MONIT

1
MONITÖR WEBCAM
IP
CAM KAYNAK
BITIR
2
WEBCAM Web kamerasi, bilgisayarlara USB hub'i
üzerinden baglanan video aygitidir.Genellikle
sohbet programlarinin ek özellik olarak sundugu
görüntülü haberlesme ihtiyacina yönelik üretilir
ve kullanilirlar.Degisik kalite ve ebatlarda
üretilen bu cihazlarin dahili mikrofon ve
aydinlatma gibi özellikleri içeren gelismis
modelleri de bulunmaktadir.Çalisma ilkesi olarak
sayisal fotograf makineleri ve video
kaydedicilere benzerlik gösterir.Isik basit bir
optik düzenekten geçtikten sonra CCD yada CMOS
isik algilayici üzerine düsürülür.Cihaz
içerisinde yada bilgisayarda gerekli formatlarda
islenen görüntü program arayüzü ile kullaniciya
ulasir.
3

• Internete bagliyken bu ortama seri halde
  resim aktaran webcamler, görüntülü görüsmelerdeki
  artisa bagli olarak geliskin özellikler kazandi.
• Bir webcam, internete bagliyken bir Internet
  sayfasina seri halde resimler aktaran bir
  cihazdir. Bu seri resim gönderme isi, baslangiçta
  saniyede 15 kare gibi hizlarda yapilarak sekmeli
  görüntülere yol açarken, internet üzerinden
  görüntü görüsmelerin yayginlasmasi ile birlikte
  çok daha gelismis cihazlar ve uygulamalar ortaya
  çikmistir.
• Kullanilan bant genisliklerinin büyümesi
  ve webcam'lerin kalitesinin artmasiyla birlikte
  saniyede 30 kare gibi gönderme hizlarina
  ulasilarak artik televizyon yayini kadar yumusak
  geçisler elde edilebiliyor. Internet üzerinden
  sesli görüsmenin artan kalitesine bir de bu
  görüntü özellige eklenince webcam'ler
  teknolojinin en sicak noktasinda yerini almis
  oluyor ve hizla gelisiyor.

4
Özellikle telekonferans tarzi görüsmeler,
kameralara yüz takip sistemlerinin eklenmesini
sagladi. Küçük bir motor ve bir yazilim parçasi
ile desteklenen webcam, hareket etse de
konusmacinin yüzüne odaklanmayi sürdürüyor. Bu
sistemin daha gelismisleri, oturma, ayaga kalkma
ve yürüme durumlarinda da konusmaciyi takip
ediyor. Webcam'ler ilk ortaya çikip gelismeye
basladiginda, dijital fotograf makinelerine
webcam olarak çalisma özelligi eklenerek bu
ürünlerle bu boslugun doldurulmasina
çabalanmisti. Ancak aradan geçen sürede yasanan
gelisme, webcam'lerin fotograf çekebilme
özelligini kazanmasi oldu. Webcam'lere eklenen
LED isik destegi ve kizilötesi gibi özellikler,
kameranin los ortamlarda da iyi sonuç vermesini
sagliyor. Günümüzde birbirine çok yakin
özellikler sergileyen webcam'leri birbirinden
detaylar ve estetik özellikleri ayiriyor. Kisinin
karsidaki bilgisayar ekraninda nasil görünecegini
anlamasini saglayacak küçük bir ayna ya da
kameraya verilen sekil, tüketicilerin satin alma
kararini belirleyen asil unsur oluyor.
5
ÇESITLI WEBCAM RESIMLERI
6
IP CAM

• IP  Kamera Server (IP Cam, CCD-High Cmos) IP 
  Network Kamerasini sahip oldugunuz bir network
  yerel aglarina baglamaniz yeterlidir. IP
  protokol tabanlari ile çalisan  IP  kamera bagli
  bulundugu yerin görüntüsünü es zamanli olarak
  yerel network - Internet aginiza transfer
  etmektedir. IP  Kamera mini- kompakt bir yapiya
  sahip network görüntü iletisim kamerasidir. Yerel
  network iletisim agindan ve mevcut
  bilgisayarlardan baska ekstra ekipman
  ihtiyaçlarina gerek duymada uzaktan izleme
  yapilir. IP  Kameranin içinde islemcisi ve
  isletim yazilimlari bulunan micro sistem entegre
  edilmistir. IP  Kamerada sesleri istediginiz
  yerden duyabilmeniz için bir mikrofon girisi
  bulunur. Istediginiz bir mikrofonu baglayarak,
  kameralarin uzakligina bagli kalmadan istediginiz
  noktadaki önemli ortamlarin seslerini daha net
  duyabilirsiniz.(9x seri) IP  Video Server
  Network  ( IP Video, IP Video Transfer)IP Video
  Server sahip oldugunuz bir network yerel aginiza
  baglamaniz yeterlidir. IP protokol tabanlari ile
  çalisan IP Video server girislerine bagli bulunan
  herhangi bir verici kaynaginin görüntülerini es
  zamanli olarak yerel network - internet aginiza
  transfer etmektedir. IP Video server web tabanli
  yapiya sahip network iletisim ürünüdür. Yerel
  network iletisim agindan ve verici kaynagindan
  baska ekstra ekipman ihtiyaçlarina gerek duymaz.
  IP Video server ürününe islemcisi ve isletim
  yazilimlari ile micro web-server sistem entegre
  edilmistir. Ses transferi  için bir audio girisi
  bulunur.Profesyonel IP Kamera ve Görüntü
  transferleri ( Gigabit aps, Image
  Prosess)Projelere özel amaçli üretilmis yüksek
  çözünürlüklü ve yüksek hizli network
  kameralaridir. Çalisma ortamlarina ve üretim
  sekillerine bagli olarak ccd veya cmos olabilir.
  Hizlari 30fps ve 500fps üstükadar resim
  verebilirler. Ileri düzey güvenlik sistemleri,
  arge çalismalari, yüz tanima ve  image process
  programlari gibi amaçlara hizmet  için
  kullanilmaktadir.

