Tozsamosc psychologa i psychoterapeuty chrzescijanskiego

1
Tozsamosc psychologa i psychoterapeuty
chrzescijanskiego

• Studium Psychoterapii SPCh
• Ks. dr Romuald Jaworski

2
Tozsamosc

• Tozsamosc osobista, to zbiór samookreslen, za
  pomoca których jednostka opisuje wlasna osobe,
  róznicujac miedzy Ja i Inni Ludzie w kategoriach
  Ja-nie-Ja.
• Tozsamosc spoleczna to zbiór samookreslen, za
  pomoca których jednostka opisuje wlasna osobe,
  róznicujac miedzy My a Inni Ludzie w kategoriach
  My-nie-My (Oni).
• Za Artur S. Reber, Slownik psychologii,
  Warszawa 2000, s. 767.

3
Ja - jako chrzescijanski psycholog

• Kim jestem?
• Jako chrzescijanin
• Jako psycholog
• Jako psycholog chrzescijanski
• Jaki jestem?
• Kompetencje naukowe
• Kompetencje duchowe, religijne
• Jaki chcialbym i jaki powinienem byc?
• Swiety, madry, dobry, prawy, kompetentny

4
Postawa psychologa chrzescijanskiego

• Komponenta poznawcza
• Komponenta emocjonalno-motywacyjna
• Komponenta behawioralna

5
Tozsamosc

• Do kosciola dzis pójdzie wielu psychologów. Sa
  psychologami i chrzescijanami. Ale nie koniecznie
  psychologami chrzescijanskimi.

PSYCHOLOG
CHRZESCIJANIN
PSYCHOLOG CHRZESCIJANSKI
6
Przekonania psychologa chrzescijanskiego

• Koncepcja czlowieka
• Osoba swiadoma, wolna i odpowiedzialna
• Dazaca do wiecznej harmonii z Bogiem, z ludzmi,
  ze swiatem, z soba samym
• Uwiklana w konflikty wewnetrzne i zewnetrzne
• Koncepcja psychologii jako nauki
• Ujmujacej zycie psychiczne i jego styk ze sfera
  somatyczna i duchowa
• Empirycznej i humanistycznej zarazem
• Obraz siebie
• Godnosc powolania jako psychologa
• Sluzebna misja psychologa
• Obraz pacjenta, klienta
• Blizni
• Dziecko Boga

7
Emocje Motywacje Uczucia

• Uczucia religijne
• Tremendum et fascinosum
• Immanencja i transcendencja
• Uczucia duchowe
• Peak experience
• Niezwyklosc, ponadczasowosc, niewyrazalnosc
• Motywacja naturalna i nadprzyrodzona
• Satysfakcja osobista
• Altruizm endocentryczny
• Troska o zbawienie

8
Zachowania psychologa chrzescijanskiego

• Rozwój nauki
• Weryfikacja teorii z perspektywy chrzescijanskiej
• Reinterpretacja faktów w perspektywie religijnej
• Diagnoza
• Psychofizyczna
• Psychoduchowa
• Prognoza
• Rozwój psychiczny
• Rozwój duchowy
• Terapia
• Zdrowie psychiczne i duchowe

9
Tozsamosc

• Psycholog chrzescijanski
• Kryteria pozytywne
• Kryteria negatywne
• Psychoterapeuta chrzescijanski
• Kryteria pozytywne
• Kryteria negatywne

10
Obszary ksztalcenia

• Zakresy kompetencji psychologicznych i duchowych
• Obszar psychiczny
• Obszar psychosomatyczny
• Obszar psychoduchowy
• Uznawany system wartosci
• Wartosci absolutne Prawda, Dobro, Piekno,
  Milosc, Zycie,
• Doswiadczenia rozwoju duchowego
• Osobista troska o rozwój duchowy
• Poddawanie sie ocenie Kosciola

