimaYaz aylarinda güneste kalan araci
çalistirmadan önce camlari açarak araç içindeki
asiri isinmis havayi disari atiniz. Aracin
klimasi çalisirken camlari kapali tutunuz. Aracin
klimasi ile havayi isitamazsiniz...! Aracinizin
klimasini çalistirdiginizda her 100 kmde 1.0-2.0
litre fazladan benzin tüketirsiniz. Ozon
tabakasinin delinmesine neden olan maddelerin
10u sehir içi bölgelerde tasit klimalarindan
ileri gelir.
45
YakitYaz aylarinda özellikle aksam-gece-sabah
saatlerinde benzin satin aliniz. Soguk saatlerde
benzin satin alarak hem benzin buharlarinin
atmosfere kaçmasini önlersiniz hem de daha yogun
benzin satin alirsiniz. Yakitin tipini ve
markasini dikkatli seçiniz. Benzin buharinin depo
kapagi üzerine baskisini önlemek için yakit
deposunu agzina kadar doldurmayiniz. Yakit depo
kapagi mutlaka sizdirmaz olmalidir. Depo
kapagindan benzin buharlasmamalidir.
46
TekerleklerLastiklerin hava basinçlari yeterli
olmali. Yeterli miktarda basinci olmayan
lastikler çabuk tahrip olur ve ömrü kisalir. Yol
tutusu zayiflar, patlamaya ve yirtilmaya neden
olur. Lastiklerin hava basincini araciniz soguk
iken kontrol ediniz. Sicak lastigin hiçbir zaman
havasini almayiniz. Lastiklerin hava
basinçlarini ayda bir kontrol ettiriniz.
Lastiklere üreticinin tavsiye ettigi yeterli hava
basinci verilmelidir. Lastiklerin hava basinci
yeterli olmayan tasitlar, 5a varan fazla yakit
tüketimine neden olur.
47
Aracinizi yüksek hizda sürmeniz lastiklerin daha
hizli tahribatina neden olur. Lastiklerin hava
basinci bir birim (1 1bf/in.2 ) düsükse 2 daha
fazla yakit tüketirsiniz.
48
RölantiAracinizi 30 saniyeden fazla rölantide
çalistirmayiniz. Kis aylarinda aracinizi hareket
ettirmeden önce motorunuzun isinmasi için 1 ila 2
dakika rölantide çalistirmaniz yeterlidir. Bir
saatlik rölanti esnasinda 3000 gr. sera gazi
CO2i atmosfere atarsiniz
49
Araç Sürme Sehir içi bölgelerde ekonomik ve
ideal tasit hizi 25-95 km./saattir.
Gaz pedalini devamli nazikçe kullaniniz. Ani
kalkislardan ve duruslardan kaçininiz. Ani fren
yapmaktan kaçininiz. Olmasi gereken vitesten
düsük viteslerde araci kullanarak 45e varan
daha fazla yakit tüketimine, motorun yorulmasina
ve yipranmasina neden olursunuz. Motoru yormamak
için mümkün oldugunca aracinizi uygun viteste
kullaniniz.
50
Aracinizin vitesini nazikçe fakat hizli olarak
degistiriniz. Araci ani olarak çalistirip
hizlandirmak normal seyir esnasindaki degerden
60 daha fazla yakit tüketimine neden olursunuz.

51
Virajlara giris yöntemi Viraja kontrollü girmek
yakit tüketimini azaltir. Viraja giriste sert
fren yapmak, çikista daha fazla gaz vermeyi
gerektirir. Gaz pedalina dikkatli basmalisiniz
Ayak gaz pedalindan her çekildiginde motorun
frenlemesi, güç ve yakit kaybina neden olur.
Mümkün oldugunca sabit hizda gidiniz. Trafikte
yapilmasi gerekenler Trafikte uzun süreli
durmalarda ( 2 Dk. ve daha fazla) kontak kapatmak
gereksiz yakit harcamasinin önüne geçer.
52

• Hava direnci, bagaj ve tavan yükleme Araç seyir
  halindeyken araciniza etki eden hava direnci
  yakit sarfiyatinizi artirir. Hava direncini
  azaltmak için
• Araca tavan spoyleri monte ediniz.
• Kasa tentelerini mümkün oldugunca en alçak
  seviyede kullaniniz.
• Tenteleri gergin baglayiniz.
• Aracinizda gereksiz yük ( Yazin zincir vb. )
  tasimayiniz.