7

• IP KAMERA TEKNOLOJISI
• IP tabanli CCTV sistemleri, temel olarak standart
  analog CCTV sistemlerine benzerlik gösterir. Bu
  temel benzerlik disinda kilometrelerce  
  koaksiyel  kablolarin  kullanilmasi yerine,
  kablolu ve kablosuz  bilgisayar  aglari veya
  internetin kullanilmasi, VCR veya DVR gibi
  cihazlarin kullanilmasi yerine de istenilen
  ölçekte genisletilebilen harddisk dizileri ve
  veri depolama sistemleri sayilabilir. Dijital IP
  gözetleme sistemleri, geleneksel  CCTV
  sistemlerin fonksiyonlarini artirmasi isletme
  maliyetlerini düsürmesi nedeniyle, hemen tüm
  pazarlarda ilgi çekmektedir. Bu açik standartlara
  dayali BT ortamindan baska, güvenlik ve ag
  sistemleri altyapiyi paylasarak, daha yüksek
  oranda  birlikte çalisabilir ve bu sayade 
  uyumluluk saglanirken  daha akilli sistemlere
  ulasilabilir. Dijital çözümlerin ortaya çikisi,
  sistemlerin kapsamini sadece hirsizlik veya
  koruma özelliklerinin ötesine tasiyabilir.
• Aga bagli yazilim paketleri kullanicilara
  isletmenin baska yönlerini analiz etmede
  kullanilabilecek ek bilgi seçenekleri
  saglayabilir. Kullanicilarin mevcut analog kapali
  devre  televizyon(CCTV) sistemlerini sadece
  encoder ve decoder ilavesi yaparak IP tabanli
  gözetleme sistemlerine geçis yapmalari mümkündür.
  Böylece kullanicilar tesislerine IP kameralar,
  dijital kaydediciler, PC'ler ve  sunucular ilave
  ederek sistemlerini istedikleri oranda 
  genisletme imkânina kavusmaktadirlar.  IP
  kameralar, artik daha genis seçeneklerde ve daha
  uygun fiyatlara temin edilebilmektedir. Daha 
  önceki yillarda büyük band genisliklerine ihtiyaç
  duyan bu sistemler, gelisen teknoloji ile
  birlikte hem daha az band genisliginde
  çalisabilmekte hem de encoder/decoder üzerinden
  yapabileceginiz band genisligi sinirlamalari ile
  mevcut TCP/IP network yapisinda bile
  kullanilmaktadir. IP kameralar, dünyanin
  neresinde olursaniz olun istediginiz anda
  internetden veya cep telefondan baglanilarak
  izleyebileceginiz oldukça esnek bir yapiya
  sahipdir.

8
Ethernet Standartlari Mevcut Ethernet aglari 10
Mbps ile 10 Gbps hizlari arasinda çalisabilir hem
ekransiz bükümlü çift hem de ekran bükümlü kablo
sistemlerini kullanabilir. Bükümlü çift
kablolama,  1980 sonunda kullanilan koaksiyonel
kablolu Ethernet sistemlerine göre yönetimi çok
daha kolaylastirir. Daha eski veri agi
sistemlerinde yasanan koaksiyel kablolamadan
yildiz  topolojili bükümlü çift kablolamaya geçis
ile günümüz videolu gözetleme ihtiyaçlari
arasinda  güçlü bir paralellik vardir-aslinda,
güvenlik teknolojilerinin nasil uygulanacagi
tasarlanirken göz ardi edilmemesi gereken benzer
yönetimsel ve mali yararlari bulunmaktadir.
Günümüzde  bir çok Ethernet agi
100Mbps(100BASE-T) ve 1Gigabit(100BASE-T)
sistemler olup, 10Gibabit(10GBASE-T) elektronik
cihazlar ve kablolar için uygulanacak standartlar
2006 yilinda onaylanacaktir.10Gigait aglarin
kullanilmasi, gelecegin videolu gözetleme
olanaklari üzerinde önemli bir etkiye sahip
olacaktir. Çünkü bu artirilmis bant genisligi
kapasitesi yüksek kalitede videonun, kurumsal
aglarda veri ve ses iletimleriyle ayni zamanda
yer almasina olanak saglayacak-ve çok fazla
güvenlik seçenegine bir kapi açacaktir. Video ve
IP tabanli ses iletimi(Voice over IP-VoIP), hemen
hemen gerçek zamanli perfonmans
gerektirdiklerinden ve ag hatalarina yada
geçikmelerine tolerans göstermediklerinden,
yüksek kapasiteli 10 Gigabit kablolama
çözümlerini gerektirme potansiyeli olan
uygulamalar yaygin biçimde göze çarpmaktadir.
Gigabit Ethernet aglari, modern güvenlik
sistemleri için mükemmel platformlardir. Sermaye
yatirimini korurken aga bagli gözetleme
olanaklari olusturmak ve mevcut sistemleri
dijital ortama tasimak için birçok mantikli
yöntemler bulunmaktadir.
9