11
Drogi ksztaltowania

• Kompetencji psychologicznych
• Studium SPCh
• Superwizja
• Lektury odpowiednich tekstów
• Kompetencji duchowych
• Korzystanie z kierownictwa duchowego
• Uczestnictwo w rekolekcjach
• Udzial w pielgrzymkach
• Osobisty kontakt z Bogiem
• Studium Biblii
• Modlitwa
• Zycie sakramentralne
• Medytacja
• Asceza

12
Kryteria pozytywne i negatywne

• Psycholog chrzescijanski
• Uznaje istnienie Boga i jego wplyw na zycie
  czlowieka
• Uznaje nadprzyrodzone powolanie i grzesznosc
  czlowieka
• Troszczy sie o osobisty rozwój psychiczny i
  duchowy
• Bazuje na milosci jak podstawowej relacji
  interpersonalnej
• Uznaje wartosc zycia doczesnego i wiecznego
• Psycholog chrzescijanski
• Nie ignoruje znaczenia oddzialywan ze strony
  sfery nadprzyrodzonej

13
Istotne aspekty psychoterapii chrzescijanskiej

• Obecnosc Jezusa Chrystusa i sfery
  nadprzyrodzonosci
• Chrzescijanska wizja czlowieka i swiata
• wiezi interpersonalne
• wymiar wiecznosci

14
Integralnosc uzdrowienia

• Cielesne uzdrowienie i przebaczenie grzechów jest
  dla Jezusa tak samo wazne.
• Czlowiek moze byc calkiem zdrowy tylko wtedy, gdy
  jego wnetrze zostanie uzdrowione.

15
Psychologia chrzescijanska sprzyja procesom
terapeutycznym

• uwzglednienie relacji miedzy Bogiem i czlowiekiem
  sprzyja takim procesom, jak
• przyjecie, akceptacja odrebnosci innych ludzi,
• przyjecie i akceptacja siebie,
• wyzwalanie gotowosci do zmiany (metanoia),
• nauczenie identyfikacji potrzeb duchowych,
• przechodzenie od mentalnosci ofiary czy
  niewolnika do zycia w pelni.

16
Specyficznie chrzescijanskie techniki i
strategie terapeutyczne

• Specyfika chrzescijanska
• terapeuty wiara, nadzieja, milosc, czlonkostwo
  Kosciola
• klienta (pacjenta) integralnosc osoby,
  stworzonej przez Boga, zranionej grzechem i
  zaproszonej do zwyciestwa zmartwychwstania
• metody obecnosc kontekstu religijnego w
  strategii pomagania (duchowe przyczyny zachorowan
  i ich przezwyciezenie przy pomocy
  psychologicznych metod)
• specyficzne tematy (problemy)
• zranienia i przebaczenie,
• uzaleznienia i 12 kroków ku pelni zycia,
• opetania i owladniecia (egzorcyzmy)

17
Techniki stosowane w terapii chrzescijanskiej

• Wyobrazenie (imaginacja - obrazowe
  przedstawienie) Jezusa, które odpowiada
  katatymicznemu przezyciu obrazowemu - najwyzszemu
  stopniowi w treningu autogennym.
• Terapeuta na tle muzyki daje okreslone impulsy i
  zachowujac pauzy, milczenie, umozliwia i rozwija
  proces wyobrazni.
• Medytacja ma zblizyc do Jezusa, Jego sposobu
  myslenia, Jego uczuc i woli.
• Pacjent zostaje tu skonfrontowany nie tylko z
  osoba Jezusa, lecz takze z wszystkimi, którzy w
  szczególny sposób go zranili, wobec których
  odczuwa gniew i rozgoryczenia. Wtedy nie jest
  trudno porozmawiac z Jezusem o nieprzyjemnych
  przezyciach.
• Moze to byc rozmowa powazna i szczera, jak z
  zadnym innym terapeuta. Wszystko moze byc
  wypowiedziane, wykrzyczane, nawet bezsilna
  wscieklosc, która czasami niektórzy maja wzgledem
  Boga.