53
Verimli Yakit Tüketimi Bir tasitin sehir içi
yollarda verimli yakit tüketimi en fazla 8
litre/100 km. ve sehirlerarasi yollarda en fazla
6 litre/100 km. olmalidir. Araç satin alirken
aracin yasini ve 100 km de tükettigi yakit
miktarini mutlaka ögreniniz. Hava filtresi kirli
ve tikali ise filtre motora hava akisini
engeller. Kirli hava filtresi 10 daha fazla
yakit tüketimine neden olur. Hava filtresini
temizleyiniz/temizletiniz veya degistiriniz.
54
Fazla Yük Yolculuk esnasinda aracinizi fazla
yükle yüklemeyiniz. Istiap haddinin üzerindeki
her 45 kg. ek yük, 7 ekstra yakit tüketimine
neden olur. Bir araç sehir içi yollarda normalde
7 lt./100 km. benzin tüketiyorsa ve bu araç
üzerine ekstra 45 kg. yük konmussa, bu durumda
7.5 lt./100 km. benzin tüketirsiniz.
55
EgzozAracinizin egzozundan beyaz duman çikiyor
ve bu en fazla 5 saniye sürüyorsa motor iyidir.
Bu uzun süre devam ediyorsa (10 sn.den fazla)
motorda bir problem var demektir. Egzoz gazi
siyahsa hava/yakit karisimi iyi degil, çok fazla
yakit tüketiliyor ve egzozdan yanmamis
hidrokarbon atiliyor demektir. Enjeksiyon
sistemini kontrol ettiriniz.
56
YAKIT TASARRUFU YAPMAK IÇIN IPUÇLARI
Otomobili rölantide isitmayin Motoru çalistirip
yola çiktiginizda yaptiginiz birinci kilometre
sonunda otomobilin yaktigi benzin üç dakika
rölantide çalismis kadardir. Yani otomobili üç
dakika isitmak için harcanan benzinle 1 km yol
yapabilirsiniz. Bu nedenle uzun süreli durmalarda
motoru durdurmakta fayda var.
57
Kisa mesafeler için araç kullanmak lüks Yapilan
bir test sonucunda 0 derece santigrad hava
sicakliginda 1.6 litrelik orta sinif bir otomobil
motoru marsa basildigi andan itibaren 100 km'de
40 litreye es bir tüketim degeri veriyor. Ancak 4
kilometre yol kat edildikten sonra otomobilin
motoru normal isisina kavusuyor ve tüketim
normallesiyor. Bu nedenle kisa mesafeler için
otomobili kullanmak yerine yürümek daha saglikli
ve ucuz oluyor.
58
Dogru zamanda vites degistirin, ekonomik viteste
sürün Birinci vitesi yalnizca otomobili hareket
ettirmek için kullanin ve hemen ikinci, üçüncü ve
dördüncü viteslere geçin. Vitesler
degistirildiginde motor devri degisir. Motor
devri krank milinin bir dakikada yaptigi devir
sayisidir. 6000 d/d'lik maksimum devir sayisi
krank milinin saniyede 100 devir yaptigi anlamina
gelir. Her motorun maksimum devir sayisi oldugu
gibi en verimli çalistigi bir devir de vardir.
59
Sakin, yol ve trafik kosullarina uyumlu
kullanim Ne kadar kararli ve uyumlu otomobil
kullanirsaniz o denli az benzin tüketir o denli
az sinirlenirsiniz ve otomobiliniz o denli az
yipranir. Akan trafigin ritmine adapte olmak ve
otomobilin hemen önüne degil daha ileriye bakarak
gelismeleri izlemek sakin ve trafige uygun
sürüsün bir parçasidir.
60
(No Transcript)