• Tipik Geçis Yolu
• Geleneksel kapali devre televizyon(CCTV) sistemi
  kameralarinin çogu analog sinyal üretir ancak
  görüntüleme islemi, bir mikro islemci ve CCD adi
  verilen bir dijital çip ile gerçeklestirilir. Bu
  dijital görüntü, dijital analog dönüstürücü(DAC)
  kullanilarak bir analog sinyale dönüstürerek, bir
  analog videokaset kaydediciyle (VCR)kaydedilmesi
  veya bir analog monitörde görüntülenmesi
  saglanir. Bu en iyi uçtan uca analog sistem
  olarak adlandirilabilir. Zamanla bu yaklasim
  yönetilemez hale gelmistir. Bir tesis için çok
  daha fazla kamera, daha iyi görüntü kalitesi,
  daha yüksek kare hizlari veya daha fazla saklama
  kapasitesi ve arama kapasitesi gibi konulardaki
  gereksinimler arttikça, analog videokasetli
  sistemler artik uygun maliyetli olmaktan
  çikmistir. Eskiden video  kasetleri degistirme ve
  çekilen görüntülerin toplanmasi, saklanmasi veya
  arsivlenmesi için gereken maliyet, dijital
  teknolojiye geçisi tek basina hakli çikaran bir
  faktördür. Çekilen görüntülerin elektronik
  ortamda saklanmasinin sagladigi yararlar ve
  kullanim kolayliginin yani sira sunulan etkin
  arama kapasiteleri göz önünde bulunduruldugunda,
  dijital sistemler açik arayla önde olmaktadir.
  Analog sistemler yerine dijital sistemlerin bu
  kadar hizla kullanilmaya baslamasinin altinda 
  yatan en önemli neden budur. Genel Inanis Analog
  kameralara  yapilan mevcut yatirimi
  koruyamazsiniz. Gerçek IP gözetleme çözümleri
  analog sinyalleri ag üzerinden iletilebilen
  dijital video yayinlarina dönüstürmek için artik
  IP video sunucular kullanilmaktadir. Basitçe
  açiklamak gerekirse, bir analog kamera IP
  gözetleme cihazina dönüstürülmektedir. Günümüzün
  büyük ölçekli güvenlik sistemlerin çogu, video
  sunucular üzerinden analog kameralar  ve IP
  kameralarin bir bilesimini kullanmaktadir. Yeni
  kurulmus uçtan uca analog bir sistem bile tamamen
  IP gözetleme teknolojisine rahatlikla
  dönüstürülebilir

10
Dijital IP Videolu Gözetlemenin Avantajlari Bir
video görüntüsü dijitalse, saklama, kopyalama,
veritabanina ekleme veya baska bir veri
dosyalariyla ayni sekilde islem görme amaciyla
yapisal kablolama veya IP agi üzerinden
iletilebilir. Dijital  video dosyalari bir ag
üzerinden, standart Ethernet paketleri halinde,
anahtarlar, yöneticiler, kablosuz ve tasinir ag
cihazlari kullanilarak kolayca iletilebilir.
Sektör analogdan   dijitale geçerken, tercih
edilen iletim ortami da koaksiyel kablolardan
uzaklasmaktadir. Dijital aglar için tercih edilen
kablolama ortami bükümlü çift kablolama olup,
daha uzun mesafeler veya daha az kablo içermesi
istenen ortamlar için fiber ve kablosuz
alternatifleri bulunmaktadir. Bükümlü çift
kablolama, eski analog cihazlari, gelecekteki bir
geçis yolunu veya IP tabanli bir sistemin
yürütülmesini destekleyen tek bir altyapinin
olusturulmasi avantajini saglar. Bu altyapilar
ayrica dijital görüntülerin, görüntü kaynagi
olarak dijital aga bagli IP kameralari kullanan
bir Ethernet/IP agi üzerinden iletilmesine dogru
olan gelecek dönüsümü de desteklemektedir. 
Bükümlü çift kablolama altyapisi, IPtabanli bir
gözetleme sisteminin uygulanmasiyla  kazanilan
birçok avantajin temelini olusturmaktadir.
Sagladigi yararlar sunlardir Ölçeklenebilirlik
IP videolu gözetleme, bir kameradan binlerce
kameraya kadar ölçeklenebilir. Kullanim Ömrü
Maliyetleri Daha uygun maliyetli altyapi
kullanilir. Bükümlü çift kablolama altyapisi
uygun maliyetlidir ve yönetilmesi kolaydir.
11
IP KAMERALAR
12
MONITÖR