18
Cierpienie i jego rola

• Cielesne i psychiczne cierpienia sa z reguly
  naturalna reakcja na nienaturalna sytuacje.
• Cierpienie nie moze byc po prostu przezwyciezone
  w terapii. Ma ono bowiem okreslony sens, który
  czlowiek mu nadaje lub który w nim odkrywa.

19
Skutki i przyczyny

• Negatywne formy zycia pochodza z serca (Mt 15,19)
  
• W sobie samym rozpoznac nieautentyczne formy
  zycia i zmienic je
• Nie jest wazne, co inni mysla o nas, lecz co
  mysli Bóg.
• Moje zycie i szczescie nie moze zalezec od
  chwilowych popedowych zachcianek czy potrzeb, bo
  w takim przypadku bede niewolnikiem swoich
  kaprysów i zyczen.
• Niezadowolenie, ambicja, zawisc, lek, labilnosc -
  sa nastepstwem takich sytuacji
• Nie moge takze uzalezniac siebie od osiagania
  wysilku, bo wtedy nie uwolnie sie od leku przed
  wlasna zawodnoscia, nieporadnoscia itp.

20
Analizujac skutek - odkrywac przyczyny
Przyczyna Skutek
brak wiary w transcendentna osobowa sile brak wiezi, lek, beznadziejnosc, zranienia, utrata milosci,
zranienia agresja
bezradnosc nadopiekunczosc
lek przed wiezia niewiernosc lub niepewnosc
brak prawdziwej intymnosci oczekiwanie podziwu i adoracji
nie przyjmowanie ludzi jakimi sa, brak akceptacji innych dazenie do uczynienia innych szczesliwymi wg wlasnej recepty
przekonanie, ze milosc musi byc okupiona pogon za sukcesem, bogactwem, sila, seksualnoscia, przesadnym dopasowaniem siebie
brak milosci, poczucie bycia niekochanym zniszczone zaufanie (takze do Boga)
21
Terapia indywidualna

• Analiza biografii religijnej
• Interwencja kryzysowa
• Metafory biblijne
• Modlitwa w terapii indywidualnej
• Technika immaginacji (wyobrazenie sobie spotkania
  z Jezusem)

22
Terapia grupowa

• Bibliodrama
• Warsztaty akceptacji siebie
• Religijne (modlitewne) grupy wsparcia

23
Poradnictwo pastoralne

• Poradnictwo oparte o spolecznosc wyznaniowa
• Poradnictwo religino-egzystencjalne
• Poradnictwo biblijne

24
Specyficzne metody psychoterapii chrzescijanskiej

• Bibliodrama
• Warsztaty akceptacji siebie
• Analiza rozwoju wlasnej osobowosci i religijnosci
• Poradnictwo biblijne
• Poradnictwo religijno-egzystencjalne
• 12 kroków ku pelni zycia
• Zwyciezyc poczucie krzywdy - przebaczyc

25
Superwizor chrzescijanski

• Superwizora chrzescijanskiego cechuje
• otwartosc na tresci religijne wystepujace w
  terapii i relacjonowane w superwizji.
• kompetencja w zakresie wiedzy psychologicznej,
  teologicznej i duchowosci.
• dojrzalosc duchowa i religijna.
• Respektuje on zasady etyczne i daje swiadectwo
  zycia chrzescijanskiego (posiada wysoki etos
  osobisty)
• Dba o swoja osobista relacje z Bogiem, o osobisty
  rozwój duchowy i poddaje go ocenie Kosciola.
• Cechuje go realistyczne widzenie czlowieka, takze
  z Bozej perspektywy (umiejetnosc wykorzystywania
  rozumu i wiary, wiedzy empirycznej i objawienia).
• Uwzglednia dzialanie Boga.
• Uwzglednia w czlowieku sfere fizjologiczna,
  psychiczna i duchowa.
• Jest otwarty na problemu duchowe pacjenta i
  terapeuty.
• Zna specyficzne techniki terapii
  chrzescijanskiej.
• Potrafi ocenic znaczenie i wplyw kondycji
  duchowej terapeuty na jego dzialania wobec
  pacjenta.