• LCD MONITÖRLER
• TFT MONITÖRLER
• CRT MONITÖRLER
• PLAZMA EKRANLAR

13
MONITÖR

• LCD (Liquid Crystal Display) Monitörler
• LCD monitör nedir? LCD monitör, ismini Ingilizce
  adi olan "Liquid Crystal Display" (sivi kristal
  ekran) kelimelerinin bas harflerinden almaktadir.
  LCD ekranlar en yalin ifadeyle iki cam levha
  arasina sikistirilmis sivi kristal örgüsüdür. LCD
  ekranin arka kisminda bir isik kaynagi vardir,
  görüntü bu isik kaynagindan yayilan isigin, iki
  cam levha arasinda sikismis olan sivi kristal
  örgüsünden geçerken degisik renklere bürünmesiyle
  elde edilir.
• LCD monitörlerin diger monitörlerden ne farki
  vardir? LCD ekranlar için avantaj olarak
  nitelendirilebilecek olan özellikler sunlardir
• Plazma TV'ler çok incedirler, bu nedenle
  geleneksel CRT televüzyonlarin ya da monitörlerin
  kullanilamayacagi yerlere takilabilirler.
• Renk üretimleri mükemmeldir.
• Renk kontrasti iyidir, ancak mükemmel degildir.
• Fosfor temelli bir teknolojiye sahip olmadiklari
  için, ayni rengin ayni noktada uzun süre
  kalmasinin yaratacagi problemler LCD ekranlarda
  görülmez.
• Plazma TV için dezavantaj olarak
  nitelendirilebilecek olan özellikler ise
  sunlardir
• Ekran alani basina en yüksek maliyetli
  görüntüleme seçenegidir.
• Karanlik sahnelerde detaylari CRT televizyonlar
  ya da monitörler kadar iyi veremeyebilirler.

14

• LCD Monitör Çesitleri
• Su ana kadar çesitli LCD monitör teknolojileri
  kullanilmistir. Bunlar, pasif matriks, dual scan
  ve aktif matriks'tir.
• Pasif Matriks Monitör LCD monitörler genel
  ilkelere göre çalisirlar. Farklilasma piksellerin
  aydinlatilmasinda ortaya çikar. Pasif matriks
  monitörlerde, her bir piksel, ekran tazelenmeden
  önce söner. Bu ekranlarda tek bir defada bir
  satirdaki pikseller aktif hale getirilir. Bir
  piksel tekrar aktif hale getirilinceye kadar
  parlakligini kaybeder. Ekran tazeleme hizi çok
  yavaslayarak görüntü kalitesinin düsmesine neden
  olur.
• Dual Scan Monitör Bu monitörler genel olarak
  pasif matriks monitör gibi çalisirlar. Temel
  farklilik, ekranin ikiye bölünmüs olmasidir.
  Ekranin herbir bölümü ayri ayri taranarak, ekran
  yenileme hizinin iki katina çikmasi saglanir. Bu
  farklilik görüntü kalitesinde bir iyilesme
  saglamaktadir.
• Aktif Matriks Monitör Pasif matriks monitörlerin
  tersine aktif matrikslerde, her bir pikseli
  kontrol eden ayri ayri transistörler vardir. Bu
  transistörler, piksellerin henüz parlakligini
  yitirmeden yenilenmesini saglarlar. Her pikselin
  kendine ait bir regülatörü (dengeleyicisi)
  vardir. Bu dengeleyici yardimiyla her bir piksele
  ait voltaj digerini etkilemedigi için çok daha
  iyi görüntüler elde edilebilmektedir.

15

• TFT MONITÖRLER
• TFT Nedir?
• Modern ekran teknolojileri katot isin tüplü (CRT)
  veya düz panel ekranlar olmak üzere
  siniflandirilir. Tüplü cihazlar büyüktür ve
  oldukça fazla yer kaplarlar. Düz paneller yani
  tüpsüz olanlar ise adindan da anlasildigi gibi
  düzdürler ve çok yer kaplamazlar. Düz panel ekran
  kategorisi kendi içinde LCD (likit kristal),
  plazma ve LED (isik yayar diod) gibi
  teknolojilere sahiptir. Isik yayanlar ve arka
  plan isigini üzerinden geçirenler olarak da ayirt
  edilmeleri mümkündür. TFT-LCD olarak
  adlandirilan bu cihazlar arkadan aydinlatmali
  ekranlar sinifindadir. STN ve DSTN (pasif matris
  LCD) teknolojileri de kullanilir, ancak günümüzde
  sadece çok düsük fiyatli tasinabilirlerde
  rastlanmaktadir.
• TFT'ler Nasil Çalisir?
• TFT, 'Thin Film Transistor'ün kisaltilmisi olup
  pikselleri aktif olarak denetleyen elementleri
  tanimlar. Bu sebepten "aktif matris TFT" olarak
  da adlandirilirlar. Görüntü nasil olusur? Temel
  prensip basittir Her biri renk verebilen çok
  sayida pikselden olusan bir panel sayesinde. Bu
  amaçla bir kaç adet florasan tüpten gelen siyah
  isik kullanilir. Örnegin tek bir pikselin
  aydinlanmasi için yapilmasi gereken sey isigin
  geçmesine izin verecek ya da vermeyecek bir kapi
  veya diyafram koymaktir.
• Bu basit açiklamayla anlatilabilmesine karsin
  bunu gerçeklestiren teknoloji elbette çok
  karmasik ve kapsamli. LCD (Liquid Crystal
  Display), sivi kristal esasina dayali düz panel
  monitörler için kullanilir. Sivi kristaller
  moleküler yapilarini degistirebilirler ve bu
  yüzden farkli seviyelerde isigin içlerinden
  geçmesini saglayabilirler (ya da isigi bloke
  edebilirler). Yönlendirici filtreler, renk
  filtreleri ve iki siralama katmani, ne kadar
  isigin geçecegini ve hangi renklerin
  yaratilacagini belirler. Katmanlar iki cam panel
  arasinda konumlandirilir. Siralama katina özel
  bir voltaj verilerek elektrik alani olusturulur
  ve böylece sivi kristaller hizalanir. Ekrandaki
  her nokta (piksel) katot isin tüplü ekranlarda
  oldugu gibi 3 farkli bilesene ihtiyaç duyar, biri
  kirmizi, biri yesil ve biri de mavi için. En
  yaygin TFT teknolojisi Twisted Nematic olarak
  adlandirilir. Asagida bu tür TFT'lerin nasil
  çalistigi açiklaniyor. Elbette baska teknolojiler
  de bulunmaktadir. Bunlar Bakis Açisi
  Teknolojileri baslikli bölümde açiklaniyor

16
Sekil 1a Standart bir TFT'nin (Twisted Nematic)
çalisma sekli (voltaj verilmediginde)   Voltaj
verilmediginde , moleküler yapi normal durumunda
ve 90 derece kivriktir. Arkadan aydinlatma
lambasindan gelen isik böylece yapi içinden
geçebilir Hücrenin sol üst kösesi bir Thin Film
Transistör içerir. Renk filtreleri hücrelerin
temel RGB renklerini degistirebilmelerini saglar.
Piksellerin araligi küçüldükçe, mümkün olan
maksimum çözünürlük de artar. Ancak TFT'ler
maksimum ekran alani yönünden fiziksel bir
kisitlamayla karsi karsiyadir. 38 cm (15 inç) bir
kösegen ve 0.297 mm (0.0117 inç) nokta araligina
sahip bir ekranda 1280x1024 çözünürlük almak pek
anlamli degil. Bu incelemenin 4'üncü bölümünde
nokta araligi ve kösegen boyutlari arasindaki
iliski hakkinda bilgi bulabilirsiniz.
17

• CRT (CHATODE RAY TUBE)...
• Monitörlerin ekrana görüntü yansitmak için
  kullandiklari resim tüpüne CRT denir. günümüzde
  monitörler 3 çesit resim tüpünü kullanmaktadir.
  Simdi sirasiyla bunlara deginecegiz.
• DOT-TRIO SHADOW MASK En yaygin ve en ucuz CRT
  türü olan bu model elek seklinde deliklere sahip
  metalden bir tabaka ve keskin fosfor noktalari
  yardimi ile görüntü saglamaktadir. Ekrandaki
  görüntü bu noktalardan yansiyarak olusur. Fosfor
  noktalarinin yerlesimi nedeniyle, shadow-mask
  tüpleri ekran üzerindeki görüntülerde temiz ve
  keskin çizgiler sunar. Bu metin görüntülerinde
  çok faydalidir. Eger bu model bir tüpü kullanan
  monitör alacaksaniz yatay nokta araligi (dot
  pitch ayni renkteki noktalar arasindaki mesafe)
  0.25 mmden fazla olmamasina dikkat edin. Eger
  monitör kilavuzunda bu konuyla ilgili bir bilgi
  yoksa o zaman diyagonal ölçüsünün 0.27 mmden
  fazla olmamasina dikkat edin. Eger nokta
  araliklari bu degerlerden yüksek olursa görüntü
  bulanik olur.

18
Hangi Özellikler Daha Önemli? - Önemli Bazi
Kavramlar

• Diyagonal Ekran Boyutunun Tanimi Bildiginiz gibi
  monitörler boy olarak ekranin diyagonal uzunlugu
  ile siniflandirilirlar. Örnegin 17 inç
  denildiginde çapraz iki köse arasindaki çizgi
  uzunlugu alinir. Tüplü bir monitörde "izlenebilir
  alan" her zaman tüpün diyagonal boyutundan
  küçüktür. TFT panellerde ise kasanin içinde
  görüntü verilmeyen bir kenar kismi bulunmaz. Bu
  sebepten belirtilen diyagonal boyut her zaman
  izlenebilir alana esittir, yani kayip söz konusu
  olmaz. Yine bu sebepten dolayi da 15.1 inç bir
  düz panel ekran, izlenebilir boyutu itibariyla 17
  inç bir tüplü monitöre esittir.
• Bakis Açisi Bu önemli bir kavram. Zira
  TFT'lerde tüplülerde oldugu gibi her bakis
  açisindan ayni görüntüyü alamazsiniz. Yani
  monitörün tam karsisindan ve sagindan ya da
  solundan bakildiginda ekran farkli görülür.
  Arkadan aydinlatma isigi çesitli filtrelerden,
  sivi kristallerden ve hizalama katmanlarindan
  geçtigi için tek bir yönde hareket eder. Mesela
  çogunluk ekrani dikey olarak terk eder. Eger
  kullanici monitöre çok açili bakarsa, karanlik ya
  da bozulmus renkler görebilir. Bu etki örnegin
  banka veznelerinde kullanisli olabilir ama
  genelde istenmeyen bir durumdur. Üreticiler de
  daha iyi bakis açilari gelistirebilmek için
  üzerinde ugrastigi birçok teknoloji var IPS
  (in-plane switching), MVA (multi-domain vertical
  alignment) ve TNfilm (twisted nematic ve film).
  Maksimum bakis açisi, ideal kontrast oraninin
  onda birine düstügü nokta olarak tespit edilir.
  Örnegin ekrana tam dik açi gibi.

Kontrast Orani Kontrast orani maksimum ve
minimum parlaklik degerlerinden türetilir.
Verilerin arasi ne kadar büyükse o kadar iyi
oldugu kabul edilir. Bu 5001 gibi yüksek
kontrast oranina sahip tüplü monitörler için bir
sorun teskil etmez. Böylelikle foto gerçekçi
kalite sunarlar. Siyah bir resim göstermek tüplü
bir monitör için problem olmazken TFT'lerde arka
isigin parlakligini degistirmek zordur ve cihaz
çalistigi sürece de açik kalirlar. Siyah bir
resim gösterebilmek için sivi kristaller gelen
isigi tamamen tutarlar. Ancak bunu mükemmel
yapmak fiziksel olarak mümkün olmadigindan bir
miktar isik sizmasi yasanir. Üreticiler de halen
bu sorun üzerinde çalismaktalar. Insan gözü için
kabul edilebilir degerler 2501 üzeridir.
Parlaklik TFT'nin basarili oldugu bir özellik.
Temel olarak maksimum parlaklik arka isigi
saglayan florasan tüpler tarafindan belirleniyor.
Metrekareye 200 ve 250 candela (cd/m2) parlaklik
birimi sorun degil. Daha yüksek parlaklik
degerlerine de ulasmak teknik olarak mümkün ancak
gereksiz, çünkü kullaniciyi kör etmenin bir alemi
yok. Tüplü monitörlerde maksimum parlaklik 100
ila 120 sd/m2'dir. Daha yüksek degerlere çikmak
katot tabancalari için devasa voltaj hizlanmasi
gerektirdiginden zordur. Ayrica daha fazla
parlaklik yüksek emisyon degerlerine yol açabilir
ve fosfor ömrünü kisaltma gibi yan etkiler de
yaratabilir.
19

• Piksel Hatalari Bunlar genelde hatali
  transistörlerden kaynaklanirlar. Ekranda nokta
  olarak saptanabilirler. Bozuk transistörden
  dolayi isik piksele ulasamaz bu nokta karanlik
  kalir veya sürekli parlak kalmasina yol açar. Bu
  olay grup halinde görülürse daha da rahatsiz
  edici olur. Ne yazik ki, ekrandaki maksimum ölü
  piksel sayisini belirleyecek bir standart henüz
  olusturulmamis, her üretici kendine göre bir sayi
  belirlemistir. 3 ila 5 adet ölü piksel normal
  denilebilir. Bu tür mal satin alirken kontrol
  etmekte fayda var, çünkü bu onarilmasi imkansiz
  hatalar genelde üretim safhasinda olusur. Son bir
  detay Bu hatali piksel sayisi sonradan artmaz,
  tabii eger parmaginizla ya da baska nesnelerle
  ekrana bastirmazsaniz.

Tepki Süresi Birçok TFT'nin halen hareket eden
resimlerde (mesela video) sorunlari var. Bunun
nedeni de sivi kristallerin tepki süresi. Yeni
TFT'lerde 20-30 milisaniye arasi degerler
normaldir. Bir örnekle açiklayacak olursak
standart bir film saniyede 25 kareden olusur, bu
da tek karenin 40 milisaniye'de gösterilmesi
anlaminda gelir. Sivi kristaller tepki olarak çok
yavas olduklarindan bu sahnede bir miktar
bulaniklasma ya da hareketlerde kesiklik
görülebilir. Ancak genelde tepki süresi yeterli
oldugundan TFT'ler için "bunlarda film
seyredilmez" demek yanlis olacaktir.
Renk Kalitesi-Analog Giris Sinyallerini
Hazirlamak Dijital düz panel ekranlara kiyasla,
standart bir VGA baglanti noktasi ile donatilmis
modeller analog resim sinyallerini önce tekrar
dijitale çevirmek zorunda oldugundan renk
kalitesinde kayiplar olusabilir. Kimi üreticiler
düsük performansli, sadece 18 bit veriler ile
basa çikabilen (3x6 bit kirmizi, yesil ve mavi
renklerin her biri için 6 bit) analog-dijital
çeviricilerde israr ediyor. Sonuç olarak sadece
262 bin 144 renk (RGB taklidi) gösterilebiliyor.
Oysa ki Gerçek Renk modu en azindan 16.7 milyon
renge ihtiyaç duymakta.
Ekran karti için gereken video RAM miktari su
sekilde formüle edilebilir Yatay çözünürlük
x dikey çözünürlük x 1 pixel için gereken byte
miktari ekran kartinda bulunmasi gereken
minimum ram miktari (byte)16 renkte 1 pixel
için 0,5 byte256 renkte 1 pixel için 1
byte64K renkte 1 pixel için 2 byte16,7 milyon
renkte 1 pixel için 3 byte gerekir.Mesela 16,7
milyon renk ve 1024 x 768 çözünürlük için1024 x
768 x 3 2,359,296 byte 2,4 MB (yaklasik)
video RAM gerekmektedir. Dolayisiyla piyasada bu
sinirin üzerinde 4 MB ekran karti bulundugundan
en azindan bunun kullanilmasi gerekmektedir
20

• IYI BIR MONITÖR NASIL SEÇILIR
• 1 En az 028mm lik nokta araligi istenecek
• 2) 15 lik bir monitör için en az 2-4MB ekran
  karti alinacak
• 3) Net ve parlak bir görüntüye sahip olmali
• 4) Görüntünün küselerine bak. Düz olmasi
  gerekirken egrilik varmi
• 5)Monitörün turuncuyu nasil gösterdigine bakin.
• VERILERIN GÖRÜNTÜYE DÖNÜSTÜRÜLMESI
• Görüntü ilk olarak grafik kartinin
  Framebuffer inde bulunuyor. Buradan her Byte
  satir satir RAMDAC (Random Access Memory
  Digital/Analog Converter) tarafindan okunur.
• Grafik kartinin renk sayisini ve
  çözünürlügüne göre, RAMDAC uygun Byteleri
  biraraya getirir. Elde edilen degerler, kirmizi,
  yesil, mavi renkleri için analog gerilime (Volt)
  dönüstürülür. Bunun disinda da iki tane eszaman
  sinyali üretir. Dikey eszaman sinyali(Vsync)
  resmin baslangiç ve sonunu, yatay(Hsync) ise bir
  satirin baslangiç ve sonunu gösterir.
• Bu büyüklük ve renk hakkindaki bes
  sinyal grafik kartinin çikisina, buradan da bir
  kablo ile monitöre ulasir.

21

• PLAZMA EKRANLAR
• PLAZMA EKRAN NASIL ÇALISIR?Plazma ekranlari CRT
  ekranlarina çok benzer bir sekilde çalisir, fakat
  tek CRT yüzeyinin fosforla kapli olmasi yerine,
  yassi, hafif bir yüzey matrisli küçük cam
  kabarciklariyla kaplanmis her birinde gaz
  seklinde plazma ve fosfor kaplanmis madde
  bulunmakta. Bu matristeki piksellerin her biri
  aslinda üç tane daha alt-pikselden olusur,
  kirmizi yesil ve mavi renklere tekabül eder.Bir
  CRT ekraninda, uzun resim tüpünün arkasindan bir
  elektron isini gönderilir, ön yüzeydeki fosfora
  vurunca da isildamasina neden olur. Karisik devre
  ve yüksek voltaj yansitma bobinleri gerekir,
  nisanlama, odaklama ve isini hareket ettirme
  bütün bir görüntüyü yaratabilmek için.Plazma
  ekranlar yüksek voltajli yansitma bobinleri
  ihtiyacini eler ve de bir CRT nin uzun
  boynunu.Bir yassi plazma ekraninin içinde,
  matrisin uygun parçalarinin içinden dijital
  kontrolle elektrik akimi geçer, bu da
  kabarciklarin içindeki plazmanin ultra violet
  isinlar vermesini saglar. Bu isinlarda
  kabarciklarin fosfor kaplanmasinin uygun renkte
  isildamasini saglar.
• Plazmanin avantajlari nelerdir?Plazma ekranlarin
  CRT bazli ekranlarin üstünde birkaç avantaji
  vardir.Ince ve hafif Sadece 8.8 cm ila 13 cm
  kalinlikta ve 25-60 kg civarinda, herhangi bir
  duvara çok kolay asilir veya uygun standlara
  konulabilir
• Çok parlak Çevreleyen isiga daha az hassas bir
  çok LCD projektörlerine göre plazma ekranlarinda
  kontrast ve parlaklik daha fazladir. 160 izleme
  konisi Odanizin genis oldugu zaman idealdir,
  izleyiciler uzaktan ve normalinden açik eksenden
  de ekrani izleyebilirler..Sabit ve çarpiklik
  serbest Manyetik alanlardan etkilenmez bir çok
  uygulamada CRT ekranlarinin veya LCD
  projektörleri problem çikarir. Görüntü daima
  mükemmeldir, merkezde, sadece merkezde degil,
  köselerine kadar aynidir.

22

• PLAZMANIN DEZAVANTAJLARI NELERDIR?
• Bu yeni teknolojinin bahsetmeye deger birkaç
  dezavantaji vardir. Maliyet Plazma LCD
  projektörlere göre daha pahalidir. Sadece bu
  sebep den dolayi plazma herkes için uygun
  olmayabilir. Bir çok yeni teknolojide oldugu gibi
  fiyatlar düsmektedir. Ekran izi Sürekli kalan
  logo, hep ayni tip ekran, iki ile üç sat boyunca
  her bir seferinde ayni görüntüyü göstermek için
  uygun degildir, ekranda iz kalir. Fakat uygun
  tedbirlerle, ve bazi durumlarda bir ekran
  koruyucusuyla, sorun çözülür.
• Dokunmatik ekranlar nasil çalisiyorlar?Dokunmatik
  ekranlarin çalisma prensipleri, kullanim
  amaçlarina ve bulunacaklari yere göre birkaç
  farkli çesitte olabiliyor. Bu tür ekranlarda
  günümüzde kullanilan üç temel teknoloji mevcut
  Dirençli (Rezistif) Teknoloji, Yüzey Dalgasi
  (Surface Wave) Teknolojisi ve Kizilötesi
  (Infrared) teknolojisi. Dirençli Teknoloji
  Rezistif ve kapasitif teknolojiler, dokunmayi
  algilamak için bir nevi devre anahtarlama
  sistemiyle çalisirlar. Içi açilmis bir uzaktan
  kumanda veya hesap makinesi gördüyseniz, tuslarin
  temasini saglamak üzere basinç noktalarinda
  birbirine çok yakin iki yüzey yerlestirildigini
  ve bunlarin üzerine baski uygulandiginda temas
  ederek devreyi tamamladiklarini görmüssünüzdür.
  Iste rezistif ve kapasitif dokunmatik ekran
  teknolojilerinin de dokunulan yeri algilamak için
  kullandiklari prensip aynidir.
• SLOT MASK Bu melez resim tüpü, ilk kez NEC
  tarafindan 1996 yilinda CromaClear adiyla
  çikartilmistir. Nokta veya dikey seritler yerine
  elips seklinde fosfor deliklerinden olusan bir
  izgara kullanirlar. NEC, bu teknolojinin
  shadow-maska göre görüntülerdeki keskinligi
  artirdigini söyler.
• APERTURE GRILLE Mitsubishi (DiamondTron) ve
  Sony (Trinitron) tarafindan gelistirilmistir.
  Noktalar yerine bir dizi dikey kablo kullanilarak
  fosfor satirlari olusturulmustur. Bu kablo
  dizisine Aperture-Grill adi verilir. Bu
  teknolojiyi kullanan monitörlerde, shadow-mask
  resim tüplerine göre, odak kaybi olmadigindan
  parlaklik ve kontrast artirilmistir. Bu model
  tüplerde renk yogunlugu (color saturation)
  iyilestirildiginden görüntü isleme sektöründe çok
  fazla talep görmektedir. Tüp içerisinde
  kullanilan dikey kablolari sabitlemek için 2 adet
  yatay kablo kullanilmaktadir. Bu ise modelin
  zayif yanidir çünkü, bu yatay kablolar ekranda
  belli belirsiz görülmektedir.
• Moniterler Zararli Isin Yayar Mi?
• Gerçekten, monitörler insan sagligina zararli
  olabilecek çesitli radyasyonlar üretir.
  Görüntünün olusturulmasi sirasinda, ekrandaki
  fosfor yüzeye elektronlarin çarpmasi sonucu
  x-isinlari olusur. Ancak buradaki voltaj bir
  röntgen cihazina göre çok daha düsüktür. Asil
  sagliga zarar verebilecek olan, düsük ve çok
  düsük frekansli elektro-manyetik radyasyondur. Bu
  radyasyonun kaynagi ise, elektronlarin
  yönlendirilmesi için kullanilan saptiricilardir.
  Aslinda bu tip radyasyonun sagliga zarar
  verdigine dair kesin bir kanit bulunamamistir ve
  baska bir çok ev aleti de düsük frekansli
  radyasyon yaymaktadir. Ama sagliginizi
  düsünüyorsaniz, tedbirli elden birakmamalisiniz.
  Bir ekran filtresi ekrandaki yansimayi
  azaltabilir ve statik elektrigi bosaltabilir,
  böylece gözlerinizi rahatlatir ve ekrani tozdan
  koruyabilir. Ancak bir ekran filtresinin
  radyasyona karsi etkisini büyük ihtimalle
  ölçemezsiniz. Bu nedenle, bastan uluslararasi
  düsük radyasyon standartlarina uygun bir monitör
  seçmeniz yerinde olacaktir.

23
www.bilgisayardershanesi.comwww.gencbilim.comBi
lgisayar donanimi ( ALFA YAYINLARI )